از کجا بفهمیم مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستیم؟
یکی از انواع مالیات هایی که دریافت آن اهمیت زیادی برای دولت دارد، مالیات ارزش افزوده است. کلیه خدماتی که روی محصول انجام می شود تا به دست مصرف کننده نهایی برسد، ارزش افزوده محصول موردنظر محسوب می شود. این نوع مالیات به سه دسته فعالیت تولیدی، مصرفی و درآمدی تعلق می گیرد. اشخاص مشمول ارزش افزوده، موظف به ارائه اسناد و مدارک مربوط به اطلاعات مالی خود هستند. این اطلاعات در قالب اظهارنامه مالیاتی تنظیم می شوند و باید با اطلاعات واقعی تطابق داشته باشند. برای این کار چه اطلاعات و مدارکی نیاز است؟ در این مطلب به معرفی کامل ارزش افزوده و مالیات مربوط به آن می پردازیم.
مروری بر مفهوم مالیات بر ارزش افزوده
این قانون به شکل های مختلف در سراسر دنیا اجرا می شود. مبلغ این مالیات به صورت غیرمستقیم از مصرف کننده دریافت و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می شود. درواقع ارزش افزوده نوعی مالیات محسوب می شود که پرداخت آن برعهده خریدار یا مصرف کننده است.
معرفی شغل هایی که مالیات بر ارزش افزوده به آنها تعلق می گیرد
به طور کلی اشخاص مشمول ارزش افزوده هر کدام به نوعی با مشاغل تجاری که دارای فعالیت های خرید و فروش هستند در ارتباطند. این شغل ها عبارتند از:
- صادرکنندگان کالا یا خدمات
- واردکنندگان کالا یا خدمات
- موسسات حسابرسی جامعه حسابداران رسمی کشور و حسابداران شاغل رسمی
- هتل، مهمان پذیر و متل
- ارائه دهندگان انواع خدمات مشاوره ای و مدیریتی
- بهره برداران از معادن
- کارخانه و کارگاه تولیدی
- بنکداران، فروشگاه های بزرگ، عمده فروش ها، نمایندگان توزیع کالا و …
- ارائه دهندگان خدمات نرم افزاری، سخت افزاری و انفورماتیک
- کلیه موسسات مهندسی
- چایخانه
- فروشگاه آهن آلات
- صاحبان دفتر اسناد رسمی
- صاحبان تالارهای پذیرایی و رستوران
- دارندگان تعمیرگاه های مجاز خودرو
- صاحبان دفاتر خدماتی جهانگردی و مسافرتی
- صاحبان سینما، تئاتر و مراکر تفریحی و ورزشی
- فروشندگان طلا و جواهر
چه مشاغلی معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند؟
بعد از آشنایی با اشخاص مشمول ارزش افزوده، نوبت به مشاغل معاف از این مالیات می رسد. طبق قانون برخی از مشاغل یا کالا و خدمات از پرداخت ارزش افزوده دارند. این موارد عبارتند از:
- انواع سم، بذر، کود و نهال
- کلیه محصولات فراوری نشده
- کتاب، روزنامه، مطبوعات و تحریر
- نان، برنج، گوشت، سویا، شیر، پنیر و …
- طیور زنده، دام، زنبور عسل و نوغان
- کلیه اموال غیرمنقول
- انواع داروها
- فرش دستباف
- خوراک دام و طیور
- کلیه خدمات آموزشی و پژوهشی
- خدمات حمل و نقل عمومی درون شهری و برون شهری
آشنایی با مراحل این مالیات
شاید جالب باشد که بدانید قانون مالیات بر ارزش افزوده از مهر ماه سال 1387 اجرایی شد. از آن سال به بعد لیست فعالان اقتصادی که مشمول این مالیات می شوند هر سال و در چند مرحله اعلام می شود. در ادامه به آموزش مالیات بر ارزش افزوده می پردازیم.
مرحله اول
این مرحله در مهر ماه 1387 کلید خورد. در این مرحله مشمولین مالیات بر ارزش افزوده به گروه های زیر تقسیم بندی شدند:
- تمامی صادرکنندگان
- تمامی واردکنندگان
- همه افراد یا مشاغلی که مجموع فروش آنها تا مرداد 87 بیش از 1 میلیارد و 250 میلیون بوده
- تمامی افراد یا مشاغلی که طی یک سال گذشته مجموع فروش کالا و خدمات آنها 3 میلیارد ریال یا بیشتر باشد
مرحله دوم
این مرحله از مهر سال 1388 آغاز شد. در این مرحله کلیه افرادی که طبق ماده 96 قانون مالیات های مستقیم فعال باشند، اشخاص مشمول ارزش افزوده محسوب می شوند. این گروه ها یا اشخاص عبارتند از:
- کلیه شرکت ها و موسسات مشاوره ای و مدیریتی
- هتل سه ستاره، مهمان پذیرها و …
- حسابداران، دفترداران، حسابرسان
- کلیه مشاغل مربوط به طراحی نرم افزار و انفورماتیک
- کلیه موسسات حمل و نقل زمینی و دریایی
- بنکداران، صاحبان انبار، فروشگاه های بزرگ و …
- موسسات مهندسی
- موسسات تبلیغاتی
مرحله سوم
این مرحله هم از فروردین سال 1389 آغاز شد. در این مرحله علاوه بر اشخاص مشمول ارزش افزوده در مراحل قبلی، کلیه افراد حقیقی و حقوقی دیگر نیز شامل این قانون شدند. همچنین در این مرحله تمام مشاغلی که مجموع فروش کالا و خدمات آنها از 3 میلیارد ریال بالاتر بود نیز مشمول این مالیات می شدند.
مرحله چهارم
در این مرحله که از مهر سال 1389 آغاز شد، همه اشخاص حقیقی و حقوقی که در مراحل قبلی مشمول این نظام مالیاتی نشده بودند در این طرح قرار گرفتند. این قانون مشمول همه افراد حقیقی و حقوقی با هر میزان درآمد بود. اشخاص مشمول ارزش افزوده در این مرحله، عبارتند از:
- خدمات چاپ، صحافی، لیتوگرافی و گرافیک
- محققان و پژوهشگران
- حسابداران رسمی
- کارگاه های صنعتی
- کلیه کارگزاران
- مشاغل تاسیساتی، نقشه برداری، ساختمانی و …
- مراکز فرهنگی، هنری و ادبی
- مراکز تفریحی
- تالارها و رستوران ها
- تعمیرگاه مجاز تعمیر خودرو
- دفاتر اسناد رسمی
- مشاغل مربوط به طلا و جواهر
- فروشندگان آهن آلات
مرحله پنجم
این مرحله هم از مهر سال 1390 آغاز شد. در این مرحله مشاغلی که مجموع فروش کالا و خدمات آنها در طی سال های 87 تا 89 یک میلیارد ریال یا بیشتر بود، جزو اشخاص مشمول ارزش افزروده قرار گرفتند. البته در این مرحله کلیه اشخاص حقوقی که بعد از سال 90 اقدام به راه اندازی و ثبت شرکت کرده بودند هم مشول این مالیات شدند. البته شرط اصلی این مشمول شدن، مجموع فروش یا ارائه خدمات 1 میلیارد ریال یا بیشتر بود.
مرحله ششم
این مرحله با وقفه ای نسبتا طولانی در سال 1394 آغاز شد. در این مرحله کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که به مشاغلی، مثل اغذیه فروشی ها، غذاخوری ها و … مشغول بودند، بدون در نظر گرفتن مبلغ فروش، مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده شدند. البته این مشمول شدن بدون توجه به مساحت و نوع مجوز صورت گرفت.
مرحله هفتم
این مرحله هم از مهرماه سال 1395 اجرایی شد. در مرحله هفتم همه اشخاص حقیقی و حقوقی که درآمدی از فروش کالا و خدمات کسب می کردند هم مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده شدند. در این مرحله کلیه مشاغل در هر زمینه، موظف به تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی کشور شدند.
مدارک موردنیاز برای ثبت نام اولیه مالیات بر ارزش افزوده
بدیهی است که اشخاص مشمول ارزش افزوده، باید برای پرداخت این مالیات نسبت به ثبت اظهارنامه اقدام کنند. قبل از ثبت اظهارنامه، مدارکی موردنیاز است که عبارتند از:
- وکالتنامه رسمی
- نشانی و کدپستی دفتر مرکزی شرکت
- ارائه کلیه اطلاعات بانکی
- شماره تماس دفتر مرکزی
- کد اقتصادی شرکت
- کپی اسناد هویتی همه اعضای هیئت مدیره
- کپی آگهی تاسیس شرکت در روزنامه
بعد از ارائه این مدارک، نوبت به دریافت گواهینامه ثبت نام در نظام مالیات ارزش افزوده می رسد. دریافت این گواهینامه فقط از طریق سایت امکان پذیر است.
نحوه و شرایط صدور گواهینامه ثبت نام مالیات ارزش افزوده
- تکمیل ثبت نام اولیه در سامانه مالیات بر ارزش افزوده
- ثبت نام در سامانه عملیات اینترنتی سازمان مالیات کشور
- درخواست رسمی صدور گواهینامه ثبت نام
- ارائه اظهارنامه های مربوط به دوره های مشمولیت
- بررسی صحت و اعتبار اطلاعات توسط کارشناسان سازمان مالیات
جریمه عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده چقدر است؟
اگر بنا به هر دلیلی مودیان مالیاتی موفق به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده در مهلت مقرر نشوند، باتوجه به قانون جرائمی در انتظار آنها خواهد بود. این اشخاص مشمول ارزش افزوده علاوه بر پرداخت مالیات مشخص شده، باید مبلغی را هم به عنوان جریمه پرداخت کنند. در ادامه با این جرائم بیشتر آشنا می شوید.
- جریمه عدم ثبت نام مودیان در مهلت مقرر، برابر با 75% مالیات تعلق گرفته است.
- جریمه مودیانی که صورتحساب کالا یا خدمات ارائه نمی کنند، معادل 1 برابر مالیات مشخص شده است.
- جریمه مودیانی که مبلغ صحیح فروش کالا و خدمات را ارائه نمی دهند، معادل 1 برابر مابه التفاوت مالیات تعلق گرفته است.
- جریمه مودیانی که صورتحساب اعلامی آنها با اطلاعات مندرج در اظهارنامه مطابقت نداشته باشد، برابر با 25% مالیات تعلق گرفته خواهد بود.
- جریمه مودیانی که اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه نمی دهند، معادل 50% مالیات مشخص شده است.
- جریمه مودیانی که اسناد و مدارک قانونی خود را ارائه نمی دهند، معادل 25% مالیات تعلق گرفته خواهد بود.
نرخ مالیات بر ارزش افزوده چقدر است؟
آگاهی از نرخ این مالیات برای اشخاص مشمول ارزش افزوده از اهمیت بالایی برخوردار است. این نرخ در سال 1394 و همزمان با آخرین مرحله از اجرا شدن مالیات ارزش افزوده، 9 درصد اعلام شد. پرداخت این مبلغ هم از طریق سامانه الکترونیکی و همراه با اظهارنامه مالیاتی انجام می شود. البته این میزان مالیات برای برخی از کالاها و خدمات متفاوت است. برای مثال سیگار و دخانیات 12 درصد و سوخت هواپیما 20 درصد مالیات ارزش افزوده دارند.
سازمان امور مالیاتی اصل را بر صداقت و خوداظهاری مودیان قرار می دهد. به همین دلیل اظهارنامه مالیاتی از سوی خود مودی تکمیل و ارسال می شود. با این حال سازمان امور مالیاتی، برای صحت اطلاعات و اعتبارسنجی، اقدام به بررسی اطلاعات ارائه شده و اطلاعات واقعی می کند. اگر اطلاعات اعلام شده با اطلاعات موجود مطابقت نداشته باشند، مودی را جریمه خواهند کرد.
مشاوره مالیات ارزش افزوده با موسسه محاسبان
بدیهی است که بیشتر اشخاص مشمول ارزش افزوده، اطلاعات و تجربه کافی در این خصوص نداشته باشند. همین موضوع باعث می شود با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم کنند. برای جلوگیری از بروز انواع مشکلات و تحمیل سنگین، بهتر است به مشاوری قابل اعتماد و معتبر اعتماد کنند. موسسه با سابقه طولانی در زمینه حقوقی و ، گزینه مناسبی برای مشاوره مالیات ارزش افزوده خواهد بود.
این موسسه با در اختیار داشتن کارشناسان خبره و باتجربه در این زمینه، علاوه بر ارائه ، امور مربوط به تنظیم اظهارنامه مالیات ارزش افزوده و … را هم برعهده می گیرد.
نتیجه گیری
اشخاص مشمول ارزش افزوده، باید اطلاعات کافی در مورد نرخ، نحوه پرداخت و تنظیم اظهارنامه این مالیات داشته باشند. برای ثبت نام اولیه و دریافت گواهینامه مالیات ارزش افزوده، مودیان باید به سامانه مربوطه مراجعه کنند. اگر بنا به هر دلیلی در مهلت مقرر ثبت نام و اظهارنامه صورت نگیرد، جرائمی متوجه مودیان خواهد شد. به همین دلیل مودیان موظف به ارائه اظهارنامه در مهلت مقرر هستند. همچنین اطلاعات اظهارنامه باید با اطلاعات واقعی مطابقت داشته باشد. برای این کار می توان به موسسات معتبر، ازجمله محاسبان اعتماد کرد. در این مطلب در مورد معرفی اشخاص مشمول مالیات ارزش افزوده همان طور که می دانید یکی از منابع کسب درامد مهم دولت دریافت مالیات است. برخی از این مالیات ها به صورت مستقیم و برخی به صورت غیر مستقیم دریافت می شوند. مالیات بر ارزش افزوده جزو انواع غیر مستقیم مالیات است که اخذ می گردد اما برخی از شغل ها مشمول پرداخت آن نیستند. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که مالیات بر ارزش افزوده به چه مشاغلی تعلق می گیرد و اصناف مشمول مالیت بر ارزش افزوده کدام هستند. پیشنهاد میکنیم مقاله را حتما بخوانید تا با انواع این مالیات در ایران بیشتر آشنا شوید.
مالیات بر ارزش افزوده به صورت کالی تمامی مشاغلی را که به هر طریقی با خرید و فروش کالا و خدمات مربوط می شوند شامل می شود. شغل هایی که در زیر آمده اند به طور کلی دسته بندی هایی هستند که موظف به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند:
- کلیه وارد کنندگان
- کلیه صادر کنندگان
- کارخانه ها و کارگاه های تولیدی و بهره برداری
- بهره برداران از معادن
- ارائه دهندگان خدمات حسابرسی، حسابداری، دفترداری و همچنین خدمات مالی
- حسابداران رسمی شاغل و موسسه های حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران
- ارائه دهندگان انواع خدمات مدیریتی و مشاوره ای
- ارائه دهندگان انواع خدمات انفورماتیک و رایانه ای اعم از سخت افزاری و نرم افزاری و طراحی سیستم
- هتل ها، متل ها و مهمان پذیر ها
- بنکداران، عمده فروش ها، فروشگاه های بزرگ، واسطه های مالی، نمایندگان توزیع کالاهای داخلی و وارداتی و صاحبان انبار ها
- نمایندگان موسسه های تجاری و صنعتی اعم از داخلی و خارجی
- موسسه های حمل و نقل موتوری و باربری، زمینی، هوایی، دریایی
- موسسه های مهندسی
- موسسه های تبلیغاتی و بازاریابی
- فروشندگان طلا و جواهرات
- فروشندگان اهن الات
- صاحبان تالار های پذیرایی و رستوران ها
- صاحبان نمایشگاه ها و فروشگاه های خودرو و بنگاه معاملات املاک
- صاحبان تعمیرگاه های مجاز خودرو
- چایخانه ها
- صاحبان دفاتر اسناد رسمی
- صاحبان مراکز ارتباطات رایاینه ای و دفاتر خدمات ارتباطی و دفاتر خدمات دولت
- صاحبان سینما ها تماشاخانه ها و مکان ها تفریحی و ورزشی
- چلوکبابی ها، سالن های غذا خوری و سفره خانه های سنتی
- اغذیه فروشی ها با مالکیت و نام تجاری
- صاحبان دفاتر خدماتی مسافرتی و جهانگردی
شما میتوانید برای اطلاع از چگونگی پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و سایر سوالات مالیاتی خود با ما تماس بگیرید و از خدمات بهره مند شوید..