مدت زمان ارسال پرونده از تجدید نظر به دادگاه بدوی
تجدید نظر خواهی حقوقی
نوشته پیش رو توسط وکیل پایه یک دادگستری در خصوص نحوه تجدیدنظر خواهی حقوقی و شرایط تجدیدنظر خواهی حقوقی برای آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است. تجدیدنظرخواهی یا پژوهش به دوباره قضاوت کردن یا مورد بررسی مجدد قرار دادن امری گفته می شود که بدواً مورد قضاوت قرار گرفته است و در این مرحله عملکرد قاضی مرحله نخستین مورد بازبینی قرار خواهد گرفت. به این طریق، طریقی اصلاحی نیز گفته می شود و از حیث سلسله مراتب قضایی مرجع تجدیدنظر، مرجعی «عالی» محسوب می گردد.
قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، مواد 330 تا 365 را به مبحث تجدید نظر خواهی حقوقی اختصاص داده اند. در واقع تجدیدنظرخواهی، یکی از شیوه هایی است که برای اعتراض به آرا وجود دارد و قاعده این است که تمامی آرایی که صادر می شوند، قابلیت تجدیدنظرخواهی دارند. دادگاهی که در رأی صادره تجدیدنظر می کند، دادگاه تجدیدنظر نام دارد.
مطابق قانون پس از صدور رای دادگاه بدوی چنانچه محکوم علیه نسبت به حکم صادره اعتراض داشته باشد می تواند شکایت خود را در قالب دادخواست تجدید نظر خواهی حقوقی طرح نماید. مراجع قضایی موظفند به این درخواست رسیدگی کرده و اقدامات لازم را صورت دهند. تجدیدنظرخواهی یعنی اینکه شخص معترض به رأی صادره، از دادگاه دیگری بخواهد که رأی صادرشده توسط یک دادگاه را مجدداً مورد بررسی قرار دهد.
بیشتر بخوانید: قرار تأمین خواسته
جهات تجدیدنظر خواهی حقوقی
- ادعای عدم اعتبار مستندات دادگاه
- ادعای فقدان شرایط قانونی شهادت شهود
- ادعای عدم توجه قاضی به دلایل ابرازی
- ادعای عدم صلاحیت قاضی و یا دادگاه صادرکننده رأی
- ادعای مخالف بودن رأی با موازین شرعی و مقررات قانونی
آرای قابل تجدیدنظر
مطابق ماده 330 قانون آیین دادرسی مدنی آرای دادگاه های عمومی و انقلاب در امور حقوقی قطعی است، مگر در مواردی که طبق قانون قابل درخواست تجدیدنظر خواهی حقوقی باشد.
- احکام صادره در دعاوی مالی که خواسته یا ارزش آن از سه میلیون ریال متجاوز باشد. مطابق بند الف ماده 331 ق.آ.د.م احکام صادره در دعاوی مالی که خواسته یا ارزش آن از سه میلیون ریال متجاوز باشد، قابل تجدیدنظر است. بنابراین در مواردی که خواسته پول رایج ایران باشد، چنانچه مبلغ مزبور بیش از سه میلیون ریال باشد، حکمی که در این دعوا صادر می گردد، قابل تجدید نظر خواهد بود.
- احکام صادره در دعاوی غیرمالی. کلیه احکام غیرمالی صادره در دعاوی اعم از غیرمالی ذاتی و یا اعتباری قابل تجدیدنظرخواهی است.
احکام راجع به متفرعات دعوا : به موجب بند ج ماده 331 حکم راجع به متفرعات دعوا نیز در صورتی که حکم راجع به اصل دعوا قابل تجدیدنظر باشد، قابل تجدیدنظر است. در این خصوص مالی یا غیرمالی بودن دعوا و میزان خواسته هم تاثیری ندارد.
قرارهای قابل تجدیدنظر
- قرار ابطال دادخواست یا رد دادخواست که از دادگاه صادر شود.
- قرار رد دعوا یا عدم استماع دعوا
- قرار سقوط دعوا
- قرار عدم استماع دعوا
بیشتر بخوانید: گواهی انحصار وراثت
نحوه تجدیدنظر خواهی حقوقی
امروزه با توجه به سیستم الکترونیکی شدن ثبت پرونده ها، علاوه بر مرحله بدوی، ثبت دادخواست در مرحله تجدید نظر نیز از طریق دفاتر خدمات قضایی صورت می پذیرد. سپس نسخه ثانی آن به ضمیمه مدارک به آدرس تجدید نظر خوانده ارسال تا پس از اخذ پاسخ و تبادل لوایح، پرونده توسط شعبه بدوی به مرجع تجدید نظر ارسال گردد.
بر اساس ماده 339 قانون آیین دادرسی مدنی متقاضی تجدیدنظر خواهی حقوقی، باید دادخواست خود را ظرف مهلت مقرر، از طریق دفاتر خدمات قضایی به دفتر دادگاه صادر کننده رأی یا دفتر شعبه اول دادگاه تجدیدنظر یا به دفتر بازداشتگاهی که در آنجا توقیف است، تسلیم نماید. هریک از مراجع یادشده در بالا باید بلافاصله پس از وصول دادخواست آن را ثبت و رسیدی به تجدیدنظرخواه ارائه نمایند.
در صورتي كه در مهلت مقرر دادخواست تجديدنظرخواهی به مراجع مذكور در ماده قبل تقديم نشده باشد، متقاضي تجديدنظر با دليل و بيان عذر خود تقاضاي تجديدنظر را به دادگاه صادركننده رأي تقديم مي نمايد. دادگاه مكلف است ابتدا به عذر عنوان شده كه به موجب عدم تقديم دادخواست در مهلت مقرر بوده رسيدگي و درصورت وجود عذر موجه نسبت به پذيرش دادخواست تجديدنظر اتخاذ تصميم مي نمايد، جهات زیر عذر موجه محسوب می گردد :
- مرضی که مانع حرکت است.
- فوت یکی از والدین یا همسر یا اولاد.
- حوادث قهریه از قبیل سیل، زلزله، و حریق که بر اثر آن تقدیم دادخواست تجدید نظر در مهلت مقرر ممکن نباشد.
- توقیف یا حبس بودن به نحوی که نتوان در مهلت مقرر دادخواست تجدیدنظر تقدیم کرد.
بیشتر بخوانید: دستور موقت یا دادرسی فوری چیست؟
مهلت تجدیدنظر خواهی حقوقی
مهلت تجدیدنظرخواهی اگر شخص معترض در ایران اقامت داشته باشد، 20 روز و در صورتی که در خارج از کشور اقامت داشته باشد، 2 ماه فرصت دارد تا نسبت به رأی صادره تجدیدنظرخواهی کند. اگر هم محکوم علیهم یک دعوا چند نفر باشند، در صورتی که یکی از آنها مقیم خارج از کشور و بقیه مقیم ایران باشند، در اینصورت مهلت تجدید نظر خواهی برای همه آنها به دو ماه افزایش پیدا می کند.
در صورتی که مهلت تجدیدنظر خواهی حقوقی سپری شود و فرد بعد از آن بخواهد اعتراض خود را مطرح کند. در این صورت قاعده بر این است که دادگاه درخواست او را نمی پذیرد، مگر اینکه عذر موجهی داشته باشد؛ مانند اینکه خود او یا والدین یا همسر یا فرزند او دچار بیماری سختی باشند، به گونه ای که این بیماری مانع حضور او شود یا اینکه حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله بروز کند و امکان رفت و آمد وجود نداشته باشد.
اگر حکمی که از آن تجدید نظر خواهی می شود، به صورت حکم حضوری صادر شده باشد، مهلت تجدید نظر خواهی از زمانی شروع می شود که این رأی به آن شخص ابلاغ شده باشد و اگر حکم غیابی باشد، مهلت تجدید نظر خواهی از تاریخ اتمام مهلت واخواهی او آغاز می شود.
چه اشخاصی می توانند تجدیدنظرخواهی کنند؟
طرفین دعوای تجدیدنظر اصولاً همان اصحاب دعوای نخستین هستند و البته در مواردی نیز اشخاص ثالث ممکن است در مرحله تجدیدنظر نقش پیدا کنند. مطابق ماده 335 اشخاص زیر حق درخواست تجدیدنظر دارند :
الف – طرفین دعوا یا وکلا و یا نمایندگان قانونی آن ها. البته با توجه به این که نفع داشتن یکی از شروط اقامه دعوا می باشد، در مرحله تجدیدنظر نیز شخصی می تواند تجدیدنظرخواه قرار بگیرد که حداقل، بخشی از رأی مبنی بر محکومیت او باشد.
منظور از نماینده قانونی نیز ولی، قیم و وصی محکوم علیه و یا مدیر شرکت محکوم علیه می باشد. قابل ذکر است که مدیر شرکت در صورتی مجاز به تجدیدنظرخواهی است که صاحب امضای مجاز شمرده شود.
بیشتر بخوانید : وکیل ملکی متخصص در دعاوی ملکی
تصمیمات دادگاه تجدید نظر
بر اساس ماده 358 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، چنانچه دادگاه تجدیدنظر ادعای تجدیدنظرخواه را موجه تشخیص دهد، رای دادگاه بدوی را نقض و رای مقتضی صادر می کند. در غیر این صورت با رد درخواست و تایید رای، پرونده را به دادگاه بدوی اعاده خواهد كرد.
- دادگاه تجدید نظر در صورتی که قرار مورد شکایت را مطابق با موازین قانونی تشخیص دهد، آن را تایید و در غیر این صورت با رد درخواست و تایید رأی پرونده را به دادگاه بدوی اعاده خواهد کرد.
- عودت پرونده به دادگاه بدوی به علت نقص دادخواست یا عدم ابلاغ رأی دادگاه بدوی به اصحاب دعوی.
- صدور قرار رد دعوای بدوی : به علت عدم رفع نقص دادخواست دهنده بدوی در مهلت مقرر یا محرز نبودن سمت دادخواست دهنده بدوی.
- صدور قرار عدم صلاحیت.
- قرار رد دادخواست تجدید نظر
- قرار رد دعوای تجدید نظرخواه در صورتی که سمت تجدید نظر خواه محرز نباشد.
- صدور قرار عدم استماع دعوای تجدید نظر در صورتی که رأی تجدید نظر خواسته به هر علتی قابل تجدید نظر یا قابل استماع نباشد.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل دادگستری در خصوص تجدیدنظر خواهی حقوقی با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.