علت جوش زیر پوستی چیست؟

جوش زیر پوستی کابوسی برای بسیاری از افراد نه تنها آزاردهنده است بلکه می تواند اعتماد به نفس را نیز تحت تاثیر قرار دهد. این نوع جوش ها که به دلیل التهاب در لایه های زیرین پوست ایجاد می شوند برخلاف جوش های سرسیاه و سرسفید به راحتی قابل مشاهده نیستند و همین موضوع درمان آن ها را دشوارتر می کند. شناخت علل ایجاد جوش زیر پوستی اولین قدم برای مقابله با آن است. عواملی مانند تغییرات هورمونی رژیم غذایی نامناسب استرس انسداد منافذ پوست و فعالیت باکتری ها می توانند در بروز این عارضه نقش داشته باشند. در این مقاله به بررسی دقیق علل ایجاد جوش زیر پوستی و ارائه راهکارهای موثر برای درمان و پیشگیری از آن می پردازیم. با درک مکانیسم های دخیل در ایجاد این نوع جوش می توانید رویکردی آگاهانه و هدفمند برای بهبود وضعیت پوست خود اتخاذ کنید.

جوش زیر پوستی چیست

جوش زیر پوستی نوعی از آکنه است که در عمق پوست ایجاد می شود. این جوش ها معمولاً به شکل برجستگی های کوچک سفت و دردناک زیر پوست ظاهر می شوند. بر خلاف جوش های سرسیاه و سرسفید که منافذ باز دارند جوش های زیر پوستی فاقد دهانه قابل مشاهده هستند. این امر به دلیل تجمع چربی سلول های مرده پوست و باکتری ها در داخل منافذ بسته پوست رخ می دهد. التهاب ناشی از این تجمع باعث ایجاد برآمدگی دردناک زیر پوست می شود. جوش های زیر پوستی می توانند در هر نقطه ای از بدن ظاهر شوند اما بیشتر در صورت گردن سینه و پشت دیده می شوند.

علل اصلی ایجاد جوش زیر پوستی

ایجاد جوش زیر پوستی یک فرآیند پیچیده است که تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. درک این عوامل می تواند به شما در پیشگیری و درمان موثرتر این عارضه کمک کند. به طور کلی جوش زیر پوستی زمانی ایجاد می شود که منافذ پوست با چربی سلول های مرده پوست و باکتری ها مسدود شوند. التهاب ناشی از این انسداد باعث ایجاد برآمدگی دردناک زیر پوست می شود. در ادامه به بررسی دقیق تر عوامل اصلی ایجاد جوش زیر پوستی می پردازیم:

عوامل هورمونی و جوش زیر پوستی

تغییرات هورمونی نقش مهمی در ایجاد جوش زیر پوستی ایفا می کنند. افزایش سطح هورمون های آندروژن به ویژه در دوران بلوغ می تواند باعث افزایش تولید چربی در پوست شود. این چربی اضافی منافذ پوست را مسدود کرده و زمینه را برای ایجاد جوش زیر پوستی فراهم می کند. علاوه بر بلوغ تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی بارداری و یائسگی نیز می توانند باعث بروز جوش زیر پوستی شوند. برخی از بیماری های هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز می توانند با افزایش سطح آندروژن خطر ابتلا به جوش زیر پوستی را افزایش دهند.

نقش تغذیه در بروز جوش زیر پوستی

رژیم غذایی نامناسب می تواند به طور غیرمستقیم در بروز جوش زیر پوستی نقش داشته باشد. مصرف بیش از حد غذاهای فرآوری شده قند چربی های اشباع شده و لبنیات پرچرب می تواند باعث افزایش التهاب در بدن شود. این التهاب می تواند باعث افزایش تولید چربی در پوست و مسدود شدن منافذ شود. همچنین برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف بیش از حد غذاهای با شاخص گلیسمی بالا (مانند نان سفید و نوشابه) می تواند باعث افزایش سطح قند خون و انسولین شود که این امر نیز می تواند باعث افزایش تولید چربی در پوست شود. مصرف غذاهای حاوی ویتامین ها و مواد معدنی ضروری برای سلامت پوست مانند ویتامین A ویتامین E روی و سلنیوم می تواند به کاهش التهاب و بهبود وضعیت پوست کمک کند.

تاثیر استرس بر جوش زیر پوستی

استرس می تواند به طور غیرمستقیم در بروز جوش زیر پوستی نقش داشته باشد. زمانی که استرس دارید بدن شما هورمون هایی مانند کورتیزول ترشح می کند. این هورمون ها می توانند باعث افزایش تولید چربی در پوست و مسدود شدن منافذ شوند. همچنین استرس می تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شود که این امر می تواند باعث افزایش التهاب در پوست و تشدید جوش زیر پوستی شود. مدیریت استرس از طریق تکنیک هایی مانند مدیتیشن یوگا و تنفس عمیق می تواند به کاهش التهاب و بهبود وضعیت پوست کمک کند.

انسداد منافذ پوست

انسداد منافذ پوست یکی از عوامل اصلی ایجاد جوش زیر پوستی است. منافذ پوست می توانند با چربی سلول های مرده پوست و آلودگی ها مسدود شوند. استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی نامناسب عدم پاکسازی صحیح پوست و تعریق زیاد می توانند باعث انسداد منافذ پوست شوند. برای جلوگیری از انسداد منافذ پوست باید از محصولات غیر کومدوژنیک (non-comedogenic) استفاده کنید پوست خود را به طور منظم پاکسازی کنید و از لمس کردن صورت خود اجتناب کنید.

باکتری ها و التهاب

باکتری ها به ویژه باکتری پروپیونی باکتریوم آکنس (Propionibacterium acnes) در ایجاد جوش زیر پوستی نقش دارند. این باکتری ها در منافذ پوست زندگی می کنند و از چربی پوست تغذیه می کنند. زمانی که منافذ پوست مسدود می شوند باکتری ها تکثیر شده و باعث ایجاد التهاب می شوند. این التهاب باعث ایجاد برآمدگی دردناک زیر پوست می شود. استفاده از محصولات ضد باکتریایی می تواند به کاهش تعداد باکتری ها در پوست و کاهش التهاب کمک کند.

انواع جوش زیر پوستی

جوش های زیر پوستی بر اساس اندازه عمق و میزان التهاب می توانند متفاوت باشند. برخی از انواع رایج جوش زیر پوستی عبارتند از:

• پاپول ها: برجستگی های کوچک و سفت که معمولاً قرمز یا صورتی رنگ هستند.
• پوسچول ها: برجستگی های کوچک و پر از چرک که معمولاً سفید یا زرد رنگ هستند.
• ندول ها: برجستگی های بزرگ سفت و دردناک که در عمق پوست قرار دارند.
• کیست ها: برجستگی های بزرگ نرم و پر از چرک که در عمق پوست قرار دارند.

ندول ها و کیست ها معمولاً دردناک تر و التهابی تر از پاپول ها و پوسچول ها هستند و ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشند.

علائم جوش زیر پوستی

علائم جوش زیر پوستی می تواند بسته به نوع و شدت آن متفاوت باشد. با این حال برخی از علائم رایج جوش زیر پوستی عبارتند از:

• برآمدگی کوچک سفت و دردناک زیر پوست
• قرمزی و التهاب در اطراف برآمدگی
• حساسیت به لمس
• احساس گرما در ناحیه آسیب دیده

در برخی موارد جوش زیر پوستی ممکن است به سطح پوست برسد و به شکل جوش سرسیاه یا سرسفید ظاهر شود.

روش های درمان جوش زیر پوستی

روش های مختلفی برای درمان جوش زیر پوستی وجود دارد. انتخاب روش درمانی مناسب بستگی به شدت و نوع جوش زیر پوستی دارد. در برخی موارد درمان های خانگی می توانند موثر باشند در حالی که در موارد دیگر نیاز به درمان های پزشکی و دارویی است.

درمان های خانگی برای جوش زیر پوستی

برخی از درمان های خانگی می توانند به کاهش التهاب و بهبود جوش زیر پوستی کمک کنند. این درمان ها عبارتند از:

• کمپرس گرم: کمپرس گرم می تواند به باز شدن منافذ پوست و تخلیه چربی و آلودگی ها کمک کند. یک پارچه تمیز را با آب گرم خیس کنید و به مدت 10-15 دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.
• روغن درخت چای: روغن درخت چای دارای خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی است. یک قطره روغن درخت چای را با چند قطره روغن حامل (مانند روغن نارگیل یا روغن جوجوبا) مخلوط کنید و به طور مستقیم روی جوش زیر پوستی بمالید. این کار را یک یا دو بار در روز تکرار کنید.
• عسل: عسل دارای خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی است. یک لایه نازک عسل را روی جوش زیر پوستی بمالید و به مدت 15-20 دقیقه بگذارید بماند. سپس آن را با آب ولرم بشویید. این کار را یک یا دو بار در روز تکرار کنید.
• آلوئه ورا: آلوئه ورا دارای خواص ضد التهابی و التیام بخش است. ژل آلوئه ورا را به طور مستقیم روی جوش زیر پوستی بمالید و به مدت 30 دقیقه بگذارید بماند. سپس آن را با آب ولرم بشویید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.

درمان های پزشکی و دارویی

در صورتی که درمان های خانگی موثر نبودند پزشک ممکن است درمان های پزشکی و دارویی را تجویز کند. این درمان ها عبارتند از:

• رتینوئیدهای موضعی: رتینوئیدها به باز کردن منافذ پوست و جلوگیری از تشکیل جوش کمک می کنند. رتینوئیدهای موضعی معمولاً به صورت کرم یا ژل تجویز می شوند.
• آنتی بیوتیک های موضعی: آنتی بیوتیک های موضعی به کاهش تعداد باکتری ها در پوست و کاهش التهاب کمک می کنند.
• آنتی بیوتیک های خوراکی: آنتی بیوتیک های خوراکی برای درمان جوش های زیر پوستی شدید تجویز می شوند.
• داروهای ضد هورمونی: داروهای ضد هورمونی می توانند به کاهش تولید چربی در پوست کمک کنند. این داروها معمولاً برای درمان جوش های زیر پوستی در زنان تجویز می شوند.
• تزریق کورتیکواستروئید: تزریق کورتیکواستروئید می تواند به کاهش التهاب و درد ناشی از جوش زیر پوستی کمک کند. این روش معمولاً برای درمان جوش های زیر پوستی بزرگ و دردناک استفاده می شود.
• تخلیه جوش: در برخی موارد پزشک ممکن است جوش زیر پوستی را تخلیه کند. این روش باید توسط یک متخصص انجام شود تا از آسیب رساندن به پوست جلوگیری شود.

پیشگیری از جوش زیر پوستی

پیشگیری از جوش زیر پوستی بهتر از درمان آن است. با رعایت نکات زیر می توانید از بروز جوش زیر پوستی جلوگیری کنید:

• پوست خود را به طور منظم با یک شوینده ملایم بشویید.
• از محصولات آرایشی و بهداشتی غیر کومدوژنیک (non-comedogenic) استفاده کنید.
• از لمس کردن صورت خود اجتناب کنید.
• رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
• استرس خود را مدیریت کنید.
• به اندازه کافی آب بنوشید.
• به طور منظم ورزش کنید.
• از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم

در صورتی که جوش زیر پوستی شما شدید دردناک یا مقاوم به درمان های خانگی است باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر جوش زیر پوستی شما باعث ایجاد اسکار (جای زخم) شده است باید به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب را دریافت کنید.

تفاوت جوش زیر پوستی با سایر ضایعات

جوش زیر پوستی با سایر ضایعات پوستی مانند جوش سرسیاه جوش سرسفید کیست و ندول تفاوت دارد. جوش زیر پوستی معمولاً به شکل برآمدگی کوچک سفت و دردناک زیر پوست ظاهر می شود در حالی که جوش سرسیاه دارای یک نقطه سیاه روی سطح پوست است و جوش سرسفید دارای یک نقطه سفید روی سطح پوست است. کیست و ندول بزرگتر و عمیق تر از جوش زیر پوستی هستند و ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشند.

مدت زمان ماندگاری جوش زیر پوستی چقدر است؟

مدت زمان ماندگاری جوش زیر پوستی به عوامل مختلفی بستگی دارد اما معمولاً بین چند روز تا چند هفته طول می کشد.

آیا می توان جوش زیر پوستی را تخلیه کرد؟

توصیه نمی شود که جوش زیر پوستی را در خانه تخلیه کنید. این کار می تواند باعث التهاب بیشتر و ایجاد اسکار شود. بهتر است برای تخلیه جوش زیر پوستی به پزشک مراجعه کنید.

چرا جوش زیر پوستی دردناک است؟

جوش زیر پوستی به دلیل التهاب در لایه های زیرین پوست دردناک است. التهاب باعث تحریک اعصاب حسی در پوست می شود و احساس درد ایجاد می کند.

چه تفاوتی بین جوش زیر پوستی و جوش سر سیاه وجود دارد؟

جوش زیر پوستی فاقد دهانه قابل مشاهده است و در عمق پوست ایجاد می شود در حالی که جوش سر سیاه دارای یک دهانه باز است که با چربی و سلول های مرده پوست مسدود شده است.

آیا تغذیه نامناسب دلیل قطعی جوش زیر پوستی است؟

تغذیه نامناسب می تواند در بروز جوش زیر پوستی نقش داشته باشد اما دلیل قطعی آن نیست. عوامل دیگری مانند تغییرات هورمونی استرس و انسداد منافذ پوست نیز می توانند در ایجاد جوش زیر پوستی نقش داشته باشند.

آیا جای جوش زیر پوستی باقی می ماند؟

در صورتی که جوش زیر پوستی به درستی درمان نشود ممکن است جای آن به صورت اسکار (جای زخم) باقی بماند. برای جلوگیری از ایجاد اسکار باید از دستکاری جوش خودداری کنید و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.