رایانه

مضرات بازی کامپیوتری برای کودکان

عوارض بازی با گوشی برای کودکان

11 اکتبر, 2021

مضرات و عوارض بازی با گوشی برای کودکان بسیار زیاد است. به همین دلیل کنترل بازی کودکان با موبایل یکی از واجبات هر والدینی است. استفاده از تکنولوژی و بکار گیری انواع گجت ها آنچنان با زندگی انسان پیوند خورده است که گاهی فراموش می‌کنیم، زندگی قبل از آن چگونه بوده است. بدون هیچ‌گونه مبالغه و تردیدی می‌توان پذیرفت که تکنولوژی تا حد بسیار زیادی سبب تسهیل امور و بسط و توسعه علوم مختلف شده است. امروزه در سایه تکنولوژی همزمان با کوچک تر شدن ابعاد وسایل الکترونیکی، شاهد افزایش کارآمدی گوشی‌های همراه، تبلت و رایانه هستیم. رشد فزاینده تولید نرم افزار و اپلی کیشن های متنوع در کنار بازی‌های کامپیوتری باعث استفاده بیشتری از آنها شده و گروه‌های مختلف سنی را نیز در بر می‌گیرد.

عوارض بازی با گوشی برای کودکان چیست؟

 کودکان یکی از مخاطبین اصلی کمپانی‌های بزرگ تولیدکننده انواع چنین بازی‌ها و نرم افزارهایی هستند. به موازات تاثیرات مثبت و کارایی که این تکنولوژی در زندگی افراد دارد، متأسفانه می‌تواند در اثر استفاده مداوم، عوارض و آثار منفی نیز از خود بجای گذارد که برخی از آنها می‌توانند جبران ناپذیر باشند. تمرکز کودکان بر بازی‌های رایانه ای و استفاده بیش از حد از موبایل و تبلت، کارشناسان را بر آن داشت تا نسبت به بررسی تاثیرات مخرب آن دست به تحقیقات گسترده‌ای بزنند. در ادامه به نتایج این تحقیقات که در زمینه عوارض بازی با گوشی برای کودکان صورت گرفته خواهیم پرداخت.

ضعف بینایی

ضعف بینایی یکی از عوارض بازی با گوشی برای کودکان است که تمرکز بر گوشی و تبلت مخصوصاً هنگام بازی که مدت زمان زیادی را نیز به خود اختصاص می دهد، سیستم عصبی و چشمی کودکان را تحت تاثیر قرار داده و باعث خستگی چشم می‌شود. مضرات موبایل برای چشم کودکان موضوع مهمی است که حتما باید در نظر داشته باشید. هیجان ناشی از بازی، تنهایی، کوچک بودن فضای کافی برای انجام فعالیت های فیزیکی، مشغله فراوان والدین و دلایل زیاد دیگری می‌تواند سبب شود که کودکان مدت‌های طولانی به صفحه موبایل و تبلت خود خیره شوند. گاهی حتی متوجه عدم نور کافی در محیط نشده و حتی شب‌هنگام و دور از چشم والدین نیز در تاریکی  به گوشی و تبلت پناه ببرند. از این رو به مرور دچار مشکلات بینایی شده و از عوارض درد چشم و خستگی آن رنج ببرند.

کاهش کیفیت خواب

مضرات استفاده از موبایل برای کودکان و نخوابیدن

سرگرم شدن با گوشی و تبلت چه در نتیجه بازی و چه به دلیل وقت گذرانی در شبکه‌های اجتماعی، باعث می‌شود که کودک متوجه گذر زمان نشود و اوقات طولانی را صرف این مشغولیت نماید. حتی گاهی تا دیر وقت سرگرم گوشی‌های خود می‌شوند. در چنین شرایطی خستگی چشم و خواب‌آلودگی از جمله عوارضی خواهد بود که می‌تواند در جنبه های مختلف آنان تاثیر بگذارد. به هم ریختگی نظم خواب ناشی از این فعالیت ها حتی بر سیستم متابولیسم بدن و کاهش اشتهای آنان نیز تاثیر گذار است. نور آبی که از صفحه نمایش گر بسیاری از وسایل الکترونیکی از جمله تلفن‌های همراه، تبلت ها، آی پد ها و تلویزیون ها ساتع می‌شود به مغز پیغام نوری مشابه روز می دهد در نتیجه مغز، سیگنال بیدار شدن را ارسال می کند و کودک نمی‌تواند به راحتی بخوابد.

ایجاد اختلالات ذهنی و مغزی

تحقیقات حاکی از آن است که مغز انسان نسبت به تابش امواج الکترو مغناطیس دارای حساسیت است. از آن جایی که انواع وسایل الکترونیکی دارای چنین امواجی می باشند، می‌توانند بر تکانه های الکتریکی موجود در شبکه‌های عصبی مغز تاثیر گذاشته و سبب ایجاد اختلالاتی در سیگنال های مغزی شوند.علاوه بر این ملاحظه و مشاهده محتوا های نا مناسب در برخی شبکه‌های اجتماعی می‌تواند باعث پراکندگی ذهنی، فشار عصبی و اختلالات فکری در کودک شود.

بروز مشکلات عصبی

کم خوابی که جز یکی از عوارض بازی با گوشی برای کودکان است می‌تواند خلق و خوی آنان را نیز تحت شعاع قرار دهد. در چنین شرایطی کودکان معمولا دمدمی‌مزاج و لجباز شده و پرخاشگر می‌شوند. آن ها به دلیل عدم دقت و تمرکز کافی مهارت تصمیم‌گیری و حل مسئله را از دست می دهند. به این ترتیب خود را در مواجهه با مسائل گوناگون ناتوان دیده و احساس ناکامی و شکست را تجربه خواهند کرد.

انزوا طلبی و کاهش مهارت های اجتماعی

از دیگرعوارض بازی با گوشی برای کودکان انزوا طلبی و کاهش مهارت های اجتماعی است که  نقش بازی در رشد عاطفی و مهارت های آنان بر کسی پوشیده نیست. لزوم حضور در انواع مناسبات اجتماعی، سبب ایجاد تعامل با دیگران در هر سنی در کودکان است. چنانچه گوشی یا تبلت، جای خود را با گروه همسالان و ایجاد روابط سالم با والدین و مربیان آگاه عوض کند، مهارت ارتباط اجتماعی آن ها را مختل نموده و در آینده کودک بدون برخورداری از اعتمادبه‌نفس، قادر نخواهد بود از پس دوستی و آداب معاشرت ساده اجتماعی، روابط عاطفی سالم، رفع‌ورجوع کردن مشکلات تحصیلی و پیدا کردن شغل مناسب برآید.

چاقی و عدم تناسب اندام

کودکان بطور طبیعی سرشار از انرژی هستند. نیاز به دویدن، پریدن، و تحرک از خصیصه های هر کودک سالمی است. لیکن کم تحرکی ناشی از بازی نکردن کودک و نشستن طولانی مدت و خیره شدن به صفحه نمایش انواع وسایل الکترونیکی و در کنار آن تمایل به استفاده از غذاهای فست فود و پر کالری اغلب منجر به چاقی و عدم اعتمادبه‌نفس در آنها می‌شود. کودک در آینده با عدم اعتمادبه‌نفس که نشات گرفته از عدم تناسب اندام وی است ،از حضور در جمع اجتناب کرده و آرام آرام منزوی می‌شود. همان‌گونه که می‌دانیم چاقی سر منشا بسیاری از مشکلات و بیماری‌هایی است که بعضا خود مسائل و مشکلات عدیده دیگری را به دنبال دارند. از آن جمله می‌توان به دیابت، مشکلات مفصلی و بیماری های قلبی و عروقی اشاره نمود.

تومور و ضایعات مغزی و خطر ابتلا به سرطان

با کاهش فعالیت های بدنی و افزایش چاقی مشکلات بسیاری برای کودکان و بزرگسالان پیش می‌آید. فشار خون بالا، سردردهای عصبی، میگرن، ضعف بینایی، مشکلات قلبی، کمر درد، آرتروز، سندرم حرکت تکراری، دیابت و بسیاری دیگر از این دست مشکلاتی است که می‌تواند در راستای عوارض بازی با گوشی برای کودکان قرار گیرد. اما لازم است که بدانید مطالعات از احتمال بروز تومور و ضایعات مغزی و حتی انواع سرطان برای کسانی که بیش از حد از تلفن‌های همراه استفاده می‌کنند و خود را در معرض اشعه های مخرب آن قرار می دهند، خیر می دهد.

مضرات موبایل برای کودکان

تحلیل رفتن عظلات

گرفتن طولانی مدت گوشی در دست می‌تواند باعث ایجاد آسیب به تاندون های دست و ایجاد درد در ناحیه مج دستان شودکه از عوارض بازی با گوشی برای کودکان محسوب می‌شود . همجنین انگشتان دست به مرور در اثر استفاده بیش از حد آنها برای تایپ و چت کردن در صفحات لمسی ابزار های الکترونیکی آسیب می‌بینند. سرگرم شدن با موبایل و گوشی‌های همراه فرصت فعالیت بدنی و بازی‌های خلاقانه و فیزیکی را از کودکان سلب می‌نماید. عدم تحرک سبب می‌شود عضلات کودک تحلیل رفته و قوای خود را از دست بدهند و به مرور زمان حرکت این عضلات با تاخیر همراه خواهد شد.

محدود شدن یادگیری

تعامل با دیگران به‌ویژه گروه همسالان و مربیان آگاه نقش زیادی در روند یادگیری کودک دارد. کودک با حضور در اماکن مختلف از جمله خانه کودک و حتی جمع خانواده، با برقراری ارتباط حتی بطور چشمی ،می‌تواند از لذت دریافت توجه برخوردارشده و به رشد عاطفی وی کمک شایانی می کند. مشاهده و تعامل دو بازوی قدرتمند در یادگیری کودک هستند. کودک پس از مشاهده ،میل به تکرار تجربیات خود دارد و از طریق تعامل با دیگران و محیط اطراف خود می‌تواند فرصت تجربه کردن و شناخت پیرامون خود را بدست آورد. لیکن سرگرمی با گوشی این فرصت ارزشمند را از او سلب می‌نماید. این در حال است که سنین کودکی طلایی ترین زمان برای یادگیری و تثبیت آموزه های ارزشمند است.

بروز پرخاشگری

 یکی دیگر از عوارض بازی با گوشی برای کودکان بروز پرخاشگری می باشد که تظاهرات پرخاشگرانه در کودک می‌تواند ناشی از بسیاری وسایل  از جمله سوء تغذیه، کم خوابی و مشکلات مغزی و عصبی باشد. اما در کنار آنها باید توجه کرد که کودک انسانی تمایل به الگوبرداری دارد. از این رو آنچه را که مشاهده می کند، در پس ذهن خود نگاه داشته و از آن بعنوان الگوی رفتاری تقلید می کند. رفتارهای پرخاشگرانه می‌تواند در نتیجه دیدن صحنه‌های خشن در خانواده و محیط زندگی و تحصیلی او بوده و یا به دلیل مشاهده آن در بازی‌ها و یا تماشای نمایش های تلویزیونی خشونت آمیز باشد. به کارگیری سلاح و زور بازو در بسیاری از این صحنه ها، موجب بروز طغیان های عصبی و رفتار های پرخاشگرانه در کودک نسبت به گروه همسالان و حتی اعضای خانواده می‌شود. این امر می‌تواند موجبات نارضایتی اطرافیان را فراهم آورده و سبب طرد شدن کودک می‌شود. نتیجه چنین حالتی به هیچ وجه به نفع کودک نیست زیرا می‌تواند زمینه ساز خشم و جریان های عصبی شدید تری در آینده شود.

کاهش یادگیری و تاثیر بر عملکرد تحصیلی

لذت وقت گذرانی با گوشی و تبلت گاهی باعث می‌شود که کودک علی رغم اخذ هشدارهای مکرر از والدین و اولیای مدرسه، ساعات متمادی و طولانی را صرف آن نماید. این مسئله در شرایط کنونی که بسیاری از تحقیقات و انجام تکالیف از سوی کودکان توسط قابلیت‌های موجود در همین گوشی ها محقق می‌شود، بهانه خوبی دست آنها داده است تا اوقات بیشتری را با این وسیله بگذرانند. کم خوابی، عدم تمرکز و دقت و اختصاص دادن زمان طولانی به استفاده از وسایل الکترونیکی می‌تواند به‌سرعت موجب افت تحصیلی و پس‌روی در عملکرد تحصیلی کودکان شود.

خطرات گوشی و تبلت برای کودکان

یکی از نگرانی های اساسی والدین هنگام استفاده فرزندانشان از گوشی‌های همراه و تبلت خطر اشعه های این گونه ابزارها است که می‌تواند سلامت کودک را به ویژه در سنین پایین با تهدید جدی مواجه کند. جالب است بدانید مطالعه جامع بین المللی صورت گرفته در سال 2011 ارتباط مستقیمی را بین تلفن همراه و ابتلا به تومور مغزی در بزرگسالان، نوجوانان و کودکان محتمل دانسته است. به هر روی مضرات موبایل برای کودکان بر سلامت فیزیکی و روانی گروه‌های مختلف سنی و جنسی بر کسی پوشیده نیست. همان گونه که در سطور بالا به طور مفصل بیان شد، می‌توان با کنترل ساعات استفاده از آن، نسبت به کاهش این عوارض اقدام نمود. استفاده آگاهانه از نرم افزارها و انتخاب هدفمندانه بازی‌ها می‌تواند بخشی از نگرانی والدین را نسبت به پراکندگی ذهنی کودکان و تاثیرات بد روانی آن کاهش دهد.

چطور عوارض بازی با  گوشی برای کودکان را کنترل کنیم؟

کنترل مضرات موبایل برای چشم کودکان

استفاده مکرر از بازی با گوشی‌های همراه توسط کودکان به مرور می‌تواند تبدیل به عادت شود. در این بین نقش کنترلی والدین در زمان بندی ، عوارض بازی با گوشی برای کودکان و استفاده از گوشی همراه و تبلت بسیار موثر خواهد بود. ایجاد قوانین و دستورالعمل های مشخص که تمام اعضای خانواده آن را رعایت کنند، باعث توجه بیشتر کودکان به مضرات موبایل برای بچه ها و استفاده بی رویه از آن خواهد شد. باید توجه کرد این قوانین نباید سختگیرانه وضع شوند. بر همین اساس توضیحاتی که والدین با کودکان در خصوص این قوانین ارائه می دهند به آن ها کمک می کند تا استفاده بهینه از این گونه وسائل داشته باشند.

آموزش روش های مناسب جهت استفاده از گوشی و تبلت نیز می‌تواند در کاهش عوارض بازی با  گوشی برای کودکان موثر باشد. از آن جمله می‌توان به ارسال پیامک به جای صحبت کردن و استفاده از دستگاه های هندز فری به جای چسباندن مستقیم گوشی تلفن به گوش، جهت دور ماندن اشعه های مضر این ابزارها اشاره نمود. همچنین باید به کودکان متذکر شد که به هیچ وجه گوشی همراه خود را به اتاق خواب نبرند. زیرا هنگام خواب مغز قابلیت بیشتری برای دریافت امواج دارد.

دانلود و نصب انواع بازی‌ها و اپلیکیشن ها زیر نظر مستقیم والدین، می‌تواند یکی دیگر از راهکارهای موثر در کاهش خطرات احتمالی استفاده از این تکنولوژی باشد. به یاد داشته باشید هرگز از در اختیار دادن این وسیله به عنوان پاداش برای کودک استفاده نکنید. زیرا همین موضوع می‌تواند این وسیله را دوست داشتنی تر کرده و میل او را برای در اختیار گرفتن و وقت گذران با آن بیشتر نماید. هم چنین در مهمانی ها و تحت تاثیر خستگی ها و مشکلات روزانه از گوشی همراه به عنوان ابزاری برای پر کردن جای خالی مراقبین و همراهان کودک استفاده نکنیم.

به یاد داشته باشید انجام بازی‌های کودکانه در خانه توسط والدین و یا دعوت دوستان و کودکان دیگر به منزل، وقت گذرانی در پارک و خانه کودک، مراجعه به فرهنگسراها و سر زدن به محیط های مختص کودکان، می‌توانند پیشنهاد های مناسبی برای جایگزینی بازی با گوشی همراه برای کودک باشد و مضرات موبایل برای بچه ها را کم کند.


پژوهش خبری صدا وسیما: بازی­ های اکشن (Action Game) سبکی از بازی ­های ویدئویی است که یک رویداد یا
موقعیت دنیای واقعی در آن متصور است. روش اصلی پیشروی در این نوع بازی­ ها از طریق حرکاتی همچون زد و خورد (با سلاح‌های سرد
و گرم یا مشت و لگد) یا تعقیب و گریز است. از ویژگی­ های این نوع بازی­ های هیجان
انگیز ” دویدن و جست‌وخیز، ورود به مکان‌های ناشناخته، کشف رموز و اسرار، زد و
خورد” است که در بین کودکان و
نوجوانان نیز طرفداران زیادی دارد. با
توجه به اینکه هر نوع بازی می ­تواند تاثیرات مثبت و منفی بر بازیکنان داشته باشد،
در این نشست به دنبال بررسی بازی اکشن به لحاظ چالش­ ها و فرصت­ های آن برای کودکان
و نوجوانان هستیم و در پایان نشست می­ خواهیم به خانواده ­ها در این خصوص توصیه­ هایی
داشته باشیم. در مصاحبه پژوهشی با آقای مهندس مرتضی جمشیدی و خانم فرزانه شریفی
پژوهشگران بنیاد بازی­ های رایانه­ ای، به
دنبال آن بودیم که ضمن شناسایی نقاط قوت و ضعف این بازی­ ها، نحوه مواجهه کودکان و
نوجوانان با این نوع بازی ها را بررسی کنیم.

مزایا و معایب بازی های رایانه ای اکشن برای کودکان و نوجوانان


سوالات پژوهش و پاسخ‌های کارشناسان

1-
بازی های اکشن
(
Action Game) چه نوع بازی هایی است. وجه تمایز اصلی این بازی
با سایر بازی های دیجیتالی چیست؟

سه ویژگی سرعت، فشار زمانی و مهارت­ های فیزیکی ویژگی ­های اصلی بازی اکشن

خانم
شریفی، کارشناس بازی­ های دیجیتال و دانشجوی دکتری ارتباطات: بازی­ های ژانر اکشن از
سه بعد از ژانرهای دیگر متمایز است. 1- از
جنبه سرعت
( speed) 2- از جنبه فشار
زمانی(
Time presure ) 3- از جنبه مهارت­ های فیزیکی. در بازی اکشن بازیکن در
یک بازه زمانی(40 ثانیه یا یک دقیقه) باید یک اکت[1] و عملکرد خاصی را داشته باشد.
مهارت­ های فیزیکی شامل هماهنگی چشم دست و مغز است که در آن کاربران باید از مهارتی برخوردار باشند تا بازی را ببرد و
امتیاز لازم را کسب کنند. هماهنگی سه گانه باعث می­ شود تا کاربر اکت خاصی را انجام دهد. مثلا در پرشی
سکه ­ای را بدست آورد و وارد پلت دیگری شود.

 اکت محور بودن بازی اکشن

مهندس
جمشیدی، کارشناس بازی­ های دیجیتال: بازی اکشن
act
محور است. یعنی حرکت­ هایی که کاراکتر یا آواتار انجام می­ دهد اکت محور است که حین این فعالیت برخورد ایجاد می ­شود.

2-
تقسیم بندی بازی‌های
اکشن چگونه صورت می گیرد؟

فراوانی بازی‌های اکشن مثبت در مقایسه با بازی‌های اکشن خشونت محور

خانم
شریفی، کارشناس بازی­ های دیجیتال و آقای مهندس جمشیدی: بر اساس دسته­ بندی بین
المللی(رولینگ و آدامز) ما شش گروه بازی اکشن داریم. که 2 دسته آن خشونت و خونریزی
دارد، عبارتند از بازی ­های اول شخص و سوم شخص که در انواع بازی­ های شوتر دسته­ بندی
می ­شود. اما 4 دسته دیگر حرکات مثبتی و
موثری در آن اتفاق می ­افتد.

 انواع بازی­ های اکشن

1- معمای
سریع(
Fast puzzle ) مانند
اینکه چگونه گویی را جابجا کنید.

2- پرش
از سکو(
Plat Form) مانند بازی
خاله قزی از سکویی به سکویی پریدن. بازی
خاله قزی که یک سال و نیم از ارائه آن می­ گذرد؛ تلفیقی از بازی­ های اکشن با بازی­ های
سنتی است.

3- موزیک
گیم­ ها(
music game) در این نوع
بازی­ ها آهنگ خاص و
movement انجام می­ شود. 

مزایا و معایب بازی های رایانه ای اکشن برای کودکان و نوجوانان

4- بازی­ های
اول شخص[2](قهرمان): مانند بازی شوتر، بر اساس
آمار 2015 گلوبال از 47 درصد بازیکنان دنیا، 23 درصد آنها ژانر اکشن را بازی می­ کنند.
ساب ژانر شوتر[3]
پرطرفدارترین ساب ژانر اکشن
action است. که جزء اولین بازی­ ها و پرفروش ­ترین بازی­ ها
بوده ­اند. بازی­ های اکشن وابسته به قهرمان هستند. در تک نفره (
fPS)
داستان محور است و تعریف داستان از طریق فضاسازی است. در (
FPS)
تک نفره روند خطی و شروع و پایان مشخصی دارد. اما در
FPS
چند نفره داستان خیلی عامل جذابیت نیست و اهمیتی ندارد. در اول شخص
First
person
، قهرمان یا آواتار از سوی بازیکن« من» دیده
می­ شود. اما در سوم شخص
Third person سوم شخص یا آواتار او دیده می­ شود.

ویژگی‌های عمومی (اول شخص) FPS

الف –
دکورسازی بر اساس تشابه. (مثل بشکه‌های مواد منفجره، صندوق‌ها، هواکش­، دکل‌ها و
…)

ب –
شروع با سلاح سبک­(چاقو، مشت زدن و …) و یا سلاح گرم معمولی­(کلت و ….) و با
پیشرفت در بازی صاحب سلاح پیشرفته ­ترمی‌شود. پس کسب سلاح جدید یک انگیزاننده برای
بازی است.

ج –
فشردن دکمه‌ها و بکارگیری اهرم‌ها به کمک کلید یا … برای طی کردن بازی یا رفتن
به مرحله بعد و …

د –
کسب عناصر افزایش قدرت در بازی(قابلیت‌های فانتزی: پوشش بلند، جو سلاح­ های سرعت
بالا و …)

ه – دشمن
اصلی آخر مرحله­(غول آخر)

5- بازی
سوم شخص
[4] : قهرمان
داستان در اول شخص را بازیکن به عنوان «من» می‌شناسد و قهرمان داستان در سوم شخص
را بازیکن به عنوان «او» می‌شناسد. فاصله بین بازی کننده و شخصیت اصلی بازی در اول
شخص کمتر از سوم شخص است.

6- بازی­ های
اکشن ماجراجویانه[5]: بازی­ های ماجراجویانه بیشتر از همه چیز روی
داستان و معما تمرکز دارند. باید برای رسیدن به هدف از میان موانع ریز و درشت عبور
کند.
نقاط قوت بازی­ های ماجرایی داستان
و گرافیک است.

تصویر 1- انواع بازی­ های اکشن

مزایا و معایب بازی های رایانه ای اکشن برای کودکان و نوجوانان

بازی­ های اکشن
پایان باز
[6] و
پایان بسته
[7]

خانم شریفی،
کارشناس بازی­ های دیجیتال: برخی بازی­ های اکشن پایان باز
هستند که انتها ندارند، مثلا در برخی بازی­ ها
سکه جمع کردن پایانی ندارد. اما برخی دارای مراحلی است. مشخصه اصلی در این بازی­ ها
مبارزه است. در این بازی­ ها بازیکن حین بازی باید معمایی را حل کند.

وجوه تمایز بازی­ های اکشن اول شخص و سوم شخص

مهندس جمشیدی،
کارشناس بازی­ های دیجیتال: این بازی­ ها به
لحاظ 4 ویژگی «حرکت دوربین، زاویه دوربین، گرافیک، رابط کاربری و هدف اصلی بازی» متفاوت است. 

مزایا و معایب بازی های رایانه ای اکشن برای کودکان و نوجوانان

3- چرایی استقبال
زیاد کودکان و نوجوانان از این بازی ها چیست؟

بازی اکشن محبوب ترین بازی برای گیمرهای ایرانی

مهندس
جمشیدی، کارشناس بازی­ های دیجیتال: بر اساس آمار دایرک(در سال 94)، 23 میلیون گیمر
داریم که 6/ 18 میلیون بازیکن ژانر اکشن (
action ) بوده­ اند. از 23 میلیون گیمر، 34 درصد نوجوانان، 26 درصد کودکان، 11
درصد میانسالان و 1 درصد افراد پیر بوده  ­اند.

 لذت و سرگرمی دو هدف اصلی بازیکنان اکشن

مهندس
جمشیدی، کارشناس بازی­ های دیجیتال: بر اساس گزارش دایرک، هدف اول در بازی 23
میلیون گیمر این بوده است که از بازی لذت می­ بریم. هدف دوم سرگرمی بوده است. بازی­ هایی
همچون کانتر و ماشین بازی بیشترین اقبال را در بین دانش­ آموزان داشته است.

4- مزایا و معایب
این بازی ها چیست؟ بازی اکشن چه کارکردهایی
را در دنیای واقعی­ می تواند داشته باشد؟

* مزایای بازی­ های اکشن

 ایجاد رفتار جامعه پسند

خانم
شریفی، کارشناس بازی­ های دیجیتال: برخی محققان معتقدند بازی ­های اکشن رفتارهای
جامعه ­پسند در بازیکنان ایجاد می­ کند و باعث رفتارهای مورد پسند و حمایت­ های
اجتماعی و ارتباط گیری­ های خیلی خوب می­ شود.

 تقویت توانایی تشخیص هدف

مهندس
جمشیدی، کارشناس بازی ­های دیجیتال: بازی‌های اکشن تصمیم­ گیری ادراکی را بهبود می‌دهد
یا توانایی تشخیص انتخاب هدف را تقویت می‌کند. توانایی غلبه بر مسائلی که حواس و
توجه آدم را پرت می‌کند، افزایش می‌دهد یا اینکه چقدر در زمانی که گیج و حواس پرت می‌شویم
و هستیم می‌توانیم بر یک هدف تمرکز کنیم.

افزایش سرعت پردازش و پاسخگویی

سرعت
پردازش را زیاد می‌کند و اینکه چقدر سریع به یک هدف پاسخ داده می‌شود.

 ارتقاء توانایی یادآوری اطلاعات بصری

توانایی
یادآوری اطلاعات بصری ارائه شده را ارتقا می‌دهد.

 ارتقاء توانایی انجام چند فعالیت بطور همزمان

توانایی
انجام چند کار و سوئیچ کردن سریع بین دو کار را ارتقا می‌دهد.

تامین مهارت ­های موردنیاز برای زندگی واقعی

به
نظر می‌رسد بازی­ های سبک اکشن گستره وسیع‌تری برای یادگیری مهارت­ هایی که مورد
نیاز زندگی واقعی است را تامین می‌کند. یادگیری مهارت‌های جدید در افرادی که بازی ­های
اکشن انجام می­ دهند نسبت به افرادی که بازی­ های غیر اکشن بازی می‌کردند سریعتر
است.

بازی‌های
اکشن ارتقاء دهنده مهارت­ های فکری شناختی کاربران

بازی‌های
ژانر اکشن بخاطر مهارت‌های فیزیکی، موجب می‌شوند مهارت‌های فکری شناختی کاربران
ارتقاء یابند.

 بهبود پردازش مغزی و عملکرد شناختی

محققان
اثرات مثبت بازی اکشن کال آف دیوتی را بیشتر از آثار منفی آن دانسته اند. محققان
بهبود پردازش مغزی و عملکرد شناختی و مساله عکس العمل سریع را از مزایای بازی های
اکشن برمی شمارند و معتقدند بازی کال آف دیوتی یادگیری منفی ایجاد نکرده است. برای
مثال ایده نجات خواهر 4 ساله توسط برادر 12 ساله از بازی کال آف دیوتی گرفته شده
بود. بنابراین یادگیری از بازی های اکشن بسیار زیاد است. بازی های اکشن مهارت های
اجرایی را ایجاد می ­کند.

 تقویت قدرت هدف­ گیری

تقویت قدرت هدف گیری دربازی ­های اول شخص( (FPS بیش از (tps) است.

 عنصر همکاری در بازی های اکشن

در
بازی ­های اکشن اول شخص­
(co- op) مانند بازی halo
همکاری وجود دارد. در بازی اکشن اول شخص(کانتر) شدت آتش یک نفر در نبرد، پیشروی را
برای دیگران امکان پذیر می ­سازد.

 اکثر بازی­ های اکشن برای افزایش مهارت

مهندس
جمشیدی، کارشناس بازی­ های دیجیتال: تنها بخشی از بازی های اکشن خشونت آمیز است اما
خیلی از آنها اکت هایی برای افزایش مهارت دست و مغز است. بازی اکشن لزوما بزن بزن
و خشونت آمیز نیست.

ـ تصویر 2- مهم ترین مزایای بازی­ های
اکشن

مزایا و معایب بازی های رایانه ای اکشن برای کودکان و نوجوانان

* معایب بازی­ های
اکشن

 کاهش ارتباط اجتماعی و خشونت در ژانرهای شوتر و فایتینگ

خانم
شریفی، کارشناس بازی­ های دیجیتال: برخی از محققان معتقدند بازی اکشن باعث کاهش
ارتباط اجتماعی می ­شود و بخاطر خشونت­ های مکرر زیر ژانرهای شوتر و فایتینگ اثرات
منفی ­تری را دارند.

حساسیت زدایی نسبت به دیدن صحنه ­های خشونت در بازی اکشنِ
شوتر و فایتینگ

بعد
از انجام بازی های دیجیتال در طول یک روز اگر فرد در معرض زیاد بازی های اکشن قرار
گرفته باشد، می تواند در معرض حساسیت زدایی نسبت به دیدن خشونت قرار گیرد. یعنی
اگر در محیط واقعی خشونت … را دید، برای او حساسیت زدایی می شود. این بارزترین اثر
بازی اکشن بر فرد است.

 هم ذات پنداری در بازی­ های اول شخص ( FPS)
بیش از سوم شخص(
TPS)

مهندس
جمشیدی، کارشناس بازی هاتی دیجیتال: هم ذات پنداری دربازی­ های اول شخص(
FPS
) بیش از سوم شخص(
(TPS است چرا که
بازیکن احساس می کند خودش دارد تیراندازی می کند اما در سوم شخص قهرمان بازی بیشتر
قابل پرداخت شدن تصویری است.

 تاثیر­گذاری بیشتر کاراکتر اول شخص در بازهای اکشن خشن

خانم شریفی،
کارشناس بازی ­های دیجیتال: انیمیشن، مدل و
جزییات ژانر اول شخص[8]
که فقط یک دست و سلاح مشخص است از لحاظ تاثیرگذاری در خشونت برای بازیکن بیشتر است
در صورتی که در ژانر سوم شخص[9] هم بر­خورد پذیری فیزیکی با
محیط وجود دارد، اما این تاثیر خشونت کمتر است.

ـ تصویر 3- مهم ترین معایب بازی ­های
اکشن

مزایا و معایب بازی های رایانه ای اکشن برای کودکان و نوجوانان

5- چه بازی ­های
اکشنی در ایران تولید شده است که مورد استقبال قرار گرفته است؟

 بازی های اکشن مورد توجه ژاپنی­ ها

مهندس جمشیدی،
کارشناس بازی های دیجیتال: چند 
ژاپنی‌ در نمایشگاهی به بازی موتوری توجه کرده‌اند. ویژگی لهجه عامیانه و استفاده از تهران قدیم باعث
شده بود که این بازی جالب توجه باشد.

 بازی­ های پرفروش اکشن ایرانی کلاه قرمزی و خروس جنگی

بازی
کلاه قرمزی و رویای شکلاتی جزء 10 بازی پرفروش ایرانی و یکی از مزیت های رقابتی
است. بازی خروس جنگی از بازی های پرفروش است که روی
google
play
موجود است.

 بازی ایرانی دوران افتخار

بازی
دوران افتخار روایتگر خاطرات رزمندگان اسلام در دو عملیات بیت المقدس و مرصاد است
که به همت جوانان متخصص ایران اسلامی تولید شده است . این بازی در سومین نمایشگاه
بازی های رایانه ای معرفی شد و مورد استقبال بازدید کنندگان قرارگرفت. این بازی شامل 6 مرحله و در سبک اول شخص اکشن با
کیفیتی بالا در حوزه دفاع مقدس با هدف آشنایی نسل جوان و نوجوان با مفاهیم و ارزش
های والای دفاع مقدس تولید شده است
.

6- چه توصیه هایی
می توان به خانواده ها در خصوص بازی های اکشن داشت؟ چه اقداماتی باید برای استفاده
ایمن کاربران(کودکان و نوجوانان) از بازی ها اکشن صورت داده است؟

 ضرورت سواد رسانه ­ای برای بازی های دیجیتال

خانم
شریفی، کارشناس بازی‌های دیجیتال: با
توجه به اینکه بازی­ های دیجیتال یکی از انواع رسانه های نوین می باشد، سواد بازی نیز در ذیل سواد رسانه­ ای تعریف می شود. سواد رسانه­ ای عبارتست از رژیم مصرف رسانه­ ای که به واسطه آن مخاطب از توانایی درک و تحلیل محتوای رسانه ها برخوردار می شود. به عبارتی توانایی ذهنی مخاطب در برخوردی عاقلانه و منطقی که ناشی از آگاهی او از قالب و محتوای رسانه می باشد را می توان در زمره تعاریف سواد رسانه قلمداد نمود. طبق گزارش مدیریت پژوهش بنیاد ملی بازی های دیجیتال تهران(دایرک)، بازی­های دیجیتال در سراسر کشور دو میلیون بازیکن دارد که در طول روز به طور متوسط 79
دقیقه
بازی می کنند . از این رو نحوه مواجه بازیکنان و خانواده آنها با مقوله بازی­ های دیجیتال و نگرش های آنها در مرحله خرید و مصرف این رسانه تعاملی بسیار مهم است.

 سواد بازی و چرخه بازی آگاهی

مهندس
جمشیدی، کارشناس بازی های دیجیتال: همانطور که مطرح گردید مصرف بازی­ های دیجیتال در
کشور در میان نوجوانان و جوانان لزوم پرداختن به مقوله سواد بازی را در ابعاد مختلفی
مطرح می نماید. از طرفی دیگر تفاوت رسانه بازی با سایر رسانه هاست که در حقیقت از نحوه
گزینش انواع بازی­ ها تا نحوه اجرای آنها و پیام­ های مستقیم و غیر مستقیمی که از این
رسانه­ ها به بازیکنان منتقل می­ شود همه را می­ توان در مقوله سواد بازی به نوعی دخیل
دانست.

چهار دسته از انواع مواجهه خانواده ­ها با بازی ­های دیجیتال[10]

خانم
شریفی، کارشناس بازی‌های دیجیتال: مواجهه والدین با بازی های دیجیتال را به چهار دسته
تقسیم نموده­ اند.

– والدین
کنجکاو که قصد دارند در خصوص بازی های دیجیتال اطلاعات بیشتر کسب کنند.

– والدینی
که خودشان هم بازی می­ کنند ولی تاکنون به اثرات بازی بر فرزندانشان اندیشه نکرده اند
و در پی دانستند جنبه­ های جدی بازی کردن هستند.

– والدینی
که نگران هستند و فکر می­ کنند فرزندشان بیش از حد به بازی وابسته شده است.

– والدینی
که سردرگم هستند و با توجه به اینکه فرزندانشان وقت زیادی صرف بازی می کنند با این
قضیه مشکلی ندارند ولی تمایل به دانستن علت شیفتگی فرزندانشان به بازی­ ها می باشند.
بنابراین و با توجه به نوع نگرش بازیکنان به بازی ­های دیجیتال، کاربرد چرخه بازی آگاهی
در بررسی سواد بازی­ های دیجیتال، این امکان را فراهم می­ سازد تا از مرحله مواجهه بازیکن
و خانواده بازیکنان با بازی، عواملی را در خصوص استفاده حداکثری از فضای مثبت این رسانه
در نظر داشته باشیم.

 مفاد چرخه بازی آگاهی

چرخه بازی
آگاهی همانطور که در شکل 1 نمایش داده شده است از 4 قسمت اصلی تشکیل شده است که
عبارتند از 1 – مواجهه اولیه با بازی 2 –
انتخاب بازی 3 – مصرف بازی 4 – بازی
آگاهی
[11]

مزایا و معایب بازی های رایانه ای اکشن برای کودکان و نوجوانان

  

پژوهش خبری صدا وسیما//  پژوهشگر: مهدی ناجی


[1] -act

[2] – First preson

[3] – Shooter

[4] -Third preson

[5] – Action
adventure

[6] -open ended

[7] -close ended

[8] -fps

[9] -tps

[10]­- مقاله “معرفی چرخه “بازی آگاهی” در
خصوص عوامل موثر بر ارتقای سواد بازی های دیجیتال در میان بازیکنان و خانواده­ها”
، گروه مولفان: مرتضی جمشیدی، فرزانه شریفی، محمد علی سید حسینی، 1395

[11]­- مقاله “معرفی چرخه “بازی آگاهی” در
خصوص عوامل موثر بر ارتقای سواد بازی های دیجیتال در میان بازیکنان و خانواده­ها”
، گروه مولفان: مرتضی جمشیدی، فرزانه شریفی، محمد علی سید حسینی، 1395