تفاوت مقاله پژوهشی و علمی پژوهشی

مقاله علمی پژوهشی گزارشی از تحقیق اصیل با یافته‌های جدید برای متخصصان است در حالی که مقاله علمی ترویجی دانش موجود را برای مخاطب گسترده‌تر ساده‌سازی و منتشر می‌کند. مقاله علمی می‌تواند شامل انواع مختلفی از مقالات باشد.

تفاوت مقاله علمی پژوهشی با مقاله علمی

در دنیای آکادمیک و پژوهشی انواع مختلفی از مقالات علمی وجود دارد که هر کدام با هدف و ساختار متفاوتی نگاشته می‌شوند. یکی از مهم‌ترین تقسیم‌بندی‌ها تفکیک مقاله علمی پژوهشی از سایر انواع مقالات علمی است. به‌طور کلی اصطلاح «مقاله علمی» یک چتر واژگانی گسترده است که می‌تواند شامل مقالات پژوهشی مقالات مروری مقالات ترویجی گزارش‌های موردی مقالات کنفرانسی و حتی مقالات آموزشی باشد. با این حال زمانی که از تفاوت مقاله علمی پژوهشی با مقاله علمی صحبت می‌شود معمولاً منظور مقایسه مقاله علمی پژوهشی با مقالاتی است که فاقد ویژگی‌های اصلی یک پژوهش اصیل و انتشار در نشریات معتبر علمی-پژوهشی هستند. مقالات علمی پژوهشی که اغلب به آن‌ها مقالات تحقیقاتی نیز گفته می‌شود نتیجه مستقیم یک مطالعه یا آزمایش جدید هستند که با هدف کشف دانش نو یا ارائه راه‌حل‌های بدیع برای مسائل علمی انجام شده‌اند. این مقالات گزارش دقیقی از فرایند تحقیق داده‌های جمع‌آوری‌شده روش‌های تحلیل و نتایج به‌دست‌آمده ارائه می‌دهند و در نهایت یافته‌های جدیدی را به پیکره دانش موجود در یک رشته خاص اضافه می‌کنند. در مقابل سایر انواع مقالات علمی ممکن است بر مرور و جمع‌بندی دانش قبلی معرفی مفاهیم علمی به زبان ساده‌تر ارائه یافته‌های اولیه یا گزارش‌های مقدماتی از تحقیقات در حال انجام (مانند مقالات کنفرانسی) یا حتی صرفاً بیان دیدگاه‌ها و نظریات (مانند مقالات یادداشت علمی) تمرکز داشته باشند. تفاوت اصلی و تعیین‌کننده میان مقاله علمی پژوهشی و این دسته از مقالات علمی در میزان اصالت و نوآوری تحقیق ساختار استاندارد و سخت‌گیرانه فرایند داوری تخصصی (داوری همتا) و محل انتشار آن‌هاست. مقالات علمی پژوهشی به‌طور معمول در مجلات و نشریات تخصصی علمی-پژوهشی معتبر داخلی یا بین‌المللی به چاپ می‌رسند در حالی که سایر مقالات علمی ممکن است در مجموعه مقالات کنفرانس‌ها نشریات عمومی‌تر علمی یا حتی وب‌سایت‌ها و پلتفرم‌های دانشگاهی منتشر شوند.

تعریف مقاله علمی پژوهشی

مقاله علمی پژوهشی که به آن مقاله تحقیقاتی اصلی (Original Research Article) نیز گفته می‌شود نوعی نوشتار علمی است که نتایج و دستاوردهای یک تحقیق و پژوهش اصیل و جدید را گزارش می‌دهد. محور اصلی این نوع مقاله ارائه داده‌های اولیه و تحلیل‌های نوینی است که توسط خود نویسندگان یا تیم پژوهشی آن‌ها جمع‌آوری و انجام شده است. هدف غایی از نگارش مقاله علمی پژوهشی افزودن دانشی تازه به حوزه علمی مربوطه و پیشبرد مرزهای علم است. این مقالات با مطرح کردن یک پرسش یا فرضیه تحقیقاتی مشخص آغاز می‌شوند و سپس با شرح دقیق روش‌شناسی به‌کاررفته برای پاسخ به آن پرسش داده‌های حاصل از تحقیق را ارائه و تحلیل می‌کنند. ساختار مقاله علمی پژوهشی بسیار استاندارد و معمولاً از فرمت شناخته‌شده IMRAD پیروی می‌کند: مقدمه (Introduction) روش‌شناسی (Methods) نتایج (Results) و بحث و نتیجه‌گیری (Discussion). در بخش مقدمه پیشینه تحقیق و ادبیات موجود در زمینه مورد مطالعه مرور می‌شود و اهمیت و ضرورت پژوهش فعلی تبیین می‌گردد؛ همچنین پرسش یا فرضیه تحقیق به‌وضوح بیان می‌شود. بخش روش‌شناسی شرح دقیقی از نحوه انجام تحقیق شامل جزئیات مربوط به نمونه آماری ابزارهای جمع‌آوری داده روش‌های آزمایش یا مشاهده و نحوه تحلیل داده‌ها (از جمله تحلیل‌های آماری) را در بر می‌گیرد تا امکان تکرار پژوهش توسط سایر محققان فراهم شود. در بخش نتایج یافته‌های اصلی تحقیق اغلب در قالب جداول و نمودارها ارائه می‌شوند بدون اینکه تفسیری از آن‌ها صورت گیرد. در نهایت بخش بحث و نتیجه‌گیری به تفسیر نتایج مقایسه آن‌ها با یافته‌های تحقیقات قبلی تبیین اهمیت نظری و کاربردی نتایج اشاره به محدودیت‌های پژوهش و ارائه پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده می‌پردازد. فهرست منابع در پایان مقاله کلیه منابع علمی (مقالات کتاب‌ها گزارش‌ها و غیره) که نویسندگان در انجام تحقیق و نگارش مقاله از آن‌ها بهره برده‌اند را شامل می‌شود.

ویژگی‌های مقاله علمی پژوهشی

مقاله علمی پژوهشی دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌های متمایز است که آن را از سایر انواع نوشتارهای علمی جدا می‌کند. نخستین و شاید مهم‌ترین ویژگی **اصالت و نوآوری تحقیق** است. این مقالات بر پایه پژوهش‌های دست اول و داده‌های جدید بنا شده‌اند که قبلاً منتشر نشده‌اند. هدف اصلی کشف دانش جدید یا ارائه رویکردی نوین برای حل یک مسئله علمی است. بنابراین نتایج ارائه شده در این مقالات یافته‌هایی بدیع و حاصل تلاش مستقیم پژوهشگران هستند. دومین ویژگی **ساختار استاندارد و منظم** است. همان‌طور که پیشتر اشاره شد ساختار IMRAD (مقدمه روش‌شناسی نتایج و بحث و نتیجه‌گیری) یک چارچوب رایج برای این نوع مقالات است که امکان ارائه منطقی و شفاف فرایند تحقیق را فراهم می‌کند. این ساختار به خواننده کمک می‌کند تا به‌سرعت با پیشینه موضوع نحوه انجام تحقیق یافته‌ها و تفسیر آن‌ها آشنا شود. سومین ویژگی **دقت و اعتبار علمی بالا** است. مقالات علمی پژوهشی قبل از انتشار تحت یک فرایند **داوری همتا (Peer Review)** دقیق قرار می‌گیرند. در این فرایند متخصصان و صاحب‌نظران همان حوزه علمی مقاله را از نظر قوت روش‌شناسی صحت تحلیل‌ها اهمیت نتایج و رعایت اصول علمی و اخلاقی بررسی می‌کنند. این داوری سخت‌گیرانه تضمین‌کننده کیفیت و اعتبار علمی مقالات منتشر شده است. چهارمین ویژگی **مخاطب تخصصی** است. این مقالات عمدتاً برای جامعه علمی و پژوهشگران همان رشته نگاشته می‌شوند که با اصطلاحات فنی روش‌های تحقیق و پیشینه موضوع آشنا هستند. زبان مقاله تخصصی و دقیق است و جزئیات روش‌شناسی و تحلیل‌ها به‌طور کامل شرح داده می‌شوند. پنجمین ویژگی **تمرکز بر داده‌های اولیه و تحلیل‌های کمی یا کیفی** است. نتایج ارائه شده در این مقالات مستقیماً از داده‌هایی استخراج می‌شوند که نویسندگان خود جمع‌آوری و تحلیل کرده‌اند نه اینکه بر اساس مرور و تفسیر داده‌های قبلی باشند. این داده‌ها می‌توانند کمی (مانند نتایج آزمایش‌ها و نظرسنجی‌ها) یا کیفی (مانند مصاحبه‌ها و تحلیل محتوا) باشند. در نهایت **محل انتشار** این مقالات نیز یک ویژگی مهم است. مقالات علمی پژوهشی در مجلات و نشریات علمی معتبر داخلی و بین‌المللی چاپ می‌شوند که دارای هیئت تحریریه متخصص و فرایند داوری رسمی هستند. پذیرش مقاله در این مجلات خود نشان‌دهنده اعتبار و کیفیت پژوهش انجام شده است.

مخاطبان مقاله علمی پژوهشی

مخاطبان اصلی مقالات علمی پژوهشی جامعه علمی و آکادمیک هستند. این گروه شامل **پژوهشگران اساتید دانشگاهی دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) و متخصصان شاغل در صنایع یا مؤسسات تحقیقاتی** است که به دنبال آخرین دستاوردها و پیشرفت‌ها در حوزه تخصصی خود هستند. دلیل این تمرکز مخاطب بر مقالات پژوهشی ماهیت این مقالات است. مقالات علمی پژوهشی دانش جدیدی را به رشته‌های مربوطه اضافه می‌کنند و مبنایی برای تحقیقات آتی فراهم می‌آورند. پژوهشگران برای آگاهی از وضعیت فعلی دانش در زمینه مورد علاقه خود شناسایی شکاف‌های پژوهشی و یافتن ایده‌های جدید برای تحقیقاتشان به مطالعه این مقالات نیاز دارند. اساتید دانشگاهی از این مقالات برای به‌روز نگه داشتن دانش خود آموزش دانشجویان و هدایت پروژه‌های تحقیقاتی استفاده می‌کنند. دانشجویان تحصیلات تکمیلی به‌ویژه در مراحل نگارش پایان‌نامه یا رساله از مقالات علمی پژوهشی به‌عنوان منابع اصلی برای مرور ادبیات تحقیق آشنایی با روش‌های پژوهش و مقایسه نتایج خود با یافته‌های قبلی بهره می‌برند. متخصصان در حوزه‌های مختلف نیز ممکن است برای اطلاع از کاربردهای عملی یافته‌های جدید علمی و به‌کارگیری آن‌ها در حل مسائل واقعی به مطالعه این مقالات روی آورند. زبان و ساختار تخصصی مقالات علمی پژوهشی مطالعه آن‌ها را برای افراد غیرمتخصص دشوار می‌سازد؛ بنابراین این مقالات به‌طور مستقیم برای عموم مردم یا حتی دانشجویان مقاطع پایین‌تر تحصیلی که پیش‌زمینه کافی ندارند در نظر گرفته نشده‌اند. مخاطبان مقالات پژوهشی افرادی هستند که توانایی درک جزئیات روش‌شناسی تحلیل‌های آماری یا کیفی پیچیده و ارتباط نتایج با مبانی نظری و تحقیقات پیشین را دارند و خود نیز درگیر فعالیت‌های پژوهشی یا آموزشی در سطح تخصصی هستند.

مقاله علمی ترویجی چیست

مقاله علمی ترویجی (Review Article یا sometimes Popular Science Article), برخلاف مقاله علمی پژوهشی که به ارائه نتایج تحقیق اصیل می‌پردازد با هدف **اشاعه ترویج و ساده‌سازی دانش علمی موجود** برای طیف وسیع‌تری از مخاطبان نگاشته می‌شود. این نوع مقاله معمولاً حاصل یک تحقیق جدید نیست بلکه بر اساس **مرور جمع‌بندی و تحلیل انتقادی پژوهش‌ها نظریه‌ها و دستاوردهای علمی پیشین** در یک حوزه خاص استوار است. هدف اصلی مقاله علمی ترویجی افزایش سطح آگاهی عمومی آشنا کردن علاقه‌مندان و غیرمتخصصان با مفاهیم پیچیده علمی و ارائه تصویری جامع و به‌روز از وضعیت دانش در یک زمینه مشخص است. نویسنده مقاله علمی ترویجی نقش یک پل ارتباطی را ایفا می‌کند؛ او یافته‌های تخصصی و گاه دشوار مقالات پژوهشی را مطالعه ترکیب و سازماندهی می‌کند و سپس آن‌ها را با زبانی ساده‌تر قابل فهم‌تر و جذاب‌تر برای مخاطبانی که لزوماً پیش‌زمینه تخصصی عمیقی ندارند بازگو می‌کند. این نوع مقالات می‌توانند به معرفی یک حوزه علمی جدید شرح تاریخچه پیشرفت‌ها در یک زمینه مقایسه نظریه‌های مختلف یا بررسی کاربردهای عملی یک کشف علمی بپردازند. در برخی موارد مقالات ترویجی می‌توانند شامل بخش‌هایی برای نقد و بررسی تحقیقات موجود شناسایی نقاط قوت و ضعف آن‌ها و ارائه دیدگاه‌های ترکیبی باشند. با این حال تفاوت کلیدی آن‌ها با مقالات پژوهشی در این است که داده‌های اولیه جدیدی تولید نمی‌کنند و روش‌شناسی تحقیق در آن‌ها به شیوه مقالات پژوهشی شرح داده نمی‌شود. ساختار مقالات علمی ترویجی انعطاف‌پذیرتر از مقالات پژوهشی است و معمولاً شامل بخش‌هایی مانند مقدمه بدنه اصلی (که موضوعات مختلف را پوشش می‌دهد) و نتیجه‌گیری است اما فاقد بخش‌های دقیق روش‌شناسی و نتایج بر پایه داده‌های اولیه است. این مقالات در نشریات علمی-ترویجی مجلات عمومی‌تر علمی وب‌سایت‌های علمی و پلتفرم‌های آموزشی منتشر می‌شوند.

ویژگی‌های مقاله علمی ترویجی

مقالات علمی ترویجی دارای ویژگی‌های بارزی هستند که آن‌ها را از مقالات علمی پژوهشی متمایز می‌سازد و هدف ترویجی آن‌ها را محقق می‌کند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها **تمرکز بر مرور و ترکیب دانش موجود** است. این مقالات بر اساس مطالعات و تحقیقاتی که پیشتر انجام و منتشر شده‌اند نگاشته می‌شوند و به جای ارائه داده‌های جدید به جمع‌بندی تحلیل و سازماندهی اطلاعات قبلی می‌پردازند. هدف ارائه تصویری جامع و به‌روز از یک موضوع علمی با استفاده از منابع متعدد است. ویژگی دوم **زبان ساده و قابل فهم‌تر** است. نویسندگان مقالات ترویجی تلاش می‌کنند تا مفاهیم پیچیده علمی را با استفاده از واژگان و ساختارهای زبانی ساده‌تر توضیح دهند و از اصطلاحات فنی تخصصی که برای مخاطب غیرمتخصص نامفهوم است تا حد امکان پرهیز کنند یا آن‌ها را به‌وضوح تعریف نمایند. هدف دسترسی‌پذیری بیشتر محتوا برای طیف گسترده‌تری از خوانندگان است. ویژگی سوم **هدف آموزشی و اطلاع‌رسانی** است. این مقالات عمدتاً با نیت آموزش مخاطبان افزایش آگاهی آن‌ها نسبت به یک موضوع علمی خاص و ترویج علم در جامعه نگاشته می‌شوند. آن‌ها به خواننده کمک می‌کنند تا بدون نیاز به مطالعه عمیق مقالات پژوهشی تخصصی با دستاوردهای مهم علمی آشنا شود. ویژگی چهارم **انعطاف‌پذیری بیشتر در ساختار** است. اگرچه ممکن است ساختار مشخصی داشته باشند اما این ساختار به اندازه فرمت IMRAD در مقالات پژوهشی سخت‌گیرانه نیست و نویسنده می‌تواند بسته به موضوع و مخاطب ساختار مناسب‌تری را انتخاب کند. بخش روش‌شناسی بر پایه جمع‌آوری داده‌های اولیه در این مقالات وجود ندارد. ویژگی پنجم **مخاطب گسترده‌تر** است. این مقالات برای دانشجویان مقاطع پایین‌تر تحصیلی علاقه‌مندان به علم روزنامه‌نگاران علمی معلمان و عموم مردم که می‌خواهند با یک موضوع علمی آشنا شوند مناسب هستند. ویژگی ششم **عدم نیاز به داوری همتا به شیوه مقالات پژوهشی** است. اگرچه ممکن است این مقالات نیز مورد بررسی و ویرایش علمی قرار گیرند اما فرایند داوری آن‌ها معمولاً به اندازه داوری مقالات پژوهشی سخت‌گیرانه و تخصصی نیست و بر دقت علمی روانی متن و جذابیت محتوا برای مخاطب تمرکز دارد. در نهایت **محل انتشار** این مقالات نیز متفاوت است. آن‌ها در مجلات علمی-ترویجی نشریات عمومی دانشگاهی وب‌سایت‌های علمی معتبر یا حتی بخش‌های علمی روزنامه‌ها و مجلات منتشر می‌شوند.

مخاطبان مقاله علمی ترویجی

مخاطبان مقالات علمی ترویجی بسیار گسترده‌تر و متنوع‌تر از مخاطبان مقالات علمی پژوهشی هستند. هدف اصلی این مقالات دسترسی‌پذیر کردن دانش علمی برای افرادی است که لزوماً متخصص یا پژوهشگر در زمینه مورد بحث نیستند اما به آن علاقه‌مندند یا نیاز به کسب اطلاعات در آن زمینه دارند. بنابراین مخاطبان اصلی مقالات علمی ترویجی شامل **دانشجویان مقاطع کارشناسی و حتی دبیرستان** که در حال یادگیری مبانی یک رشته هستند **معلمان و مربیان** که نیاز به به‌روزرسانی دانش خود و انتقال آن به دانش‌آموزان دارند **روزنامه‌نگاران و نویسندگان علمی** که برای تهیه گزارش‌ها و مقالات برای رسانه‌های عمومی از اطلاعات علمی بهره می‌برند **متخصصان در رشته‌های مرتبط** که می‌خواهند با پیشرفت‌ها در حوزه‌های هم‌جوار آشنا شوند و **عموم مردم** که صرفاً به دلیل کنجکاوی یا نیازهای شخصی به دنبال کسب اطلاعات علمی در یک زمینه خاص هستند می‌باشند. این مقالات برای افرادی که می‌خواهند در زمان کوتاهی با چکیده‌ای از مهم‌ترین یافته‌ها و نظریات در یک زمینه علمی آشنا شوند بدون اینکه وارد جزئیات فنی و روش‌شناسی پیچیده مقالات پژوهشی شوند بسیار مفید هستند. زبان ساده ساختار منعطف‌تر و تمرکز بر مفاهیم اصلی مقالات ترویجی را برای این گروه‌های مخاطب جذاب و کاربردی می‌سازد. آن‌ها نقش مهمی در افزایش سواد علمی جامعه ایجاد علاقه به علم و فناوری و تسهیل انتقال دانش از محیط‌های تخصصی به عموم ایفا می‌کنند. برخلاف مقالات پژوهشی که به پیشبرد مرزهای دانش می‌پردازند مقالات ترویجی بر روی گسترش و اشاعه دانش موجود تمرکز دارند و به همین دلیل برای دانشجویان و افرادی که در ابتدای مسیر آشنایی با یک حوزه علمی قرار دارند نقطه شروع مناسبی محسوب می‌شوند.

تفاوت مقاله علمی پژوهشی و علمی ترویجی

تفاوت میان مقاله علمی پژوهشی و مقاله علمی ترویجی در چندین بعد کلیدی قابل بررسی است که ماهیت و هدف هر یک را مشخص می‌کند. اصلی‌ترین تفاوت در **هدف نگارش** است؛ مقاله علمی پژوهشی با هدف **ارائه نتایج تحقیق اصیل و افزودن دانش جدید** به یک حوزه علمی نوشته می‌شود در حالی که مقاله علمی ترویجی با هدف **مرور جمع‌بندی و اشاعه دانش موجود** برای مخاطب گسترده‌تر نگاشته می‌شود. این تفاوت در هدف منجر به تفاوت‌های دیگر در **محتوا و روش‌شناسی** می‌شود. مقاله پژوهشی بر پایه **داده‌های اولیه جدید** و تحلیل‌های نوینی استوار است که توسط خود نویسندگان جمع‌آوری و انجام شده است در حالی که مقاله ترویجی بر اساس **مرور و تحلیل انتقادی تحقیقات و مقالات قبلی** بنا شده و داده‌های جدیدی ارائه نمی‌دهد. **ساختار مقاله** نیز متفاوت است؛ مقاله پژوهشی معمولاً از ساختار استاندارد IMRAD پیروی می‌کند که شامل بخش‌های دقیق روش‌شناسی و نتایج است در حالی که مقاله ترویجی ساختار انعطاف‌پذیرتری دارد و فاقد این بخش‌های دقیق است. **مخاطبان** این دو نوع مقاله نیز کاملاً متفاوتند؛ مقاله پژوهشی برای **جامعه تخصصی و پژوهشگران** همان حوزه نوشته می‌شود که با اصطلاحات فنی و جزئیات روش‌شناسی آشنا هستند در حالی که مقاله ترویجی برای **مخاطبان گسترده‌تر** شامل دانشجویان علاقه‌مندان و عموم مردم نگاشته می‌شود و زبان آن ساده‌تر و قابل فهم‌تر است. **فرایند ارزیابی و داوری** نیز تفاوت دارد؛ مقاله پژوهشی تحت یک فرایند **داوری همتا (Peer Review)** سخت‌گیرانه توسط متخصصان همان حوزه قرار می‌گیرد تا از اصالت اعتبار و دقت علمی آن اطمینان حاصل شود در حالی که مقاله ترویجی ممکن است تحت ویرایش علمی قرار گیرد اما داوری آن معمولاً به اندازه مقاله پژوهشی تخصصی و دقیق نیست. در نهایت **محل انتشار** نیز متفاوت است؛ مقالات پژوهشی در **مجلات تخصصی علمی-پژوهشی معتبر** چاپ می‌شوند که نقش مهمی در اعتبار علمی نویسنده و پیشرفت دانش دارند در حالی که مقالات ترویجی در **نشریات علمی-ترویجی مجلات عمومی‌تر علمی و پلتفرم‌های آموزشی** منتشر می‌شوند که هدف اصلی آن‌ها اطلاع‌رسانی و آموزش است. این تفاوت‌ها نشان می‌دهند که هر یک از این دو نوع مقاله جایگاه و نقش خاص خود را در اکوسیستم تولید و اشاعه دانش علمی ایفا می‌کنند.

تفاوت مقاله علمی پژوهشی و مقاله علمی مروری

مقاله علمی مروری (Review Article) نوع خاصی از نوشتار علمی است که به‌طور عمیق به **جمع‌بندی تحلیل و ارزیابی تحقیقات منتشرشده قبلی** در یک زمینه مشخص می‌پردازد. اگرچه مقاله علمی مروری نیز مانند مقاله علمی ترویجی بر اساس مرور ادبیات بنا شده است اما معمولاً سطح تخصصی‌تر و رویکرد تحلیلی عمیق‌تری نسبت به مقالات ترویجی عمومی‌تر دارد و گاهی به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از مقالات علمی ترویجی یا نوعی مستقل در نظر گرفته می‌شود. تفاوت اصلی میان مقاله علمی پژوهشی و مقاله علمی مروری در **منبع داده‌ها و هدف اصلی** آن‌هاست. مقاله علمی پژوهشی بر پایه **داده‌های اولیه و تحقیق اصیل** نویسنده بنا شده و هدف آن **افزودن دانش جدید** است. در مقابل مقاله علمی مروری بر پایه **داده‌ها و نتایج تحقیقات ثانویه** (یعنی یافته‌های مقالات پژوهشی منتشرشده) استوار است و هدف اصلی آن **ترکیب ارزیابی و سنتز دانش موجود** برای ارائه تصویری جامع و انتقادی از یک حوزه شناسایی روندها تشخیص شکاف‌های پژوهشی حل تناقضات در یافته‌ها و ارائه پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده است. مقاله مروری به خودی خود داده جدیدی تولید نمی‌کند بلکه یافته‌های متعدد را از منابع مختلف جمع‌آوری کرده و آن‌ها را به‌طور تحلیلی مورد بررسی قرار می‌دهد. ساختار مقاله مروری نیز با مقاله پژوهشی متفاوت است؛ هرچند ممکن است بخش‌هایی مانند مقدمه و نتیجه‌گیری داشته باشد اما فاقد بخش‌های دقیق روش‌شناسی بر پایه جمع‌آوری داده‌های اولیه و بخش نتایج بر پایه تحلیل آن داده‌هاست. در عوض بدنه اصلی مقاله مروری به صورت موضوعی یا زمانی به بررسی تحقیقات قبلی می‌پردازد. **مخاطب** مقاله مروری معمولاً تخصصی‌تر از مقاله ترویجی عمومی است و شامل پژوهشگران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی است که نیاز به درک عمیق و جامعی از وضعیت فعلی دانش در یک زمینه خاص دارند اما ممکن است به اندازه مخاطب مستقیم یک مقاله پژوهشی تخصصی نباشد. با این حال هر دو نوع مقاله (پژوهشی و مروری) در مجلات علمی معتبر منتشر می‌شوند و هر دو نیازمند دقت علمی بالا و درک عمیق از موضوع هستند. مقاله مروری خوب نیازمند مهارت بالا در تحلیل انتقادی و توانایی ترکیب اطلاعات از منابع متعدد است و نقش مهمی در هدایت تحقیقات آینده ایفا می‌کند.

هزینه چاپ مقاله علمی پژوهشی

فرآیند چاپ مقاله علمی پژوهشی در مجلات علمی به‌ویژه مجلات معتبر بین‌المللی و حتی برخی مجلات داخلی اغلب با هزینه‌هایی همراه است که تحت عنوان **هزینه پردازش مقاله (Article Processing Charge – APC)** یا هزینه‌های مشابه شناخته می‌شوند. این هزینه‌ها بسته به مجله ناشر حوزه علمی و نوع دسترسی (دسترسی باز یا اشتراکی) می‌تواند بسیار متفاوت باشد. در مجلات با دسترسی باز (Open Access) که مقالات پس از انتشار به‌صورت رایگان برای همه قابل دسترسی هستند معمولاً نویسندگان یا مؤسسات متبوع آن‌ها مسئول پرداخت APC هستند. این هزینه برای پوشش مخارج مربوط به مدیریت مقاله فرایند داوری ویراستاری قالب‌بندی انتشار آنلاین و نگهداری آرشیو پرداخت می‌شود. مبلغ APC در مجلات مختلف از چند صد دلار تا چندین هزار دلار متغیر است و مجلات با اعتبار و ضریب تأثیر بالاتر معمولاً هزینه‌های بیشتری دارند. در مقابل در مجلات با دسترسی اشتراکی (Subscription-based) که خوانندگان یا مؤسسات باید برای دسترسی به مقالات اشتراک تهیه کنند معمولاً هزینه مستقیمی از نویسنده برای چاپ مقاله دریافت نمی‌شود هرچند ممکن است هزینه‌های جانبی برای مواردی مانند چاپ رنگی صفحات اضافی یا دسترسی باز اختیاری (Hybrid Open Access) وجود داشته باشد. هزینه چاپ در مجلات داخلی معمولاً کمتر از مجلات بین‌المللی است اما این به معنای اعتبار پایین‌تر آن‌ها نیست و بسیاری از مجلات علمی پژوهشی داخلی از اعتبار علمی بالایی برخوردارند و برای ارتقای علمی و کسب امتیاز در دانشگاه‌ها و مؤسسات داخلی بسیار ارزشمند محسوب می‌شوند. برخی مجلات به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه یا برای نویسندگانی که توانایی پرداخت هزینه را ندارند امکان درخواست تخفیف یا معافیت (Waiver) از APC را فراهم می‌کنند. همچنین برخی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی بودجه‌هایی را برای حمایت از نویسندگان خود در پرداخت هزینه‌های چاپ مقاله در نظر می‌گیرند. بنابراین هزینه چاپ مقاله علمی پژوهشی یک عامل مهم در انتخاب مجله برای انتشار است و نویسندگان باید قبل از ارسال مقاله سیاست‌های مربوط به هزینه‌ها را در مجلات مورد نظر خود بررسی کنند.

مقاله علمی پژوهشی چیست؟

مقاله علمی پژوهشی گزارشی از تحقیق اصیل و جدید است که نتایج و داده‌های نوینی را به حوزه علمی مربوطه اضافه می‌کند. این مقالات دارای ساختار استاندارد و داوری تخصصی هستند.

مقاله علمی ترویجی چیست؟

مقاله علمی ترویجی به مرور و جمع‌بندی دانش علمی موجود می‌پردازد و هدف آن اشاعه و ساده‌سازی مفاهیم برای مخاطبان گسترده‌تر و غیرمتخصص است.

فرق مقاله علمی پژوهشی با علمی چیست؟

مقاله علمی پژوهشی نوع خاصی از مقاله علمی است که بر تحقیق اصیل ساختار استاندارد و داوری سخت‌گیرانه تأکید دارد در حالی که «مقاله علمی» می‌تواند شامل انواع گسترده‌تری از نوشتار علمی باشد.

تفاوت مقاله علمی پژوهشی و مقاله علمی ترویجی در چیست؟

تفاوت اصلی در هدف (افزودن دانش جدید در پژوهشی در مقابل اشاعه دانش موجود در ترویجی) منبع داده‌ها (اولیه در پژوهشی در مقابل ثانویه در ترویجی) و مخاطب (تخصصی در پژوهشی در مقابل گسترده در ترویجی) است.

آیا مقاله علمی پژوهشی داوری همتا دارد؟

بله یکی از ویژگی‌های اصلی و مهم مقاله علمی پژوهشی عبور از فرایند داوری همتا (Peer Review) توسط متخصصان همان حوزه علمی است.