نحوه پرداخت مهریه در قانون جدید: هر آنچه باید بدانید
نحوه پرداخت مهریه در قانون جدید
اگه شما هم از اون دسته آدم هایی هستید که توی مسائل مهریه، همش سوال تو ذهنتون میاد و بین اخبار ضد و نقیض گیج شدید، این مقاله دقیقا برای شماست. خیلی ها درباره اینکه نحوه پرداخت مهریه در قانون جدید چطوریه، یا اصلا قانون ۱۴ سکه اومده یا نه، حسابی سردرگم می شن؛ همین اول کار بگم که قانون ۱۱۰ سکه هنوز پابرجاست و طرح ۱۴ سکه فعلاً فقط یک پیشنهاد تو مجلسه.
تو این مقاله، می خوایم یه جوری همه چیز رو براتون روشن کنیم که هم پیچیدگی های حقوقی مهریه رو بفهمید، هم بدونید اگه خدای نکرده کارتون به دادگاه کشید، باید چه کارهایی انجام بدید. از مفهوم مهریه و انواعش گرفته تا مراحل مطالبه و پرداختش، همچنین بررسی دقیق طرح ۱۴ سکه که کلی درباره اش حرف و حدیث هست. این راهنما بهتون کمک می کنه با چشم بازتری تصمیم بگیرید و از حق و حقوقتون دفاع کنید.
مهریه چیه اصلا؟ بیایید باهاش آشنا بشیم
مهریه یا همون صداق، یه حق مالیه که مرد موقع عقد ازدواج به گردن می گیره و باید به همسرش بپردازه. این یه جور تعهده که پشتوانه مالی زن محسوب میشه و از قدیم تو فرهنگ و شرع ما جایگاه ویژه ای داشته. اما مهریه خودش چند مدل داره که هر کدوم قواعد خاص خودشون رو دارن.
مهریه عندالمطالبه: یعنی هر وقت خواستی!
اگه مهریه شما از نوع عندالمطالبه باشه، یعنی زن هر وقت اراده کنه، می تونه اون رو از شوهرش بخواد. فرقی نمی کنه همین الان بعد از عقد باشه یا سال ها بعد. اینجا دیگه مرد نمی تونه بگه ندارم یا فعلاً نمی تونم بدم، مگر اینکه از طریق دادگاه اعسار خودش رو ثابت کنه. تو این مدل مهریه، زن یه حق خیلی مهم به اسم «حق حبس» داره. یعنی چی؟ یعنی تا زمانی که مهریه اش رو نگرفته، می تونه از تمکین خاص (رابطه زناشویی) خودداری کنه، البته به شرطی که قبلاً تمکین نکرده باشه. همین حق حبس، یه ابزار فشاره تا مرد زودتر به فکر پرداخت مهریه بیفته.
مهریه عندالاستطاعه: یعنی هر وقت تونستی!
اینجا داستان فرق می کنه. تو مهریه عندالاستطاعه، زن زمانی می تونه مهریه اش رو مطالبه کنه که ثابت کنه شوهرش توانایی مالی برای پرداخت مهریه رو داره. یعنی بار اثبات توانایی مالی مرد، به عهده زنه. این مدل مهریه برای آقایون یه نفس راحت تره، چون دیگه همیشه زیر بار دین فوری نیستن. معمولاً موقع عقد این عبارت تو سند ازدواج میاد و باید خیلی دقت کرد که چه نوع مهریه ای رو دارید انتخاب می کنید. اگه مهریه عندالاستطاعه باشه، دیگه حق حبس هم برای زن معنی پیدا نمی کنه، چون اصل بر عدم توانایی فوری مرد در پرداخت گذاشته شده.
مهریه حال و مدت دار: تفاوتشون کجاست؟
شاید کمتر اسم مهریه حال و مدت دار رو شنیده باشید، اما بد نیست بدونید. مهریه حال همون مهریه ایه که فوراً قابل پرداخت و مطالبه است، یعنی همون عندالمطالبه خودمون. اما مهریه مدت دار، یه جورایی شبیه به مهریه عندالاستطاعه عمل می کنه، با این تفاوت که اینجا پرداخت مهریه به یه زمان مشخص یا یه شرط خاص موکول میشه. مثلاً می تونه بگه مهریه بعد از فارغ التحصیلی مرد یا بعد از خرید خونه پرداخت بشه. البته این مورد تو سند ازدواج های امروز زیاد رایج نیست و بیشتر همون عندالمطالبه و عندالاستطاعه رو می بینیم.
داستان قانون مهریه: از دیروز تا امروز (1403)
قانون مهریه تو ایران از گذشته تا حالا کلی دستخوش تغییر شده. هر تغییر هم هدفش این بوده که هم حقوق زن ها حفظ بشه، هم فشار روی مردها کم بشه و البته آمار زندانیان مهریه پایین بیاد. بیایید یه نگاهی بندازیم به این سیر تحولات.
قبل از 1391: هر چقدر بود باید می دادی!
تا قبل از سال ۱۳۹۱، وضعیت مهریه یه جور دیگه بود. اگه زنی مهریه اش رو مطالبه می کرد، مرد موظف بود همه اون رو پرداخت کنه. اگه نمی تونست یا نمی خواست، زن می تونست حکم جلب مرد رو بگیره و اون رو به زندان بندازه. تو اون زمان، سقف مشخصی برای ضمانت اجرای کیفری (یعنی زندان رفتن مرد) وجود نداشت و هر تعداد سکه ای که تو عقدنامه بود، قابلیت اجرا داشت. همین مسئله باعث شده بود تعداد زیادی از مردها به خاطر مهریه روانه زندان بشن و مشکلات اجتماعی زیادی به وجود بیاد.
قانون حمایت از خانواده 1391 و سقف 110 سکه: چی میگه این قانون؟
بعد از کلی بحث و بررسی، بالاخره تو سال ۱۳۹۱ قانون حمایت از خانواده تصویب شد. ماده ۲۲ این قانون، یه تغییر اساسی تو ماجرای مهریه ایجاد کرد. طبق این ماده، اگه مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی باشه، وصول اون از طریق مقررات اجرایی محکومیت های مالی انجام میشه. یعنی چی؟ یعنی اگه مرد این ۱۱۰ سکه رو نپردازه و ثابت هم نشه که توانایی پرداخت نداره، زن می تونه درخواست جلب و حبس مرد رو بده. اما اگه مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه باشه، برای مازادش دیگه مرد زندانی نمیشه و فقط در صورتی باید پرداختش کنه که ملائت (توانایی مالی) اون برای دادگاه ثابت بشه.
یادتون باشه که این قانون، سقف تعیین مهریه رو محدود نکرده! یعنی زن می تونه هر تعداد سکه ای که دلش می خواد مهر خودش کنه، اما فقط ۱۱۰ سکه اوله که ضمانت اجرای کیفری (یعنی زندان رفتن) داره و برای بقیه اش، باید توانایی مالی مرد ثابت بشه.
مهریه به نرخ روز: چطوری حساب و کتاب میشه؟
یکی از نکته های مهم تو بحث مهریه، همینه که باید به نرخ روز محاسبه بشه. یعنی مهریه ای که مثلاً ۱۰ سال پیش تو سند ازدواج ثبت شده، امروز با قیمت روز سکه محاسبه میشه، نه قیمت همون ۱۰ سال پیش. خب معلومه که این قضیه برای مردها خیلی سنگین تره و برای زن ها پشتوانه بهتریه. برای محاسبه مهریه به نرخ روز، فرمول خاصی وجود داره که بر اساس شاخص بانک مرکزی تعیین میشه. دادگاه ها این شاخص رو در نظر می گیرن و بر اساس اون، ارزش مهریه رو حساب می کنن. اینجوری یه جورایی تورم و افت ارزش پول هم تو محاسبه مهریه در نظر گرفته میشه.
چطور مهریه رو بگیریم یا پرداخت کنیم؟ روش های قانونی
وقتی پای مهریه وسط میاد، چه شما زن باشید که می خواید مطالبه اش کنید و چه مرد باشید که باید پرداختش کنید، راه های قانونی مختلفی پیش رو دارید. هر کدوم از این راه ها، مزایا و معایب خودشون رو دارن که دونستنشون حسابی به دردتون می خوره.
الف) مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت: سریع تر ولی…
یکی از راه های مطالبه مهریه، از طریق «اداره اجرای ثبت»ه. اگه مهریه شما تو سند ازدواج ثبت شده باشه (که معمولاً هم همینطوره)، زن می تونه مستقیم به دفترخونه ای که عقد اونجا انجام شده مراجعه کنه و درخواست صدور اجراییه بده. این روش برای بعضی ها جذابیت داره، چون:
- سرعت بیشتر: معمولاً فرآیندش از دادگاه سریع تره.
- عدم نیاز به دادخواست اولیه: لازم نیست تو دادگاه دعوایی رو شروع کنید.
اما خب، یه سری معایب هم داره:
- هزینه های بالا: برای صدور اجراییه و مراحل بعدی، باید هزینه هایی پرداخت بشه که کم هم نیست.
- محدودیت تو توقیف اموال: اداره ثبت فقط می تونه اموالی رو توقیف کنه که سند رسمی داشته باشن، مثل ملک یا خودرو. اگه مرد اموال دیگه داشته باشه که سند رسمی ندارن (مثلاً وجه نقد تو حساب بانکی یا سهام)، اجرای ثبت توقیف اونا رو سخت تر می کنه.
مراحل گام به گام:
- مراجعه به دفتر ازدواجی که عقد اونجا ثبت شده.
- درخواست صدور اجراییه مهریه.
- ابلاغ اجراییه به مرد.
- اگه مرد پرداخت نکرد، زن می تونه معرفی اموال کنه تا توقیف بشن.
ب) مطالبه مهریه از طریق دادگاه: شاید طولانی تر، اما کامل تر
راه دوم و شاید کامل تر، مطالبه مهریه از طریق دادگاهه. زن می تونه با تقدیم یه دادخواست به دادگاه خانواده، درخواست مهریه اش رو بده. این روش، مزایای خاص خودش رو داره:
- قابلیت توقیف اموال بیشتر: دادگاه دستش بازتره و می تونه انواع بیشتری از اموال مرد رو توقیف کنه، حتی حقوق، موجودی حساب بانکی و…
- بررسی ادعای اعسار: اگه مرد ادعا کنه که توانایی پرداخت مهریه رو نداره (دادخواست اعسار)، دادگاه می تونه این ادعا رو بررسی و اگه لازم باشه، مهریه رو قسط بندی کنه.
البته این روش هم معایب خاص خودشو داره:
- طولانی تر بودن فرآیند: پرونده های دادگاهی ممکنه زمان بر باشن و جلسات متعددی نیاز داشته باشن.
- پیچیدگی های حقوقی: نیاز به دانش حقوقی بیشتری داره و معمولاً توصیه میشه با وکیل مشورت بشه.
مراحل گام به گام:
- تقدیم دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده.
- پرداخت هزینه های دادرسی.
- تشکیل پرونده و تعیین وقت رسیدگی.
- برگزاری جلسات دادگاه و ارائه دلایل و مدارک.
- صدور حکم پرداخت مهریه.
- اجرای حکم (در صورت عدم پرداخت توسط مرد، توقیف اموال و…).
مدارک لازم برای مطالبه مهریه: چی ببریم؟
چه از طریق ثبت و چه از طریق دادگاه، برای مطالبه مهریه یه سری مدارک اولیه لازم دارید که بهتره از قبل آماده شون کنید:
- اصل و کپی سند ازدواج: این مهم ترین مدرکه.
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی: هم از خودتون و هم از مرد (اگه در دسترس باشه).
- فهرست اموال زوج (در صورت اطلاع): اگه می دونید شوهرتون چه اموالی داره، لیستی از اون ها (مثل پلاک خودرو، پلاک ثبتی ملک، شماره حساب بانکی) می تونه تو فرآیند توقیف اموال کمک کننده باشه.
- وکالتنامه وکیل (در صورت داشتن وکیل).
دادخواست اعسار و قسط بندی مهریه: یه راهکار برای آقایون
حالا فرض کنیم که زوجه مهریه اش رو مطالبه کرده و حکم پرداخت مهریه هم صادر شده. اینجاست که ممکنه مرد از پس پرداخت یکجای مهریه برنیاد. اینجاست که پای «دادخواست اعسار» به ماجرا باز میشه. این دادخواست، یه جور راه نجاته برای آقایونی که واقعاً توانایی پرداخت یکجا رو ندارن.
اعسار یعنی چی و به چه دردی میخوره؟
«اعسار» یعنی ناتوانی مالی. وقتی مردی توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداره، می تونه دادخواست اعسار به دادگاه بده و از دادگاه بخواد که مهریه رو براش قسط بندی کنه. هدف از این دادخواست، اینه که مرد از زندان رفتن نجات پیدا کنه و دادگاه با در نظر گرفتن اوضاع مالی اون، یه برنامه پرداخت اقساطی براش بذاره. این دادخواست همون چیزیه که به «تقسیط مهریه» هم معروفه.
چه کسی می تونه اعسار بده و چجوری؟
هر مردی که واقعاً از نظر مالی ضعیف باشه و نتونه مهریه رو یکجا بده، می تونه دادخواست اعسار بده. اما همین جوری که نمیشه، باید به دادگاه ثابت کنه که توانایی پرداخت نداره. معمولاً این دادخواست باید ظرف «یک ماه» از تاریخ ابلاغ حکم پرداخت مهریه به دادگاه تقدیم بشه. اگه مرد تو این مدت دادخواست اعسار نده و مهریه رو هم پرداخت نکنه، زن می تونه درخواست جلب اون رو بده.
مدارک لازم برای دادخواست اعسار:
- لیست کامل اموال: مرد باید یه لیست دقیق از تمام دارایی هاش، چه منقول و چه غیرمنقول (منزل، خودرو، حساب بانکی و…)، ارائه بده و اگه هیچی نداره، این رو هم اعلام کنه.
- استشهادیه: باید از چند تا شاهد معتبر (معمولاً حداقل دو نفر) استشهادیه بگیره که تایید کنن مرد توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه رو نداره.
- گردش حساب بانکی: ارائه گردش حساب بانکی برای نشون دادن وضعیت مالی.
- مدارک مربوط به حقوق و درآمد: فیش حقوقی یا هر سند دیگه ای که نشون دهنده میزان درآمد ماهانه مرد باشه.
دادگاه چطور قسط ها رو تعیین می کنه؟
وقتی دادخواست اعسار ارائه شد، دادگاه تمام مدارک رو بررسی می کنه و جلسه ای برای رسیدگی به این دادخواست تشکیل میده. تو این جلسات، قاضی به دقت وضعیت مالی مرد، درآمدش، هزینه های ضروریش (مثل اجاره خونه، هزینه های زندگی و…) و حتی تعداد افراد تحت تکفلش رو در نظر می گیره. بعد از بررسی همه اینها، یه مبلغ رو به عنوان پیش قسط و یه تعداد قسط ماهانه برای پرداخت مهریه تعیین می کنه. مثلاً ممکنه بگه ۱۰ میلیون تومان پیش قسط و ماهی ۲ میلیون تومان قسط.
برای اینکه قاضی بهتر تصمیم بگیره، مرد باید تو ارائه اطلاعات مالی خودش کاملاً شفاف باشه. هرچقدر اطلاعات دقیق تر و مستندتری بده، احتمال اینکه دادگاه باهاش همکاری کنه و قسط های معقولی رو تعیین کنه، بیشتره.
اگه قسط ندادی چی میشه؟
اگه دادگاه مهریه رو قسط بندی کرد، مرد باید طبق اون برنامه اقساط رو مرتب و سروقت پرداخت کنه. اگه مرد از پرداخت اقساط خودش خودداری کنه یا سه قسط پشت سر هم رو پرداخت نکنه، زن می تونه دوباره از دادگاه درخواست جلب مرد رو بده و مرد دوباره به زندان میفته. این جلب تا زمانی که اقساط معوقه پرداخت بشن، ادامه داره.
وضعیت طرح کاهش ضمانت اجرای کیفری مهریه به 14 سکه (قانون 14 سکه)
اینجا می رسیم به یکی از بحث برانگیزترین موضوعات این روزها: قانون ۱۴ سکه مهریه. خیلی ها فکر می کنن این قانون تصویب شده و دیگه زن ها فقط ۱۴ سکه مهریه می گیرن، اما این یک باور اشتباهه. بیایید با هم ببینیم واقعیت چیه.
یه توضیح شفاف: طرح 14 سکه هنوز قانون نشده!
یکی از مهم ترین چیزهایی که باید بدونید اینه که طرح کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه، هنوز در حد یک «طرح» یا «پیشنهاد» تو مجلس شورای اسلامیه. این یعنی چی؟ یعنی هنوز به صورت رسمی تصویب نشده، شورای نگهبان تاییدش نکرده و به قانون تبدیل نشده. پس تا زمانی که این طرح به قانون تبدیل و به قوه قضاییه ابلاغ نشه، همون قانون ۱۱۰ سکه که بالاتر توضیح دادیم، معتبره و اجرا میشه.
متأسفانه، شایعات و اخبار نادرست زیادی در مورد این طرح تو فضای مجازی پخش شده که باعث سردرگمی خیلی از زوجین و خانواده ها شده. پس با خیال راحت بدونید که فعلاً قانون ۱۱۰ سکه پابرجا و معتبره و این طرح فعلاً فقط در مراحل بررسی قرار داره.
هدف از طرح 14 سکه چی بوده؟
مجلسی ها و کسانی که این طرح رو پیشنهاد دادن، یه سری اهداف مشخص داشتن. مهم ترین این اهداف شامل موارد زیره:
- کاهش زندانیان مهریه: یکی از دلایل اصلی این طرح، کم کردن تعداد مردانی بود که به خاطر مهریه روانه زندان میشن و مشکلات اجتماعی و اقتصادی برای خودشون و خانواده هاشون ایجاد میشه.
- اصلاح فرهنگ ازدواج: طرفداران این طرح معتقدند که مهریه های سنگین، یه جور مانع برای ازدواجهای جوون هاست و باعث میشه به جای اینکه ازدواج بر پایه عشق و تفاهم باشه، جنبه مالی پیدا کنه.
- کاهش فشار روی سیستم قضایی: با کاهش پرونده های مهریه، فشار روی دادگاه ها و سیستم قضایی هم کم میشه.
تفاوت طرح 14 سکه با قانون 110 سکه: اصل قضیه چیه؟
تفاوت اصلی بین این طرح و قانون فعلی ۱۱۰ سکه، فقط تو بحث «ضمانت اجرای کیفری» (یعنی امکان جلب و حبس مرد) هستش، نه اصل حق مهریه. بگذارید واضح تر بگم:
| ویژگی | قانون فعلی (110 سکه) | طرح پیشنهادی (14 سکه) |
|---|---|---|
| سقف مهریه برای جلب و حبس | تا 110 سکه تمام بهار آزادی | فقط تا 14 سکه تمام بهار آزادی (در صورت تصویب) |
| مهریه بالای سقف | برای مازاد 110 سکه، فقط در صورت اثبات ملائت (توانایی مالی) زوج، قابل مطالبه است و ضمانت اجرای کیفری ندارد. | برای مازاد 14 سکه، فقط در صورت اثبات ملائت (توانایی مالی) زوج، قابل مطالبه است و ضمانت اجرای کیفری ندارد. |
| اصل حق مهریه | نامحدود (هر تعداد سکه ای که تعیین شود، دین بر عهده مرد است) | نامحدود (فقط نحوه اجرای کیفری آن تغییر می کند، نه اصل حق) |
پس بازم تاکید می کنم که این طرح، سقف تعیین مهریه رو محدود نمی کنه. یعنی زن همچنان می تونه هر تعداد سکه ای که توافق بشه رو مهر خودش کنه، اما اگه این طرح تصویب بشه، فقط ۱۴ سکه اوله که مرد به خاطر نپرداختنش ممکنه زندانی بشه. برای بقیه سکه ها، زن باید ثابت کنه که مرد توانایی مالی داره.
آخرین خبرها: آیا تصویب میشه؟
همونطور که گفتیم، این طرح هنوز در حال بررسیه و مسیر پر پیچ و خمی برای تصویب داره. طرح باید مراحل مختلفی رو تو مجلس طی کنه، از کمیسیون های تخصصی گرفته تا صحن علنی مجلس. بعد از تصویب تو مجلس، باید به تایید شورای نگهبان هم برسه تا به قانون تبدیل بشه. با توجه به اختلاف نظرها و حساسیت های زیادی که درباره این موضوع وجود داره، ممکنه فرآیند تصویبش طولانی بشه یا حتی با تغییراتی مواجه بشه.
تا زمانی که خبر رسمی تصویب و ابلاغ این قانون از طریق مراجع معتبر (مثل روزنامه رسمی) اعلام نشده، باید بدونید که قانون ۱۱۰ سکه برای نحوه پرداخت مهریه در قانون جدید، همون قانون معتبر و قابل اجراست.
سوال های پرتکرار درباره نحوه پرداخت مهریه
تو این قسمت می خوایم به چند تا از سوال های پرتکرار و مهمی که درباره نحوه پرداخت مهریه وجود داره، به زبون خودمونی جواب بدیم. اینا همون چیزایی هستن که شاید شما هم تو ذهنتون داشته باشید.
حبس مهریه: مرد کی میره زندان و چطوری میاد بیرون؟
مرد تو دو حالت اصلی ممکنه به خاطر مهریه زندانی بشه:
- اگه مهریه زن تا سقف ۱۱۰ سکه باشه و مرد با وجود توانایی مالی از پرداخت اون خودداری کنه و دادخواست اعسار هم نده یا دادگاه اعسارش رو رد کنه.
- اگه مهریه قسط بندی شده باشه و مرد سه قسط متوالی رو پرداخت نکنه.
برای اینکه مرد از زندان آزاد بشه، باید بدهی معوقه یا همون اقساط پرداخت نشده رو بپردازه. اگه قسط بندی شده و عقب افتاده، با پرداخت اقساط عقب افتاده می تونه آزاد بشه. گاهی هم زن برای آزادی مرد با دریافت مبلغی یا بخشش قسمتی از مهریه، رضایت میده و جلب رو برمی داره.
توقیف اموال برای مهریه: چه چیزایی رو میشه توقیف کرد؟
وقتی زن برای مطالبه مهریه اقدام می کنه و مرد هم پرداخت نمی کنه، می تونه درخواست توقیف اموال مرد رو بده. چه اموالی قابل توقیف هستن؟
- حقوق و مستمری: تا یک سوم حقوق کارمندها و حقوق بازنشستگی رو میشه توقیف کرد.
- حساب بانکی: موجودی حساب های بانکی.
- خودرو: اگه ماشین به نام مرد باشه.
- ملک: خونه، زمین، مغازه و…
- سهام و اوراق بهادار.
- وجوه نقد.
اما یه سری اموال هم هستن که بهشون میگن «اموال مستثنی از دین» و قابل توقیف نیستن:
- منزل مسکونی که مرد توش زندگی می کنه و مورد نیاز اونه.
- لوازم ضروری زندگی (مثل یخچال، تلویزیون، فرش و…).
- ابزار و وسایل کار که برای گذران زندگی مرد لازمه.
- مقدار مشخصی از پول نقد برای تامین حداقل معیشت.
حق ثبت مهریه: چقدره و کی باید پرداخت بشه؟
وقتی می خواید مهریه رو از طریق اداره ثبت مطالبه کنید، باید یه هزینه ای به عنوان «حق ثبت» پرداخت کنید. این هزینه معمولاً حدود ۰.۵ درصد از ارزش کل مهریه (تا ۱۱۰ سکه) حساب میشه و باید موقع ثبت درخواست اجراییه پرداخت بشه. این هزینه برای اینه که درخواست شما تو سیستم رسمی ثبت بشه و فرآیند قانونی شروع بشه. این هزینه بر اساس نرخ روز سکه تو زمان ثبت درخواست محاسبه میشه.
مهریه بعد از فوت: اگه زن یا شوهر فوت کنن چی میشه؟
اگه مرد (زوج) فوت کنه، مهریه دین او محسوب میشه و از اموال به جا مونده از اون (ترکه) قبل از تقسیم ارث، باید پرداخت بشه. یعنی ورثه زن (همسر متوفی) می تونن مهریه رو از اموال مرد متوفی مطالبه کنن. اگه هم زن (زوجه) فوت کنه و مهریه اش رو نگرفته باشه، این مهریه به عنوان ارث به ورثه زن (شوهر، پدر و مادر، فرزندان) منتقل میشه و اون ها می تونن مهریه رو از مرد مطالبه کنن.
آیا مهریه مالیات داره؟
خوشبختانه تا به امروز، مهریه در ایران مشمول مالیات نیست. یعنی مبلغی که به عنوان مهریه پرداخت یا دریافت میشه، نیازی به پرداخت مالیات نداره. این موضوع تو قوانین مالیاتی کشور به صراحت ذکر شده و زن ها بابت مهریه دریافتی مالیاتی پرداخت نمی کنن و مردها هم بابت پرداختش معافیت مالیاتی خاصی ندارن.
بذل مهریه: اگه زن مهریه اش رو ببخشه چی؟
«بذل مهریه» یعنی اینکه زن، تمام یا قسمتی از مهریه اش رو به مرد ببخشه. این کار می تونه به صورت رسمی تو دفتر اسناد رسمی انجام بشه و زن با حضور و امضای خودش، مهریه اش رو به مرد برگردونه. اگه زن مهریه رو ببخشه، دیگه حق مطالبه اون بخش رو نداره و مرد هم از پرداختش معاف میشه. گاهی اوقات این کار تو جریان طلاق توافقی یا برای حفظ زندگی مشترک انجام میشه.
عطف به ماسبق شدن قوانین جدید: قانون جدید به مهریه های قدیمی هم میخوره؟
اصولاً قوانین جدید، به گذشته برنمی گردن و فقط برای آینده اعتبار دارن، مگر اینکه خود قانون صراحتاً بگه که عطف به ماسبق میشه. تو بحث مهریه و تغییراتی مثل قانون ۱۱۰ سکه، این قانون ها به مهریه هایی که قبل از تصویب اون ها تعیین شدن، عطف به ماسبق نمیشن. یعنی اگه مهریه شما قبل از سال ۱۳۹۱ تعیین شده، همچنان بر اساس همون قانون قدیم (قبل از سقف ۱۱۰ سکه) محاسبه و مطالبه میشه، البته با در نظر گرفتن نرخ روز. اما تو بحث ضمانت اجرا، ممکنه قواعد جدید اجرا بشه.
تاثیر طلاق توافقی روی مهریه: چطوری توافق کنیم؟
تو طلاق توافقی، زوجین خودشون درباره همه مسائل، از جمله مهریه، به توافق می رسن. یعنی زن و مرد می تونن با هم توافق کنن که زن کل مهریه رو ببخشه، قسمتی از اون رو ببخشه، یا اینکه مرد مبلغ مشخصی رو به عنوان مهریه پرداخت کنه. این توافق تو محضر دادگاه یا دفترخانه ثبت میشه و حکم طلاق بر اساس اون صادر میشه. یکی از مزایای طلاق توافقی اینه که زوجین می تونن با انعطاف پذیری بیشتری تصمیم بگیرن و از طولانی شدن فرآیند دادگاه جلوگیری کنن.
نتیجه گیری: نگاهی به آینده و توصیه های پایانی
همونطور که دیدید، ماجرای مهریه تو ایران، هم پیچیدگی های حقوقی داره و هم از نظر اجتماعی و فرهنگی خیلی مهمه. تو این مقاله، سعی کردیم با زبون خودمونی، هرچیزی که لازم بود رو درباره نحوه پرداخت مهریه در قانون جدید بهتون بگیم. از تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه تا مراحل قانونی مطالبه و پرداختش، و همینطور روشن کردن وضعیت طرح ۱۴ سکه.
مهم ترین نکته اینه که الان (یعنی سال ۱۴۰۳) قانون ۱۱۰ سکه مهریه همچنان معتبره و طرح ۱۴ سکه فقط یه پیشنهاده. پس به شایعات توجه نکنید و اطلاعاتتون رو از منابع معتبر بگیرید.
چه شما زن باشید و چه مرد، توصیه می کنیم قبل از هر اقدامی، حتماً با یه وکیل متخصص تو امور خانواده مشورت کنید. مسائل حقوقی، ظرافت های خاص خودشون رو دارن و یه اشتباه کوچیک می تونه عواقب بزرگی داشته باشه. آگاهی از حقوق و وظایف، نه تنها به حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات کمک می کنه، بلکه می تونه جلوی خیلی از مشکلات بعدی رو بگیره و زندگی مشترک رو از ابتدا روی پایه های محکم تری بنا کنه.
امیدواریم این راهنمای جامع به کارتون بیاد و تونسته باشیم ابهامات ذهنتون رو درباره مهریه برطرف کنیم.