آیا زن از عرصه و اعیان ارث می‌برد؟ | راهنمای کامل حقوقی

وکیل

آیا زن از عرصه و اعیان ارث می برد

بله، خبر خوب اینه که بر اساس اصلاحات قانون مدنی ایران، زن از قیمت عرصه (زمین) و اعیان (ساختمان) ارث می برد. یعنی چی؟ یعنی دیگه مثل قبل نیست که زن از زمین ارثی نمی برد و فقط از وسایل خونه یا خود ساختمون اون هم به قیمت. حالا اگه ورثه دیگه نخوان سهم نقدی زن رو بدن، قانون راهکاری گذاشته که زن بتونه حق خودش رو از خودِ ملک استیفا کنه. این تغییر، یه اتفاق بزرگ و خیلی مهم توی حقوق ارث زنان تو ایران محسوب میشه.

تاحالا حتماً سوالات زیادی در مورد ارث و میراث شنیدین، مخصوصاً وقتی پای خانم ها وسط میاد. بحث ارث زن از شوهر، همیشه یکی از بحث برانگیزترین و در عین حال پیچیده ترین مسائل حقوقی بوده. خیلی از خانم ها وقتی همسرشون فوت می کنه، با کوهی از ابهامات روبرو میشن؛ اینکه اصلاً چه حقوقی دارن، سهمشون چقدره، و از چه اموالی می تونن ارث ببرن؟ این ابهامات وقتی به «اموال غیرمنقول» مثل زمین و خونه میرسه، بیشتر هم میشه. مدت ها باور عمومی و حتی قانون گذشته این بود که زن از «عرصه» یعنی زمین ارث نمی بره و فقط از «اعیان» یعنی خود ساختمون اون هم به قیمت ارث می بره که این موضوع کلی حرف و حدیث به دنبال داشت و خیلی ها رو ناراحت می کرد.

ولی زندگی و جامعه همیشه در حال تغییره و قوانین هم باید باهاش همگام بشن. خوشبختانه، تو سال های اخیر، یه سری اصلاحات مهم و اساسی تو قانون مدنی ما انجام شد که مسیر ارث بردن زن از اموال غیر منقول رو به کل تغییر داد. این اصلاحات، حقوق زنان رو تو این زمینه کلی تقویت کرده و یه جورایی مسیر رو برای احقاق حقشون هموارتر کرده. حالا دیگه جای این نیست که نگران باشیم و دست روی دست بذاریم، چون قوانین جدید، خیلی شفاف تر از قبل حقوق زن رو تو بحث ارث از زمین و خونه تعریف کردن.

بیا اول با مفاهیم اصلی آشنا بشیم: عرصه و اعیان یعنی چی؟

قبل از اینکه شیرجه بزنیم تو پیچ وخم های قانونی، لازمه که یه چندتا اصطلاح رو روشن کنیم تا مسیر بحث براتون راحت تر بشه. تو بحث ارث و املاک، دوتا کلمه کلیدی داریم که خیلی مهمه تفاوتشون رو بدونیم: «عرصه» و «اعیان».

زمین (عرصه) و ساختمان (اعیان): یه توضیح ساده

به زبان خیلی ساده، «عرصه» یعنی همون زمین خالصی که یه ملک روش ساخته شده. هر زمینی، چه مسکونی باشه، چه کشاورزی، چه تجاری، اگه فقط زمین باشه و روش ساختمونی نباشه، بهش میگن عرصه. فکر کنید یه تکه زمین خالی توی یه منطقه شهری یا یه باغ که فقط درخت داره و بنایی نداره. این میشه عرصه. این همون قسمتیه که قبلاً زن ها تو ارث ازش محروم بودن و نمی تونستن ازش ارث ببرن.

حالا «اعیان» یعنی چی؟ اعیان در واقع همون ساختمونیه که روی اون زمین ساخته شده. مثلاً خونه ای که توش زندگی می کنید، آپارتمان، مغازه، ویلا، یا حتی یه دیوارکشی ساده یا یه درخت که کاشته شده باشه، همه این ها جزو اعیان حساب میشن. پس هر چیزی که روی زمین ساخته شده یا کاشته شده و از زمین جدا باشه، میشه اعیان. فرق اصلی اینجاست که عرصه یه چیز ثابته، ولی اعیان رو میشه ساخت، تخریب کرد یا تغییر داد.

این تفکیک تو بحث ارث زن خیلی مهمه، چون همونطور که گفتیم، قوانین قدیمی بین این دوتا فرق می ذاشتن و سهم زن رو از هر کدوم متفاوت می دیدن. الان با اصلاح قانون، وضعیت ارث زن از عرصه و اعیان تغییرات اساسی کرده که در ادامه مفصل راجع بهش صحبت می کنیم.

گذشته ارث زن از اموال غیر منقول: قبل از اینکه قانون عوض بشه چی بود؟

برای اینکه بهتر بتونیم تغییرات جدید رو درک کنیم، باید یه نگاهی هم به گذشته بندازیم. قبل از اینکه اصلاحات جدید تو قانون ارث زن اتفاق بیفته، وضعیت به شکل دیگه ای بود که باعث نگرانی های زیادی شده بود. شاید داستان هایی رو شنیده باشین که خانمی بعد از فوت همسرش، از ارث بردن زمین یا ملک خانوادگی محروم شده.

یه نگاه کوتاه به قانون قدیمی و دلایلش

قبل از سال ۱۳۸۷ (یعنی قبل از اصلاحیه جدید)، قانون مدنی ما (که برگرفته از فقه امامیه بود) اینطور حکم می کرد که زن از اموال غیر منقول شوهرش، یعنی از زمین (عرصه) ارث نمی برده. البته از «قیمت» اعیان (ساختمون، درخت ها و هر چیزی که روی زمین ساخته شده بود) می تونست ارث ببره، ولی از خود زمین یا قیمت اون، هیچ سهمی بهش نمی رسید. این یعنی اگه یه شوهر ملکی داشت که شامل زمین و خونه بود، زن فقط از قیمت خونه ارث می برد و زمینش به بقیه ورثه می رسید.

این دیدگاه ریشه های فقهی داشت. یکی از دلایل اصلی که مطرح می شد، این بود که اگه زن از خود زمین ارث ببره، ممکنه بعد از فوت شوهرش دوباره ازدواج کنه. در این صورت، اون مرد غریبه (شوهر دوم) می تونه تو ملک خانوادگی ورثه اولی سهیم بشه و این اتفاق برای خانواده متوفی ناخوشایند تلقی می شد. به همین خاطر، تصمیم بر این بود که زن از عین زمین (یعنی خود زمین) ارث نبره تا این مشکل پیش نیاد. این قانون، سال ها اجرا می شد و خیلی از خانم ها رو در عمل با چالش های بزرگی روبرو می کرد، به خصوص وقتی که تنها دارایی شوهر، یه زمین و خونه بود.

فکرشو بکنید، یه زن سال ها با همسرش تو یه خونه زندگی کرده، کلی خاطره تو اون خونه دارن، شاید خودش هم تو بنا شدن یا آبادانی اون زمین نقش داشته، ولی بعد از فوت همسرش، یه دفعه می فهمه که از خودِ زمین ارث نمی بره! این واقعاً حس خوبی ایجاد نمی کرد و بسیاری رو نگران حقوق مالی زنان می کرد. همین دلایل باعث شد که کم کم صداهایی برای اصلاح این قانون بلند بشه و نیاز به بازنگری جدی احساس بشه.

انقلاب قانونی در ارث زن: اصلاحات سال ۱۳۸۷ و ۱۳۸۹ چی میگن؟

با توجه به همه اون چالش ها و نارضایتی هایی که از قانون قدیمی وجود داشت، بالاخره مسئولین و قانون گذارها به فکر افتادن که یه فکری به حال حقوق ارث زن بکنن. این تغییرات واقعاً یه انقلاب به حساب میاد، چون مسیر رو به کلی عوض کرد و حقوق زنان رو به شکل قابل توجهی تقویت کرد. این تحولات توی سال های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۹ اتفاق افتاد و خیلی هم سر و صدا کرد.

ماده ۹۴۶ قانون مدنی: نقطه عطف و تغییر بزرگ

یکی از مهم ترین قدم ها تو این مسیر، اصلاح ماده ۹۴۶ قانون مدنی بود که تو بهمن ماه سال ۱۳۸۷ تصویب شد. این ماده، آب پاکی رو ریخت روی همه حرف و حدیث های قبلی و یه حکم جدید و کاملاً شفاف رو اعلام کرد:

  • زن از تمام اموال منقول شوهرش (مثل پول، ماشین، وسایل خونه و…) «عیناً» ارث می بره. یعنی عین همون مال بهش تعلق می گیره و نیازی به تبدیل به قیمت نیست.
  • اما نکته اصلی اینجاست که زن از اموال غیر منقول (یعنی همون عرصه و اعیان یا زمین و ساختمون) «قیمتاً» ارث می بره. یعنی چی؟ یعنی سهمش از قیمت این اموال محاسبه و بهش پرداخت میشه، نه اینکه خودش مالک تکه ای از زمین یا ساختمون بشه. مثلاً اگه یه خونه ۱ میلیاردی باشه، سهمش رو به صورت نقدی از اون ۱ میلیارد می گیره، نه اینکه مالک یک هشتم یا یک چهارم خود خونه بشه.

این تغییر تو قیمتاً ارث بردن زن، به خصوص در مورد عرصه (زمین)، یه گام خیلی بزرگ بود. یعنی اون نگرانی قدیمی که می گفتن اگه زن از عین زمین ارث ببره، ممکنه پای غریبه به ملک خانوادگی باز بشه، با این راهکار قیمتاً ارث بردن تا حدودی حل شد. حالا دیگه زن ها از ارزش مالی زمین هم سهم می برن، فقط به جای اینکه مالک خود زمین بشن، پولش رو می گیرن. این حکم خیلی مهم بود و باعث شد که وضعیت حقوق ارث زوجه خیلی عادلانه تر بشه.

این اصلاحات نشون داد که جامعه و حتی مراجع فقهی هم به این نتیجه رسیدن که باید یه بازنگری تو قوانین ارث انجام بشه تا حقوق زن ها بیشتر رعایت بشه و با شرایط روز جامعه همخوانی داشته باشه. حتی فتوای بعضی از بزرگان و مراجع دینی هم تو این تغییرات نقش مهمی داشت و راه رو برای قانون گذار باز کرد.

ماده ۹۴۸ قانون مدنی: اگه ورثه پول رو ندادن، زن چیکار کنه؟

خب، تا اینجا فهمیدیم که زن از قیمت عرصه و اعیان ارث می بره. حالا یه سوال مهم پیش میاد: اگه بقیه ورثه، مثل فرزندان یا پدر و مادر متوفی، از پرداخت این قیمت خودداری کنن، اون وقت زن چیکار باید بکنه؟ آیا حقش ضایع میشه؟

خوشبختانه قانون گذار برای این مشکل هم یه راه حل خیلی خوب و کاربردی گذاشته و اون هم تو ماده ۹۴۸ قانون مدنی اومده. این ماده میگه:

«اگر ورثه از اداء قیمت اموال غیر منقول امتناع نمایند، زن می تواند حق خود را از عین اموال استیفا کند.»

این جمله خیلی پرمعنیه! یعنی اگه بقیه ورثه حاضر نشن یا نتونن سهم نقدی زن رو از قیمت ملک بدن، زن حق داره که سهم خودش رو از عین همون اموال غیر منقول (یعنی خود زمین و ساختمون) مطالبه کنه. تو این حالت، دادگاه می تونه ملک رو به مزایده بذاره و از پولی که از فروش ملک به دست میاد، اول سهم زن رو بده و بعد باقی مونده اش رو بین بقیه ورثه تقسیم کنه. این ماده در واقع یه جور ضمانت اجرا برای ماده ۹۴۶ محسوب میشه تا مطمئن بشیم حقوق ارث زوجه به هیچ وجه پایمال نمیشه.

حالا دیگه زن می دونه که اگه سایر ورثه سر ناسازگاری گذاشتن یا به هر دلیلی نتونستن سهمش رو نقداً پرداخت کنن، بالاخره یه راه قانونی برای رسیدن به حقش داره و می تونه با کمک قانون، سهمش رو از خود ملک بگیره. این یعنی اون نگرانی که شاید قیمت ملک رو ندن و حق زن رو بخورن، با این ماده از بین میره و حقوق زن از شوهر متوفی کاملاً تضمین میشه. البته که همیشه بهتره این مسائل با صحبت و توافق حل بشه، ولی اگه نشد، این راه آخر وجود داره.

سهم الارث زن چقدره؟ با فرزند و بدون فرزند

یکی از سوالای اساسی و البته پرتکرار که همیشه تو بحث ارث مطرح میشه اینه که خب، اصلاً میزان سهم الارث زن چقدره؟ این سهم تو همه شرایط یکسانه یا بستگی به تعداد فرزندان داره؟ بیاید این موضوع رو با هم بررسی کنیم.

تقسیم بندی سهم: یک چهارم یا یک هشتم؟

میزان سهم الارث زن از اموال شوهر، چه منقول و چه غیر منقول، بستگی به این داره که شوهر متوفی فرزندی داشته باشه یا نه. این موضوع تو قانون مدنی به صراحت اومده:

  1. در صورت داشتن فرزند از متوفی: اگه شوهر متوفی، فرزند یا فرزندانی (چه از همین همسر، چه از همسران قبلی) داشته باشه، سهم زن یک هشتم (۱/۸) از کل قیمت اموال منقول و غیر منقوله.
  2. در صورت نداشتن فرزند از متوفی: اگه شوهر متوفی فرزندی نداشته باشه، سهم زن یک چهارم (۱/۴) از کل قیمت اموال منقول و غیر منقوله.

یه نکته مهم اینجاست که این میزان سهم الارث، بعد از کسر دیون و واجبات مالی متوفی (مثل مهریه زن، نفقه عقب افتاده، بدهی ها، هزینه های کفن و دفن و…) محاسبه میشه. یعنی اول بدهی ها و واجبات شوهر پرداخت میشه، بعد از اون، باقی مونده اموالش بین ورثه (از جمله زن) تقسیم میشه.

پس، اگه شوهر شما فوت کرده و فرزندی از ایشون دارین، سهم الارث شما یک هشتم از کل دارایی های ایشونه. اگه فرزندی ندارین، این سهم به یک چهارم افزایش پیدا می کنه. و یادتون باشه که این سهم شامل قیمت عرصه (زمین) و اعیان (ساختمان) هم میشه، طبق همون اصلاحات مهمی که راجع بهش صحبت کردیم. این موضوع خیلی از خانم ها رو از نگرانی بابت آینده مالیشون رها کرده.

تبصره جنجالی ماده ۹۴۶: قانون جدید به گذشته هم برمی گرده؟

تا اینجا همه چیز خوب و روشن بود، درسته؟ قانون جدید اومده، حقوق زن رو تقویت کرده و راه و چاه گرفتن سهم الارث رو هم مشخص کرده. اما یه نکته ریز و البته بسیار مهم و جنجالی وجود داره که تو سال ۱۳۸۹ به ماده ۹۴۶ اضافه شد و اون هم بحث «عطف به ماسبق شدن قانون» یا به زبان ساده، آیا این قانون جدید شامل کسانی که قبل از سال ۱۳۸۷ فوت کردن هم میشه یا نه؟

عطف به ماسبق شدن قانون: چی میگه و چه مشکلاتی داره؟

قانون گذار تو تبصره الحاقی به ماده ۹۴۶، یه بندی اضافه کرد که میگه: «مفاد این ماده در خصوص وراث متوفایی که قبل از تصویب آن فوت کرده ولی هنوز ترکه او تقسیم نشده است نیز لازم الاجرا است.»

یعنی چی؟ یعنی اگه یه نفر قبل از سال ۱۳۸۷ (زمان تصویب قانون جدید) فوت کرده باشه و اون موقع زن از زمین ارث نمی برده، ولی اموالش هنوز تقسیم نشده باشن، زن می تونه بر اساس قانون جدید (یعنی از قیمت زمین) ارث ببره! خب، این تبصره در ظاهر خیلی خوبه و حقوق بیشتری رو برای زن ها به ارمغان میاره، اما همینجا بود که بحث ها و جنجال های زیادی شروع شد.

مشکل اینجاست که اصولاً قوانین، عطف به ماسبق نمیشن. یعنی قانون امروز، نباید روی اتفاقاتی که دیروز افتاده اثر بذاره. وقتی یه نفر قبل از ۱۳۸۷ فوت می کرد، طبق قانون اون زمان، زمینش به بقیه ورثه (غیر از زن) منتقل می شد. حالا چطور میشه یه قانون جدید بیاد و بگه اون مالکیتی که قبلاً برای بقیه ورثه ایجاد شده بود، الان باید تغییر کنه و زن هم ازش سهم ببره؟ این یعنی یه جور «سلب مالکیت» از ورثه قبلی که مطابق قانون زمان خودشون، صاحب اون اموال شده بودن.

این تبصره به شدت محل بحث و انتقاد حقوق دان ها و فقهاست. خیلی ها معتقدن که این کار با اصول شرعی و حقوقی ما که می گه «عطف به ماسبق شدن قانون» جایز نیست، در تضاد قرار داره و می تونه مشکلات زیادی رو تو روابط حقوقی ایجاد کنه. حتی برخی اعتقاد دارن که این تبصره اگر توسط شورای نگهبان ارزیابی فقهی می شد، احتمالاً مغایر شرع تشخیص داده می شد. اما چون این تبصره بدون اظهار نظر شورای نگهبان و با گذشت مهلت های قانونی لازم الاجرا شد، الان جزء قانون ماست و دادگاه ها هم در موارد مشابه، معمولاً به همین تبصره استناد می کنند.

پس اگه شما هم تو شرایطی هستین که همسرتون قبل از ۱۳۸۷ فوت کرده ولی هنوز اموالش تقسیم نشده، بدونین که بر اساس این تبصره، شما هم می تونین از قیمت عرصه و اعیان ارث ببرین. البته این موضوع می تونه تو خانواده اختلافاتی ایجاد کنه و پیچیدگی های خاص خودش رو داشته باشه. به همین دلیل، تو این موارد، مشورت با یه وکیل متخصص ارث می تونه خیلی بهتون کمک کنه.

از حرف تا عمل: چطور سهم الارث تون رو مطالبه کنید؟

خب، تا اینجا فهمیدیم که از نظر قانونی چه خبره. حالا میرسیم به بخش عملیاتی قضیه. فرض کنید خدای نکرده همسر شما فوت کرده و شما می خواین حق و حقوق ارثی خودتون رو از اموال غیر منقول (زمین و خونه) مطالبه کنید. چه مراحلی رو باید طی کنید؟

مراحل قانونی مطالبه سهم الارث

مطالبه ارث، خصوصاً از اموال غیر منقول، یه سری مراحل قانونی داره که بهتره باهاش آشنا باشین:

  1. دریافت گواهی انحصار وراثت: اولین قدم اینه که باید مشخص بشه ورثه متوفی چه کسانی هستن. این کار با درخواست صدور گواهی انحصار وراثت از شورای حل اختلاف انجام میشه. تو این مرحله، شما و بقیه ورثه باید مدارک شناسایی، سند ازدواج و گواهی فوت رو ارائه بدید.
  2. تقویم و ارزیابی اموال غیر منقول: حالا که ورثه مشخص شدن، باید اموال غیر منقول متوفی (مثل خونه و زمین) توسط یه کارشناس رسمی دادگستری قیمت گذاری بشه. این کارشناس، ارزش روز ملک رو تعیین می کنه تا سهم شما از «قیمت» اون مشخص بشه.
  3. مذاکره و توافق با سایر ورثه: بهترین و کم دردسرترین راه اینه که با بقیه ورثه (مثلاً فرزندان یا پدر و مادر شوهرتون) صحبت کنید و سرِ پرداخت سهم شما به توافق برسید. اونا می تونن مبلغ سهم شما رو به صورت نقدی پرداخت کنن و ملک رو برای خودشون نگه دارن.
  4. فروش توافقی یا مزایده ملک: اگه بقیه ورثه حاضر به پرداخت سهم نقدی شما نشدن یا نتونستن پرداخت کنن، طبق ماده ۹۴۸ که قبلاً گفتیم، شما می تونید از دادگاه بخواهید که ملک رو به مزایده بذاره. تو این حالت، ملک فروخته میشه و از پولی که به دست میاد، اول سهم شما (۱/۸ یا ۱/۴ قیمت ملک) پرداخت میشه و بعد بقیه بین ورثه تقسیم میشه. حتی شما هم می تونید تو مزایده شرکت کنید و اگه قیمت به صرفه بود، خودتون خریدار ملک بشید.
  5. اقدامات قانونی در صورت امتناع: اگه بقیه ورثه همکاری نکردن و هیچ کدوم از راه های بالا جواب نداد، شما می تونید از طریق دادگاه، دادخواست الزام به پرداخت قیمت یا فروش ملک رو مطرح کنید.

مراحل مطالبه ارث زن از عرصه و اعیان

مرحله توضیح مدارک مورد نیاز
۱. گواهی انحصار وراثت شناسایی وراث قانونی متوفی گواهی فوت، شناسنامه و کارت ملی متوفی و ورثه، سند ازدواج، استشهادیه
۲. تقویم اموال غیر منقول ارزیابی قیمت روز املاک توسط کارشناس رسمی اسناد مالکیت ملک، گواهی انحصار وراثت
۳. مذاکره و توافق توافق با ورثه بر سر پرداخت سهم نقدی یا نحوه تقسیم (در صورت توافق: صلح نامه یا تقسیم نامه)
۴. مطالبه قانونی سهم الارث در صورت عدم توافق: دادخواست الزام به پرداخت یا فروش ملک گواهی انحصار وراثت، نظر کارشناس، مدارک مالکیت، دادخواست حقوقی

چالش های احتمالی و راه های پیش رو

طبیعتاً تو این مسیر ممکنه با چالش هایی روبرو بشید. مثلاً:

  • اختلاف بر سر قیمت گذاری: ممکنه ورثه سر قیمتی که کارشناس گذاشته، اختلاف نظر داشته باشن. تو این موارد، میشه درخواست کارشناسی مجدد یا اعتراض به نظر کارشناس رو مطرح کرد.
  • امتناع ورثه از همکاری یا پرداخت: متاسفانه گاهی اوقات ورثه همکاری نمی کنن یا به دلیل مشکلات مالی، نمی تونن سهم شما رو پرداخت کنن. اینجا باید حتماً از طریق قانونی و دادگاه اقدام کنید.
  • طولانی شدن فرآیند: مسائل حقوقی و دادگاهی ممکنه زمان بر باشن. برای همین، باید صبر و حوصله داشته باشین و پیگیر امور باشید.

توصیه مهم: مشاوره با وکیل متخصص ارث رو دست کم نگیرید. یه وکیل خوب می تونه راهنماییتون کنه، از حقوق شما دفاع کنه و فرآیند رو براتون ساده تر و سریع تر کنه. جمع آوری دقیق اسناد و مدارک مثل سند ازدواج، مدارک مالکیت ملک و گواهی فوت هم از همون اول ضروریه و به کارتون سرعت میبخشه. یادتون باشه که هدف اصلی، رسیدن به حق و حقوق شماست و گاهی اوقات برای رسیدن به این هدف، نیاز به کمک تخصصی دارین.

چند نکته کلیدی که باید یادتون باشه

حالا که حسابی با همه جنبه های ارث زن از عرصه و اعیان آشنا شدیم، اجازه بدید چند تا نکته مهم و کاربردی رو یادآوری کنم که همیشه تو ذهنتون داشته باشین:

  • تحول مثبت در قانون: یادتون باشه که قانون مدنی ما تو سال های اخیر، خصوصاً با اصلاحات سال ۱۳۸۷ و ۱۳۸۹، یه گام بزرگ به سمت حمایت بیشتر از حقوق مالی زنان برداشته. این تغییرات باعث شده که دیگه زن از «قیمت» زمین (عرصه) هم ارث ببره که قبلاً این حق رو نداشت.
  • تضمین حق با ماده ۹۴۸: اگه بقیه ورثه از پرداخت سهم شما از قیمت اموال غیر منقول خودداری کردن، نگران نباشید! ماده ۹۴۸ به شما این حق رو میده که از «عین» ملک (یعنی خود زمین و ساختمان) سهمتون رو مطالبه کنید. این یه اهرم فشار قوی برای احقاق حق شماست.
  • تفاوت با داشتن یا نداشتن فرزند: میزان سهم شما بستگی به این داره که از همسرتون فرزند داشته باشید یا نه. اگه فرزند داشته باشید، یک هشتم و اگه نداشته باشید، یک چهارم از کل اموال (منقول و قیمت غیر منقول) به شما می رسه.
  • تبصره عطف به ماسبق: اگر خدای نکرده همسر شما قبل از سال ۱۳۸۷ فوت کرده و هنوز اموالش تقسیم نشده، تبصره ماده ۹۴۶ میگه که شما هم می تونید طبق قانون جدید از قیمت زمین ارث ببرید. این یه نکته جنجالیه ولی در حال حاضر لازم الاجراست.
  • مشورت با متخصص: مسائل ارث پیچیدگی های خودش رو داره، مخصوصاً وقتی صحبت از املاک و مستغلات میشه. بهترین کار اینه که از همون اول با یه وکیل متخصص ارث مشورت کنید تا هم از همه حقوق خودتون آگاه بشید و هم مراحل قانونی رو درست و بدون دردسر طی کنید.

درسته که مسیر مطالبه ارث گاهی پر از چالش و سختیه، اما آگاهی از حقوق خودتون، اولین و مهم ترین قدم برای رسیدن به حقتونه. با دانش و کمک گرفتن از افراد خبره، می تونید این مسیر رو با اطمینان بیشتری طی کنید و مطمئن باشید که حق و حقوقتون حفظ میشه.

این تحول در قوانین، نشان دهنده یک رویکرد مترقیانه و دغدغه مندانه نسبت به حقوق زنان در جامعه ماست و امیدواری برای احقاق کامل تر حقوق آن ها را افزایش می دهد.

به یاد داشته باشید، شناخت قانون به شما قدرت می دهد تا از خود و آینده مالی تان بهتر دفاع کنید. هیچ وقت از پیگیری حقوق خود ناامید نشوید و همیشه برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی اقدام کنید. چون حق گرفتنی است و باید برای آن تلاش کرد.