آموزش شماره دوزی به صورت تصویری همراه با نمونه طرح شماره دوزی برای مبتدیها
نمونه طرح های فوق العاده شماره دوزی
طرح های بیشتر در ادامه مطلب
نمونه طرح های فوق العاده شماره دوزی
ستاره | سرویس خانه داری – یکی از کارهایی که می شود با دانش نه چندان زیاد خیاطی برای تزیین لباس انجام داد جواهر دوزی است. با این هنر می توان سنگ ها و مهره ها را به صدها شکل مختلف کنار یکدیگر قرار داد و سنجاق سینه، پیکسل، یقه، تل سر، تاج، گوشواره، گردبند، سرکلیدی و… ساخت. اگر شما هم به جواهردوزی علاقه دارید، در این مطلب آموزش جواهر دوزی از پایه را شرح می دهیم، پس با ما همراه باشید.
آنچه در این مطلب خواهید خواند…
عدم نمایش
تعریف جواهر دوزی
لوازم جواهر دوزی
دوخت های کاربردی در جواهر دوزی
آموزش جواهر دوزی روی نمد
آموزش جواهر دوزی روی تور
جواهر دوزی روی لباس و مانتو
تعریف جواهر دوزی
بسیاری از هنرمندان می گویند جواهردوزی ترکیبی از هنر های منجوق بافی، مروارید دوزی، سنگ دوزی، قیطان دوزی، شیپور دوزی، دربار دوزی و… است. البته بیراه نمی گویند! هنر جواهر دوزی کار های متنوعی از تولید سنجاق سینه، گوشواره و گردنبند با مهره و منجوق گرفته تا دوخت های پرزرق و برق تزیینی روی لباس را دربر می گیرد. بنابراین شیوه جواهر دوزی بسته به حاصل نهایی کار متفاوت است و ابزار متفاوتی نیز نیاز دارد.
لوازم جواهر دوزی
لوازم جواهر دوزی هم می تواند بسته به اینکه می خواهید دقیقا چه بسازید، متفاوت است. به طور کلی وسایل مورد نیاز برای جواهر عبارتند از:
- طرح: برای شروع کار اول از همه نیاز به طرح دارید. با توجه به طرحی که انتخاب کرده اید ابزار، نوع نخ، چینش مهره ها و نوع پارچه زیر کار را تعیین می شود. طرح را عموما روی کاغذ روغنی می کشند و برای انتقال به پارچه از کاغذ کاربن خیاطی استفاده می کنند.
- نخ نایلون: اغلب از نخ نایلونی برای جواهردوزی استفاده می شود. رنگ نخ را بسته به نوع کار انتخاب می کنند، مثلا اگر قرار باشد شما جواهر دوزی روی نمد انجام دهید نخ تان را باید همرنگ نمد مورد نظر انتخاب کنید. اگر قصد درست کردن سنجاق سینه یا گوشواره دارید از نخ بی رنگ (یا نخ نامرئی) استفاده کنید.
- سوزن: سوزن شما بسته به خود کار و نوع مهره ها ممکن است متفاوت باشد. به طورکلی سوزن منجوق دوزی شماره 10 تا 13 برای اکثر مهره ها مناسب است. هر چه شماره سوزن بالاتر برود، سوزن بلندتر و ظریف تر می شود.
- کارگاه: همانطور که می دانید از کارگاه برای محکم نگه داشتن پارچه هنگام دوخت و دوز استفاده می کنند تا در پارچه چین نیفتد. اگر سطحی که روی آن جواهردوزی می کنید به اندازه کافی محکم می ایستد یا جنس پارچه ضخیم است ممکن است نیازی به کارگاه نداشته باشید.
- پارچه، نمد و…: سنگ ها را می خواهید کجا بدوزید؟ اگر بخواهید کار شما یک جز مستقل و جدا مثل پیکسل، گوشواره، سنجاق سینه و… باشد، بهتر است از نمد و چرم برای پشت کار استفاده کنید تا جواهرتان استحکام خوبی داشته باشد. شاید هم بخواهید روی پارچه لباس جواهردوزی کنید که جنس این پارچه هر چیزی می تواند باشد. تور ارگانزا هم گزینه مناسبی برای جواهردوزی روی تور است، زیرا به آسانی روی لباس نصب می شوند.
به طورکلی برای جواهردوزی روی لباس عروس تور ژپون و برای جواهردوزی روی لباس مجلسی از تور ارگانزا استفاده می کنند. - لایی چسب: اگر پارچه ای که می خواهید روی آن جواهردوزی کنید نازک است لایی چسب احتیاج خواهد بود.
- سنگ و مهره: این سنگ ها انواع گوناگونی دارند که کاربرد هرکدام متفاوت است.
انواع سنگ های جواهر دوزی
- منجوق: منجوق ها بسیار ریز هستند و از آنها برای پرکردن سطوح، حاشیه کار و مشخص کردن مرز بندی ها استفاده می شود.
- ملیله: ملیله معولا در ترکیب با منجوق استفاده می شود، اما به تنهایی نیز کاربرد دارد. وقتی بخواهید یک رشته، الیاف، ساقه و… در کارتان ایجاد کنید یا برای کارتان حاشیه بدوزید.
- پولک: پولک ها در رنگ ها و شکل های مختلفی در بازار موجود هستند و گاهی به صورتی دوخته می شوند که لبه های شان روی یکدیگر قرار بگیرد. گاهی هم در دوختن آنها از منجوق استفاده می شود.
- مروارید: مروارید در جواهر دوزی هم به صورت تکی و هم به صورت رشته ای دوخته می شود. به عبارت دیگر اگر کارتان مروارید زیادی نیاز دارد می توانید از اول رشته مروارید بخرید تا برای دوخت آنها به زحمت نیفتید.
- سنگ و کریستال: شما می توانید از سنگ های قیمتی (یاقوت، مروارید، زمرد و…) یا نیمه قیمتی (فیروزه، عقیق و…) برای کارتان استفاده کنید. به علاوه می توانید از کریستال ها و سنگ های شیشه ای براق و درخشان که ارزان تر هستند نیز استفاده کنید. این سنگ ها عموما تکی استفاده می شوند تا جلوه بیشتری به کار بدهند.
- نگین : نگین ها می توانند سوراخ دار باشند که این باعث می شود مستقیما بتوانید آن ها را بدوزید. اما اگر بدون سوراخ باشند باید برای شان به دنبال پایه باشید و آن ها را در پایه مناسب جا بزنید، چون در جواهر دوزی معمولا از چسب استفاده نمی شود.
دوخت های کاربردی در جواهر دوزی
مسلما دوخت یک نگین یا مروارید ساده روی پارچه نباید خیلی سخت باشد! با این حال، شما باید دوخت های کاربردی در سنگ دوزی را به خوبی یاد بگیرید. تمامی این دوخت ها در هنر های دیگر مثل روبان دوزی، گلدوزی، گلدوزی برزیلی و… که همین مراحل را دارند نیز استفاده می شوند. تنها تفاوت این است که در سنگ دوزی بین کوک ها، شما منجوق، ملیله یا نگین مدنظرتان را از سوزن و نخ رد می کنید.
1. ساقه دوزی
سوزن را از ابتدای خطی که می خواهید بدوزید بیرون بیاورید و 4 الی 5 عدد از سنگی که می خواهید بدوزید را داخل سوزن قرار دهید. حالا مطابق تصویر زیر پیش بروید. شما باید کمی مایل به سمت راست طرح سوزن را داخل کار فرو ببرید و بعد آن را از سمت چپ دوخت اولیه با فاصله اندکی بیرون بیاورید. این کار را تا آخر خط باید ادامه دهید.
2. دوخت پیچ
در این دوخت روال کار مثل ساقه دوزی است، اما تعداد سنگ های بیشتری استفاده می شود و دوخت های به هم نزدیک تر هستند تا کار متراکم تر دیده شود.
3. دوخت رول
دوخت رول هم مثل دوخت پیچ است، فقط تعداد سنگ های مورد استفاده یکی دو عدد بیشتر خواهد بود. ضمنا پس از کوک اول باید سوزن را از دو سوم این کوک بیرون بیاورید و به همین شکل تا آخر پیش بروید. دوخت رول بیشتر در یقه دکلته، لبه آستین، لبه کلاه، شنل عروس و… کاربرد دارد.
به جز کوک هایی که گفته شد، روش هایی نیز برای چیدن این کوک ها (کوک تکی) در کنار هم وجود دارد که عبارتند از:
- دوخت منقطع: در دوخت منقطع سنگ ها را به صورت تک تک، دوتایی یا چند تایی با فواصل منظم از هم می دوزیم.
- دوخت دانه پاش : می توان در این دوخت از سنگ های غیر هم جنس استفاده کرد. در این دوخت سنگ ها را به صورت پخش و نامنظم می دوزیم.
- اریب دوزی: وقتی که تعدادی از سنگ ها را وارد سوزنی که از پارچه بیرون آمده می کنیم و سپس سوزن را به سمت دیگر طرح فرو می بریم. یعنی یک کوک از یک ردیف سنگ (که عموما هم منجوق هستند) تشکیل می شود. تعداد سنگ ها نیز می تواند بر حسب ضخامت طرح کم و زیاد شود.
- توپر دوزی: به تعداد زیادی اریب دوزی در کنار هم که طرح را پر می کند توپر دوزی می گویند. این دوخت با سنگ های هم جنس در دوخت گل و برگ کاربرد دارد. اریب دوزی ها باید موازی، منظم و متراکم در کنار هم قرار بگیرند.
- سایه دوزی: زمانی که طرح خیلی بزرگ باشد و نتوانیم آن را به صورت کامل پر کنیم، بخشی از طرح را خالی می گذاریم. همین نمایان شدن پارچه از لابه لای کار می تواند شکل زیبایی به کار بدهد به شرط آن که جایش درست انتخاب شده باشد.
پیشنهاد میکنیم آموزش گلدوزی با دست (دوخت های پایه) را حتما ببینید.
آموزش جواهر دوزی روی نمد
نمد یک گزینه خوب برای شروع جواهر دوزی است. چون لبه های آن ریش نمی شود و خود نمد نیز نسبت به سایر پارچه ها محکم تر می ایستد. پس تا می توانید سراغ نمد های ضخیم (4 میل به بالا) بروید.
ویدیو آموزشی جواهردوزی روی نمد
در ویدیویی که در ادامه مشاهده می کنید، پس از کشیدن طرح روی نمد، دور آن بریده می شود تا رویش سنگ ها چیده شوند. در این حالت برای راحتی دوخت سنگ ها آن ها را ابتدا روی نمد می چسبانند بعد می دوزند. اگر از اول طرح تان را روی نمد بکشید و نبرید، یعنی یک تکه نمد بزرگ در دست تان باشد، می توانید آن را در کارگاه جا بزنید، سنگ ها را بدوزید، بعد از اتمام دوخت و دوز، دور تا دور کار را ببرید. در نهایت همانطور که می بینید یک نمد دیگر به نمدی که روی آن جواهر دوزی انجام شده دوخته می شود، در اینجا برای استحکام کار می توان یک مقوا بین دو نمد گذاشت. برای پشت کار نیز می توانید از یک سنجاق استفاده کنید تا بتوانید کار را به لباس متصل نمایید.
آموزش جواهر دوزی روی تور
در جواهر دوزی روی تور بسته به ظرافت تور باید از سوزن منجوق دوزی خیلی نازک و نخ یک لا استفاده شود. قبل از استفاده آن را موم بکشید که هم محکم باشد هم گره نخورد. در جواهر دوزی روی تور از نخ نایلونی استفاده نمی شود، چون تور نمی تواند این نخ را نگه دارد مگر اینکه نخ تان خیلی نازک و ظریف باشد. به علاوه طرح هایی که برای جواهر دوزی روی تور استفاده می کنید، نباید خیلی پارچه را سنگین کند زیرا تور پاره خواهد شد.
جواهر دوزی روی لباس و مانتو
حالا که وسایل جواهر دوزی را می شناسید ودوخت های مربوط به آن را یاد گرفته اید، می توانید آن را روی نمد یا تور بدوزید و بعد در لباس های مختلف استفاده کنید. این عکس ها از جواهردوزی روی مانتو و لباس به شما ایده می دهد. در بعضی لباس ها می بینید که استفاده از چه تکنیک های ساده ای توانسته صحنه بسیار خوبی خلق کند. پس همین امروز یکی از لباس های کمدتان را بردارید و دست به کار شوید.
کلام آخر
جواهر دوزی نه تنها هنری زیباست، بلکه می تواند یک منبع درآمد نیز باشد. شما با وسایلی ارزان قیمت می توانید یک اثر هنری زیبا خلق کرده و البسه خود را تزیین کنید. اگر به هنر های دستی و تزیینی علاقه دارید مطالعه مطلب آموزش روبان دوزی برجسته طرح گل رز (مرحله به مرحله) نیز می تواند برای شما لذت بخش باشد. نظر شما در مورد جواهر دوزی چیست؟ آیا قبلا تجربه ای در این زمینه داشته اید؟ چه نکات دیگری را در آموزش جواهر دوزی مبتدی باید در نظر گرفت و برای کاربرانی که تازه می خواهند یادگیری این هنر پر زرق و برق را شروع کنند، چه توصیه ای دارید؟ فراموش نکنید نظرات، تجربیات و پیشنهادات خود را از طریق بخش نظرات سایت ستاره با ما و سایر مخاطبان در میان بگذارید.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
بله
خیر
بر اساس رای 85 نفر از بازدید کنندگان
آموزش شماره دوزی به صورت تصویری همراه با نمونه طرح شماره دوزی برای مبتدیها
شماره دوزی نوعی دوخت گلدوزی و سوزن دوزی روی پارچه مخصوص و سوراخ دار هست. در بخش آموزش هنرهای دستی با آموزش شماره دوزی درخدمت شما هستیم تا با این هنر بسیار زیبا و کاربردی آشنا بشین.
آموزش شماره دوزی به صورت تصویری
شماره دوزی cross stitch چیست؟
شماره دوزی نوعی دوخت گلدوزی و سوزن دوزی روی پارچه مخصوص و سوراخ دار هست در اون از ضربدر برای پر کردن خونه ها استفاده میشه.
مدل دوخت در شماره دوزی مثل کوبلن دوزی هست با این تفاوت که در کوبلن فقط یک کوک استفاده میشه ولی درشماره دوزی مربع ها با دو قطر مربع بصورت ضربدر پر میشن.
اگر شما دوخت کوبلن را بلد باشید دوخت شماره دوزی و روش های دوختن آن برای شما ساده تر خواهد بود.
در شماره دوزی مربع هایی فرضی داریم که توسط نخ رنگی مورد نظر که معمولا نخ کوبلن است ( البته بسته به سلیقه و نقشه کار می تواند نخ ابریشم، کاموا و … نیز باشد) و سوزن دو رأس روبروی مربع را باید به هم وصل کنیم (منظور از هر مربع این است که هر ضربدر یک مربع تشکیل می دهد).
آموزش تصویری شماره دوزی
لوازم مورد نیاز برای شماره دوزی
- توری شماره دوزی یا پارچه بافت درست
- پارچه
- سوزن
- نخ گلدوزی یا کوبلن دوزی
- طرح شماره دوزی
انتخاب پارچه
از نکات اولیه و مهم در شماره دوزی انتخاب پارچه برای اجرای طرح و دوخت هست ، شما باید از پارچه های چهارخونه و سوراخ دار انتخاب کنید.
پارچه هایی که بافت چهارخونه و توری دارن برای دوخت شماره دوزی مناسب هستن ولی اگر از پارچه ای استفاده می کنید که این بافت رو نداره باید از توری شماره دوزی استفاده کنید.
پارچه بافت درشت مناسب برای شماره دوزی بدون توری
توری شماره دوزی
توری شماره دوزی یک پارچه آهار دار و مشبک هست که در تمام خرازی ها به فروش میره و دقیقا می شه گفت همون پارچه کوبلن دوزیه ساده و بدون طرحه.
این توری ها را روی پارچه قرار میدیم و با کوک ها یی به دور تا دور پارچه اصلی وصل می کنیم ، بعد از اجرا طرح و دوخت شماره دوزی ، تار و پود توری را می کشیم تا از زیر کار خارج بشه.
نکته مهم استفاده از این توری ها اینکه نباید نخ ها را هنگام دوخت خیلی محکم بکشیم تا بتونیم بعدا بافت توری رو از هم باز کنیم.
برای محکم کردن پارچه میتونید ازکارگاه هم استفاده کنید ولی بدون کارگاه هم میشه کار کرد !!
سوزن شماره دوزی
سوزن از وسایل مورد نیاز در کوبلن دوزی و شماره دوزی هست، شما باید متناسب با پارچه از سوزن مناسب استفاده کنید.
مثلا برای پارچه هایی که دارای بافت متراکم هستن نباید از سوزن بزرگ استفاده کرد چون سوراخ سوزن روی پارچه میمونه !و برای پارچه هایی با سوراخ های بزرگ هم باید از سوزن های درشت مثل سوزن کوبلن استفاده کنید تا کارتون سریع تر و راحتتر انجام بشه !!
نخ شماره دوزی
از وسایل دیگه برای شماره دوزی نخ هست برای دوخت معمولا از نخ ها کوبلن استفاده میشه !
آموزش کامل شماره دوزی
نخ های کوبلن دارای شش تا رشته هستن که شما متناسب با پارچه و سوراخ ها روی آن باید از یک تا شش تا رشته نخ استفاده کنید ، سر نخ را کمی بپیچونید تارها از هم باز میشن و میتونید تعداد رشته های مورد نیازتون را جدا کنید .
وقتی یک کار را شروع می کنید باید شماره و مارک و رنگ نخ رو برای خودتون نگه دارید تا در وسط کار اگر از یک رنگ کم آوردید دوباره بتونید از اون رنگ و مارک نخ رو تهیه کنید برای همین بهتر یک تکه از نخ و مارک پیچیده شده دور نخ را نگه دارید تا سر در گم نشید برای پیدا کردن نخ کم اومده !
آموزش شماره دوزی :
آموزش شماره دوزی
سوزن را از زیر کار در نقطه 1 بیرون میاریم.
روی پارچه باید شکل مربع باشه که ما میخوایم قطر مربع را بدوزیم بنابراین به صورت ضربدری سوزن را از نقطه 2 به زیر کار برده و از نقطه 3 خارج می کنیم.
در روش دونه دونه ، دوباره سوزن را به سمت بالا و مقابل نقطه 1 که نقطه 4 هست می بریم. در اینجا ما یک ضربدر خواهیم داشت.
یک روش دوخت به همین صورت هست که دونه دونه ضربدر ها را بدوزیم و پیش بریم !
آموزش تصویری شماره دوزی
اما در شکل زیر دوخت بهتری را پیشنهاد می کنیم که در این دوخت پشت کار خیلی تمیزتر از روش اول در میاد.
آموزش شماره دوزی
به اینصورت که به تعداد مربع هایی که از این رنگ میخوایم بزنیم قطر اول مربع را میدوزیم و در پایان برگشته و قطر دوم را تکمیل می کنیم. در این روش هم سرعت کار بیشتر میشه و هم کار تمیزتری خواهید داشت.
چون همه قطرهای اول زیر کار قرار میگیرن و دومی ها روی اونها بنابراین یکدستی بهتری رو نشون میده !!
این کار می تونه به صورت عمودی باشه مثه شکل بالا یا افقی مثل شکل زیر
آموزش شماره دوزی
نمونه طرح شماره دوزی
مثلا طرح زیر یک نمونه از طرحها شماره دوزی هست :
در جدول راهنما تعداد رنگهای استفاده شده در الگو و اسم رنگها آورده شده ،
اگر به نقشه نگاه کنید در بالا و سمت چپ طرح فلشهای کوچیک دیده میشه اون فلشها مرکز کار یا خط تقارن را نشون میدن.
وقتی شما میخواید محل شروع کارتون رو روی پارچه مشخص کنید باید تعداد خانه ها را از مرکز کار بشمارید و خونه های خالی به همون اندازه روی پارچه در نظر بگیرید.
روی نقشه معمولا خانه ها 5 شماره یا 10 شماره دارای خط راهنما هستن که برای شمردن به شما کمک میکنه !
در بعضی نقشه ها مثل طح زیر خطوطی دیده میشه
این خطوط باید در کمنار دوخت ضربدری کوک ساده زده بشه.
راهنمای دوخت را در تصاویر زیر ببینید. شاید لازم باشه کوک ها عمودی، افقی یا اریب انجام بشه.
آموزش شماره دوزی
آموزش شماره دوزی
شروع و خاتمه کار شماره دوزی :
کار شماره دوزی را با نخی که انتهای آن را گره زده اید شروع نکنید زیرا سبب می شود تا پس از اتمام کار در طرح شما برآمدگی هائی که قابل رؤیت نیست به وجود آید.
یا ممکن است سبب شل شدن دوخت و باز شدن بافت آن شود. به جای گره زدن، نخ را با دوخت دو الی سه کوک در فضائی که به وسیله گلدوزی پوشیده می شود محکم کنید.
اگر مقداری از نخ شما پس از پایان کار هنوز باقی مانده بود، سوزن را از زیر چند کوک حدود 1 سانتی متر عبور داده و نخ را محکم کنید.
سپس انتهای آزاد و رها شده نخ را ببرید. شما همچنین می توانید این روش را برای محکم کردن نخ جدید در گروهی از دوخت های موجود به کار ببرید.
آموزش شماره دوزی
اگر نقشه کار نداشتید و یا دوست داشتید طرح مورد نظری رو شماره دوزی کنید:
طرح و نقشه مورد نظر را با اندازه بزرگتر پرینت رنگی بگیرید به اندازه ای که تعداد خانه ها را بتوانید به راحتی بشمارید ( میتونید برای راحتی کار و شمارش از کاغذ شطرنجی استفاده کنید).
امیدوارم توضیحات برای شما مفهوم باشه و استفاده کنید .
نمونه هایی از کاربرد شماره دوزی
چند طرح شماره دوزی ساده برای مبتدی ها
آموزش شماره دوزی cross stitch کوبلن دوزی روی پارچه + طرح ساده شماره دوزی
گردآوری ، ویرایش و تکمیل : گروه خانواده مجله تصویر زندگی
منابع:بافتنی ولن/مجله تصویری خانواده/دیجی دوز