آیا قرص خواب اعتیاد آور است
ملاتونین به علت اثرات آرامشبخش و خوابآوری که دارد، در بسیاری از منابع از آن به عنوان “هورمون خواب” یاد میشود. این هورمون به طور طبیعی در بدن همه افراد موجود است و ترشح آن خوابآلودگی و احساس خواب را به همراه خواهد داشت. ملاتونین را همچنین میتوانید به صورت قرص و کپسول نیز در داروخانهها بیابید و به منظور داشتن خوابی دلچسب از آن بهره بگیرید. خرید قرص ملاتونین از داروخانه نیازی به نسخه پزشک ندارد. یکی از پرسشهایی که به وفور در مورد قرص ملاتونین مطرح میشود، احتمال اعتیاد آور بودن آن است. ما نیز در این مطلب اعتیاد آور بودن قرص ملاتونین را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
قرص ملاتونین برای چه افرادی توصیه می شود ؟
غده صنوبری در ساعات مشخصی از روز هورمون ملاتونین را در مغز ترشح میکند اما به هنگام شب ترشح این هورمون به مراتب افزایش مییابد و شما را برای خوابیدن آماده میکند. بد نیست بدانید که ملاتونین علاوه بر عملکردی که در بهبود خواب دارد، دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی بوده و به طور کلی در ارتقاء سلامت بدن نیز نقش دارد. با افزایش سن، ترشح هورمون ملاتونین در بدن کاهش مییابد و به همین دلیل است که خواب افراد مسن معمولا کمتر از جوانان است.
از مکمل یا قرص ملاتونین جهت بهبود اختلالات خواب در افراد زیر استفاده میشود:
- نابینایان
- افراد مبتلا به جت لگ
- افراد فعال در مشاغل شیفتی
- کودکان مبتلا به اختلالاتی همچون اوتیسم
- مکمل ملاتونین در بسیاری از کشورهای جهان از جمله آمریکا و ایران بدون نیاز به نسخه پزشک ارائه میشود.
اعتیاد آور بودن قرص ملاتونین
یک نکته را هرگز فراموش نکنید: “اگر یک ماده طبیعی باشد، طبیعی بودن آن دلیلی برای ایمن بودن آن به شمار نمیآید”. با اینکه تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر اعتیاد آور بودن ملاتونین ثبت نشده و هیچ منبع معتبری آن را تائید نکرده است، اما به هرحال پیش از مصرف این دارو باید آگاهیهای لازم را کسب کرد. برخلاف سایر داروهای خواب، ملاتونین موجب ایجاد وابستگی و علائم اعتیاد نمیشود یعنی با گذشت زمان با مصرف قرص ملاتونین نشانهای از اعتیاد در اشخاص دیده نمیشود.
با این تفاسیر و با توجه به تحقیقاتی که تاکنون در زمینه ملاتونین صورت گرفته است، احتمال اعتیادآور بودن آن بسیار بعید به نظر میرسد. اما همچنان در این زمینه به پژوهشهای بیشتری نیاز است و اثر استفاده طولانی مدت از ملاتونین باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. به این نکته نیز دقت داشته باشید که ملاتونین ممکن است برای همه افراد نیز مناسب نباشد. بنابراین اگر شما یا یکی از اعضای خانواده شما سابقه اعتیاد دارد، در مورد مصرف ملاتونین با پزشک مشورت کنید و هرگز آن را خودسرانه مورد مصرف قرار ندهید.
مقدار مصرف ملاتونین
تا به اینجای این مطلب متوجه شدید که اعتیاد آور بودن قرص ملاتونین کاملا بعید است. ملاتونین در مقادیر اندک، مقداری اثر آرامشبخش تولید میکند اما اگر بیش از دوز مجاز استفاده شود، ممکن است عوارض جانبی ناخواسته و گاه ناگواری را به دنبال داشته باشد. دقت داشته باشید که مصرف بیش از حد ملاتونین به کیفیت خواب بهتر کمکی نمیکند. از این رو لزومی ندارد که آن را بیش از حد مورد مصرف قرار داد.
دوز شروع مصرف ملاتونین میتواند از 0.2 تا 5 میلی گرم باشد اما بهتر است دوز مصرفی از همان پایینترین مقدار یعنی 0.2 آغاز شده و کمکم بیشتر شود. جهت حل مشکل بیخوابی در بزرگسالان یک دوز استاندارد برای مصرف ملاتونین میتواند از 0.3 تا ۱۰ میلی گرم متغیر باشد. برای افراد مسن نیز ملاتونین را میتوان از دوز 0.1 تا 5 میلیگرم مورد مصرف قرار داد.
از مصرف ملاتونین برای کودکان خردسال باید خودداری کرد مگر اینکه پزشک به دلایلی مصرف این مکمل را برای کودک ضروری دانسته و تجویز کرده باشد. زنان باردار و زنان شیرده نیز نباید ملاتونین مصرف کنند زیرا ممکن است عوارض ناخوشایندی را در آنها ایجاد نماید. در واقع میتوان گفت که دوز دقیق ملاتونین به سن، وزن و شرایط سلامتی شما بستگی دارد. چنانچه قصد استفاده از ملاتونین را دارید، در مورد هر نوع داروی دیگری که مورد مصرف قرار میدهید، با پزشک مشورت کنید.
عوارض جانبی ملاتونین
همانطور که اشاره کردیم، اعتیاد آور بودن ملاتونین در قالب مکمل در هیچ منبعی ذکر نشده است اما قرص ملاتونین میتواند برخی عوارض جانبی را به همراه داشته باشد که اصلیترین آن احساس خوابآلودگی است. اگر ملاتونین در دوز مناسب و معمول استفاده شود، معمولا عوارض جانبی خاصی مشاهده نخواهد شد، اما به هر حال از آنجایی که هر دارویی ممکن است دارای عوارض جانبی باشد، در موارد نادر عوارض زیر ممکن است به وجود آید:
- حالت تهوع
- سردرد
- سرگیجه
- لرزش
- تحریک پذیر شدن اعصاب
- کاهش فشار خون
- گرفتگی معده
- احساس افسردگی موقت
در صورتیکه با مصرف ملاتونین دچار هر نوع عوارض جانبی شدید، پزشک را در جریان قرار دهید تا یا دوز دارو را تغییر دهد و یا اینکه داروی دیگری را جایگزین ملاتونین نماید. مصرف ملاتونین برای کوتاهمدت بیخطر تلقی میشود اما در مورد مصرف طولانی مدت و عوارض طولانی مدت ملاتونین هنوز به بررسیهای بیشتری نیاز است.
کلام پایانی
اگر شما نیز از جمله افرادی بودهاید که اعتیاد آور بودن ملاتونین همیشه برایتان سوال بوده است، اکنون احتمالا به پاسخ این پرسش رسیدهاید. تا جایی که اطلاعات در دسترس است، در هیچ منبع معتبری قید نشده است که مصرف ملاتونین ممکن است سبب بروز اعتیاد و وابستگی در افراد شود. اما این سخن به این معنا نیست که مصرف ملاتونین برای همه افراد کاملا بیخطر و ایمن است و هیچ نوع عوارض جانبی را ایجاد نمیکند. ملاتونین در موارد نادر گاه عوارض کوتاه مدتی را به وجود میآورد که در این مقاله به آنها نیز اشاره کردیم. با وجود اینکه بدون نیاز به نسخه پزشک و به سهولت میتوان ملاتونین را از داروخانهها تهیه کرد، اما دقت کنید که اگر در این رابطه با پزشک مشورت داشته باشید، قطعا بهتر است. ضمنا به دوز مصرفی ملاتونین نیز دقت کنید تا عوارض جانبی برای شما پیش نیاید.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، برای رفع بیخوابی و سایر مشکلات خواب، بسیاری از مردم به روشهای متعددی متوسل میشوند که عبارتاند: داروهای تجویزی مثل انواع قرص خواب آور، داروهای بدون نسخه و مکملهای غذایی است. این دارو ها می تواند به بهبود اختلال خواب کمک کنند.
انواع قرص های خواب آور
داروهای تجویزی
قبل از اینکه یک داروی نسخهای به فروش برسد، باید توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تایید شود، که به دقت دادههای حاصل از مطالعات تحقیقاتی در مورد اثربخشی و ایمنی آن را بررسی میکند. پس از تایید دارو، بیمار باید نسخهای از پزشک خود دریافت کند تا دارو را از داروخانه تهیه کند. طبقات مختلف داروها بر اساس ترکیب شیمیایی و نحوه تاثیر آنها بر مغز باعث خواب آلودگی میشوند. انواع داروهای تجویزی که توسط FDA برای بیخوابی تایید شدهاند عبارتاند از:
آنتاگونیستهای گیرنده ارکسین: این داروها تولید اورکسین را که یک ماده شیمیایی در مغز که به شما احساس هوشیاری میدهد را مسدود میکند.
بنزودیازپینها: بنزودیازپینها مانند داروهای خوابآور هستند که فعالیت مغز را برای ایجاد خواب آلودگی کاهش میدهند. این دسته جزو اولین داروهای تجویزی بودند که برای بیخوابی استفاده شدند.
آگونیستهای گیرنده ملاتونین: این نوع دارو باعث افزایش سطح هورمون ملاتونین در بدن میشود که باعث خواب آلودگی میشود.
داروهای ضد افسردگی: این داروها ابتدا برای درمان افسردگی طراحی شدند اما بعداً مشخص شد که اثر آرام بخشی دارند. تنها یک داروی ضد افسردگی به طور رسمی توسط FDA برای بیخوابی تایید شده است. در صورتی که بی دلیل دچار بیخوابی شدهاید بهتر است در اولین فرصت به دکتر روانشناس مراجعه کرده تا مشکل شناسایی شود یا از طریق امکان مشاوره آنلاین با بهترین روانشناسان مشکل خود را برطرف کنید.
داروهای خواب آور بدون نسخه
واکنش افراد مختلف به دارو متفاوت است و داروهای بدون نیاز به داشتن نسخه(OTC ) نیز از این قاعده مستثنی نیستند. با گزینههای مختلف موجود، یافتن گزینهای که برای شما مناسب است گزینهای که توسط پزشک تایید شده باشد ممکن است کمی طول بکشد. در ادامه به معرفی برخی از رایجترین این نوع داروها میپردازیم:
دیفن هیدرامین بنادریل: تیلنول پی ام و سایر مسکنهای ضد درد با فرمولاسیون PM حاوی دیفن هیدرامین هستند که یک آنتیهیستامین آرامبخش است. در حالی که در صورت احتقان یا سرفه میتوانند به خواب شما کمک کنند، ممکن است در طول روز بعد احساس خواب آلودگی کرده و باعث خشکی دهان شوند.
دوکسیلامین سوکسینات: سوکسینات داکسیلامین به عنوان Unisom SleepTabs فروخته میشود و همچنین یک آنتیهیستامین آرامبخش است. عوارض جانبی بالقوه شامل خواب آلودگی روز بعد، خشکی دهان، تاری دید، یبوست و احتباس ادرار است.
ملاتونین: مغز شما هورمونی به نام ملاتونین تولید میکند که به کنترل چرخه طبیعی خواب و بیداری شما کمک میکند. تحقیقات نشان داده است که مصرف ملاتونین OTC میتواند برای انواع خاصی از مشکلات خواب مفید باشد، اما هیچ مدرک روشنی مبنی بر کمک به بیخوابی عمومی وجود ندارد. ملاتونین میتواند باعث اختلال در چرخه طبیعی خواب و بیداری شود، اگر این دلیل بیخوابی نباشد و علاوه بر این، اغلب فرم مکمل در اندازه ۱۰ میلیگرم است.
والرین: برخی از مکملهایی که به عنوان خوابآور به بازار عرضه میشوند شامل این گیاه میشوند. خبر خوب این است که به نظر نمیرسد عوارض جانبی ایجاد کند.
مکملهای غذایی
اگرچه ممکن است افراد به دلایل سلامتی از آنها استفاده کنند، اما مکملهای غذایی داروهای رسمی نیستند. آنها نیازی به تایید FDA ندارند، و در نظر داشته باشید که نظارت قابل توجهی بر روی این نوع داروهای خواب فروخته شده به عنوان مکملهای غذایی وجود ندارد. کمکهای خواب طبیعی، مانند: سنبل الطیب، نمونههایی از مکملهای غذایی کمککننده خواب هستند. این مکمل ها اغلب گیاهی هستند و در دسترس و می تواند تاثیر مثبتی بر جای بگذارد و عوارض جدی در پی ندارد.
علائم حساسیت به قرص خواب آور
مصرف برخی از داروهای که در مباحث پیشین بدان پرداختیم میتواند همراه با حساسیتهای برای افراد باشد که برخی از نشانههای بروز حساسیت در برخورد با مصرف این داروها شامل موارد زیر میشوند:
اختلال در دید یا هر گونه مشکلی در بینایی افراد
احساس درد شدید و سنگین در ناحیه قفسه سینه
اختلال در تنفس
احساس احتقان گلو
گرفتگی صدا
خارش در تمامی نواحی بدن
حالت تهوع و استفراغ
کاربرد قرص خوابآور
قرص خوابآور داروهایی هستند که برای کمک به به خواب رفتن یا به خواب ماندن شما طراحی شدهاند و گاهی اوقات برای کمک به درمان بیخوابی استفاده میشوند. قرصهای خواب آور میتوانند عوارض جانبی جدی داشته باشند، بنابراین اگر مشکلات خواب دارید، ایده خوبی است که با یک پزشک متخصص متبحر صحبت کنید. مهم است که به یاد داشته باشید که قرصهای خواب ممکن است به شما کمک کنند تا بخوابید، اما علت بیخوابی شما را درمان نمیکنند.
اعتیاد به قرص خواب آور
اگرچه افراد بیخوابی کوتاه مدت را با موفقیت با قرصهای خواب درمان میکنند، اما بسیاری به آنها وابسته میشوند. اعداد به نفع آنها نیست. تقریباً ۳۸ میلیون نسخه برای Ambien (یک قرص خواب معمولی) بین سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۱ نوشته شد. با چنین دسترسی گسترده از سوی متخصصان پزشکی، جای تعجب نیست که بسیاری از مردم طعمه قدرت قرص خواب آور شوند. بسیاری از مردم به اشتباه تصور میکنند که نمیتوانند به قرص خواب آور معتاد شوند و حتی برخی افراد ادعا میکنند که این اطلاعات را از پزشک خود دریافت کردهاند. با اینحال، برخی از افراد بدون کمک قرص خواب قادر به خوابیدن نیستند. با افزایش تحمل، بسیاری متوجه میشوند که برای به دست آوردن اثر مورد نظر باید دوزهای بیشتری مصرف کنند. بسیاری از مردم تا زمانی که مصرف داروهای خود را متوقف نکنند متوجه نمیشوند که وابسته شدهاند یا به تعبیر دیگری معتاد شدهاند. سپس ممکن است علائم ترک را تجربه کنند، که نشانهای از وابستگی و اعتیاد است.
عوارض مصرف قرص خواب
یکی از خطرات اصلی قرص خواب آور این است که به آنها وابسته میشوید. این بدان معنی است که آنها با گذشت زمان کمتر موثر میشوند، بدون آنها نمیتوانید خوب بخوابید. همچنین ممکن است زمانی که سعی میکنید این کار را متوقف کنید، احساس ناخوشایندی داشته باشید یا بیخوابی بدتری را تجربه کنید.
قرصهای خوابآور نیز میتوانند باعث بی ثباتی، سرگیجه و فراموشی شما شوند. آنها میتوانند تمرکز را برای شما سخت کنند. ممکن است روز بعد احساس گیجی یا خستگی کنید. این عوارض جانبی ممکن است خطر تصادف و سقوط را افزایش دهد، به خصوص اگر سن شما بالا باشد.
برخی از انواع قرص خواب آور میتوانند باعث شوند در هنگام خواب کارهایی را انجام دهید. این میتواند خوردن، صحبت کردن یا حتی رانندگی باشد. اگر بیش از یک نوع قرص خواب آور یا الکل مصرف میکنید، این احتمال بیشتر است.
چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟
ممکن است پزشک شما را برای مطالعه خواب به یک پزشک خواب ارجاع دهد. در یک مطالعه خواب، بدن شما در هنگام خواب مشاهده میشود. معمولاً فقط در صورتی نیاز به مطالعه خواب دارید که ممکن است مشکل خواب دیگری مانند: آپنه خواب داشته باشید که باعث بیخوابی شما میشود.
علائم هشدار دهنده شایع آپنه خواب عبارتاند از:
خروپف با صدای بلند یا مکرر
کندی در هنگام نفس کشیدن
در طول روز بسیار خواب آلود هستید.
لازم به ذکر است که این مقاله به شما کمک میکند تا با اطلاعات بیشتری نسبت به رفع مشکل خود اقدام کنید و به با شناخت بهتر عارضهتان به سراغ بهترین پزشک متخصص موجود در دسترس بروید و تحت هیچ شرایطی نمیتواند جایگزین مناسبی برای مراجعه به پزشک باشد.
قرص خواب آور یکی از رایجترین درمانهای بیخوابی هستند. اگر بهدرستی استفاده شوند، میتوانند راهی مفید برای بیحرکتی در شبهایی باشند که خواب دشوار است. متاسفانه، مطالعات نشان دادهاند که بسیاری از افراد عادتهای ناامن در مورد داروهای کمک خواب ایجاد میکنند. با همکاری با پزشک و درک خطرات مرتبط با داروهای خواب، میتوانید احتمال عوارض جانبی ناخواسته خود را به حداقل برسانید.
ایرنا