شایع ترین آسیب های زانو چیست؟

سندروم پلیکا چیست؟ آسیب ها و صدمات زانو یکی از شایع ترین مشکلات در افراد است. این آسیب ها ممکن است بر اثر انجام فعالیت ها یا برخی صدمات در زانو به وجود بیاید که منجر به ایجاد درد و مشکلات شدید در زانوی فرد می شود. اغلب آسیب های زانو ممکن است بر اثر یک ضربه شدید و به صورت ناگهانی بر زانو به وجود بیاید. این آسیب ها اغلب بر اثر پیچ خوردگی های شدید یا برخی موارد دیگر به وجود می آیند و زانو را درگیر مشکلات گوناگونی می کنند. این مشکل ممکن است انجام برخی فعالیت ها، ورزش کردن و حتی سیستم حرکتی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. ما در این مقاله قصد داریم در خصوص شایع ترین آسیب های زانو اطلاعاتی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

آناتومی زانو

در ابتدا نیاز است تا با آناتومی زانو آشنا شویم. به طور کلی آناتومی زانو یکی از قسمت های پیچیده در بدن است. در این قسمت، اغلب فشار بسیاری به مفصل های زانو وارد می شوند. اگر بخواهیم به بیانی ساده تر بگوییم، مفصل  زانو را می توانیم به لولای در تشبیه کنیم. به این صورت که این مفصل با چرخش به فرد اجازه خم کردن زانو نشستن، برخاستن و انجام برخی فعالیت ها  را به فرد می دهد.

زانو دارای یک آناتومی اساسی است که تمام آنها به حرکت فرد کمک می کند. در صورتی که قسمتی از آن دچار ضربه و آسیب شود سیستم حرکتی فرد را با مشکل مواجه می کند. در ادامه به بررسی  برخی از آنها می پردازیم. اصلی ترین قسمت های زانو شامل موارد زیر می شود:

استخوان زانو

در قسمت بالایی مفصل زانو، استخوان ران قرار دارد. به استخوان ران، استخوان فمور نیز گفته می شود.  استخوان دیگری  نیز که در زانو قرار دارد استخوان ساق پا است. که با نام تیبیا در علم پزشکی شناخته می شود این استخوان در قسمت پایینی مفصل زانو قرار می گیرد.

قسمت دیگر استخوان زانو، کشکک زانو است. عموما  این کشکک ها را با نام کاسه زانو نیز می شناسند. کاسه زانو در قسمت نقطه اتصال استخوان فمور و تیبیا قرار دارد و آنها را می پوشاند.

غضروف زانو

همانطور که می دانید، غضروف ها در بین  همه ی استخوان ها وجود دارند.  غضروف ها منجر به حرکت و لغزش رباط های زانو کمک بسیاری می کنند. همچنین غضروف ها باعث می شوند که استخوان های زانو بر روی یکدیگر، دچار فرسایش نشوند و همچنین در مقابل ضربه  و آسیب ها از زانو محافظت می کنند.

رباط صلیبی زانو

به صورت کلی رباط های زانو به کنار هم قرار گرفتن استخوان های زانو کمک می کنند. رباط ها همانند یک طناب، استخوان ها را به طور ثابت در کنار هم نگه داشته و حفظ می کنند.

تاندون زانو

در واقع وظیفه تاندون های زانو این است که، عضلات اطراف مفصل زانو و استخوان های بالا و پایین زانو را به یکدیگر  متصل کند.

علائم آسیب دیدگی زانو

از جمله علائم شایع آسیب دیدگی زانو به شرح زیر می باشد:

• داشتن درد در ناحیه زانو
• متورم شدن زانو
• داغ شدن زانو
• قفل کردن زانو
• سفتی زانو
• صدای دادن زانو
• قرمزی و کبودی زانو

آسیب دیدگی زانو ممکن است حاد یا مزمن باشد، حاد بودن زانو علائمی چون ورم و درد زانو و مزمن بودن علائمی چون صدادن زانو و درد های پیاپی را به همراه دارد. در صورتی که هر کدام از علائم گفته شده را در زانوی خود مشاهده کردید حتما به به منظور تشخیص و درمان مراجعه کنید.

شایع ترین آسیب های زانو چیست؟

زانو یکی از اصلی ترین قسمت های بدن محسوب می شود که وظیفه اصلی آن کمک به خم و راست کردن پاها می باشد. ممکن است بر اثر عوامل مختلف که در ادامه به آن می پردازیم برخی قسمت های زانو دچار مشکلاتی شوند. در این صورت انجام برخی فعالیت ها و حتی راه رفتن را برای فرد دشوار می شود. برخی از شایع ترین آسیب های زانو عبارتند از:

آرتروز زانو

بیماری که با نام استوآرئیت نیز شناخته می شود و به عنوان یکی از شایع ترین آسیب های زانو به شمار می رود. به طور کلی این بیماری، یک بیماری فرسایشی در مفصل های زانو است.  در این بیماری به دلیل فرسوده شدن غضروف ها، استخوان ها و مفصل زانو دچار فرسایش می شوند و در نتیجه مشکلاتی را برای فرد به وجود می آورند.

نکته بسیار حائز اهمیت این است که این بیماری اغلب بر اثر فشارهای شدید به مفصل زانو مانند اضافه وزن زیاد اسجاد می شود.

شکستگی زانو

یا استخوان های اطراف  زانو از مواردی است که مشکلات بسیاری  را برای فرد به وجود می آورد. شکستگی زانو در اغلب مواقع بر اثر ضربات شدید، آسیب های جدی و افتادن ممکن است رخ دهد.  شکستگی، درد شدیدی را برای فرد به همراه دارد. در هنگام شکستگی زانو فورا باید به پزشک مراجعه کنید تا از بروز آسیب های شدید تر جلوگیری کرد.

آسیب رباط صلیبی

همانطور که گفته شد رباط صلیبی به کنار هم قرار گرفتن استخوان ها و مفصل زانو کمک می کند.در صورت کشیدگی رباط های زانو، آسیب جزئی مانند رگ به رگ شدن یا آسیب های جدی تر و پارگی رباط رخ می دهد. آسیب به رباط صلیبی در ورزشکاران شایع تر است اما ممکن است بر اثر پرش ناگهانی و شدید نیز رخ دهد در اغلب موارد متخصص ارتوپدی به منظور درمان و بهبود آسیب دیدگی جراحی رباط صلیبی را پیشنهاد می دهد.

پارگی مینیسک

پارگی مینیسک یا پارگی غضروف های بین استخوان ران و استخوان ساق پا یکی از آسیب های شایع در زانو است و اغلب ممکن است بر اثر انجام برخی فعالیت های ورزشی یا ناشی از افزایش سن رخ دهد. با درد شدید، ورم و صدای تق تق در زانو همراه است.

پارگی تاندون

همانطور که گفته شد تاندون ها وظیفه نگهداری عضلات اطراف استخوان ها را دارد. پارگی تاندون یکی از شایع ترین آسیب های زانو به شمار می رود. این مورد نیزدر ورزشکاران بسیار مشاهده می شود.

روماتیسم مفصلی

به التهاب مفصل ها که باعث تخریب غضروف ها نیز می شوند گفته می شود. این بیماری از نوع بیماری های التهابی مضمن است که در هر کدام از مفصل های بدن ممکن است رخ دهد.از علائم شایع آن می توان به درد و تورم زیاد در زانو اشاره کرد.این عارضه به مروز زمان منجر به فرسوده شدن و در نهایت از بین رفتن غضروف هادر زانون می شود

کشیدگی یا رگ به رگ شدن

کشیدگی یا رگ به رگ شدن عضلات و مفصل های زانو از موارد شایع آسیب های زانو است که اغلب ممکن است در اثر پیچ خوردگی های ناگهانی به وجود بیاید. این عارضه اغلب با درد در هنگام راه رفتن و تورم یا حتی کبودی در اطراف زانو همراه است.

در رفتگی زانو

به طور کلی در رفتگی زانو بر اثر جابه جایی استخوان های زانو از جای مناسب خود رخ می دهد. در طی در رفتگی زانو استخوان های زانو از جای خود خارج می شوند. در رفتگی زانو بر اثر برخی از سوانح و حوادث مانند تصادف، افتادن از مکانی بلند و آسیب های ورزشی رخ می دهد.

راه های پیشگیری از آسیب دیدگی زانو

از جمله راه های پیشگیری از آسیب دیدگی زانو عبارتند از:

• گرم کردن بدن قبل از ورزش
• عدم انجام حرکات ناگهانی در زمان ورزش
• استفاده کردن از کفش های مناسب در حین ورزش
• قوی نگه داشتن ماهیچه های پا
• گرم کردن بدن قبل از انجام ورزش

راه های تشخیص آسیب های زانو

در زمان مراجعه به پزشک ابتدا پرونده پزشکی بیمار بررسی می شود بعد از آن بیمار معاینه می شود. به منظور تشخیص آسیب دیدگی زانو از روش های گوناگونی چون رادیوگرافی، سی تی اسکن، ام آر ای استفاده می شود در ادامه توضیح مختصری در مورد هر کدام از این روش ها خواهیم داد.

رادیوگرافی: در این روش عکس برداری از اشعه ایکس استفاده می شود تا بتوان یک تصویر دو بعدی را مفصل زانو ایجاد کرد.

ام ار ای: یکی از روش های موثر در تشخیص آسیب دیدگی زانو می باشد. نحوه اجام این روش تشخیصی به این شل است که آهنربایی به رایانه متصل می شود تا از این طریق بتوان تصاویری را از زانو بدست آورد.

سی تی اسکن: جزء روش های تشخیصی غیر تهاجمی محسوب می شود که تصاویر متعددی را از زانو می توان بدست آورد. بعد از اتمام عکس برداری این تصاویر با یک دیگر ترکیب می شوند تا نمایی سه بعدی از زانو ایجاد شود. از این روش تشخیصی به منظور تشخیص پارگی منیسک استفاده می شود.

روش های درمان آسیب زانو

اگر درد زانوی شما محدود به احساسی است که هنگام فشار تجربه می کنید ممکن است مشکل جدی نباشد. در این حالت روش های درمان خانگی آسیب زانو مانند تکنیک RICE برای تسکین درد موثر خواهد بود. این تکنیک شامل استراحت، کمپرس یخ، فشرده سازی با باند فشاری برای جلوگیری از تجمع مایع در بافت های آسیب دیده و بالانگه داشتن می شود. در ادامه جزئیات بیشتری درباره این روش ها می خوانید.

هنگامی که درد با تورم، کبودی و بی ثباتی همراه باشد درمان آسیب مفصل زانو باید توسط متخصص استخوان و مفاصل یا پزشک ارتوپد انجام شود. نادیده گرفتن چنین علائمی سبب تشدید مشکلات و تبدیل یک پیچ خوردگی جزئی به پارگی جدی می شود.

‣ استراحت

اینکه درد زانو خودبه خودی بهبود  یابد بسیاری از افراد را متعجب می کند. اما حقیقت این است که نتیجه باتوجه به شدت آسیب متفاوت خواهد بود. اگر خوش شانس باشید و صدمه چندان جدی نباشد با استراحت و زمان دادن به مفصل ترمیم تاندون به شکل طبیعی انجام می شود.

بنابراین یکی از اولین اقدامات برای درمان زانودرد ثابت نگه داشتن مفصل با تجهیزات ارتوپدی مانند بریس است. محدودسازی حرکت مفصل به شکستگی های استخوانی و صدمات سایر بافت ها اجازه می دهد به طور طبیعی ترمیم شوند. استفاده از عصا که فشار وزن وارده به پا را کم می کند هم یکی دیگر از اقدامات موثر برای جلوگیری از آسیب بیشتر است.

‣ کمپرس گرم و سرد

هنگام شروع درد مفصل می توانید بسته ای یخ زده که لای حوله کوچکی پیچیده شده است را روی ناحیه دردناک بگذارید. این کار با باریک کردن رگ های خونی سبب کاهش التهاب و قرمزی و تسکین درد می شود. برای دردهای مزمن، یا چند روز پس از شروع درد، می توانید از کمپرس گرم یا دوش آب گرم استفاده کنید. گرما باعث گشادشدن رگ ها می شود و با افزایش جریان خون اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به مفصل می رساند. بنابراین فرایند ترمیم سریع تر اتفاق می افتد. علاوه براین گرم کردن مفصل گرفتگی عضلات را هم کمتر می کند.

‣ دارو

پزشک شما احتمالا برای کمک به تسکین درد و درمان شرایطی که باعث درد زانوی شما شده اند داروهایی تجویز می کند. درمان های گیاهی مانند مصرف دارچین و زنجبیل یا ماساژ زانو با روغن کنجد هم در برخی موارد، در صورت تایید پزشک، می تواند مفید باشد.

‣ تزریق

یکی از روش های درمان آسیب زانو تزریق مستقیم دارو یا موادی دیگر به مفصل است. کورتیکواستروئیدها نمونه ای از مواد دارویی هستند که در برخی موارد به کاهش علائم آرتریت کمک می کند و سبب تسکین درد می شود. هیالورونیک اسید مایع غلیظی است؛ مشابه مایعی که به طور طبیعی حرکت مفاصل را روان می کند. تزریق اسید هیالورونیک در بهبود حرکت و کاهش درد زانو هم موثر است. علاوه براین پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا پی آر پی با کاهش علائم التهابی یکی از درمان های نسبتاً جدید است. تشخیص اثربخشی هریک از این روش ها تنها توسط پزشک و پس از انجام معاینات دقیق امکان پذیر است.

‣ فیزیوتراپی

روش فیزیوتراپی شامل برنامه چندهفته ای حرکات کششی و تمرین های خاص برای بازگرداندن عملکرد مفصل زانو است. علاوه براین تمرینات باعث تقویت عضلات اطراف مفصل می شود؛ تا بخشی از نیروی وارده را بپذیرند و از شدت فشار روی اجزای مفصل کاسته شود.

‣ جراحی

در شرایطی که فیزیوتراپی و سایر روش  های بالا موثر نباشد پزشک سراغ درمان آسیب زانو با عمل جراحی می رود. زیرا بسیاری از آسیب ها به طور طبیعی بهبود نمی یابد یا مفصل صدمه دیده عملکرد اولیه خود را به دست نمی آورد. به عنوان مثال پارگی کامل رباط باید توسط ارتوپد و با جراحی درمان شود.

خوشبختانه امروزه بسیاری از جراحی های زانو روش های کم تهاجمی هستند که با ابزارهای مینیاتوری و برش های کوچک به روش آرتروسکوپی انجام می شوند. اگرچه هنوز هم برای ترمیم برخی از آسیب ها جراح باید برش بزرگتری ایجاد کند و عمل جراحی پیچیده تری نیاز است.

‣ تعویض مفصل

اگر روش های اولیه درمانی به بهبود مشکل کمک نکند و همچنان در تصویربرداری با اشعه ایکس نشانه های تخریب مفصل مشاهده شود، متخصص ارتوپد ممکن است تعویض کامل مفصل زانو را توصیه کند. به این روش جایگزینی زانو هم می گویند. در مواردی که حتی جراحی هم مشکل را به طور کامل برطرف نمی کند و زانو به حالت اولیه خود باز نمی گردد پزشک شما می تواند به سراغ درمان های جایگزین برود. به عنوان نمونه درمان مفصل زانو با سلول های بنیادی روش جدیدتری است تا عملکرد زانوها را در سطح سلولی بازسازی کند.

کلام آخر

زانو مفصلی پیچیده و پر اهمیت برای ادامه حیات هر فرد است. زانو تحمل کننده وزن و همچنین عضوی مهم برای حرکت می باشد. آسیب های زیادی ممکن است به زانو وارد شسود که شایع ترین آنان دررفتگی زانو، آرتروز و پارگی تاندون ها است.در صورتی که هرگونه آسیبی به زانوی شما وارد شد به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا از عوارض دیگر آن جلوگیری شود.