در صورتی که مرد ، دعوی عدم تمکین زن را در دادگاه اقامه نموده باشد ، دادگاه صرفا در صورتی که شرایط منزل برای تمکین زن، مناسب باشد ، حکم الزام به تمکین زن را صادر می کند . از جمله شرایط منزل برای تمکین زوجه ، آن است که مرد ، باید خانه مناسب و در شان زوجه فراهم نماید . آثار فراهم نکردن خانه مناسب در شان زوجه ، آن است که دعوی الزام به تمکین توسط مرد ، رد شده و کماکان ، باید نفقه زن پرداخت شود .

بر اساس قانون مدنی ، زمانی که زن و مردی با هم ازدواج می کنند ، باید با همدیگر، حسن معاشرت داشته و به تکالیفی که در شرع و قانون، برای زوجین مقرر شده است ، پایبند باشند . برخی از این تکالیف ، ضمانت اجرای قانونی و حقوقی دارند ؛ به این معنا که در صورت انجام ندادن و خودداری از ایفای آن تکالیف ، طرف مقابل ، می تواند به دادگاه مراجعه و درخواست رسیدگی کند .

از جمله مهم ترین تکالیف مشترک زن و مرد ، تمکین از طرف زوجه و متقابلا ، پرداخت نفقه، از طرف زوج می باشد . اما تمکین از شوهر ، تکلیفی عام و مطلق نیست و در برخی شرایط ، ممکن است که زوجه ، اصلا امکان تمکین از همسر خود را نداشته باشد ؛ مثلا زمانی که مرد ، اقدام به تهیه منزل مناسب و در شان زوجه نکرده است ، زوجه نیز می تواند اقدام به عدم تمکین کند تا زمانی که شوهر ، خانه مناسب در شان زوجه فراهم سازد . لذا ممکن است این سوال مطرح شود که شرایط منزل برای تمکین زن چیست ؟

برای پرداختن به این موضوع ، در ادامه این مقاله ، ابتدا به این سوال پاسخ می دهیم که آیا تامین منزل برای تمکین زن، ضروری است ؟ در ادامه نیز ، شرایط خانه مناسب در شان زوجه را شرح داده و سپس ، آثار فراهم نکردن شرایط منزل برای تمکین زوجه را مورد بررسی قرار خواهیم داد .

آیا تامین منزل برای تمکین ضروری است

بر اساس قانون مدنی که نشات گرفته از فقه اسلامی است ، زن ، می بایست از شوهر خود ، تمکین کند . تمکین از شوهر ، به این معنا است که زن ، علاوه بر حسن معاشرت با همسر و تلاش برای حفظ کانون خانوادگی ، می بایست در امور کلی مربوط به زندگی مشترک ، تابع همسر خود بوده و همچنین ، در حدود متعارف ، به نیازهای زناشویی همسر خود ، پاسخ دهد . البته ، مرد نیز علاوه بر اینکه باید با زوجه خود حسن معاشرت داشته باشد ، می بایست نفقه زن را پرداخت کند .

علی رغم وجود این حکم کلی، در مورد تمکین از همسر ، در برخی موارد ، ممکن است که تمکین خاص و عام از شوهر ، به لحاظ شرعی و قانونی ، مجاز باشد و آن ، زمانی است که زن ، به یکی از موارد عذر موجه عدم تمکین استناد می کند . مانند استفاده از حق حبس در عقد نکاح ، دارا بودن حق تعیین محل زندگی مشترک ، بیماری های مقاربتی در زوج یا مواردی از این قبیل .

اما گاهی، این سوال مطرح می شود که آیا تامین منزل برای تمکین ، ضروری است ؟ با این توضیح که گاهی مرد ، دعوای الزام به تمکین زن را در دادگاه خانواده ، مطرح می کند ، ولی عملا ، شرایط تمکین زن از شوهر وجود ندارد ؛ چرا که مرد ، خانه و منزل مناسب و در شان زوجه را فراهم نکرده است . در چنین شرایطی ، به نظر می رسد که باز هم امکان تمکین از طرف زن وجود نداشته و عملا ، مرد ، با عدم تامین خانه مناسب در شان زوجه ، زمینه عدم تمکین زن را فراهم کرده است .

بنابراین ، به این سوال که آیا تامین منزل برای تمکین ضروری است ، باید پاسخ مثبت داد و گفت که اصولا ، زمانی که مرد ، اقدام به تهیه منزل مناسب و نیز تدارک اسباب و وسایل زندگی نکرده است ، نمی تواند دعوای عدم تمکین زن را اقامه نماید ؛ چون عدم تهیه خانه ، به نوعی عذر موجه عدم تمکین زن محسوب می شود . همچنین ، اگر مرد ، مثلا در دوران عقد ، زوجه را بلاتکلیف گذاشته و با عدم تهیه خانه مناسب در شان زوجه ، تلاشی برای زندگی مشترک با همسر خود نکرده است ، نمی تواند زوجه را به عدم تمکین محکوم نماید . البته تهیه منزل برای تمکین ، شرایطی دارد که در ادامه ، به بررسی آن خواهیم پرداخت .

شرایط منزل برای تمکین چیست

همانطور که در قسمت قبل گفته شد ، تامین منزل و خانه برای تمکین زن ، ضروری است . به این معنا که تهیه امکانات و اسباب زندگی مشترک ، اصولا به عهده زوج می باشد و حتی زن ، به لحاظ قانونی ، مکلف به آوردن جهیزیه نبوده و هر زمان بخواهد ، می تواند اقدام به استرداد جهزیه خود نماید . در چنین شرایطی است که مرد ، برای اینکه درخواست تمکین همسر خود را داشته و اقدام به پیگیری دادخواست تمکین نماید ، می بایست ابتدا اقدام به تهیه منزل و اسباب زندگی مشترک نماید . اما سوالی که مطرح می شود ، آن است که شرایط منزل برای تمکین زن چیست ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که از جمله مهم ترین شرایط منزل برای تمکین زن ، این است که خانه مناسب در شان زوجه باشد . به این معنا که منزل تهیه شده ، می بایست با شرایط خانوادگی ، سطح رفاه زوجه در منزل پدری ، سطح تحصیلات ، شرایط شغلی و اجتماعی زوجه و مواری از این قبیل ، مطابقت داشته باشد و علاوه بر این ها ، اسباب و وسایل تهیه شده از طرف زوج نیز ، می بایست شرایط ذکر شده را دارا باشند ؛ هر چند در این رابطه ، به شرایط مالی و اقتصادی مرد نیز توجه می شود .

به عنوان نمونه ، در صورتی که منزل پدری زوجه ، از شرایط رفاهی مناسبی برخوردار بوده است ، زوج ، نمی تواند با تهیه کردن منزلی، در یک محیط و محله نامناسب برای همسر خود و تهیه اسباب و وسایل کهنه و دست دوم ، الزام به تمکین توسط زوجه را تقاضا نماید . لازم به ذکر است که دارا بودن شرایط منزل برای تمکین زن ، می بایست ابتدا به تایید کارشناس دادگاه برسد و کارشناس ، تایید کند که آیا خانه، مناسب و در شان زوجه هست یا خیر .

در صورتی که مرد ، یک اجاره نامه صوری ارائه کرده و اسباب و وسایل تهیه شده برای خانه ، کهنه و فاقد کیفیت لازم باشند ، کارشناس دادگاه ، مناسب و در شان زوجه بودن منزل را تایید نمی کند . اما اگر منزل ، مستقل بوده و در محیط مناسبی قرار داشته باشد و همچنین، وسایل تهیه شده ، به لحاظ کمی و کیفی ، مورد تایید باشند ، کارشناس ، شرایط منزل برای تمکین زن را تایید کرده و نظریه خود را به دادگاه ، ارائه می نماید .

البته ، در صورتی که باز هم زوجه ، شرایط منزل برای تمکین را مناسب ندانسته و آن خانه را در شان خود تشخیص ندهد ، می تواند اقدام به اعتراض نسبت به نظریه کارشناس نموده و با پرداخت کردن هزینه کارشناسی ، تشخیص موضوع مناسب بودن خانه تهیه شده را به هیات کارشناسی سه نفره ، محول نماید . در چنین شرایطی ، اگر اکثریت کارشناسان ، یعنی دو نفر از سه نفر آنها ، نامناسب بودن خانه تهیه شده و در شان زوجه نبودن منزل را تایید کنند ، دادگاه با توجه به نظریه آنها ، رای الزام مرد به تهیه خانه مناسب در شان زوجه را صادر می نماید .

آثار فراهم نکردن شرایط منزل برای تمکین

در قسمت های قبل ، به این موضوعات پرداخته شد که تهیه منزل مناسب و در شان زوجه ، به عهده مرد بوده و برای درخواست تمکین زن ، الزامی است . همچنین ، شرایط منزل برای تمکین ، مورد بررسی قرار گرفته و همانطور که گفته شد ، خانه باید مناسب در شان زوجه باشد . اما سوالی که در این قسمت ، قصد داریم به بررسی آن بپردازیم ، این است که آثار فراهم نکردن شرایط منزل برای تمکین چیست ؟

یکی از مهم ترین آثار فراهم نکردن شرایط منزل برای تمکین زن ، این است که در چنین شرایطی ، نمی توان دعوای الزام به تمکین زن را مطرح نمود ؛ چرا که زن ، صرفا در صورتی به لحاظ قانونی، موظف به تمکین از شوهر است که خانه مناسب و در شان زوجه ، تهیه شده باشد و در غیر این صورت ، الزامی به تمکین از همسر خود نخواهد داشت . بنابراین ، در صورت عدم تهیه خانه مناسب و در شان زوجه ، دادگاه نیز حکم الزام به تمکین زن را صادر نمی کند .

از دیگر آثار عدم تهیه منزل مناسب و در شان زوجه ، آن است که چون مانند تعویض قفل در منزل توسط شوهر ، خود مرد، زمینه عدم تمکین زن را فراهم کرده است و عدم تمکین زن ، موجه است ، باز هم مرد ، مکلف است به همسر خود نفقه بدهد . بنابراین ، چون زوجه در صورت تهیه کردن خانه مناسب ، حاضر به تمکین از شوهر است و مرد ، منزل مناسبی تدارک ندیده است ، باز هم حق نفقه زن، پابرجا خواهد بود .

اما در صورتی که شرایط منزل برای تمکین زن ، مناسب بوده و خانه در شان زوجه، تدارک دیده شده باشد ، پس از اینکه کارشناس ، این موضوع را تایید کرده و دادگاه نیز نظریه کارشناسی را ملاحظه نمود و در صورتی که اعتراض زن به شرایط منزل تهیه شده ، پذیرفته نشود یا اصلا زن به نظریه کارشناس ، اعتراض نکند ، قاضی دادگاه ، حکم الزام به تمکین توسط زن را صادر خواهد کرد و زن ، مکلف می شود که در آن منزل ، با همسر خود زندگی کند .

در این شرایط ، اگر زن ، باز هم از تمکین از شوهر خودداری نموده و مرد بتواند اقدام به اثبات عدم تمکین زن نماید ، عنوان ناشزه بر وی صدق کرده و از جمله آثار عدم تمکین زن، پس از صدور حکم دادگاه مبنی بر لزوم تمکین ، می توان به از بین رفتن حق نفقه وی اشاره نمود . همچنین ، در صورتی که شرایط منزل برای تمکین مناسب و خانه مناسب شان زوجه تهیه شده باشد ولی باز هم زن تمکین نکند ، مرد می تواند از دادگاه، درخواست اجازه ازدواج مجدد نماید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط منزل برای تمکین زن در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط منزل برای تمکین زن پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- آیا تامین منزل برای تمکین ضروری است ؟

بله به لحاظ قانونی فراهم کردن محل سکونت مشترک و حتی تهیه اسباب و وسایل زندگی به عهده شوهر است و مرد صرفا در صورتی می تواند دعوی عدم تمکین زن را اقامه نماید که اقدام به تامین منزل مناسب نموده باشد که شرح آن در مقاله آمده است .

2- شرایط منزل برای تمکین زوجه چیست ؟

از جمله شرایط منزل برای تمکین زن آن است که شوهر می بایست خانه مناسب و در شان زوجه تهیه کند که به لحاظ خانوادگی و اجتماعی و شغلی با وضعیت زوجه مطابقت داشته باشد که برای آشنایی بیشتر با این موضوع می توانید مقاله را مطالعه نمایید .

3- آثار فراهم نکردن شرایط منزل برای تمکین چیست ؟

آثار فراهم نکردن منزل مناسب و در شان زوجه آن است که دعوای الزام به تمکین زن توسط شوهر رد می شود ولی همچنان مرد باید نفقه همسر خود را بپردازد که برای اطلاع بیشتر از جزئیات این مطلب می توانید به متن مقاله مراجعه نمایید .