درباره مزایا و معایب فضای مجازی
بسیاری از کارشناسان فعال در حوزه روانشناسی و علوم مذهبی در جهان همواره درباره خطرات و آسیب‌های استفاده کودکان و نوجوانان به والدین و مسوولان مربوطه هشدار می‌دهند چراکه معتقدند اینترنت و فضای مجازی، محیط بسیار باز و آزادی دارد و برای سنین پایین به هیچ وجه مناسب نخواهد بود.
به گزارش ایسنا، به نقل از وب سایت ویکیفرو، اینترنت یکی از مقوله‌هایی است که بر سر استفاده از آن در میان محققان و پژوهشگران حوزه‌های مختلف همواره تنازعات بسیاری درگرفته است چراکه برخی از آنها بر این باورند که فضای باز و آزادانه اینترنت و فضای مجازی برای سنین پایین و کودکان خطرناک است و برخی دیگر از آنها معتقدند که اینترنت نیز همچون بسیاری از مسائل دیگر، مزایا و معایب فراوانی دارد که باید تنها با آگاه‌سازی افراد، آنها را از خطرات و تهدیداتش مصون دارند.
حالا با توجه به اینکه همواره بر سر استفاده کاربران از اینترنت و فضای مجازی بحث‌های فراوانی در گرفته است، این گزارش به مرور و بررسی مختصری بر مجموعه‌ای از مهم‌ترین مزایا و معایب اینترنت خواهد پرداخت.
مزایای استفاده کودکان از اینترنت:
۱. دسترسی آسان و رایگان به اطلاعات
بسیاری از کودکان و نوجوانان با استفاده از تبلت و موبایل و همچنین اتصال به اینترنت بی‌سیم وای فای قادر خواهند بود به حجم زیادی از اطلاعات جدید موجود در فضای مجازی دسترسی پیدا کنند که این امر می‌تواند آنها را از پرداخت پول برای خرید کتاب، فایل و سایر اطلاعات موردنیازشان بی نیاز کند.
۲. پیشرفت تحصیلی و گرفتن ایده‌های جدید
یکی دیگر از مزایای استفاده کودکان و نوجوانان از اینترنت، امکان پیشرفت تحصیلی و ارتقای سطح علمی آنها هنگام دسترسی به فایل‌های مدرسه، آموزشگاه و انجام تکالیف درسی آنهاست.
۳. سرگرمی مناسب
یکی دیگر از دلایلی که بسیاری از پدر و مادرها برای استفاده فرزندانشان از اینترنت عنوان می‌کنند، امکان سرگرم کردن آنهاست چراکه آنها بر این باورند استفاده از اینترنت توسط فرزندانشان، موجب خواهد شد اذیت و آزارهای آنها به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
۴. یادگیری استفاده از رایانه و محصولات الکترونیکی
استفاده روزانه و مداوم از موبایل و تبلت می‌تواند کودکان را برای یادگیری نرم‌افزارهای پیشرفته رایانه‌ای که قرار است در آینده از آنها بهره‌مند شوند، آماده سازد.
۵. بهبود سطح زبان انگلیسی
از آنجا که زبان مورداستفاده در دستگاه‌های الکترونیکی و همچنین نتایج جست‌وجوی بیشتر اطلاعات، انگلیسی است، بنابراین سطح زبان انگلیسی بسیاری از کودکان در صورتی که به صورت مداوم از اینترنت استفاده کنند، به طور چشمگیری ارتقاء پیدا خواهد کرد.
معایب استفاده کودکان از اینترنت:
۱. محتوای نامناسب و غیراخلاقی
بسیاری از کارشناسان فعال در حوزه روانشناسی و علوم مذهبی در جهان همواره درباره خطرات و آسیب های استفاده کودکان و نوجوانان به والدین و مسئولان مربوطه هشدار می دهند چراکه آنها معتقدند اینترنت و فضای مجازی، محیط بسیار باز و آزادانه ای دارد و برای سنین پایین به هیچ وجه مناسب نخواهد بود.
۲. اعتیاد به اینترنت
یکی دیگر از دلایلی که موجب می‌شود معایب اینترنت پررنگ شود، اعتیاد کاربران بخصوص کودکان و نوجوانان است چراکه آنها از عوارض و معایب استفاده بیش از اندازه از اینترنت آگاه نیستند و ممکن است با اعتیاد به اینترنت، سلامتی جسمی و روحی خود را به مخاطره بیاندازند.
۳. هدر دادن زمان کودکان
دوران کودکی بدون شک یکی از کوتاه‌ترین و البته مهم‌ترین دوره هایی است که استفاده بهینه از زمان کودکان و ارتقای زیرساخت‌های لازم برای کشف علایق و استعدادیابی می‌تواند نقش پررنگ و بسزایی در موفقیت آنها در سنین بزرگسالی داشته باشد.
۴. تاثیرات منفی بر روی وضعیت سلامت جسمانی
کم تحرکی و مشکلات بینایی و خشکی چشم دو مورد از مهم ترین عوارض استفاده زیاد از اینترنت بر روی کودکان است که برروی وضعیت سلامت جسمانی کودکان تاثیرات شدیدی می‌گذارد و سلامت آنها را در آینده و سنین بزرگسالی به شدت به مخاطره می‌اندازد.
۵. عدم یادگیری روابط اجتماعی
بسیاری از روانشناسان و جامعه‌شناسان بر این باورند که استفاده بیش از اندازه کودکان از اینترنت، موجب خواهد شد آنها نتوانند برقراری ارتباطات سالم و درست با دیگران را به درستی یاد بگیرند و این امر آسیب‌های جدی در روابط انسانی، عاطفی و اجتماعی آنها در آینده وارد خواهد کرد.
۶. امکان دسترسی به اطلاعات شخصی و مالی والدین
همواره گزارش‌های بسیاری در فضای مجازی منتشر می‌شود که نشان می‌دهد کودکان بدون علم اطلاعات و امنیت سایبری، ممکن است به درخواست و ایمیل هکرها و مجرمان سایبری پاسخ داده و اطلاعات مالی، کارت های بانکی و داده‌های شخصی والدین خود را دو دستی تقدیم آنها کنند.
انتهای پیام
به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، بیش از ۸ ماه است که شیوع بیماری کرونا تمامی کشورهای جهان را درگیر کرده و بیش از یک میلیون و هفتاد و سه هزار نفر در سراسر جهان براثر ابتلای کووید ۱۹ جان خود را ازدست‌داده‌اند که نشان‌دهنده خطرناک بودن این بیماری است.
بسیاری از کشورهای جهان قوانین سختی برای اقدامات رفاهی و خدماتی و روزمره شهروندان وضع کرده‌اند تا با حضور کمتر آنها در اماکن مختلف بتوانند آمار مبتلایان خودشان را کاهش دهند به‌هرحال در این مبارزه سخت و وضع قوانین بسیاری از کشورها موفق بوده‌اند و برخی از کشورها نتوانسته‌اند جلوی شیوع بیماری را بگیرند.
اما با این‌وجود نمی‌توان برخی از کارها را تعطیل یا به زمانی دیگر موکول کرد که یکی از آنها تحصیل‌کردن است، در واقع با بیماری که مشخص نیست چند سال دیگر بشر بتواند به آن غلبه کند، نمی‌توان مدارس و دانشگاه‌ها را تعطیل کرد.
در این میان تنها راه‌حل موجود بهره‌مندی از فضای مجازی و آموزش‌های آنلاین است که در این روزها در همه کشورها به‌خصوص کشورمان مورداستفاده قرار گرفته است.
کرونا و فضای مجازی
آموزش‌های مجازی یا همان غیرحضوری و آنلاین این روزها به‌صورت ناخواسته و اجباری بیش از ۹۰ درصد آموزش‌های کشور را در برمی‌گیرد.
دانش‌آموزان، دانشجویان، مراکز علمی و فرهنگی خصوصی و دولتی همه‌وهمه چاره‌ای جز بهره‌مندی از این فضا برای آموزش ندارند.
درواقع باید گفت اگر فضای مجازی نبود باید همه مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل می‌شد و عملاً تحصیل و علم نه در ایران بلکه در کل دنیا به‌خاطر شیوع این ویروس تعطیل می‌شد که نشان‌دهنده اهمیت فضای مجازی در توسعه، پیشرفت و آبادانی کشورها است.
البته فضای مجازی در خریدها، سفارش محصولات، انجام امور بانکی و … هم به داد مردم رسیده و صرفه‌جویی‌های زیادی را نیز برای مردم داشته است.
در این میان عدم آشنایی مردم و به عبارت بهتر عدم داشتن سواد رسانه‌ای و مجازی موجب شده است که استفاده از این ابزار مشکلاتی را برای کاربران داشته باشد.
به‌هرحال بسیاری از کارشناسان بر این باورند که کرونا یک فرصتی را ایجاد کرده است تا دولت هم درزمینهٔ توسعه زیرساخت‌های آموزش مجازی و برطرف مشکلات دیگر این حوزه اقدامات اساسی را انجام دهد اما در خصوص مزایا و مشکلات آموزش مجازی نظرات مختلفی وجود دارد.
معایب و مشکلات آموزش مجازی
این در حالی است که این نوع آموزش معایب و مشکلاتی را برای دانش‌آموزان و دانشجویان داشته است.
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات آموزش‌های آنلاین اینترنت است
چالش‌ها و معایب آموزش‌های آنلاین در درجه اول، اینترنت است، نبود یک اینترنت مناسب و کارآمد، استفاده از بسیاری برنامه‌ها و نرم‌افزارها را یا غیرممکن کرده یا کیفیت استفاده را کاهش داده است. این امر به‌صورت کاملاً مشخص و با فاصله از معایب دیگر بایستی پیگیری شود و اگر وزارت آموزش‌وپرورش و وزارت علوم می‌خواهند درزمینهٔ آموزش‌های آنلاین و مجازی کار کنند، ابتدا باید بستر اینترنت را به حد قابل‌قبول برسانند تا همه به نحو مطلوبی از آن بهره ببرند.
عدم آشنایی دانشجویان با برنامه‌ها و نرم‌افزارهای آموزش مجازی
عدم آشنایی دانشجویان با برنامه‌ها و نرم‌افزارهای آموزش مجازی یکی دیگر از مشکلات است. بعضی از این برنامه‌ها پیچیدگی‌هایی را دارند و نیز برنامه‌های دیگری را در کامپیوترها لازم دارند و عملاً سطح تکنیکی و فنی خاصی را شاید طلب کند که خود در شرایط بحران حاضر چالشی بوده که حتی باعث شد بعضی از کلاس‌ها به‌صورت آنلاین برگزار نشود و اساتید به‌صورت آفلاین کلاس‌های خود را پیگیری کنند.
عدم آشنایی معلمان و اساتید دانشگاه با نرم‌افزارها و حتی روش تدریس مجازی
در آموزش مجازی ممکن است مشکلاتی برای اساتید وجود داشته باشد و این مسئله باعث فاصله زیاد آموزش حضوری و مجازی باشد.
می‌توان گفت باتوجه‌به شرایط کرونا دانشگاه‌های نسل پنجم نیز تعریف شدند که همان دانشگاه‌های آموزش از طریق فضای مجازی است
کمبود تجهیزات ازجمله موبایل و تبلت
برخی از والدین و دانش‌آموزان وسایل و تجهیزات موردنیاز برای آموزش در فضای مجازی ازجمله موبایل و تبلت را ندارند و باتوجه‌به وضعیت اقتصادی موجود امکان تهیه آن را نیز نداشتند که این خود یکی از مشکلات است.
کاهش انگیزه تحصیلی
کاهش انگیزه تحصیلی یکی از مهم‌ترین تهدیدات آموزش فضای مجازی است همچنین دور شدن از آموزش و کار گروهی نیز می‌تواند یک تهدید باشد همچنین برخی از دروس استاد محور است و به همین خاطر باعث کاهش فهم استاد از فهم دانشجو می‌گردد و فهم و استاد از فهم دانش‌آموز کم می‌شود که یک تهدید اساسی است.
این نوع آموزش برای دانش‌آموزان خستگی‌آور است
این نوع آموزش برای دانش‌آموزان خستگی‌آور است و دل‌زدگی ایجاد می‌کند ایجاد تنبلی در بین دانش‌آموزان یکی از مشکلات آموزش از طریق فضای مجازی است امروز یک تغییر در سبک زندگی به وجود آمده و عدم تحرک باعث چاقی دانش‌آموزان شده است.
آستانه تحمل خانواده‌ها کم شده است
برای خانواده دانش‌آموزانی که در مقطع ابتدایی تحصیل می‌کردند شرایط بسیار سخت است چرا که آستانه تحمل خانواده‌ها کم شده است خود دانش‌آموزان نیز می‌خواهند به مدارس بازگردند، مسئله کرونا باعث شد مردم جایگاه آموزش‌وپرورش را بیش از گذشته بشناسند.
فضای مناسب برای آموزش مجازی در بعضی خانواده‌ها وجود ندارد
نبود فضای مناسب برای آموزش مجازی در بسیاری از خانواده‌ها وجود دارد؛ خصوصاً خانواده‌هایی که سطح درآمدی متوسط رو به پایین دارند و تعداد افراد خانواده زیاد است. همین موضوع شرکت در کلاس‌ها را با چالش روبرو خواهد کرد.
مزیت‌های آموزش‌های مجازی
کم شدن هزینه‌ها، صرفه‌جویی در وقت، افزایش سرعت ازجمله فرصت‌های فضای مجازی است.
در دسترس بودن
یکی از مهم‌ترین فواید آموزش مجازی در دسترس بودن آن است به‌طوری‌که می‌توان در مسافرت، محل کار، منزل و.. در کلاس حاضر شد و درواقع محدودیت مکانی برداشته می‌شود.
در پایان باید گفت؛ آموزش مجازی یک سبک جدید از آموزش است که در آن نیاز زیادی به آموزش داریم حتی برای زمانی که بیماری کرونا ریشه‌کن شد نیز بتوانیم از این روش استفاده کرده و شکل جدید آموزش را یک پله بالاتر ببریم به‌عبارت‌دیگر آموزش مجازی فرصتی است که نباید تبدیل به تهدید شود.
توسعه زیرساخت‌ها، آموزش سواد رسانه‌ای به مردم و تأمین لوازم آموزش‌های مجازی از کلیدی‌ترین موضوعاتی است که باید در این نوع آموزش موردتوجه قرار گیرد.