لوح تقدیر خانواده شهید؛ بیشتر از یک تقدیر ساده
لوح تقدیر خانواده شهید؛ بیشتر از یک تقدیر ساده
همه ما شاید روزی در مدرسه یا محل کار لوح تقدیر دریافت کرده ایم. یک کاغذ زیبا با خطی خوش که اعلام می کند برای تلاش های مان قدردانی شده است. اما لوح تقدیر خانواده شهید نه تنها یک کاغذ یا تکه ای از یک یادبود است بلکه نمایانگر ارزش و احترام به فداکاری های یک خانواده است که شاید هرگز آن تقدیرها به اندازه فداکاری شان نباشد.
اهمیت تقدیر از خانواده های شهدا
اولین سوالی که همیشه در ذهنم بود این بود که چرا فقط در مراسم های رسمی به یاد شهدا و خانواده هایشان تقدیر می شود؟ چرا تقدیرهای واقعی باید همیشه در پشت درهای بسته و در قالب کلمات بی روح باقی بماند؟ واقعیت این است که در جامعه ما خانواده های شهدا با وجود تمام فداکاری ها و مشقت هایی که تحمل کرده اند گاهی حتی از کوچک ترین توجهات هم بی خبرند.
من خودم در چند سال اخیر تجربه هایی از نزدیک با خانواده شهدا داشتم. در ابتدا تصور می کردم لوح تقدیر تنها یک تکه کاغذ است که در مراسم ها به آنها داده می شود و دیگر هیچ. اما با گذشت زمان و درک بهتر شرایط فهمیدم که این لوح ها می توانند نمایانگر خیلی بیشتر از یک یادبود خشک و خالی باشند.
چرا لوح تقدیر خانواده شهید مهم است؟
چطور می توان به یک خانواده ای که عزیزترین فردش را فدای وطن کرده احترام گذاشت؟ درست است که هیچ چیزی نمی تواند جایگزین آن فداکاری شود اما لوح تقدیر می تواند نماد قدردانی و احساس مسئولیت ما باشد. این لوح ها نه تنها پاسداشت یاد شهید است بلکه به خانواده او نشان می دهند که کشور و مردم هنوز قدردان آن فداکاری هستند.
در طول سال ها من به این نتیجه رسیدم که یک لوح تقدیر ساده می تواند حس تعلق و احترام را در دل خانواده شهید پرورش دهد و به آن ها بگوید که هیچ وقت در تنهایی نمی مانند. اما نکته مهم این است که این تقدیرها باید معنای واقعی داشته باشند و نه فقط به عنوان یک رسم بدون پشتوانه.
تجربیات شخصی من از تقدیر خانواده شهید
زمانی که در یکی از شهرهای کوچک برای پروژه ای اجتماعی مشغول بودم با خانواده شهیدی آشنا شدم. پدر شهید با چهره ای گرفته در کنار مادر و دو خواهر شهیدش زندگی می کرد. اتفاقی من با آن ها روبه رو شدم و متوجه شدم که چند سال است هیچ تقدیر خاصی از آن ها نشده است.
در یکی از جلسات لوح تقدیری از طرف نهادهای دولتی برای این خانواده در نظر گرفته شد. برای من این لوح تقدیر بیشتر از آن که یک چیز رسمی باشد فرصتی شد تا با دقت بیشتری به زندگی این خانواده نگاه کنم. در حالی که مراسم تقدیر ساده و بدون هیچ هماهنگی خاصی انجام شد یکی از خواهر شهید با چشمانی پر از اشک گفت که این تقدیر شاید حتی بیشتر از یک یادآوری باشد چرا که به آن ها نشان می دهد که هنوز یاد شهید در دل مردم است.
مشکلاتی که در دادن لوح تقدیر به خانواده شهدا وجود دارد
اگر بخواهم تجربیات شخصی خودم را با شما در میان بگذارم باید بگویم که در بسیاری از مواقع لوح تقدیرها نه تنها اهمیت چندانی پیدا نمی کنند بلکه حتی به اشتباه به عنوان یک آیین بی روح در نظر گرفته می شوند. در یک مراسم وقتی خانواده شهید بدون هیچ توجه خاصی تنها یک لوح تقدیر دریافت کردند احساس کردم که این تقدیر بیشتر از آن که به درد بخورد یک عمل بی اثر و حتی بی احترامی است.
برای مثال در یکی از مراسم ها مسئولین تنها در چند دقیقه پس از اهدای لوح به سرعت از محل خارج شدند و این خانواده بی خبر از این که مراسم تقدیر برای چه کسی بوده فقط یک کاغذ دست گرفتند. این گونه رفتارها باعث می شود که خانواده های شهدا احساس کنند که هیچ کدام از ارزش های انسانی در پشت این لوح ها وجود ندارد.
چه راهکارهایی برای بهبود تقدیر از خانواده های شهید وجود دارد؟
درست است که هر نوع تقدیر ممکن است معانی متفاوتی داشته باشد اما به عنوان شخصی که سال ها تجربه و تماس مستقیم با خانواده های شهدا داشتم چند پیشنهاد دارم که به نظر می رسد می توانند تأثیر بیشتری داشته باشند :
- شخصی سازی تقدیرها : یکی از مهم ترین مسائلی که در مراسم های رسمی کمبود آن حس می شود شخصی سازی لوح تقدیر است. این که تقدیر صرفاً به اسم شهید باشد و نه به طور خاص به خانواده شهید اشاره شود نمی تواند آن تاثیرگذاری لازم را داشته باشد. توصیه من این است که مسئولین به تاریخچه هر خانواده شهید توجه کنند و تقدیرها را به شکل شخصی و ویژه طراحی کنند.
- پیوند تقدیر با برنامه های حمایتی : برای این که تقدیر از خانواده شهید مؤثرتر باشد باید این تقدیر به طور واقعی با برنامه های حمایتی همراه باشد. به عنوان مثال تقدیر نباید صرفاً در حد یک کاغذ باشد. اگر یک خانواده شهید دچار مشکلات اقتصادی یا اجتماعی است باید لوح تقدیر با حمایت های واقعی همچون کمک های مالی روان شناختی یا شغلی همراه شود.
- مراسم های متنوع و با ارزش : تقدیر از خانواده شهید باید از حد یک مراسم رسمی فراتر رود. ایجاد مراسم های ویژه مانند برگزاری جشن های کوچک با حضور مسئولین و مردم می تواند احساس تعلق و قدردانی را در دل خانواده شهید زنده کند.
- آموزش به جامعه : یکی از کارهای مهمی که می توان انجام داد آموزش فرهنگ تقدیر از شهدا به جامعه است. این که مردم عادی نیز در مراسم ها حضور یابند و نشان دهند که یاد شهیدان در دل مردم زنده است تأثیر زیادی دارد.
جدول : مقایسه تقدیر رسمی و تقدیر اثرگذار
ویژگی |
تقدیر رسمی |
تقدیر اثرگذار |
نوع تقدیر |
لوح تقدیر رسمی |
لوح تقدیر شخصی و متناسب با وضعیت خانواده |
محتوای تقدیر |
تشکر کلی از شهید |
تشکر خاص از شهید و خانواده اش |
همراه با کمک های دیگر |
خیر فقط یک تقدیر ساده |
بله شامل کمک های اجتماعی اقتصادی و روانی |
احساس خانواده شهید |
ممکن است احساس بی توجهی یا بی احترامی |
احساس قدردانی توجه و ارزشمندی |
پاسخ به سوالات رایج
- چرا لوح تقدیر کافی نیست و باید کارهای بیشتری انجام شود؟ لوح تقدیر بدون هیچ اقدامی پس از آن فقط یک کاغذ است. خانواده های شهدا نیاز به حمایت های عملی دارند نه فقط کلمات.
- چگونه می توان برنامه های تقدیر را جذاب تر و مؤثرتر کرد؟ با شخصی سازی تقدیرها پیوند آن ها با برنامه های حمایتی و ایجاد مراسم های ویژه.
- چطور می توان به خانواده شهید نشان داد که ارزش آن ها درک می شود؟ با عملیاتی کردن تقدیرها و به جای یک مراسم رسمی و بی روح آن ها را به بخش های مختلف زندگی روزمره شان پیوند داد.
نتیجه گیری
در نهایت لوح تقدیر خانواده شهید چیزی فراتر از یک کاغذ است. باید به این تقدیرها معنا بخشید باید آن ها را به عنوان یک فرصت برای حمایت واقعی از خانواده های شهدا ببینیم. تقدیر از این خانواده ها نباید به یک وظیفه اداری تبدیل شود بلکه باید همیشه یادآور حس انسانیت و قدردانی باشد.