اخذ محکوم به توسط وکیل

گرفتن محکوم به توسط وکیل، راهی مطمئن و قانونیه که به شما کمک می کنه بعد از برنده شدن در دادگاه، حقتون رو تمام و کمال دریافت کنید. این فرآیند، با کمک یک وکیل باتجربه، از پیچ و خم های اداری و چالش های قانونی دور می شه و خیالتون رو از بابت وصول طلب راحت می کنه. وکیل، با داشتن اختیارات قانونی و شناخت کامل از مراحل اجرا، پیگیری های لازم رو انجام می ده تا شما به نتیجه دلخواهتون برسید.

تصور کنید بعد از ماه ها یا حتی سال ها دوندگی توی دادگاه، بالاخره حکم به نفع شما صادر شده. یه نفس راحت می کشید و فکر می کنید کار تمومه. اما خب، واقعیت همیشه اون چیزی نیست که ما فکر می کنیم! گرفتن اون چیزی که دادگاه به نفع شما حکم داده (همون محکوم به)، خودش داستان و مراحل خاص خودش رو داره. اینجا دقیقا جاییه که پای وکیل به ماجرا باز میشه و حسابی می تونه کارتون رو راه بندازه. این مقاله رو برای شما نوشتیم که صفر تا صد گرفتن محکوم به با کمک وکیل رو بفهمید؛ از اختیارات و مسئولیت های وکیل بگیرید تا چالش های احتمالی و راه های حلشون. پس بزن بریم تا این مسیر پیچیده رو با هم ساده کنیم.

محکوم به چیه و چرا اصلا مهمه؟

اول از همه باید ببینیم اصلا این محکوم به که اینقدر ازش حرف می زنیم چیه؟ به زبان ساده، محکوم به همون چیزیه که دادگاه حکم داده که یه نفر (محکوم علیه) باید به نفر دیگه (محکوم له) بده یا براش انجام بده. این می تونه پول باشه، یه ملک یا ماشین باشه، یا حتی انجام دادن یا انجام ندادن یه کاری. مثلاً، اگه دادگاه حکم بده که آقای الف باید ۱۰۰ میلیون تومن به خانم ب بده، این ۱۰۰ میلیون تومن میشه محکوم به. یا اگه حکم بده که باید یه زمین رو به اسمش بزنه، اون زمین میشه محکوم به. خلاصه هر چیزی که دادگاه به نفع یکی و به ضرر دیگری حکم صادر کرده باشه، محکوم به نامیده میشه.

تعریف محکوم به به زبان ساده

محکوم به همون نتیجه ای هست که از یک دعوای حقوقی یا کیفری به دست میاد و به صورت قانونی باید به کسی که برنده شده، پرداخت بشه یا بهش داده بشه. این می تونه وجه نقد باشه، مثلاً خسارت یا قرض. ممکنه یه عین معین باشه، مثل پس گرفتن یه خونه یا ماشینی که به ناحق ازتون گرفته بودن. یا حتی انجام یا عدم انجام کاری باشه، مثلاً طرف باید بیاد و قولی که داده رو انجام بده یا کاری که به ضرر شماست رو متوقف کنه. در هر حال، محکوم به همون حقیه که دادگاه با مُهر قانون، اون رو به شما داده و حالا نوبت گرفتنشه.

اجرای حکم؛ قله ای که باید فتح بشه

فکر نکنید با صدور حکم قطعی، کار تمومه و پول تو جیبتونه یا ملکتون برگشته. صدور حکم فقط نصف راهه، اونم نصف سختش! مرحله بعدی که از قضا خیلی هم مهم و البته پیچیده ست، اجرای حکم یا همون گرفتن محکوم به هست. این مرحله پر از ظرافت های قانونی و دوندگی های اداریه. از پیگیری ابلاغ اجراییه بگیرید تا شناسایی و توقیف اموال محکوم علیه و کلی کار ریز و درشت دیگه. اگه خودتون بخواید این کارها رو انجام بدید، احتمالا حسابی سردرگم می شید و دلسرد. اینجاست که وکیل، مثل یه بلد راه تو کوهستان، مسیر رو براتون روشن می کنه و اجازه نمیده تو تاریکی گیر کنید.

پایه و اساس قانونی کار وکیل در اخذ محکوم به

حالا که فهمیدیم محکوم به چیه، باید ببینیم وکیل بر اساس چه اختیارات و قوانینی می تونه این کار رو برامون انجام بده. این بحث حقوقی ممکنه یکم خشک به نظر بیاد، ولی خیالتون راحت، سعی می کنم خیلی خودمونی و ساده توضیح بدم تا قشنگ تو ذهنتون جا بیفته.

ماده ۳۶ قانون آیین دادرسی مدنی؛ عصای دست وکیل

یکی از مهمترین مواد قانونی که به وکیل این اختیار رو میده تا اخذ محکوم به رو انجام بده، ماده ۳۶ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی هست. این ماده می گه که اختیارات وکیل توی دادگاه خیلی گسترده ست، مگر اینکه تو وکالتنامه صراحتاً اختیاراتی رو محدود کرده باشید. اما یه قسمتی از این ماده هست که خیلی مهمه و به صورت خاص به این موضوع اشاره می کنه: وکالت در اخذ محکوم به و وجوه ایداعی. یعنی چی؟ یعنی برای اینکه وکیلتون بتونه پول یا هرچیزی که به نفعتون حکم شده رو بگیره، باید این اختیار به صورت شفاف توی وکالتنامه اش ذکر شده باشه. اگه این بند نباشه، وکیل نمی تونه اون پول رو بگیره و ممکنه کارتون لنگ بمونه. پس حواستون باشه موقع تنظیم وکالتنامه، این قسمت رو دست کم نگیرید.

وجوه ایداعی یعنی چی؟

کنار اخذ محکوم به، توی ماده ۳۶ به وجوه ایداعی هم اشاره شده. خب این دیگه چیه؟ وجوه ایداعی به پولی گفته میشه که محکوم علیه (همون بدهکار) قبل از اجرای کامل حکم یا حتی در حین رسیدگی به پرونده، به حساب دادگستری واریز می کنه. مثلاً ممکنه برای اینکه نشون بده حسن نیت داره یا برای اینکه جلوی توقیف اموالش رو بگیره، یه مبلغی رو به حساب صندوق دادگستری واریز کنه. این پول ها هم مثل محکوم به باید به موکل برسه و وکیل با داشتن این اختیار توی وکالتنامه، می تونه این وجوه رو هم پیگیری و دریافت کنه. فرقش با محکوم به اینه که محکوم به معمولاً بعد از قطعی شدن حکم و در مرحله اجرا وصول میشه، ولی وجوه ایداعی ممکنه حتی قبل از اون هم به صندوق دادگستری واریز شده باشه.

چرا باید توی وکالتنامه، اختیار اخذ محکوم به رو واضح بنویسیم؟

همونطور که گفتم، تصریح این اختیار توی وکالتنامه خیلی مهمه. اگه وکیلتون این اختیار رو نداشته باشه، حتی اگه حکم به نفع شما صادر شده باشه و محکوم علیه هم حاضر به پرداخت باشه، وکیل نمی تونه اون پول رو به حسابتون واریز کنه یا بهتون تحویل بده. در واقع، اینجاست که اختیارات وکیل برای اجرای حکم، دست و پا بسته میشه. پس برای اینکه کارتون روان جلو بره و به مشکل نخورید، حتماً با وکیلتون مشورت کنید و مطمئن بشید که این بند حیاتی، به طور شفاف و بدون ابهام توی وکالتنامه تون قید شده باشه. یادتون باشه، وکالتنامه سند اختیارات وکیل شماست.

قوانین دیگه هم دست وکیل رو باز می ذارن؟

بله، فقط ماده ۳۶ نیست! قوانین دیگه ای هم هستن که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به اختیارات وکیل در این زمینه اشاره دارن. مثلاً ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری به حضور وکیل در تمام مراحل تحقیقات و رسیدگی اشاره داره که نشون دهنده اهمیت نقش وکیل از اول تا آخر پرونده ست. یا تبصره ماده ۱۵ قانون امور حسبی که باز هم در مورد بعضی امور مربوط به وکیل (حتی وکیل غیردادگستری) حرف زده. این ها همه به ما می گن که نظام حقوقی ما به نقش وکیل در پیگیری و اجرای حقوق افراد اهمیت زیادی می ده. البته برای هر پرونده، ممکنه قوانین خاص خودش هم مطرح باشه که یک وکیل متخصص، به خوبی از اونا مطلع هست.

هر وکیلی می تونه محکوم به رو بگیره؟

یه سوال خیلی مهم اینه که آیا هر کسی که ما بهش وکالت بدیم، می تونه محکوم به ما رو بگیره؟ یا فقط وکلای رسمی دادگستری این اجازه رو دارن؟ جواب این سوال یکم پیچیده ست و بستگی به نوع وکالت و شرایط داره. بیاین با هم بررسی کنیم.

وکیل دادگستری (رسمی)؛ مطمئن و رسمی

وقتی اسم وکیل میاد، اولین چیزی که به ذهن اکثر ما می رسه، وکیل دادگستریه. همون کسی که پروانه وکالت داره و رسماً عضو کانون وکلاست. این وکلای عزیز، با رعایت ماده ۳۶ قانون آیین دادرسی مدنی و با درج صریح اختیار اخذ محکوم به و وجوه ایداعی در وکالتنامه، می تونن به راحتی و به صورت کاملاً قانونی، محکوم به شما رو از مراجع قضایی دریافت کنن. این روش، امن ترین و مطمئن ترین راه برای موکلینه، چون وکیل دادگستری تحت نظارت کانون وکلاست و هرگونه تخلفش پیگرد قانونی و انتظامی داره. پس اگه از یه وکیل دادگستری کمک بگیرید، خیالتون از بابت پیگیری صحیح و امانت داریش راحت تره.

تکلیف وکیل غیردادگستری چیه؟

حالا می رسیم به سوال مهمی که خیلی ها می پرسن: وکیل غیردادگستری یا وکیل مدنی، یعنی کسی که پروانه وکالت نداره و شما فقط با یه وکالتنامه عادی بهش اختیار دادید، می تونه محکوم به رو بگیره؟ تا قبل از یه مدت، معمولاً این اجازه به وکلای غیردادگستری داده نمی شد، اما با توجه به نظریات مشورتی و بخشنامه های جدید، شرایط کمی تغییر کرده. مثلاً:

طبق نظریه مشورتی شماره ۳۲۴۴/۷ مورخ ۱۳۸۵/۰۵/۰۳ اداره کل حقوقی قوه قضاییه، پذیرش وکیل رسمی (کسی که طبق قانون مدنی به او وکالت داده شده و منظور وکیل دادگستری نیست) برای اخذ محکوم به، اشکالی نداره. این یعنی اگه شما به یه نفر که وکیل دادگستری نیست، با وکالتنامه رسمی (ثبت شده در دفتر اسناد رسمی) اختیار اخذ محکوم به رو داده باشید، این وکالت معتبره و اون شخص می تونه این کار رو انجام بده. البته این به این معنی نیست که دیگه نیازی به وکیل دادگستری نیست؛ وکیل دادگستری تخصص و تجربه خاص خودش رو داره.

یک مورد دیگه هم هست که خیلی بحث برانگیزه. بخشنامه شماره ۹۴۵۶ مورخ ۱۴۰۳/۰۵/۲۸ معاون قضایی رئیس کل دادگستری تهران اومده و با اشاره به نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۱/۹۱۸ مورخ ۱۴۰۱/۰۹/۰۷ اداره کل حقوقی قوه قضاییه (که اون هم به ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری و تبصره ماده ۱۵ قانون امور حسبی استناد کرده)، گفته که ثبت و ارسال اظهارنامه و حتی اخذ محکوم به توسط وکیل مدنی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بلامانع است. این بخشنامه، راه رو برای وکلای غیردادگستری یا همون وکلای مدنی، برای انجام بعضی کارها مثل ثبت اظهارنامه و حتی گرفتن محکوم به، باز کرده. اما باز هم تاکید می کنم، این موضوع ظرافت های خاص خودش رو داره و بهتره حتماً با یک وکیل دادگستری مشورت کنید تا مطمئن بشید کارتون به بهترین شکل ممکن و بدون دردسر پیش میره.

بر اساس نظریات مشورتی و بخشنامه های جدید، حتی وکیل غیردادگستری (با وکالتنامه رسمی) می تواند در صورت تصریح اختیار، اقدام به اخذ محکوم به کند، اما انتخاب وکیل دادگستری به دلیل تخصص و نظارت های قانونی، همواره توصیه می شود.

گام به گام تا گرفتن محکوم به با کمک وکیل

حالا که با مبانی حقوقی و انواع وکیل برای اخذ محکوم به آشنا شدیم، بیاید ببینیم این فرآیند از نظر عملیاتی چطوری پیش میره. فرض کنید حکم به نفع شما صادر شده و یک وکیل هم انتخاب کردید که اختیار اخذ محکوم به رو توی وکالتنامه اش داره. قدم های بعدی چیه؟

۱. صدور و ابلاغ اجراییه؛ شروع رسمی کار

بعد از اینکه حکم دادگاه قطعی شد، تازه مرحله اجرای حکم شروع میشه. برای این کار، اول باید اجراییه صادر بشه. اجراییه در واقع یه دستور رسمی از دادگاهه که به محکوم علیه (بدهکار) میگه که باید حکم رو اجرا کنه. وکیل شما در این مرحله پیگیری های لازم رو انجام می ده تا اجراییه صادر بشه و به محکوم علیه ابلاغ بشه. ابلاغ هم یعنی اینکه محکوم علیه رسماً از صدور اجراییه مطلع بشه. بعد از ابلاغ اجراییه، محکوم علیه معمولاً ۱۰ روز فرصت داره تا حکم رو اجرا کنه یا بدهی اش رو بپردازه.

۲. معرفی و توقیف اموال محکوم علیه؛ اگه محکوم علیه همکاری نکرد

اگه محکوم علیه تو اون ۱۰ روز فرصت، بدهی اش رو پرداخت نکرد یا حکم رو اجرا نکرد، وکیل شما وارد عمل میشه و باید اموال محکوم علیه رو شناسایی و معرفی کنه تا توقیف بشن. اینجاست که مهارت و تجربه وکیل حسابی به کار میاد. وکیل می تونه از طریق استعلام از نهادهای مختلف مثل اداره ثبت (برای ملک)، بانک مرکزی (برای حساب های بانکی)، راهور (برای خودرو) و جاهای دیگه، اموال بدهکار رو پیدا کنه. بعد از شناسایی، درخواست توقیف این اموال رو میده. توقیف یعنی اینکه دیگه بدهکار نمی تونه اون اموال رو بفروشه یا به کسی منتقل کنه. این مرحله گاهی اوقات خودش یه پروسه طولانی و پیچیده میشه، مخصوصا اگه بدهکار اموالی به نام خودش نداشته باشه یا سعی کنه اموالش رو پنهان کنه.

۳. مزایده و فروش اموال توقیفی (در صورت نیاز)؛ اگه پول نقد در کار نبود

حالا فرض کنید که اموالی مثل ملک یا ماشین توقیف شده. اگه این اموال پول نقد نباشن، باید فروخته بشن تا پولش به شما برسه. اینجاست که پای مزایده به میون میاد. اموال توقیف شده، از طریق مزایده به فروش میرسن و پول حاصل از فروش، بعد از کسر هزینه های قانونی، به حساب شما واریز میشه. البته، اولویت اینه که محکوم علیه خودش بدهی رو پرداخت کنه تا به مزایده کشیده نشه. وکیل شما تمام مراحل مزایده، از کارشناسی تا آگهی و برگزاری اون رو پیگیری می کنه تا حقتون ضایع نشه.

۴. درخواست اخذ وجه؛ واریز به حساب کی؟

بعد از طی مراحل بالا، بالاخره نوبت به گرفتن پول میرسه. این مرحله خودش چند تا نکته مهم داره:

واریز به حساب موکل: روش اصلی و توصیه شده

بهترین و معمول ترین راه اینه که پول محکوم به مستقیم به حساب بانکی خود موکل واریز بشه. وکیل شما مدارک لازم رو به مرجع اجراکننده حکم (مثلاً شعبه اجرای احکام دادگستری) میده و درخواست می کنه که پول به حساب بانکی شما واریز بشه. این روش، شفاف ترین و امن ترین راهه و موکل هم سریع تر به پولش میرسه.

واریز به حساب شخصی وکیل: شرایط خاص

گاهی اوقات، موکل با وکیلش توافق می کنه که محکوم به به حساب شخصی وکیل واریز بشه. آیا این کار قانونیه؟ بله، طبق نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۱/۱۳۲۹ مورخ ۱۴۰۲/۰۵/۰۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه، چنانچه در وکالتنامه به صورت صریح و شفاف ذکر شده باشه که وکیل حق اخذ محکوم به و وجوه ایداعی را دارد، درخواست وکیل برای واریز وجوه به حساب شخصی خودش قابل پذیرش است.

اما حتماً باید حواستون باشه که در این حالت، مسئولیت وکیل در قبال امانت داری و انتقال سریع و کامل وجه به موکل، خیلی بیشتر میشه. همچنین، مسائل مربوط به مقررات پولشویی و شفافیت مالی هم باید رعایت بشه. اگه وکیل پول رو به حساب خودش دریافت کرد، باید سریعاً به موکل تحویل بده و رسید و مدارک لازم رو هم به موکل ارائه کنه. اگه وکیل در وکالتنامه این اختیار رو نداشته باشه، دادگاه یا اجرای احکام اجازه واریز به حساب شخصی وکیل رو نمیده.

۵. انتقال وجه به موکل؛ پایان خوش ماجرا

چه پول مستقیم به حساب شما واریز بشه و چه ابتدا به حساب وکیل، در نهایت باید به دست شما برسه. اگه پول به حساب وکیل واریز شده باشه، وکیل موظفه در اسرع وقت و بدون فوت وقت، پول رو به شما منتقل کنه. در این مرحله، شفافیت و سرعت خیلی مهمه. وکیل باید جزئیات دریافت و انتقال وجه رو به شما گزارش بده و در صورت درخواست، مدارک بانکی و رسیدهای لازم رو هم ارائه کنه.

چطوری وکالتنامه رو برای اخذ محکوم به تنظیم کنیم؟

همونطور که بارها تاکید کردم، وکالتنامه سند اختیارات وکیل شماست. اگه این سند درست و حسابی تنظیم نشه، حتی بهترین وکیل هم نمی تونه کار شما رو به نحو احسن انجام بده. پس بیاید ببینیم برای اخذ محکوم به، چه نکاتی رو باید توی وکالتنامه رعایت کنیم.

کلمات جادویی در وکالتنامه: اخذ محکوم به و وجوه ایداعی

مهمترین کاری که باید بکنید اینه که حتماً و حتماً، عبارت اخذ محکوم به و وجوه ایداعی رو به صورت واضح و بدون ابهام در وکالتنامه ذکر کنید. حتی اگه وکیلتون متخصص و باتجربه ست، باز هم مطمئن بشید که این اختیار بهش داده شده. چرا؟ چون بدون این عبارت، حتی اگه دادگاه حکم رو صادر کنه، وکیل نمی تونه اون پول رو به حسابتون واریز کنه. این بند رو جدی بگیرید تا بعداً به مشکل برنخورید. گاهی اوقات وکالتنامه ها خیلی کلی هستن، ولی برای اخذ محکوم به، جزئیات و صراحت حرف اول رو می زنه.

حق توکیل به غیر؛ لازمه یا نه؟

حق توکیل به غیر یعنی اینکه وکیل شما اجازه داشته باشه بخشی از اختیارات خودش یا کل پرونده رو به وکیل دیگه ای محول کنه. این ممکنه زمانی لازم بشه که وکیل شما بیمار باشه، یا در اون منطقه خاص دسترسی نداشته باشه، یا پرونده ابعاد پیچیده ای پیدا کنه که نیاز به تخصص وکیل دیگه ای داشته باشه. اگه می خواید وکیلتون این اختیار رو داشته باشه، حتماً باید تو وکالتنامه این موضوع رو ذکر کنید. اگه این اختیار ذکر نشده باشه، وکیل شما نمی تونه بدون اجازه شما، پرونده رو به وکیل دیگه ای بده. البته، حتی با وجود حق توکیل، مسئولیت اصلی همچنان با وکیل اولیه شماست.

اختیارات مرتبط دیگه چی؟

علاوه بر اخذ محکوم به، یه سری اختیارات دیگه هم هستن که می تونن به روند کار کمک کنن و بهتره اون ها هم در وکالتنامه ذکر بشن:

• دریافت خسارت تأخیر تأدیه: اگه علاوه بر مبلغ اصلی محکوم به، دادگاه حکم به پرداخت خسارت دیرکرد هم داده باشه، وکیل باید اختیار دریافت اون رو هم داشته باشه.
• حق مصالحه و سازش: گاهی اوقات ممکنه در مرحله اجرا، فرصتی برای سازش با محکوم علیه پیش بیاد. اگه این اختیار رو به وکیلتون بدید، می تونه در صورت صلاحدید و با مشورت شما، برای گرفتن سریع تر حق، سازش کنه.
• اقدامات اجرایی: اختیاراتی مثل درخواست صدور اجراییه، معرفی اموال، شرکت در مزایده، و غیره هم باید به وکیل داده بشه. هرچند این ها معمولاً جزو اختیارات عادی وکیل محسوب میشن، اما برای اطمینان بیشتر، می تونید به صورت موردی ذکر کنید.

خلاصه که تنظیم وکالتنامه مثل نوشتن یه سند مهمه. هرچی دقیق تر و کامل تر باشه، مسیر قانونی پیش رو، هموارتر میشه. پس با وکیلتون بنشینید و همه جزئیات رو مرور کنید.

حق الوکاله وکیل در گرفتن محکوم به؛ حساب و کتابش چطوره؟

یکی از دغدغه های اصلی هر موکلی، هزینه وکالت و حق الوکاله ست. وقتی صحبت از اخذ محکوم به میشه، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می کنه. بیاین ببینیم حق الوکاله وکیل در این فرآیند چطور محاسبه میشه و چه نکاتی رو باید بدونیم.

قرارداد حق الوکاله؛ سندی برای شفافیت

مهمترین قدم برای جلوگیری از هرگونه سوءتفاهم مالی، تنظیم یک قرارداد حق الوکاله کتبی و شفاف بین شما و وکیلتونه. تو این قرارداد باید همه چیز به وضوح قید بشه: مبلغ حق الوکاله، نحوه پرداخت (مثلاً نقدی، اقساطی، یا درصدی از محکوم به)، مسئولیت پرداخت هزینه های دادرسی، و هر شرط دیگه ای که طرفین توافق می کنن. این قرارداد، مثل یه نقشه راه عمل می کنه و هم از حقوق شما دفاع می کنه و هم از حقوق وکیل. اگه این قرارداد وجود نداشته باشه یا شفاف نباشه، ممکنه بعداً سر مسائل مالی به مشکل بخورید و کار به شکایت از وکیل بکشه که خب اصلا خوب نیست.

چطور حق الوکاله حساب میشه؟

نحوه محاسبه حق الوکاله معمولاً به دو روش اصلی انجام میشه:

1. بر اساس تعرفه قانونی: قوه قضائیه هر چند سال یکبار آیین نامه تعرفه حق الوکاله رو ابلاغ می کنه. تو این آیین نامه، برای انواع مختلف پرونده ها و دعاوی، حداقل و حداکثر حق الوکاله تعیین شده. اگه شما و وکیل به توافق خاصی نرسیده باشید، یا اگه توافقتون خارج از حدود عرف و منطق باشه، حق الوکاله بر اساس همین تعرفه ها محاسبه میشه. برای اخذ محکوم به هم معمولاً درصدی از مبلغ محکوم به (مثلاً ۵ تا ۱۰ درصد برای مراحل اجرا) به عنوان حق الوکاله در نظر گرفته میشه.
2. بر اساس توافق طرفین: معمولاً وکیل و موکل می تونن با هم توافق کنن و حق الوکاله ای رو خارج از تعرفه (اما با رعایت عرف و اصول حرفه ای) تعیین کنن. مثلاً توافق می کنن که حق الوکاله معادل X درصد از مبلغ محکوم به دریافتی باشه. یا یه مبلغ ثابت رو توافق می کنن. اگه این توافق انجام بشه و تو قرارداد هم ذکر بشه، همون ملاک عمل خواهد بود. البته، مبلغ توافقی نباید به حدی غیرمنطقی باشه که توسط مراجع نظارتی رد بشه.

آیا وکیل می تونه حق الوکاله خود را از محکوم به کسر کند؟

این سوال خیلی از موکلینه. جوابش اینه: بله، اما با شرط و شروط! اگه توی قرارداد حق الوکاله شما و وکیل، به صورت شفاف و صریح این اختیار به وکیل داده شده باشه که بتونه حق الوکاله اش رو از مبلغ محکوم به کسر کنه، این کار از نظر قانونی ایرادی نداره. مثلاً تو قرارداد می نویسید که وکیل مجاز است پس از اخذ محکوم به، X درصد از آن را به عنوان حق الوکاله کسر نموده و مابقی را به موکل پرداخت نماید. در غیر این صورت، وکیل باید کل مبلغ رو به شما تحویل بده و بعد شما حق الوکاله اش رو جداگانه پرداخت کنید. بدون وجود این شرط در قرارداد، وکیل حق نداره به صورت یکطرفه از مبلغ محکوم به، حق الوکاله اش رو کسر کنه و این کار تخلف محسوب میشه.

خیلی مهمه که این مسائل مالی رو از همون اول با وکیل خودتون کاملاً روشن کنید و همه چیز رو به صورت مکتوب داشته باشید. این کار هم به نفع شماست و هم به نفع وکیل و از درگیری های بعدی جلوگیری می کنه.

مسئولیت ها و تعهدات وکیل و حقوق شما به عنوان موکل؛ یه دوستی پایدار

رابطه بین وکیل و موکل، مثل یه پیمان محکم و بر پایه اعتماد و امانت داریه. هر دو طرف حقوق و وظایفی دارن که رعایتشون باعث میشه این رابطه سالم و سازنده باقی بمونه. مخصوصا وقتی پای اخذ محکوم به در میونه، این مسئولیت ها پررنگ تر میشن.

وکیل چه وظایفی داره؟ (امانت داری، گزارش دهی)

وکیل شما، در واقع امانت دار شماست. این امانت داری فقط شامل اسناد و مدارک نیست، بلکه شامل منافع مالی شما هم میشه. مهمترین وظایف وکیل در این فرآیند عبارتند از:

• امانت داری و حفظ منافع موکل: وکیل باید تمام تلاشش رو برای حفظ و به دست آوردن حقوق و منافع مالی شما به کار بگیره. یعنی پولتون رو مثل پول خودش بدونه و حواسش باشه که هیچ لطمه ای بهش وارد نشه.
• گزارش دهی منظم و شفاف به موکل: شما حق دارید از تمام مراحل پرونده تون و مخصوصاً از فرآیند اخذ محکوم به باخبر باشید. وکیل موظفه هر اقدامی که انجام میده، هر پولی که دریافت می کنه، و هر مشکلی که پیش میاد رو به شما گزارش بده. این گزارش دهی باید منظم و کاملاً شفاف باشه.
• عدم سوءاستفاده از اختیارات: اختیاراتی که توی وکالتنامه به وکیل میدید، برای پیشبرد پرونده شماست، نه برای منافع شخصی وکیل. هرگونه استفاده از این اختیارات برای منافع شخصی، سوءاستفاده محسوب میشه.
• پرداخت سریع و کامل وجوه به موکل: اگه محکوم به یا وجوه ایداعی به حساب وکیل واریز شد، وکیل موظفه در اسرع وقت و به صورت کامل (بعد از کسر حق الوکاله در صورت توافق قبلی) اون رو به شما تحویل بده. تأخیر بی دلیل در این مرحله، می تونه منجر به مسئولیت وکیل بشه.

حقوق شما چیه؟ (اطلاعات، رسید)

شما به عنوان موکل، یه سری حقوق مشخص دارید که باید ازشون مطلع باشید و اونا رو از وکیلتون بخواهید:

• دریافت اطلاعات و گزارش: حق دارید از هرگونه اقدام وکیل در پرونده و به خصوص در مراحل اخذ محکوم به، مطلع بشید. وکیل باید به سوالات شما پاسخ بده.
• درخواست رسید و مستندات: هر بار که وکیل پولی رو دریافت می کنه یا به حساب شما واریز می کنه، شما حق دارید رسید و مستندات اون رو (مثل فیش واریزی، گردش حساب) ازش بخواهید.
• پیگیری در صورت تأخیر یا تخلف وکیل: اگه وکیلتون در پرداخت وجوه تأخیر کرد یا هرگونه تخلفی ازش سر زد، شما حق دارید موضوع رو پیگیری کنید.

اگه وکیل تخلف کرد، چی میشه؟

اگه خدای نکرده وکیلتون از وظایفش سر باز زد، یا پولتون رو به موقع نداد، یا هرگونه سوءاستفاده ای کرد، شما می تونید این موضوع رو از طریق مراجع قانونی پیگیری کنید. این پیگیری ها می تونه شامل موارد زیر باشه:

• مسئولیت مدنی: یعنی می تونید از طریق دادگاه، وکیل رو ملزم به پرداخت خسارتی کنید که به شما وارد شده (مثلاً خسارت تأخیر در پرداخت پولتون).
• مسئولیت کیفری: اگه عمل وکیل جنبه جرم داشته باشه (مثلاً خیانت در امانت)، می تونید از طریق دادسرا شکایت کیفری مطرح کنید.
• مسئولیت انتظامی: وکلای دادگستری تحت نظارت کانون وکلای دادگستری یا مرکز وکلای قوه قضائیه هستن. می تونید تخلف وکیل رو به مراجع انتظامی وکلا گزارش بدید تا باهاش برخورد بشه. این برخورد می تونه از تذکر و توبیخ کتبی تا ابطال پروانه وکالت باشه.

پس خیالتون راحت باشه که حقوق شما محفوظه و اگه اتفاق ناخوشایندی افتاد، راه های قانونی برای پیگیری وجود داره. انتخاب یک وکیل خوب و قابل اعتماد، بهترین تضمین برای جلوگیری از این مشکلاته.

بر اساس نظریه مشورتی ۷/۱۴۰۱/۱۳۲۹ مورخ ۱۴۰۲/۰۵/۰۹، چنانچه در وکالتنامه تصریح شود که وکیل حق اخذ محکوم به و وجوه ایداعی به نام موکل را خواهد داشت، درخواست وکیل برای واریز محکوم به به حساب شخصی وی قابل پذیرش است.

نتیجه گیری

رسیدیم به انتهای مسیر پرپیچ و خم اخذ محکوم به. همونطور که با هم دیدیم، گرفتن حقتون بعد از برنده شدن در دادگاه، اونقدرها هم که فکر می کنیم ساده نیست و مراحل قانونی و اداری خاص خودش رو داره. اینجاست که نقش یک وکیل کاربلد و باتجربه مثل یه ناجی عمل می کنه.

وکیل نه تنها با تخصصش مسیر رو هموار می کنه، بلکه با پیگیری دقیق و مستمر، وقت و انرژی زیادی رو از دوش شما برمی داره. از لحظه صدور اجراییه و شناسایی اموال محکوم علیه تا مرحله توقیف، مزایده و در نهایت واریز محکوم به به حسابتون، وکیل مثل یه سایه کنارتونه و اجازه نمیده حقتون ضایع بشه. تاکید می کنم که حتماً موقع تنظیم وکالتنامه، اختیارات لازم، به ویژه اخذ محکوم به و وجوه ایداعی رو به وکیل بدید و یک قرارداد حق الوکاله شفاف هم باهاش ببندید.

شما به عنوان موکل، حق دارید از تمام جزئیات پرونده تون باخبر باشید، از وکیلتون گزارش بخواهید و در صورت لزوم، رسید و مدارک مالی رو درخواست کنید. رابطه وکیل و موکل، بر پایه اعتماد دوطرفه بنا شده و شفافیت و امانت داری وکیل، ستون اصلی این اعتماده. پس همیشه در انتخاب وکیل دقت کنید و از کسی کمک بگیرید که هم تخصص لازم رو داره و هم به اصول اخلاقی و حرفه ای پایبنده. با این کار، مطمئن باشید که مسیر اخذ محکوم به برای شما، هموار و بی دغدغه خواهد بود و حق به حقدار می رسه.