اثبات فرار از دین مهریه | مدارک لازم و مراحل قانونی آن

راههای اثبات فرار از دین مهریه
موضوع فرار از دین مهریه، یکی از چالش های بزرگ و البته ناراحت کننده ایه که خیلی از خانم ها وقتی مهریه شون رو طلب می کنن، باهاش روبرو میشن. اما نگران نباشید، قانون دست شما رو باز گذاشته و راه هایی برای اثبات این جور کارها وجود داره که با دونستنشون، می تونید حقتون رو پس بگیرید. تو این مطلب می خوایم قدم به قدم، به زبون خودمونی و کاربردی، این راه ها رو بررسی کنیم تا هر زنی بتونه از حقوق قانونی خودش دفاع کنه.
مهریه، به عنوان یکی از مهم ترین حقوق مالی یک زن، درست از لحظه ای که عقد ازدواج بسته میشه، بهش تعلق می گیره. این یک حق مسلم و قانونیه که زن می تونه هر وقت اراده کرد، اون رو از شوهرش بخواد. اما خب، گاهی پیش میاد که یک مرد، برای اینکه از پرداخت این حق شونه خالی کنه، دست به کارهایی می زنه تا اموالش رو از دسترس همسرش خارج کنه. به این کار می گن فرار از دین مهریه. در واقع، اینجا شوهر با علم و آگاهی، دست به اقداماتی می زنه که هدفش نپرداختن مهریه همسرشه. این موضوع نه تنها می تونه از نظر اخلاقی مشکل ساز باشه، بلکه از دید قانون هم جرم محسوب میشه و مجازات هایی رو در پی داره. در ادامه این مقاله، می خوایم با هم نگاهی دقیق تر به این موضوع بندازیم و ببینیم چطور میشه این اقدامات رو اثبات کرد و به حق و حقوقمون رسید.
اصلاً فرار از دین مهریه یعنی چی؟ بیاید با هم ببینیم
قبل از اینکه سراغ راه های اثبات بریم، باید خوب بفهمیم که اصلاً فرار از دین مهریه به چی می گن. وقتی یک مرد، بعد از اینکه مهریه همسرش براش واجب شده (مثلاً عقد کرده و زن مهریه رو خواسته)، دست به کارهایی بزنه که اموالش از دسترس همسرش خارج بشه تا مجبور نباشه مهریه رو بده، به این میگن فرار از دین. اینجا مهم اینه که اون مرد واقعاً قصد و نیتش این بوده که مهریه رو نده و به همین خاطر اموالش رو منتقل کرده. این فرق داره با کسی که واقعاً نداره و ورشکسته شده (اعسار). هدف اینجا دور زدن قانون و نپرداختن حق همسرشه.
چطور میشه از پرداخت مهریه فرار کرد؟ (همون مصادیقش)
شاید بپرسید این جور فرار از دین چطوری اتفاق می افته؟ خب، مردها برای این کار، راه های مختلفی رو امتحان می کنن. این ها چند تا از رایج ترین مصادیقش هست که اگه باهاش برخورد کردید، باید گوش به زنگ باشید:
- انتقال مال به اسم بقیه (بچه ها، فامیل، همسر جدید و دوستان نزدیک): یکی از شایع ترین کارها اینه که شوهر، خونه، ماشین، زمین یا حتی سهامش رو به اسم مادر، پدر، خواهر، برادر، فرزندانش یا حتی یک آشنا منتقل می کنه. گاهی هم ممکنه به اسم همسر دومش بزنه. هدفش هم اینه که بگه من دیگه مالی ندارم.
- فروش الکی یا با قیمت خنده دار: ممکنه شوهر، اموال باارزش خودش رو به ظاهر بفروشه، ولی یا به یک آشنای نزدیک و صمیمی، یا به قیمتی خیلی خیلی کمتر از ارزش واقعی اش. مثلاً خونه چند میلیاردی رو با قیمت صد میلیون تومن بفروشه. خب این خودش نشونه ی واضحه!
- بخشیدن مال (صلح، هبه یا وقف اموال به اشخاص ثالث): بعضی وقت ها هم مرد، اموالش رو به دیگران می بخشه. مثلاً ممکنه با یک صلح عمری ملکش رو به اسم بچه هاش کنه و بگه تا زنده ام حق استفاده با منه. یا ممکنه یک زمینی رو وقف کنه. این کارها هم می تونه با هدف فرار از دین باشه.
- ایجاد تعهدات دروغین و الکی درست کردن: گاهی هم مرد برای اینکه نشون بده کلی بدهی داره، سندسازی می کنه یا بدهی های صوری برای خودش درست می کنه تا وقتی بحث پرداخت مهریه میشه، بگه من کلی بدهی دارم و نمی تونم مهریه بدم.
- اموال رو از دسترس خارج کردن (مثلاً بردن از کشور): یکی دیگه از راه ها، اینه که اموال منقول مثل پول نقد زیاد، طلا، ارز و… رو از کشور خارج کنه یا به حساب های خارج از کشور انتقال بده.
قانون درباره فرار از دین مهریه چی میگه؟ (مبانی قانونی)
قانون ما بیکار ننشسته که عده ای بخوان به این راحتی حقوق خانم ها رو پایمال کنن. دو تا ماده قانونی اصلی داریم که اینجا حسابی به کارمون میاد:
-
ماده ۲۱۸ قانون مدنی: این ماده به صراحت میگه که معاملاتی که به قصد فرار از دین و به صورت صوری انجام شدن، باطل هستن. یعنی از اول انگار اصلاً اتفاق نیفتاده. «هر گاه معلوم شود که معامله با قصد فرار از دین به طور صوری انجام شده آن معامله باطل است.»
-
ماده ۲۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی (مصوب ۱۳۹۴): این قانون خیلی مهم تره چون پای جنبه کیفری و مجازات رو وسط میاره. طبق این ماده، اگر مردی به قصد فرار از پرداخت مهریه، اموالش رو به دیگری منتقل کنه و دیگه مالی براش نمونه که مهریه بده، کارش جرم محسوب میشه و مجازات هایی مثل حبس تعزیری و جزای نقدی داره. حتی اگه کسی هم با علم و آگاهی به این قصد، مال رو از مرد بگیره، شریک جرم محسوب میشه.
این قانون جدید، دست قاضی ها رو بازتر کرده تا راحت تر با این پدیده برخورد کنن و دیگه مثل گذشته نیست که مرد به راحتی بتونه از زیر بار مهریه شونه خالی کنه. پس یادتون باشه، این کارها بی پاسخ نمی مونه.
برای اینکه شکایت فرار از دین مهریه مون بگیره، چه شرایطی لازمه؟
فرض کنید شک دارید یا مطمئنید شوهرتون داره اموالش رو برای نپرداختن مهریه منتقل می کنه. برای اینکه بتونید با موفقیت این قضیه رو تو دادگاه اثبات کنید، باید چند تا شرط مهم رو در نظر بگیرید و ثابتشون کنید:
بدهی مهریه باید حتمی و قطعی باشه (نه حرف و حدیث)
اول از همه، باید مطمئن باشید که اصلاً بدهی مهریه وجود داره و مبلغش هم مشخصه. یعنی:
- از طریق حکم قطعی دادگاه یا سند رسمی ازدواج: باید نشون بدید که مهریه شما از نظر قانونی تثبیت شده. یعنی یا حکم دادگاه رو دارید که مهریه چقدره و شوهر باید بپردازه، یا اینکه مهریه تو سند رسمی ازدواجتون قید شده و قابل مطالبه است.
- اهمیت تقدم دین بر معامله مورد ادعا: خیلی مهمه که ثابت بشه انتقال اموال توسط شوهر، بعد از زمانی اتفاق افتاده که مهریه برای اون واجب شده. اگه قبل از عقد یا قبل از اینکه مهریه مطالبه بشه، این کارها رو کرده باشه، اثبات قصد فرار از دین خیلی سخت تر میشه.
شوهر واقعاً قصد داشته باشه مهریه رو نده (سوءنیت)
اینجا قلب پرونده است! فقط اینکه شوهر مالش رو منتقل کرده، کافی نیست. باید نشون بدید که اون واقعاً قصد و نیتش این بوده که مهریه رو نده و به همین خاطر اموالش رو جابجا کرده. اثبات این قصد پنهانی یا سوءنیت کار ساده ای نیست و نیاز به جمع آوری مدارک و شواهد قوی داره که جلوتر در موردش مفصل حرف می زنیم.
- تفاوت بین عدم توانایی مالی (اعسار) و فرار از دین: یک نکته مهم اینه که فرار از دین با اعسار فرق می کنه. اعسار یعنی طرف واقعاً نداره که بده. اما تو فرار از دین، طرف داره، ولی قصد نداره بده و برای همین، مالش رو پنهان یا منتقل می کنه. قاضی باید تشخیص بده که مورد شما کدومه.
زن از این کار ضرر ببینه (نبود مال کافی)
باید ثابت کنید که بعد از اینکه شوهر اون اموال رو منتقل کرده، دیگه مالی براش نمونده که بتونه مهریه شما رو بپردازه. یعنی اگه اون اموال رو منتقل نمی کرد، شما می تونستید از طریق اونا به مهریه تون برسید، ولی الان دیگه راهی ندارید. مثلاً اگه یک ویلای چند میلیاردی رو منتقل کرده و تنها دارایی دیگه اش یک پراید باشه، این ضرر شما واضح و روشنه.
کسی که مال رو گرفته، از قصد شوهر خبر داشته باشه؟ (فقط تو بعضی موارد)
این مورد یکم ظریفه:
- در عقود معوض (مثل خرید و فروش): اگه شوهر مال رو فروخته باشه، باید ثابت کنید که اون خریدار هم از قصد و نیت شوهر برای فرار از دین خبر داشته. اگه ندونسته باشه، ممکنه معامله برای اون خریدار صحیح باشه و نتونید مال رو ازش پس بگیرید.
- در عقود مجانی (مثل هبه یا صلح بلاعوض): اگه شوهر مال رو بخشیده باشه (بدون دریافت پول)، دیگه مهم نیست اون گیرنده مال خبر داشته یا نه. اینجا حتی اگر گیرنده مال هم بی اطلاع بوده باشه، معامله قابل ابطاله و شما می تونید حق تون رو بگیرید.
خب، حالا چطوری ثابت کنیم شوهر قصد فرار از دین مهریه رو داشته؟ (راهکارهای عملی)
رسیدیم به بخش هیجان انگیز ماجرا! اینجا می خوایم ببینیم با چه روش هایی می تونیم دست شوهر رو رو کنیم و ثابت کنیم که قصدش فرار از دین بوده. این کار مثل یه کارآگاهی می مونه که باید سرنخ ها رو کنار هم بذارید.
اسناد و مدارک نقل و انتقال اموال رو پیدا کنید
مهم ترین چیز، پیدا کردن ردپای امواله. یعنی ببینید چه چیزهایی به نامش بوده و حالا نیست.
- سند ملک، خودرو، اوراق سهام، حساب های بانکی و…: هر سندی که نشون بده شوهر قبلاً صاحب چه اموالی بوده و الان نیست. می تونید از اداره ثبت اسناد، راهنمایی و رانندگی، بانک ها یا بورس، استعلام بگیرید (البته این کار معمولاً از طریق دادگاه و با دستور قاضی انجام میشه).
- بررسی زمان بندی انتقالات (این خیلی مهمه!): تاریخ انتقال ها رو خوب بررسی کنید. آیا این انتقال ها درست زمانی اتفاق افتاده که شما مهریه تون رو خواستید؟ یا وقتی دعوای طلاق رو مطرح کردید؟ یا وقتی اختلافتون بالا گرفته بود؟ اگه تاریخ انتقال مال با این زمان ها نزدیک باشه، خودش یه نشونه ی قویه.
- اثبات انتقال اموال قبل از شکایت مهریه: گاهی اوقات شوهر زرنگ بازی در میاره و حتی قبل از اینکه شما رسماً مهریه رو طلب کنید، اموالش رو منتقل می کنه. اینجا باید ثابت بشه که این انتقال ها بدون هیچ دلیل منطقی و تجاری انجام شده و فقط برای فرار از دین بوده. مثلاً اگه ماشین نو رو فروخته و دیگه ماشین نخریده یا نیاز مالی نداشته، این خودش جای سوال داره.
تحلیل و بررسی تراکنش های بانکی و اسناد مالی
پول ها کجا میرن و از کجا میان؟
- درخواست استعلام از بانک ها از طریق دادگاه: از دادگاه بخواید به بانک ها نامه بزنه تا گردش مالی شوهر رو بهتون بدن. دنبال تراکنش های مشکوک باشید؛ واریزهای غیرعادی به حساب های دیگه، برداشت های ناگهانی و حجم بالای پول نقد.
- بررسی تغییرات ناگهانی در گردش مالی و دارایی های زوج: اگه شوهر یک دفعه پول زیادی رو از حسابش خارج کرده یا دارایی هایش به شکل مشکوکی کاهش پیدا کرده، این هم یه سرنخ خوبه.
شاهد و خبرچین چی میگن؟ (شهادت شهود و گواهی مطلعین)
شاید یکی از نزدیکان، دوستان یا حتی همسایه ها چیزی دیده یا شنیده باشه.
- همسایگان، دوستان مشترک، بستگان نزدیک: ممکنه کسانی باشن که از قصد شوهر برای پنهان کردن اموالش یا ماهیت صوری اون معاملات خبر دارن. حرف های این افراد تو دادگاه خیلی می تونه کمک کننده باشه.
- اهمیت ارائه شهادتنامه کتبی و شهادت شفاهی مستدل در دادگاه: اگه شاهدی دارید، ازش بخواید که یا کتباً شهادت بده یا بیاد تو دادگاه و با دلایل منطقی حرفش رو ثابت کنه. شهادت شفاهی هم خودش اعتبار داره، اما اگه مستدل و با جزئیات باشه، تاثیرش بیشتره.
اثبات روابط خاص مالی با بستگان و اشخاص ثالث
معاملات با فامیل درجه یک یا افراد عجیب و غریب!
- بررسی اینکه آیا انتقالات به نام افرادی صورت گرفته که رابطه مالی یا اقتصادی معمول با زوج ندارند: مثلاً اگه یک دفعه شوهرتون اموالش رو به اسم خاله پیرش که خودش وضع مالی خوبی نداره منتقل کرده، این خیلی مشکوکه.
- تشخیص تبانی یا صوری بودن معاملات با خویشاوندان درجه یک: معمولاً اینجور معاملات صوری بین افراد درجه یک فامیل اتفاق می افته. باید بتونید ثابت کنید که یک تبانی برای گول زدن شما وجود داشته.
تحلیل قیمت و شرایط معامله (فروش به قیمت ناچیز یا بلاعوض)
قیمت ملک چند برابر کمتر از قیمت بازار؟ چرا؟
- اثبات اینکه قیمت معامله با ارزش واقعی مال تناسب ندارد یا معامله بدون دریافت وجه صورت گرفته است: اگه شوهر مال رو خیلی ارزون فروخته یا اصلاً پولی بابتش نگرفته، این نشون دهنده صوری بودن یا قصد فرار از دینه. از کارشناس بخواید ارزش واقعی مال رو تخمین بزنه.
استفاده از ابزارهای حقوقی پیچیده و پوششی
گاهی با ترفندهای حقوقی سعی در پنهان کردن اموال دارن.
- اثبات اینکه صلح عمری، وقف، یا ثبت شرکت جدید با هدف پنهان سازی اموال و فرار از دین انجام شده اند: مثلاً ممکنه شوهر یک شرکت جدید ثبت کنه و اموالش رو به اسم شرکت بزنه یا با صلح عمری اموالش رو به اسم کسی دیگه کنه اما خودش تا آخر عمر ازش استفاده کنه. باید ثابت کنید که این کارها فقط برای فرار از مهریه بوده.
بررسی اظهارات خود زوج
بعضی وقت ها خود فرد هم ناخواسته حرف هایی میزنه.
- اقرار کتبی یا شفاهی زوج در مراجع قضایی یا نزد شهود مبنی بر قصد فرار از دین: اگه شوهر جایی کتبی یا شفاهی اعتراف کرده که هدفش از این کارها نپرداختن مهریه بوده، این بهترین مدرکه.
مراحل طرح دعوای اثبات معامله به قصد فرار از دین (چطوری شکایت کنیم؟)
حالا که سرنخ ها رو پیدا کردید و مدارک رو جمع کردید، وقتشه که به صورت قانونی اقدام کنید. این مراحل رو قدم به قدم باید طی کنید:
۱. جمع آوری و تدوین مستندات (مثل یه کارآگاه!)
اولین و مهم ترین قدم، اینه که تمام مدارکی که پیدا کردید رو مرتب و منظم کنید. یک چک لیست از تمام مدارک مورد نیاز (مثل اسناد مالکیت، فیش های بانکی، شهادت نامه ها، نامه ی استعلام ها و…) داشته باشید و مطمئن بشید همه چیز کامله. هرچی مدارکتون قوی تر باشه، شانس موفقیت تون بیشتره.
۲. تنظیم دادخواست حقوقی
خب، وقتشه که دادخواست رو تنظیم کنید. این دادخواست باید دقیق و کامل باشه:
- ذکر دقیق خواسته: باید به صراحت بنویسید که چی می خواید. مثلاً می خواید ابطال معامله به قصد فرار از دین رو اعلام کنید و یا استیفای مهریه از عین مال رو بخواید.
- ضرورت خوانده قرار دادن هم زوج (انتقال دهنده) و هم منتقل الیه (دریافت کننده مال): حتماً یادتون باشه که هم شوهرتون که مال رو منتقل کرده، و هم کسی که مال رو دریافت کرده (مثلاً خواهرش یا برادرش)، هر دو رو باید به عنوان خوانده تو دادخواست بیارید تا دادگاه بتونه به پرونده رسیدگی کنه.
۳. مرجع صالح رسیدگی (کدوم دادگاه میره؟)
معمولاً این جور پرونده ها در دادگاه عمومی حقوقی بررسی میشن. اما چون موضوع مربوط به مهریه و اختلافات خانوادگیه، ممکنه در بعضی موارد به دادگاه خانواده هم ارجاع داده بشه. وکیل شما می تونه بهتر راهنماییتون کنه که پرونده رو کجا مطرح کنید.
۴. درخواست تامین خواسته (یه روش برای قفل کردن اموال!)
اینجا یه نکته خیلی مهم داریم: درخواست تامین خواسته. این درخواست مثل یک سپر حفاظتی برای شما عمل می کنه.
- اهمیت این درخواست برای توقیف فوری اموال و جلوگیری از هرگونه انتقال بعدی: با این درخواست، می تونید از دادگاه بخواید که فوری اموال شوهر رو توقیف کنه تا دیگه نتونه اونا رو به کس دیگه ای منتقل کنه یا بفروشه. این کار جلوی فرارهای بعدی رو می گیره.
- قابلیت ارائه این درخواست بدون تودیع خسارت احتمالی (ماده ۲۱۸ مکرر قانون مدنی): خبر خوب اینه که تو این مورد (اثبات معامله به قصد فرار از دین)، بر اساس ماده ۲۱۸ مکرر قانون مدنی، شما نیازی نیست که پول یا وثیقه ای برای تضمین (به عنوان خسارت احتمالی) به دادگاه بدید تا درخواست تامین خواسته شما پذیرفته بشه.
فرق معامله صوری و معامله واقعی به قصد فرار از دین (و چه بلایی سرشون میاد؟)
شاید براتون سوال پیش بیاد که مگه فرقی هم هست بین انواع معامله هایی که با قصد فرار از دین انجام میشن؟ بله، فرق داره و این فرق، تو نتایج قانونی پرونده تون خیلی مهمه.
معامله صوری (همون معامله های الکی)
معامله صوری یعنی چی؟ یعنی یک معامله فقط روی کاغذ و ظاهرش انجام شده، ولی در واقعیت، هیچ قصد و نیتی برای انجام اون معامله وجود نداشته. طرفین فقط خواستن نشون بدن که معامله ای انجام شده، اما واقعاً قصد خرید و فروش یا انتقال مالکیت رو نداشتن. مثل اینه که شما یک شکلات رو به کسی نشون بدید، ولی هیچوقت قصد نداشته باشید که اونو بهش بدید. فقط یه نمایشه.
- پیامد: بازگرداندن مال به مالکیت زوج: اگه ثابت بشه معامله صوری بوده، از اول باطله و انگار هیچوقت اتفاق نیفتاده. پس مال به صورت خودکار برمی گرده به مالکیت شوهر و شما می تونید از اون مال، مهریه تون رو بگیرید.
معامله واقعی به قصد فرار از دین (قصد واقعی پشت معامله هست، اما برای فرار)
اما معامله واقعی به قصد فرار از دین فرق داره. اینجا واقعاً قصد انجام معامله وجود داشته. یعنی شوهر واقعاً قصد داشته مالش رو بفروشه یا ببخشه، اما هدف اصلی و پنهانیش از این کار، نپرداختن مهریه شما بوده. مثلاً شوهر واقعاً ماشینش رو فروخته، ولی پولش رو برداشته و فرار کرده یا قایم کرده تا مهریه نده.
- مسئولیت منتقل الیه مطلع و نحوه استیفای طلب از او: تو این حالت، اگه اون کسی که مال رو خریده، از قصد و نیت شوهر برای فرار از دین خبر داشته باشه، خودش هم مسئول میشه. یعنی شما می تونید مهریه تون رو از محل اون مال یا حتی اگه اون مال رو فروخته باشه، از بقیه اموال اون خریدار بگیرید.
-
یه نکته کلیدی اینجا رأی وحدت رویه شماره ۷۷۴ هیئت عمومی دیوان عالی کشور هست. این رأی میگه که برای اینکه بتونیم بگیم جرمی به اسم فرار از دین اتفاق افتاده و شوهر رو مجازات کیفری کنیم، حتماً باید قبل از انتقال مال، حکم قطعی دادگاه برای بدهی صادر شده باشه. یعنی اگه شوهر قبل از صدور حکم قطعی مهریه، مالش رو منتقل کنه، ممکنه نتونیم از جنبه کیفری مجازاتش کنیم، ولی از جنبه حقوقی (یعنی باطل کردن معامله و برگردوندن مال) همچنان می تونید حقتون رو بگیرید. این رأی تأثیر زیادی روی پرونده های فرار از دین گذاشته.
مستثنیات دین: چه اموالی رو نمیشه بابت مهریه توقیف کرد؟
وقتی صحبت از توقیف اموال برای مهریه میشه، یک سری اموال هستن که قانون میگه مستثنیات دین محسوب میشن. یعنی چی؟ یعنی این اموال رو نمیشه توقیف کرد و بابت بدهی (مثل مهریه) فروخت، چون برای زندگی ضروری و حیاتی هستن.
این اموال چی هستن؟ (تعریف و مثال ها)
مستثنیات دین، اموالی هستن که اگه توقیف بشن، شخص بدهکار (اینجا شوهر) از نظر زندگی به مشکل جدی می خوره و دیگه نمی تونه زندگی اولیه خودش و افراد تحت تکفلش رو اداره کنه. مثل:
- منزل مسکونی در شان مرد: خونه ای که متناسب با وضعیت مالی و اجتماعی اون مرد باشه و برای زندگی خودش و خانواده اش ضروریه. اگه چند تا خونه داشته باشه، فقط یکی از اونا جزو مستثنیات دینه.
- اثاثیه ضروری زندگی برای او و افراد تحت تکفلش: لوازم اولیه و ضروری خونه مثل یخچال، گاز، تلویزیون معمولی، فرش و… (نه وسایل لوکس و گران قیمت).
- ابزار کار: اگه مرد شغل خاصی داره (مثل کشاورز، راننده، پزشک، نجار و…) و برای امرار معاشش به ابزار یا وسیله ای نیاز داره، اون وسیله جزو مستثنیات دینه. مثلاً اگه راننده تاکسیه، تاکسی اش جزو مستثنیات دینه.
- پول نقد به اندازه خرجی یک ماه: مبلغی از پول نقد که برای گذران یک ماه زندگی ضروری باشه.
- حقوق بازنشستگی و وظیفه: حقوقی که برای گذران زندگیه و معمولاً توقیف نمیشه.
اگه شوهر مستثنیات دین رو انتقال بده، باز هم میشه گفت فرار از دین کرده؟
این یک بحث حقوقی نسبتاً پیچیده ست. به طور کلی، چون مستثنیات دین قابل توقیف نیستن، اگه شوهر اون ها رو منتقل کنه، به طلبکار (زن) ضرری نمی رسه که بتونه مهریه رو از اونا بگیره. پس معمولاً انتقال مستثنیات دین مصداق فرار از دین تلقی نمیشه.
- شرایط خاصی که حتی انتقال مستثنیات دین نیز قابل پیگیری است: اما همیشه استثنائاتی وجود داره. اداره کل حقوقی قوه قضاییه در یک نظریه مشورتی گفته که اگه بخشی از اون مال یا کلش در واقع شرایط مستثنیات دین رو نداشته باشه یا بیش از حد شأن باشه، اون موقع می تونه مصداق فرار از دین باشه. مثلاً اگه شوهر شما یک کشنده سنگین چند میلیاردی داره که ابزار کارشه و اون رو می فروشه، میشه این بحث رو مطرح کرد که می تونسته یک خودروی ارزون تر بخره و با بقیه پول مهریه شما رو بده. تشخیص این موضوع با قاضی پرونده است.
چطوری از فرار از دین مهریه پیشگیری کنیم؟ (راهکارهای محافظت از خود)
همیشه می گن پیشگیری بهتر از درمانه، مخصوصاً تو مسائل حقوقی که پیچیدگی های خاص خودش رو داره. اگه هنوز مشکلی پیش نیومده یا در حال طلاق توافقی هستید، با رعایت چند نکته می تونید تا حد زیادی از وقوع این مشکلات جلوگیری کنید.
۱. اقدامات پیش از عقد (قبل از اینکه کار از کار بگذره)
بهترین زمان برای محافظت از حقوق، همون ابتدای راهه، یعنی قبل از اینکه پای عقد و ازدواج وسط بیاد. تو این مرحله، حتماً به این موارد دقت کنید:
- تنظیم مهریه عندالمطالبه: حتماً حواستون باشه که مهریه شما تو سند ازدواج به صورت عندالمطالبه قید بشه. این یعنی شما هر وقت بخواید، می تونید مهریه تون رو از شوهرتون طلب کنید و منتظر هیچ شرطی مثل توانایی مالی مرد یا فوتش نمونید.
- تعیین مهریه به صورت سکه: با توجه به نوسانات اقتصادی کشور، معمولاً تعیین مهریه به صورت سکه طلا، ارزش اون رو در طول زمان حفظ می کنه. اگه مهریه رو به پول رایج تعیین کنید، ممکنه سال ها بعد ارزشش خیلی کم شده باشه.
- اخذ ضمانت: اگه ممکنه، برای تضمین پرداخت مهریه، از شوهرتون بخواید ضمانت هایی مثل سفته، چک یا حتی وثیقه ملکی (اگه دارایی داره) بده. این کار می تونه خیلی خیال شما رو راحت کنه.
۲. اقدامات پس از عقد (اگه حس کردید مشکلی هست)
حالا اگه عقد کردید و حس می کنید ممکنه شوهرتون قصد داشته باشه از پرداخت مهریه فرار کنه، باید سریع تر و هوشمندانه تر عمل کنید:
- آگاهی حقوقی: همیشه سعی کنید از حقوق و قوانین مربوط به مهریه و فرار از دین آگاه باشید. هرچی بیشتر بدونید، بهتر می تونید از خودتون دفاع کنید.
- اقدام به موقع برای مطالبه و توقیف اموال: اگه شک کردید که شوهرتون داره اموالش رو منتقل می کنه، سریعاً اقدام کنید و مهریه تون رو از طریق دادگاه یا اداره ثبت اسناد مطالبه کنید. همزمان می تونید درخواست تامین خواسته بدید تا اموالش توقیف بشن و نتونه اونا رو به کس دیگه منتقل کنه. وقت کشی تو اینجور موارد به ضرر شما تموم میشه.
- مشاوره با وکیل متخصص: بهترین کاری که می تونید بکنید، مشورت با یک وکیل متخصص تو زمینه دعاوی خانوادگی و مهریه است. یک وکیل خوب می تونه پرونده شما رو از همون اول به بهترین شکل ممکن پیگیری کنه و بهتون کمک کنه تا حقتون رو پس بگیرید.
نتیجه گیری
همونطور که دیدیم، اثبات فرار از دین مهریه، هرچند ممکنه در نگاه اول کار سختی به نظر بیاد، اما با آگاهی از قوانین، جمع آوری دقیق مدارک و شواهد، و اقدام به موقع، کاملاً امکان پذیره. قانون پشت شماست و ابزارهای لازم برای احقاق حق رو فراهم کرده.
یادتون باشه که مهریه حق مسلم شماست و هیچکس نباید اجازه داشته باشه که از زیر بار پرداختش شونه خالی کنه. با شناخت راهکارهای قانونی، می تونید از بروز مشکلات بزرگ تر جلوگیری کنید و در صورت لزوم، با استفاده از همین راه ها، حقتون رو پس بگیرید. توصیه آخر ما اینه که هرگز تو این مسیر تنها نمونید و از مشورت و کمک یک وکیل متخصص و باتجربه استفاده کنید تا پرونده تون با بیشترین شانس موفقیت پیش بره.