تعرفه مالیات 1402 چند است؟

مالیات بر ارزش افزوده در سال 1400 با تحولات زیادی همراه بود. از تغییر نرخ ها و مآخذ دریافت مالیات گرفته تا تغییرات گسترده ای که در معافیت های مالیاتی و فرایند دادرسی مالیاتی اتفاق افتاده است. در این مقاله سعی می کنیم که بیشتر درباره تغییراتی که در نرخ های مالیاتی اتفاق افتاده است بنویسیم.برای اینکه بفهمیم نرخ های مالیات بر ارزش افزوده در سال 1402 به چه شکلی هستند باید به قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده یا همان قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده که از تاریخ 13 دی 1400 وارد فاز اجرایی شده است رجوع کنیم. پیش از آنکه اطلاعات دقیق نرخ های جدید مالیات بر ارزش افزوده را بررسی کنیم به شما پیشنهاد می کنیم 4 پادکستی که درباره موضوع مالیات بر ارزش افزوده و خدمات مشاوره مالیاتی ضبط کردیم را به صورت کامل گوش کنید.

پادکست های رادیو مالی با موضوع مالیات بر ارزش افزوده

اگر اهل پادکست گوش کردن هستید، رادیو مالی سپیدار سیستم پادکست ویژه ای را برای آموزش مالیات تهیه کرده است. این پادکست ها با حضور برترین اساتید و خبرگان حسابداری کشور تهیه و به رایگان قابل استفاده است. پیشنهاد می کنیم اگر شنیدن پادکست را به خواندن درباره و مالیات حقوق ترجیح می دهید، همین الان اپیزودهای ما را در پادکست رادیو مالی گوش کنید. به شما اطمینان می دهیم که به تمامی سوالات شما درباره مالیات حقوق پاسخ گفته ایم.  روش ها و مراحل اعتراض به مالیات مربوط به آن همواره از مفاهیم مورد توجه مودیان مالیاتی و فعالین اقتصادی بوده است.

اتفاق مهمی که درباره نرخ مالیات بر ارزش افزوده افتاده این است که در قانون جدید نرخ عوارض و مالیات بر ارزش افزوده به صورت جداگانه بیان نشده اند. در قانون قبلی از 9 درصد مالیاتی که با عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می شد، 3 درصد مربوط به عوارض بود. در قانون جدید نرخ رسمی مالیات بر ارزش افزوده برای عموم کالاها برابر با 9 درصد است.

البته باید به این نکته دقت داشته باشید که کالاهایی هم وجود دارند که ارزش افزوده آنها باید با نرخ های خاص پرداخته شوند. این نرخ های خاص می توانند پایین تر و یا بالاتر از نرخ رسمی 9 درصد اعلام شده باشند؛ برای مثال داروها و لوازم درمانی وارداتی با نرخ ارزش افزوده کمتر از 9 درصد و دخانیات با نرخ بالاتر از 9 درصد محاسبه می شوند.

بر اساس ابلاغیه ای که در تاریخ 28/12/1400 مدیر کل واردات گمرک درباره مصوبه ای که شورای عالی هماهنگی اقتصادی در رابطه با مالیات برخی از کالاهای اساسی داشته است، از تاریخی که قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده وارد مرحله اجرایی شده است تا پایان سال 1402 نرخ مالیات بر ارزش افزوده واردات گندم، برنج، دانه های روغنی، انواع روغن خام، قند، شکر و گوشت قرمز معادل یک درصد تعیین شده است.

نرخ مالیات بر ارزش افزوده از سال 1387 تا 1402

قانون مالیات بر ارزش افزوده در 53 ماده و 47 تبصره در تاریخ 17/02/1387 در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب شده است تا برای مدت آزمایشی 5 سال از تاریخ اول مهرماه 1387 به اجرا گذاشته شود. بعد از گذشت 5 سال از قانون اولیه مالیات بر ارزش افزوده باید قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده تهیه و اجرا می شد که به دلایل ناهماهنگی های موجود در دولت ها و مجلس هایی که در چند سال گذشته وجود داشته اند، قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده بالاخره در خرداد ماه 1400 تصویب و در دی ماه اجرایی شد.

در ابتدا نرخ مالیات بر ارزش افزوده برابر با 3 درصد تصویب شد و سپس در سال های بعدی این نرخ افزایش یافت. در جدول زیر نرخ های مالیات بر ارزش افزوده از ابتدای تصویب این قانون (سال 87) تا کنون را می توانید ببینید:

سال	ضریب عوارض	ضریب مالیات	ضریب مالیات بر ارزش افزوده
1387	1.5%	1.5%	3%
1388	1.5%	1.5%	3%
1389	1.5%	1.5%	3%
1390	1.8%	2.2%	4%
1391	2.1%	2.9%	5%
1392	2.4%	3.6%	6%
1393	2.7%	5.3%	8%
1394	3%	6%	9%
1395	3%	6%	9%
1396	3%	6%	9%
1397	3%	6%	9%
1398	3%	6%	9%
1399	3%	6%	9%
1400	3%	6%	9%
1401	–	9%	9%
1402	–	9%	9%

با بررسی این جدول می توانید روند افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده را از ابتدای اجرای قانون موقت مالیات بر ارزش افزوده تا کنون که قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده اجرایی شده است ببینید.

قانون مالیات بر ارزش افزوده 1402

از 13 دی 1400، قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده یا همان قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده اجرایی شد. طبق این قانون، جدید، نرخ مالیات بر ارزش افزوده بر اساس تجمیع عوارض و مالیات محاسبه نمی شود؛ بلکه فقط یک نرخ 9 درصد به صورت مقطوع برای محاسبه مالیات ارزش افزوده سال 1402 و سال های آینده به کار گرفته خواهد شد. علاوه بر این، در قانون جدید ارزش افزوده نرخ مالیات ارزش افزوده برای برخی کالاهای خاص مانند واردات دارو، واکسن، لوازم مصرفی درمانی و لوازم توان بخشی با تغییراتی همراه بوده است. در واقع اگر به دلیل نیاز بازار مجبور به واردات این کالاها هستیم، نرخ مالیات ارزش افزوده  آنها 3 درصد خواهد بود.

یکی دیگر از تغییرات مهم در قانون جدید ارزش افزوده 1402 مربوط به معافیت هایی می شود که به برخی از کالاها و خدمات تعلق می گیرد و در ادامه این مقاله آنها را بررسی خواهیم کرد.

آیا الزامی برای تفکیک عوارض و مالیات وجود دارد؟

گرچه در متون قانونی دیده می شود که گاها نرخ عوارض و مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر سلامت را تفکیک می کنند اما برای شرکت ها هیچ الزامی وجود ندارد که بخواهند این نرخ ها را به صورت جداگانه اعمال و در محاسباتشان بیاورند. در قانون موقت مالیات ارزش افزوده، برای محاسبه این مالیات اعلام می شد که 3 درصد بابت عوارض و 6 درصد بابت مالیات کسر می شود. اما در قانون مالیات بر ارزش افزوده 1402، این ارقام تجمیع شده اند و در نتیجه فقط بر اساس نرخ 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده باید محاسبات انجام و گزارش ها تهیه شوند.

آیا نرخ مالیات بر ارزش افزوده  اعلام شده برای همه کالاها و خدمات ثابت است؟

ارزش افزوده سال 1402 برای عموم کالاها و خدمات با نرخ مالیات بر ارزش افزوده 9 درصدی که اعلام شده است محاسبه می شود. اما کالا و خدماتی هم وجود دارند که از این ضرایب مستثنی هستند. برای مثال نرخ واردات کالاهای ضروری مانند گندم، گوشت و قند و شکر معادل یک درصد است. برای واردات واکسن و داروهای کمیاب نیز نرخ 3 درصد تعلق گرفته است. علاوه بر این کالاهایی با عنوان کالاهای خاص وجود دارند مانند دخانیات و نوشابه که برای سلامتی مضر هستند و نرخ های بسیار بالاتری برای مالیات بر ارزش افزوده باید بپردازند.

برای مثال نرخ مالیات بر ارزش افزوده سیگار تولید داخل برابر 25 درصد و نرخ مالیات بر ارزش افزوده سیگار وارداتی برابر 65 درصد است.

در قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده چه کالا و خدماتی معاف هستند؟

معافیت های ارزش افزوده 1402 تغییرات زیادی پیدا کرده اند. در قسمت زیر برخی از مهم ترین کالاهایی که معاف هستند را نام می بریم:

• کلیه محصولات کشاورزی فرآوری نشده
• فرش دستباف و مواد اولیه اصلی آن و صنایع دستی تولید داخل
• انواع دارو و واکسن انسانی و دامی
• انواع شمش طلا و حواله های کاغذی دارای پشتوانه صد در صدی طلا
• شیر، پنیر، ماست، تخم ماکیان، برنج، حبوبات، روغن های خوراکی و انواع گوشت و فراورده های گوشتی.

لیست کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده نیز تغییراتی داشته که برخی از مهم ترین آنها را در ادامه نام می بریم:

• خدمات چاپ و انتشار روزنامه و کتاب
• خدمات درمان و توانبخشی و حمایتی
• خدمات بازار سرمایه
• خدمات حمل و نقل درون و برون شهری
• خدمات بیمه های عمر، زندگی، کشاورزی و درمان تکمیلی.

بخشنامه ارزش افزوده سال 1401

سازمان امور مالیاتی به صورت منظم بخشنامه های جدیدی را درباره مالیات ارزش افزوده صادر می کند. در اینجا تصمیم داریم که به دو مورد بخشنامه جدید ارزش افزوده سال 1401 اشاره کنیم. یکی از آخرین بخشنامه ها مربوط به 4 دی 1401 است که طی دو بخشنامه در رابطه با معافیت های ارزش افزوده ، لیست کامل کالاها و خدمات مشمول معافیت جزء الف ماده 9 قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده در آن مشخص شده است. دوره آموزش حسابداری مالیاتی را در سایت آموزشی جامع مالیات زیربه صورت دوره و دانستنی های کامل مالیاتی به صورت رایگان ببینید.

برای دانلود فهرست کالاهای معاف از ارزش افزوده می توانید بر روی دکمه زیر کلیک کنید:

همچنین برای دانلود فهرست خدمات معاف از ارزش افزوده سال 1402 می توانید بر روی دکمه زیر کلیک کنید: