سبک زندگی

زمان معتبر در خصوص تعیین میزان ثلث چه زمانی است؟

: اخبار و اطلاعیه ها

دینا » حقوقی » وصیت » تا چه میزان از اموال را می توان وصیت کرد ؟

“;

myFunction();

}
else
{ alert(“اطلاعات را به درستی تکمیل نمایید”);
document.getElementById(“txtHint”).innerHTML=xmlhttp.responseText;
document.getElementById(“txtHint”).innerHTML=”;
document.getElementById(‘payam’).innerHTML=”
}
}
}

xmlhttp.open(“GET”,”https://www.heyvalaw.com/inc/comments.php?q=”+str+ “&name2=” +str2+ “&text2=” +str3+ “&idcc=” +str4+ “&hiddenrid=” +str5+ “&t1=” +str6,true);
xmlhttp.send();
}


ثلث چیست؟

گرچه طبق شرع مبین اسلام، انسان حق دارد به ثلث مالش وصیت کند، تا در هر موردی که بخواهد بعد از مردنش هزینه گردد، اما وصیت به ثلث، نوعی اجحاف در حق وارث است.

امیر المومنین (ع) می فرمایند: نزد من، عزیزتر است که به یک پنجم مالم وصیت کنم، تا یک چهارم و یک چهارم بهتر است از این که به ثلث وصیت کنم. و چیزی برای ورثه ام باقی نگذارم و امام صادق (ع) می فرماید: کسی که ثلث مالش را وصیت کند، به ورثه ضرر رسانده است.

به نظر می رسد بهترین گزینه در این زمینه، وصیت به مقداری از مال است که از یک پنجم کل اموال تجاوز نکند. چنانچه امیر المومنین (ع) می فرمایند: وصیت، به یک پنجم مال است. چون خداوند نیز برای خودش به خمس رضایت داده است ((فَانّ الله خٌمٌسَه)) برای خدا است خمس مال و فرمود: خمس مال، اعتدال و میانه روی است.یک چهارم جهد و به مشقت انداختن است و ثلث ظلم به وراث است.

تعیین مقدار ثلث مال

فرض مسئله این است که قطع نظر از اجازه دادن وارثان به عنوان مقدمه تصمیم و آگاهی آنان ، تعیین مقدار ثلث ضروری می نماید . در این صورت باید دید ارکان و اجزاء ترکه چیست و چه اندازه اریابی می شود و چه میزان بابت دیون از آن کاست تا میزان خالص ترکه بدست آید . پس دست یابی به میزان ثلث ، در سه مرحله انجام می پذیرد :

1 ) تعیین اموال موصی ، 2 ) تقویم آن ، 3 ) کسر دیون ترکه .

1. در بحث نخست قاعده این است که تمام اموال و حقوق مالی و طلب های موصی ، یعنی آن جزء مثبت دارایی او در زمان فوت است ، در این محاسبه منظور شود ، هر چند نسبت به آن وصیتی شده یا بعد از فوت به دلیلی تلف شده باشد . ماده 845 ق . م . ، در بیان این قاعده و با تکیه بر تاریخ محاسبه می گوید : (( میزان ثلث ، به اعتبار دارایی موصی در حین وفات معین می شود ، نه به اعتبار دارایی او در حین وصیت )) .

در این محاسبه ، هم اموال و حقوق مالی موجود در زمان فوت در نظر گرفته می شود و هم آنچه سبب تملک آن به وسیله موصی فراهم آمده و بعد از فوت به ترکه افزوده شده است : به عنوان مثال اگر به حساب پس انداز یا سهام او جایزه و سودی تعلق گیرد یا در توری که او گسترده ماهی بیفتد ، باید آن را در حکم ترکه مان فوت شمرد زیرا منشاء و سبب تملک این اموال در زمان حیات موصی فراهم آمده است . دیه نیز بر طبق همین قاعده در حکم مال متوفی است و نظری که دیه را از اموال وارثان شمرده مجهور مانده است . بر عکس وجه بیمه عمر که دینفع معین دارد در زمره ترکه نمی آید هرچند که این ذینفع یا چندتن معین از وارثان باشد .

2. در مرحله دوم نیز معیار ارزیابی بهای ترکه در لحظه مرگ است و تغییر قیمت ها در این محاسبه اثر ندارد ، زیرا تاریخ برخورد حقوق موصی و وارثان و انتقال ترکه در همان زمان است . تقویم ترکه ممکن است به تراضی انجام پذیرد ، مگر این که درباره غایب یا محجور باشد که در این صورت رجوع به کارشناس و نظارت دادگاه ضروری است ( مستفاده از ماده 313 ق . ا . ج . ) هرچند تقویم را خود موصی کرده باشد.

3. ثلث از دارایی خالص متوفی به هنگام مرگ ، سهم قابل تصرف است و بخشی از دارایی که به مصرف پرداخت دیون می رسد ، در محاسبات ثلث منظور نمی شود . محاسبه نشدن دیون نتیجه تقدم آنها بر وصیت است : هزینه کفن و دفن و حفظ و اداره تصفیه و تقسیم ترکه را نیز باید در زمره دیون آورد . همچنین است مالیات ها و عوارضی که تا روز مرگ موصی بر عهده او بوده است . ولی مالیات بر ارث دین وارثان است و به مورث ارتباطی ندارد . واجبات مالی به طور کلی از اصل ترکه برداشته می شود ولی در مورد واجبات بدنی مانند هزینه نماز و روزه اختلاف است و مشهور فقیهان آن را در شمار دیون نمی آورند و قانون مدنی از این نظر پیروی کرده است .

وصیت ثلث مال

اگرچه وصیت کننده (موصی) می‌تواند تمامی اموال و دارایی هایش را برای بعد از فوت وصیت نماید، اما این ورثه هستند که باید وصیت بیشتر از ثلث را قبول نمایند. در واقع، زمانیکه متوفی بیشتر از ثلث اموال خود را وصیت کرده باشد ورثه می‌توانند این وصیت را قبول یا رد کنند که این امر برای رعایت حقوق ورثه است. اگر ورثه وصیت بیشتر از یک سوم را رد کنند تنها تا همان میزان یک سوم به وصیت عمل می‌شود؛ اما اگر قبول کنند وصیت اجرا خواهد شد.

اگر تعدادی از ورثه وصیت بیشتر از ثلث را رد کنند، ولی تعدادی از ورثه آن را قبول کنند، در این صورت مقدار بیش از ثلث فقط از سهم الارث کسانی که آن را پذیرفته اند، کسر خواهد شد. به عنوان مثال در صورتی که دارایی متوفی معادل 120 میلیون باشد، وصیت او تا میزان یک سوم یعنی 40 میلیون نیازی به رضایت ورثه نخواهد داشت. اما اگر بیشتر از ثلث آن مثلا 50 میلیون را وصیت نماید، مقداری که بیشتر از یک سوم وصیت شده (10 میلیون) سهم ورثه است و به نسبت سهم الارث قانونی میان آن‌ها تقسیم می‌شود. حال هرکدام از ورثه که بخواهند وصیت مازاد (10 میلیون) را قبول کنند، در واقع از سهم الارث خودشان کم می‌شود تا به وصیت عمل شود.

آنچه گفته شد در همه انواع وصیت نامه باید رعایت شود به این معنی که اگر فردی وصیت نامه رسمی تنظیم کرد، به موجب این وصیت نامه هم نمیتواند بیشتر از یک سوم اموال را وصیت کند. در غیر این صورت به اجازه ورثه نیاز دارد.

دیدگاهتان را بنویسید