چه غذاهایی باید برای کبد چرب بخوریم
در این مقاله با رژیم غذایی درمان کبد چرب بیشتر آشنا می‌شویم تا با یکی از شایع‌ترین بیماری‌های این سال‌ها مقابله کنیم.
کبد یکی از ارگان‌های حیاتی بدن انسان است که پالایش همه مواد غذایی خورده شده را بر عهده می‌گیرد. کبد چرب یک بیماری پیشرونده و مزمن است که باید درمان و کنترل آن را جدی بگیریم. سبک زندگی سالم و اعتدال و میانه روی در رژیم غذایی بهترین راه برای حفظ سلامت کبد است.
کبد چرب چیست؟
بدن در بسیاری از مناطق چربی را به عنوان انرژی و عایق بدن ذخیره می‌کند. کبد تا حدودی از چربی تشکیل شده است، اما اگر مقدار چربی در کبد خیلی زیاد باشد، ممکن است نشانه‌ای از بیماری کبد چرب باشد. به جمع شدن چربی در کبد اصطلاحاً کبد چرب می‌گویند. در حالت طبیعی چربی در کبد وجود دارد، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ یا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد مستعد ابتلا به بیماری کبد چرب می‌شود.
کبد چرب یک بیماری درمان پذیر است ولی بعضی اوقات می‌تواند اثرات و عوارض خطرناکی داشته باشد. کبد چرب معمولاً نشانه و علامتی نداشته و باعـث آسیبی همیشگی و برگشت پذیر نمی‌شود.
دو نوع بیماری کبد چرب وجود دارد: بیماری کبد چرب الکلی و بیماری کبد چرب غیرالکلی. همچنین ممکن است به دلیل بارداری بیماری کبد چرب در زنان رخ دهد. بیماری کبد چرب به کبد آسیب می‌رساند، این بیماری امکان دارد نتیجه بسياري از بیماری‌ها و يا رژیم‌های بد تغذیه‌ای در بدن ايجاد شود.
انباشته شدن چربي در سلول‌های كبدی می‌تواند به التهاب اين سلول‌ها منجر شود. مصرفي برخي داروها، چاقی و يا اضافه وزن، كم تحركی و مصرف مشروبات الكلی منجر به بروز كبد چرب می‌شوند. هنگامی که کبد قادر به انجام وظایف خود (در اثر بیماری کبد چرب) به طور مؤثر نباشد، فرد را در معرض خطر و مشکلات دیگر در سراسر بدن قرار می‌دهد. درمان اولیه برای بیماری کبد چرب مربوط به تغییر در رژیم غذایی و ورزش است، اگرچه ممکن است بعضی از افراد برای درمان بیشتر به پزشک متخصص گوارش و کبد مراجعه کنند.
رژیم غذایی درمان کبد چرب
یکی از راه‌های اصلی درمان بیماری کبد چرب، صرف نظر از نوع آن، با رژیم غذایی است. همانطور که از نام آن پیداست، بیماری کبد چرب به این معنی است که شما در کبد بیش از حد چربی دارید. در بدن سالم، کبد به حذف سموم کمک می‌کند و پروتئین گوارشی صفرا را تولید می‌کند. بیماری کبد چرب به کبد آسیب می‌رساند و از کارکردن طبیعی آن جلوگیری می‌کند. به طور کلی، رژیم غذایی درمان کبد چرب شامل موارد زیر است:
- مقدار زیادی میوه و سبزیجات
- گیاهان دارای فیبر زیاد مانند حبوبات و دانه‌های کامل
- میزان حداقلی قند، نمک، چربی ترانس، کربوهیدرات‌های تصفیه شده و چربی اشباع شده
- فاقد الکل
رژیم غذایی کم چرب و کم کالری می‌تواند به کاهش وزن و کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب کمک کند. در حالت ایده آل، اگر شما اضافه وزن دارید، باید حداقل ۱۰ درصد وزن بدن خود را از دست بدهید.
غذاهای مجاز در رژیم غذایی درمان کبد چرب
رژیم غذایی درمان کبد چرب شامل انواع مختلفی از غذاها می‌شود. کاهش کالری و خوردن فیبر زیاد و غذاهای طبیعی یک نقطه شروع خوب برای آغاز درمان کبد چرب است. خوردن غذاهای حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده، فیبر و پروتئین می‌تواند به بدن کمک کند تا انرژی کامل داشته باشد. غذاهایی که التهاب را کاهش می‌دهند یا به بدن در کاهش التهاب کمک می‌کنند نیز اهمیت دارند.
بعضی از مردم به دنبال برنامه رژیم خاصی مانند رژیم غذایی گیاهی یا رژیم مدیترانه‌ای می‌روند. متخصص تغذیه اغلب می‌تواند به فرد کمک کند یک برنامه رژیم غذایی درمان کبد چرب مناسب برای سلیقه‌ها، علائم و وضعیت سلامتی خود داشته باشید.
علاوه بر دستورالعمل‌های اساسی و رژیم‌های غذایی خاص، غذاهای خاصی نیز وجود دارد که ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری کبدی چرب مفید باشد، شما می‌توانید با گنجاندن آنها در سبد غذایی خود، از رژیم غذایی درمان کبد چرب پیروی کنید. از غذاها و گیاهان موجود در رژیم غذایی کبد چرب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سیر
سیر یکی از مهم‌ترین رژیم‌های غذایی درمانی کبد چرب است و ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب مفید باشد. مطالعات پزشکی نشان داده که مکمل‌های پودر سیر به کاهش وزن و چربی بدن افراد مبتلا به بیماری کبد چرب کمک می‌کند.
کلم بروکلی
خوردن انواع سبزیجات مختلف برای بیماری کبد چرب مفید است، اما بروکلی یکی از سبزیجات است که فرد باید در مورد گنجاندن آن در رژیم غذایی به آن فکر کند. مصرف طولانی مدت کلم بروکلی باعث جلوگیری از افزایش چربی در کبد می‌شود.
چای سبز
استفاده از چای سبز برای اهداف دارویی روشی است که از هزاران سال پیش تاکنون ادامه دارد چای سبز به کاهش میزان چربی بدن و چربی خون کمک می‌کند. سطوح آنتی‌اکسیدانی در چای سبز نیز ممکن است برای کاهش التهاب بدن و کبد مفید باشد.
بادام زمینی
کبد چرب در مراحل آخر بیماری، درمان کامل ندارد و تنها می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. مصرف چربی اشباع عملکرد کبد را با مشکل مواجه می کند. از طرفی ارگان‌های داخلی بدن نیاز به چربی‌های خوب و غیر اشباع دارند تا بتوانند املاح و ویتامین‌های لازم را دریافت و جذب کنند.
بادام زمینی حاوی مقادیر بالای چربی‌های غیر اشباع و مفید برای سلامتی بدن است که هیچ آسیبی به کبد و ارگان‌های حیاتی بدن نمی رساند. تاثیر بادام زمینی در کاهش وزن شگفت انگیز است. بیماران با یک رژیم لاغری حاوی بادام زمینی و کم کردن میزان چربی مضر بدن می توانند فشار به کبد را کم کرده و روند درمان را تسهیل کنند.
گردو
گرود غنی از امگا ۳ است و گنجاندن آن در رژیم غذایی درمان کبد چرب لازم و ضروری است. مطالعات نشان می‌دهد که خوردن گردو پیشرفت‌های عملکرد کبدی را در افراد مبتلا به بیماری کبدی چرب غیر الکلی بهبود می‌بخشد.
اسیدهای چرب امگا ۳
بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که اسیدهای چرب امگا ۳ در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب، افزایش چربی‌های کبدی و میزان کلسترول HDL را بهبود می‌بخشد. خوردن غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ ممکن است به کاهش چربی کبد کمک کند. این غذاها شامل ماهی قزل آلا، ساردین، گردو و تخم کتان می‌شوند که شما می‌توانید آنها را در رژیم غذایی درمان کبد چرب خود بگنجانید.
آووکادو
آووکادو غنی از چربی‌های سالم است، اما حاوی مواد مغذی ضدالتهابی و فیبر محلول است که می‌تواند به کاهش قند خون و استرس اکسیداتیو در بدن کمک کند.
پروتئین سویا یا پروتئین وی (آب پنیر)
بعضی از پروتئین‌ها می‌توانند بدن را در مقابل بیماری کبد چرب محافظت کنند. به نظر می‌رسد پروتئین سویا و آب پنیر برای کمک به توازن اثرات مصرف کربوهیدرات ساده و کاهش میزان قند خون مفید باشند. مصرف این پروتئین‌ها همچنین به بدن کمک می‌کند که توده عضلانی را حفظ کند و وزن کلی را کاهش دهد.
قهوه
نوشیدن قهوه یک مراسم صبحگاهی برای بسیاری از مردم است، اما ممکن است مصرف قهوه بیشتر از آن چیزی باشد که به نظر می‌رسد. قهوه حاوی اسید کلروژنیک است که یک ترکیب قوی و دارای خواص آنتی‌اکسیدان و ضدالتهابی است. همچنین قهوه باعث کاهش کلسترول و فشار خون می‌شود.
به نظر می‌رسد قهوه به محافظت از بدن در برابر بیماری کبد چرب غیرالکلی کمک می‌کند. اضافه کردن قهوه به رژیم غذایی، ممکن است علاوه بر رژیم غذایی درمان کبد چرب برای افراد بیمار، برای سایر افراد نیز عالی و پیشگیرانه باشد.
غذاهای ممنوعه در رژیم غذایی درمان کبد چرب
اضافه کردن غذاهای سالم به رژیم غذایی درمان کبد چرب، یکی از راه‌های مدیریت بیماری کبد چرب است. با این حال، برای افرادی که مبتلا به بیماری کبد چرب هستند و غذاهای خاصی را مصرف می‌کنند، محدود کردن مصرف برخی از غذاها اهمیت زیادی دارد.
شکر و قند
قند و شکر می‌تواند به افزایش قند خون و افزایش چربی در کبد کمک کند. در رژیم غذایی درمان کبد چرب باید از مصرف قند و شکر در غذاها و محصولات فرآوری شده اجتناب کرد. قندهای اضافه شده در غذاهای بسته بندی، محصولات پخته شده و حتی قهوه و چای خریداری شده وجود دارند. اجتناب از قندهای دیگر، از جمله فروکتوز و شربت ذرت، همچنین می‌تواند به کمترین مقدار چربی در کبد کمک کند.
الکل
الکل یک عامل خطر مهم برای افرادی است که بیماری کبدی چرب دارند. الکل بر کبد تأثیر می‌گذارد و باعث بیماری کبد چرب الکلی و سایر بیماری‌های کبدی مانند سیروز کبدی می‌شود. فرد مبتلا به بیماری کبد چرب باید الکل را از رژیم غذایی خود حذف کند.
دانه‌های تصفیه شده
دانه‌های پردازش شده و تصفیه شده در نان سفید، ماکارونی و برنج سفید وجود دارد. این دانه‌های بسیار پردازش شده‌اند فیبر خود را از دست داده‌اند که می‌تواند قند خون را به سرعت افزایش دهند.
غذاهای سرخ شده یا شور
غذاهای سرخ شده یا شور ممکن است کالری بدن را افزایش داده و خطر افزایش وزن را در پی داشته باشند. اضافه کردن ادویه‌جات اضافی و گیاهان به وعده غذایی یک راه عالی برای ساخت غذاهای طعم دهنده بدون نمک است.
گوشت
گوشت قرمز، حاوی چربی‌های اشباع بالا است که باید افرادی بیماری کبد چرب دارند، سعی کنند از آن اجتناب کنند. گوشت سفید، ماهی، مرغ جایگزین خوبی برای گوشت قرمز است، اما گوشت ماهی ممکن است بهترین انتخاب باشد.
تغییر سبک زندگی برای درمان کبد چرب
ورزش منظم برای کسانی که بیماری کبد چرب دارند، مهم است زیرا علائم بیماری را کاهش می‌دهد. ورزش منظم برای همه مهم است، اما برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب مفیدتر است. از دست دادن وزن بیش از حد و حفظ شکل بدن با ورزش ممکن است به کاهش علائم بیماری کبد چرب کمک کند.
حتی ۳۰ دقیقه تمرین متوسط ۳ تا ۵ بار در هفته می‌تواند به فرد کمک کند که احساس راحتی بیشتر و علائم بیماری کمتری داشته باشد. ورزش، همراه با رژیم غذایی درمان کبد چرب، می‌تواند به شما در کاهش وزن اضافی و کنترل بیماری کبد چرب کمک کند. میزان چربی اشباع شده و قندتان را برای کنترل سطح کلسترول و تری گلیسیرید خون خود کنترل کنید.
اگر رژیم غذایی و ورزش برای کاهش کلسترول شما کافی نیست، از پزشک خود در مورد مصرف دارو مشورت بگیرید. دیابت و بیماری کبد چرب اغلب با یکدیگر همراه می‌شوند. رژیم غذایی و ورزش می‌تواند به شما در کنترل هر دو شرایط کمک کند. اگر قند خون شما هنوز هم بالا باشد، پزشک شما می‌تواند دارو را برای کاهش آن تجویز کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟
اگر رژیم غذایی و ورزش به اندازه کافی برای کنترل علائم بیماری کبد چرب مفید نباشند، ممکن است زمان آن باشد که به دیدن یک پزشک متخصص بروید. پزشک می‌تواند یک تجزیه و تحلیل کامل از شرایط شما و سطح بیماری بکنید و دارو برای کنترل بیماری تجویز کند یا فرد را به یک متخصص تغذیه راهنمایی کند تا بتواند یک برنامه رژیم غذایی درمان کبد چرب را برای او تدوین کند. شما می‌توانید برای بررسی شرایط و سطح بیماری کبد چرب به متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید،
منابع:
healthline
medicalnewstoday
برای کبد چرب چی بخوریم؟ لیست غذاهای مفید برای کبد
برای اینکه کبد سالمی داشته باشید، باید غذاهای مفید بخورید و تحرک کافی داشته باشید. اما چه غذاهایی برای سلامت کبد مفید هستند؟ افرادی که کبد چرب دارند چه غذاهایی باید بخورند؟ غذاهای زیادی وجود دارند که می‌توانند به سلامت کبد کمک کنند اما برخی غذاها تاثیر بسیار بیشتری روی سلامت کبد دارند که در این مطلب آنها را معرفی کرده‌ایم.
مواد غذایی مفید برای کبد چرب
1. مصرف قهوه
مصرف قهوه به کاهش سطح آنزیم‌های غیر طبیعی کبد کمک می کند. مطالعات نشان می‌دهد افراد دارای بیماری کبد چرب که در رژیم غذایی خود از نوشیدنی قهوه استفاده می‌کنند، آسیب کمتری نسبت به افراد دارای همین بیماری ولی بدون مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار، به کبد خود وارد می‌کنند. به نظر می رسد مصرف کافئین سبب کاهش حجم آنزیم‌های کبدی غیر معمول در افراد در معرض خطر کبد چرب می‌شود.
2. مصرف سبزیجات
مصرف سبزیجات جهت جلوگیری از ساخته شدن چربی توصیه شده است. به نظر می رسد کلم بروکلی مانع از ساخته شدن چربی در کبد موش می شود. مصرف دیگر سبزیجات مانند اسفناج، کلم بروکسل و کلم پیچ علاوه بر کمک به درمان کبد چرب می تواند جهت کاهش وزن نیز موثر باشد.
می توانید از دستورالعمل بنیاد کبد کانادا برای گیاهخواران استفاده کنید که به شما امکان می دهد بدون از دست رفتن طعم ها و چاشنی ها مقدار زیادی از کالری غذاها را کاهش دهید.
3. مصرف توفو – Tofu
توفو (Tofu) چیست؟ توفو یا پنیر لوبیا، غذایی است که از فرایند بستن شیر سویا به دست می‌آید. توفو جهت کاهش ساخته شدن چربی بسیار مفید است. مطالعات انجام گرفته در دانشگاه ایلینویز (Illinois) بر روی موش ها نشان داد، پروتئین سویا که از لحاظ مواد تشکیل دهنده مشابه توفو می باشد می تواند سبب کاهش ساخته شدن چربی در کبد شود. لازم به ذکر است که توفو کم چرب بوده ولی دارای پروتئین زیاد می باشد.
4. مصرف ماهی
مصرف ماهی جهت کاهش تورم و تنظیم چربی مفید است. ماهی های چرب مانند ماهی سالمون، ساردین، تونا و قزل آلا منبع غنی از اسید های چرب امگا3 می باشند.اسیدهای چرب امگا3 سبب کاهش سطح چربی کبد و کاهش تورم می شوند.
5. مصرف بلغور جو دوسر
جهت کسب انرژی بلغور جو دوسر استفاده کنید. کربوهیدرات های بدست آمده از دانه هایی همانند جودوسر سبب افزایش انرژی بدن می شوند. فیبر موجود در آن سبب احساس سیری در شما می شود که به حفظ وزن مطلوب شما کمک می کند.
6. مصرف گردو
مصرف گردو می تواند به بهبود وضع کبد کمک کند. دانه های گردو منبع غنی امگا3 محسوب می شوند. تحقیقات نشان داده است که افراد دارای بیماری کبد چرب که در رژیم غذایی خود گردو مصرف می کنند، عملکرد کبدی بهتری را در آزمایشات نشان می دهند.
7. مصرف آووکادو
برای حفاظت از کبد، آووکادو مصرف کنید. آووکادو حاوی چربی های خوب می باشد. تحقیقات نشان می دهد که این مواد شیمیایی سبب کاهش آسیب های کبدی می شوند. همچنین آووکادو حاوی مقدار زیادی فیبر است که به کنترل وزن بدن کمک شایانی می کند. پیشنهاد می کنیم سالاد آووکادو تازه و قارچ را حتما امتحان کنید.
8. مصرف شیر و لبنیات کم چرب
مطابق با تحقیقات انجام گرفته در سال 2011 بر روی موش ها، لبنیات حاوی میزان بالای پروتئین می باشند که می توانند آسیب های وارده به کبد را کاهش دهند.
9. مصرف دانه آفتابگردان
از دانه آفتابگردان بعنوان آنتی اکسیدان قوی استفاده کنید. این دانه های معطر حاوی مقدار زیای ویتامین E هستند. ویتامین E بعنوان یک آنتی اکسیدان جهت حفاظت از کبد در برابر آسیب های بیشتر عمل می کند.
10. مصرف روغن زیتون
یکی از روش های کنترل و درمان کبد چرب، کنترل و کاهش وزن است که با مصرف روغن زیتون می توانید وزن خود را کنترل کنید.
سالم ترین روغن، روغنی است که حاوی میزان بالایی از اسیدهای چرب امگا3 باشد. روغن زیتون برای پخت و پز سالم تر و بهتر از روغن های نباتی، کره و روغن ترد کننده شیرینی می باشد. تحقیقات نشان داده است که روغن زیتون به کاهش سطح آنزیم های کبدی و کنترل وزن کمک می کند.
11. مصرف سیر
سیر به عنوان چاشنی نه تنها به غذای شما عطر و طعم خوبی می دهد، بلکه تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد مصرف پودر سیر در افراد دارای بیماری کبد چرب سبب کاهش وزن و چربی شده است.
12. مصرف چای سبز
چای سبز جهت کاهش جذب چربی بسیار مفید است و می تواند بیماری کبد چرب را بهبود ببخشد. اطلاعات نشان می دهند که مصرف چای سبز می تواند مانع جذب چربی توسط بدن شود اما این نتایج هنوز قطعی نشده اند. همچنین مطالعاتی در حال انجام است که نشان می دهد مصرف چای سبز سبب کاهش ذخیره چربی در کبد و بهبود عملکرد آن خواهد شد.
13. کلم
انواع مثل بروکلی، گل کلم، کلم قمری، کلم پیچ و کلم بروکسل به درمان کبد چرب کمک می کند. کلم ها دارای خاصیت سم زدایی قوی برای کبد هستند. این سبزیجات دارای موادی هستند که بعضی سموم را در بدن خنثی می‌کنند؛ مثل نیتروزامین‌های موجود در دود سیگار، و افلاتوکسین موجود در بادام زمینی.
14. لیمو ترش و آب داغ
مصرف آب لیمو ترش تازه همراه با آب داغ به رفع کبد چرب کمک می کند. آب لیمو ترش تازه را در یک لیوان آب داغ بریزید و اول صبح بطور ناشتا بنوشید (البته اگر ناراحتی معده ندارید). این کار باعث می شود کبد پاک شود و عمل سم زدایی و تصفیه آن افزایش یابد.
همچنین استفاده از آب لیمو ترش تازه همراه با آب داغ تولید صفرا را تحریک می کند، معده و روده را پاک کرده و حرکات روده ای را افزایش می دهد.
15. چغندر
مصرف چغندر به فرآیند تصویه خون کمک می کند و همچنین فلزات سنگین را در بدن جذب می کند.
16. میوه های غنی از آنتی اکسیدان
بر اساس مطالعاتی مشخص شده که میوه های زیر بیشترین مقدار آنتی اکسیدان ها را دارند و می توانند به درمان کبد چرب کمک کنند که به ترتیب غنای آنتی اکسیدانی عبارتند از:
- طالبی؛
- پرتقال؛
- توت فرنگی؛
- زغال اخته؛
- آلو؛
- کشمش؛
- شاتوت؛
- تمشک؛
- گریپ فورت سرخ؛
- سیب و گلابی.
17. سیب
سیب دارای پکتین (Pectin) است که به دفع فلزات سنگین در بدن کمک می کند. دفع این فلزات توسط پکتین کار کبد را کاهش می دهد و ظرفیت سم زدایی کبد آن را بالا می برد.
چطور کبد چرا را درمان کنیم؟
یکی از اصلی ترین روش‌های درمان کبد چرب، بدون در نظر گرفتن نوع آن، رژیم غذایی کبد چرب است. همانطور که از اسم آن مشخص است، این بیماری نشان دهنده وجود چربی زیاد در رژیم غذایی افراد می باشد. در بدن افراد سالم، کبد به عمل سم زدایی و تولید صفرا بعنوان یک پروتئین گوارشی کمک می کند. بیماری کبد چرب سبب آسیب به کبد شده و کبد قادر به انجام فعالیت های خود نخواهد بود.
بطور معمول رژیم غذایی مناسب برای بیماری کبد چرب شامل موارد زیر می باشد:
- مصرف میوه و سبزیجات به میزان زیاد؛
- مصرف گیاهان دارای فیبر زیاد مانند حبوبات و غلات؛
- کم کردن میزان مصرف شکر، نمک، چربی های اشباع، کربوهیدرات های تصفیه شده و عدم مصرف الکل؛
- رژیم غذایی کم کالری و کم چرب؛
رژیم غذایی کم کالری و کم چرب به شما کمک می کند تا مقدار زیادی از وزن خود را کم کنید. این کار در نهایت خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را کاهش می دهد. در حالت ایده آل، اگر دارای اضافه وزن هستید بهتر است حدود 10 درصد از وزن بدن خود را کاهش دهید.
حرف پایانی
به خاطر داشته باشید که خوردن مواد غذایی که در بالا ذکر شده است، نمی‌تواند جایگزین داروی تجویز شده توسط پزشک شود و می‌بایست همراه با مصرف این مواد غذایی، به توصیه‌ی پزشک خود نیز در درمان کبد چرب عمل کنید.
اگر می‌خواهید از یک رژیم غذایی برای درمان کبد چرب استفاده کنید، در یک مطلب جداگانه به معرفی رژیم غذایی کبد چرب و یک نمونه برنامه پرداخته‌ایم.
درمان قطعی کبد چرب با داروی گیاهی
کپسول گیاهی کبد چرب موثرترین داروی گیاهی بدون عوارض برای درمان و بهبود کبد چرب و بیماری‌های کبدی است.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
بیماری کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب (Fatty Liver) براثر تجمع و رسوب چربی در کبد ایجاد می‌شود. تجمع بیش از ۱۰ درصد چربی در بافت کبد باعث ایجاد اختلالاتی در فعالیت‌های کبد می‌شود. مهم‌ترین علامت این بیماری این است که در مراحل اولیه بیماری نشانه‌ای ندارد و فقط با پیشرفت بیماری نشانه‌ها ظاهر می‌شود. می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر با متخصص داخلی گفت و گو نمایید.
کبد چرب چگونه ایجاد می‌شود؟
کبد مسئول تجزیه و از بین بردن سموم از بدن و کمک به دفع آنها است و کبد چرب با تخریب سلول‌های کبدی همراه است. کبد چرب دونوع اصلی دارد.
کبد چرب الکلی
کبد چرب الکلی همانطور که از نام آن پیداست براثر مصرف زیاد الکل ایجاد می‌شود. کبد مسئول سم‌زدایی از بدن است و باعث شکسته شدن و تجزیه الکل می‌شود. در این فرایند مواد زائد و مضر حاصل از تجزیه الکل به کبد آسیب می‌زند و باعث التهاب در سلول‌های کبدی می‌شود. تداوم استفاده از الکل به مرور زمان آسیب به کبد را بیشتر می‌کند.
کبد چرب الکلی فقط کسانی را مبتلا می‌کند که الکل می‌نوشند و در افراد دیگر شایع نیست.
کبد چرب غیرالکلی
کبدچرب غیر الکی کاملا به سبک زندگی فرد بستگی دارد. مبتلایان به کبد چرب غیرالکی فعالیت بدنی ندارند و ورزش نمی‌کنند، غذاهای چرب و پر کالری می‌خورند و طبیعتا این افراد اضافه وزن هم دارند.
علائم بیماری کبد چرب چیست؟
بیماری‌های کبدی در مراحل اولیه بیماری نشانه‌ای ندارد و فرد متوجه بیماری نمی‌شود. اما پیشرفت اختلال و عارضه در کبد سبب می‌شود نشانه‌ها کم‌کم ظاهر شود.
تظاهرات و نشانه‌های بیماری کبد چرب در افراد مختلف یکسان نیست و در هر کسی یک نوع ظاهر می‌شود اما برخی نشانه‌ها در تمام افراد مبتلا به کبد چرب مشاهده می‌شود. این علائم شامل موارد زیر است.
- خستگی و ضعف عمومی بدن
- حالت تهوع
- بی‌اشتهایی
- درد بالا و سمت راست شکم
- بزرگی کبد
- بروز لکه‌های پوستی قهوه‌ای رنگ
با توجه به اینکه بیماری کبد چرب خاموش است و در مراحل اولیه علامتی ندارد از کجا بفهمیم که کبد چرب داریم؟ ساده‌ترین راه برای اینکه بفهمیم در معرض خطر کبد چرب هستیم یا نه کنترل وزن است. اگر اضافه وزن دارید و BMI شما بیش از مقدار طبیعی است یا توده‌ی چربی دور شکم شما را گرفته است و اهل ورزش کردن هم نیستید باید به زودی منتظر بیماری کبد چرب و نشانه‌های آن باشید.
کبد چرب در چه کسانی شایع‌تر است؟
هر بیماری در گروه خاصی از افراد بیشتر از بقیه شیوع پیدا می‌کند. بیماری کبد چرب هم در افراد زیر شایع‌تر از بقیه افراد است.
- کسانی که مبتلا به دیابت هستند.
- کسانی که اضافه وزن دارند.
- کسانی که مبتلا به پرفشاری خون یا چربی خون هستند.
- کسانی که چربی دور شکم دارند.
کبد چرب در کودکان
کبد چرب در کودکان به‌دلیل اضافه وزن و کم‌تحرکی ایجاد می‌شود. علائم کبد چرب در کودکان مانند بزرگسالان با :
- ضعف و خستگی
- درد در بالای شکم و سمت راست
- و ریزش مو بروز می‌کند.
- همچنین ممکن است کودک در اثر کبد چرب دچار زردی هم بشود.
کودکان چاق در معرض ابتلا به کبد چرب هستند بنابراین بهتر است راه‌های کنترل و پیشگیری از کبد چرب را با مشاوره‌ی از پزشک آنلاین کودکان سوال کنید. تماس با پذیرش ۲۴ یک روش ساده و کم هزینه برای دریافت پاسخ پرسش‌های شماست.
کبد چرب بارداری (ALFP) شیوع زیادی ندارد. مادران باردار مبتلا به کبد چرب نیز در مراحل اولیه‌ی بیماری علامتی ندارند اما با بیشتر شدن آسیب‌های کبدی نشانه‌ها ظاهر می‌شود و به همین جهت معمولا در سه ماهی سوم بارداری نشانه‌ها ظاهر می‌شود.
عوارض کبد چرب بارداری ممکن است مادر و جنین را درگیر کند. این عوارض شامل نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت و خونریزی است.
علت بروز کبد چرب در بارداری موارد زیر است.
- ابتلای قبلی مادر باردار به بیماری‌های کبدی
- تغییرات هورمونی دوران بارداری
اگرچه کبد چرب در زنان باردار عارضه‌ای نادر است اما به دلیل خطرات آن ممکن است تشخیص پزشک زایمان زودتر از موعد باشد و تا چند روز بعد از زایمان هم اقدامات پیگیرانه انجام شود.
راه‌های تشخیص بیماری کبد چرب چیست؟
اگرچه بیماری کبد چرب در مراحل خفیف نشانه‌ی بالینی ندارد اما در همان مراحل هم با آزمایش کبدچرب و سونوگرافی قابل تشخیص است.
سونوگرافی شکمی التراسوند
اولین اقدام برای تشخیص کبد چرب سونوگرافی است. سونوگرافی میزان بزرگ شدن کبد را مشخص می‌کند. همچنین با انواع دیگری از سونوگرافی به نام الاستوگرافی میزان سفتی کبد یا فیبروز و زخم در آن مشخص می‌شود.
آزمایش خون
کبد چرب در آزمایش خون با بررسی موارد زیر بیماری مورد تشخیص قرار می‌گیرد.
- شمارش کامل گلبول های خون
- آزمایش قند خون ناشتا
- آزمایش هموگلوبین A1C که قند خون را نشان می ده
- تعیین سطح کلسترول و تری گلیسیرید در خون
- آزمایش هپاتیت مزمن ویروسی
بیوپسی کبد
درصورتی‌که روش‌های پیشین نتواند میزان آسیب به کبد را مشخص کند بیوپسی به منظور برداشتن قسمتی از بافت کبد انجام می‌شود. سپس میزان التهاب بررسی می‌شود.
تعیین گرید کبد چرب چگونه است؟
بررسی میزان آسیب وارده به کبد از طریق سونوگرافی انجام می‌شود و سپس کبد بر اساس درجه‌ی آسیب و نوع درمان متناسب با آن تقسیم بندی می‌شود. انواع گرید چربی شامل موارد زیر است
- کبد چرب گرید ۱: این نوع از آسیب خفیف است و آسیبی به کبد وارد نمی‌کند.
- کبد چرب گرید ۲: میزان آسیب به کبد دراین سطح بیشتر شده است و لازم است دارو درمانی شروع شود. اگر در این مرحله بیماری مورد غفلت قرار بگیرد پیشرفت می‌کند و درمان آن سخت‌تر می‌شود.
- کبد چرب گرید ۳: این مرحله شدیدترین آسیب به کبد را نشان می‌دهد و باید برای درمان مورد توجه فوری قرار بگیرد.
کبد چرب چه عوارضی دارد؟
درصورتی‌که کبد چرب با تغییر سبک زندگی درمان نشود آسیب‌ها و التهاب‌های کبدی بیشتر می‌شود. در مواردی که درمان موثری انجام نمی‌شود، زخم کبدی یا سیروز ایجاد می‌شود. اما عوارض کبد چرب فقط سیروز نیست و با پیشرفت آن خطر ابتلا به هپاتیت و سرطان هم بیشتر می‌شود.
کبد چرب را چگونه درمان کنیم؟
کبد چرب درمان دارویی خاصی ندارد و اقدامات درمانی باید در جهتی باشد که چربی‌های موجود در کبد آب شود و کبد بتواند فعالیت معمول خود را انجام دهد. مواردی که در ادامه توضیح می‌دهیم، راه‌های مختلفی‌ست که به کم شدن چربی کبدکمک می‌کند.
درمان خانگی کبد چرب چگونه است؟
اصول مراقبت فردی و اقدامات خانگی برای درمان کبد چرب تغییر عادت‌های غذایی و فعالیت‌های فرد است. افرادی که مبتلا به کبد چرب هستند، باید برخی موارد غذایی را از برنامه غذایی خود حذف کنند و به جای آن خوراکی‌های دیگر جایگزین کنند.
برای درمان کبد چرب چه غذاهایی نباید بخوریم؟
- اگر دنبال درمان عارضه‌ی کبد چرب هستید، اولین خوراکی که باید دور آن را خط بکشید روغن‌های حیوانی یا اسید چرب اشباع، اسیدهای چرب ترانس است. روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون، روغن آفتابگردان و روغن کنجد گزینه‌های مناسب‌تری برای استفاده هستند.
- غذاهای فراوری شده، فست فودی و آماده به‌دلیل فرایند آماده سازی و نمک و روغن فراوان موجود در آن برای افرادی که کبد چرب دارند مضر است.
- استفاده از خوراکی‌های شیرین و قند هم به دلیل اینکه در فرایند جذب به کبد آسیب می‌زند باید محدود شود.
- نوشیدن الکل هم برای افرادی که مبتلا به کبد چرب هستند ممنوع است. چون الکل باعث آسیب به سلول‌های کبدی و تخزیب آنها می‌شود.
برای درمان کبد چرب چه غذاهایی باید بخوریم؟
- مصرف میوه و سبزیجات، فیبرها باعث ایجاد احساس سیری می‌شود و به کاهش وزن و توده‌ی چربی کمک می‌کند . به‌علاوه ویتامین c موجود در میوه و سبزیجات سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و باعث بازسازی سلول‌های کبدی می‌شود.
- استفاده از منابع حیوانی و گیاهی امگا ۳ یکی از اقداماتی است که باعث بازیابی سلامت کبد می‌شود.
منابع حیوانی مانند انواع ماهی ساردین، سالمون، ماهی تن و منابع گیاهی سرشار از امگا ۳ گردو، زیتون است.
فعالیت بدنی
ورزش کردن متابولسم پایه را بالا میبرد و باعث از بین رفتن چربی اضافه در بدن می‌شود. به این ترتیب ورزش کردن هم باعث کاهش وزن و چربی دور شکم می‌شود و چربی وجود در سلول‌های کبدی را از بین میبرد. بهتر است ورزش‌های هوازی را هر روز به مدت ۳۰یا ۴۰ دقیقه انجام دهید.
درمان طب سنتی کبد چرب چگونه است؟
کبد چرب و درمان آن در طب سنتی با استفاده از گیاهان دارویی انجام می‌شود. گیاهان دارویی در شکل‌های مختلف استفاده می‌شوند و باعث از بین رفتن چربی کبد می‌شود.
دمنوش گیاهی برای درمان کبد چرب
استفاده از دمنوش اصولی دارد. مثلا اینکه نباید بیش ازحد استفاده شود، چون ممکن است باعث عوارض شود، با داروهای دیگری که استفاده می‌کنید تداخل نداشته باشد و در صورت بارداری نباید از دمنوش گیاهی استفاده کنید. برای تهیه دمنوش‌ها حتما از حرارت غیر مستقیم استفاده کنید و دمنوش را در همان روزی که تهیه می‌کنید استفاده کنید و برای روز بعد آماده نکنید.
انواع دمنوش مورد استفاده برای درمان کبد چرب شامل موارد زیر است.
- دمنوش مریم گلی
- دمنوش شاه‌تره
- دمنوش قاصدک
- دمنوش گل داودی
- چای سبز
- دمنوش زردجوبه
عرقیات گیاهی برای درمان کبد چرب
علاوه بر دمنوش در طب سنتی استفاده ازعرقیات گیاهی هم توصیه می‌شود.
- عرق کاسنی
- عرق خارشتر
- عرق شاه‌تره
- عرق رازیانه
- عرق خارمریم درمان کبد چرب است.
روزانه دو مرتبه و هربار یک فنجان از این عرقیات بخورید. می‌توانید دو یا سه عرق گیاهی را با هم مخلوط کنید و استفاده کنید.
توصیه‌های دیگر طب سنتی شامل موارد زیر است.
- علاوه بر مواردی که گفتیم متخصصان طب سنتی بر استفاده از خاکشیر برای پاکسازی کبد از سموم تاکید دارند. خاکشیر را می‌توان به شکل بوداده صبح‌ها ناشتا استفاده کرد یا شربت آن را تهیه کرد.
- سماق یک ادویه‌ی موثر در پاکسازی کبد از سموم، چربی و مواد زائد است.
- موم عسل با خاصیت ضد سرطانی و ضد التهابی می‌تواند درمان موثری برای کبد چرب باشد.
- سرکه سیب خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و به‌خصوص در درمان کبدچرب الکی بسیار موثر است.
درمان دارویی کبد چرب چگونه است؟
موارد خفیف و متوسط کبد چرب قابل درمان است. همانطور که گفتیم درمان‌ها و مراقبت‌های فردی و استفاده از گیاهان دارویی این بیماری را کنترل می‌کند.
در واقع درمان دارویی شیمیایی خاص و قرص برای کبد چرب وجود ندارد و تنها تغییر سبک زندگی می‌تواند این بیماری را درمان کند. استفاده‌ی خودسرانه از داروها هم باعث آسیب کبدی می‌شود. برخی داروها که به علت بیماری‌های دیگر استفاده می‌شود هم باعث آسیب به کبد می‌شود. مثلا آلپورینول که برای درمان نقرس استفاده می‌شود تاثیر مخربی بر کبد دارد.
البته دارو برای کنترل بیماری‌های زمینه‌ساز کبد چرب مانند داروهای فشار خون، دیابت توسط پزشک تجویز می‌شود، اما دارویی که مستقیما کبد چرب را درمان کند وجود ندارد.
چگونه از بروز کبد چرب پیشگیری کنیم؟
بیماری کبد چرب با راهبردها و اقدامات پیشگیرانه‌ی ساده قابل کنترل است. موارد زیر راه‌های حفظ سبک زندگی سالم و پیشگیری از کبد چرب است. .
- وزن متعادل داشته باشید.
- حداقل ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید.
- الکل و سیگار را ترک کنید.
- خودسرانه دارو مصرف نکنید.
- مصرف چربی‌های اشباع، چربی‌های ترانس و کربوهیدرات‌ها را کم کنید و سبزیجات، میوه را جایگزین آنها کنید.
- میزان فشارخون، قند و چربی خون را کنترل کنید.
پذیرش ۲۴ امکان مشاوره با پزشک آنلاین متخصص داخلی را از طریق سایت و اپلیکیشن فراهم کرده است. اگر سوالی در زمینه‌ی کبد چرب، راه‌های درمان و پیشگیری از آن دارید می‌توانید به صورت تلفنی یا متنی از پزشکان متخصص بپرسید و نگرانی خود را برطرف کنید.
