مالیات نقل و انتقال خودرو بر عهده چه کسی است؟ فروشنده یا خریدار؟

بر اساس قوانین اغلب قریب به اتفاق کشورهای جهان، خرید و فروش هر چیزی مشمول مالیات است و نقل و انتقال خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست. در واقع مالیات نقل و انتقال خودرو مالیاتی است که هنگام خرید و فروش آن باید پرداخت شود. اما سوال این است که مالیات نقل و انتقال خودرو بر عهده کیست؟ مالیات تعویض پلاک بر عهده کیست؟ فروشنده یا خریدار. پاسخ کوتاه این است که فروشنده باید مالیات نقل و انتقال خودرو را بپردازد.

داود منظوری، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور درباره اینکه مالیات نقل و انتقال خودرو بر عهده چه کسی خواهد بود گفته است: «مالیات نقل و انتقال خودرو در صورت عدم پرداخت برعهده فروشنده باقی خواهد ماند و فروشنده بدهکار مالیاتی تلقی می‌شود. بانک‌های اطلاعاتی نقل و انتقال را از راهور ناجا دریافت خواهیم کرد و همکاران ما نسبت به کنترل پرداخت مالیات در ماه‌های گذشته که در مراکز تعویض پلاک انجام شده اقدام خواهند کرد و اگر مالیات از سوی برخی از مالکان پرداخت نشده باشد پیامکی از سوی سازمان امور مالیاتی به آن‌ها ارسال خواهد شد تا نسبت به پرداخت مالیات اقدام کنند».

در گذشته، فروشنده و خریدار بعد از انجام معامله و تعویض پلاک، برای ثبت سند به دفترخانه مراجعه می‌کردند و در آنجا هزینه ثبت را پرداخت می‌کردند. در مبلغ ثبتی که پرداخت می‌شد، ۶۰% مربوط به مالیات بود که خود دفتردار بعد پرداخت می‌کرد. ۴۰% دیگر برای حق ثبت و ۱۰% حق دفتردار بود. البته این درصدها حدودی است و بر اساس شرایط متفاوت می‌بود. اما اکنو در ابتدا باید مالیات نقل و انتقال خودرو پیش از هر چیز دیگری پرداخت شود و بدین ترتیب امکان خرید و فروش خودرو بدون پرداخت مالیات آن وجود ندارد. در واقع کسانی که در گذشته مالیات نقل و انتقال خودرو را نپرداخته اند اسمشان در فهرست بدهکاران مالیاتی قرار داشته و ممنوع الخروج خواهند بود.

برای پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو، از ۶ فروردین ۱۴۰۱ باید به سایت تعویض پلاک یا امور مالیاتی مراجعه و این مالیات را پرداخت کرد. بر اساس ماده ۳۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده که در خرداد ماه ۱۴۰۰ تصویب شد، پلیس راهنمایی و رانندگی موظف است در هنگام نقل و انتقال خودرو مالیات دریافت کند. شرایط اخذ مالیات نقل و انتقال خودرو به شرح زیر است:

• تمامی خودروها و موتورسیکلت‌ها به جز خودروهای: راهسازی، کارگاهی، معدنی، کشاورزی و شناورها مشمول مالیات نقل و انتقال هستند.
• مالیات خودروهای تولید داخل یک درصد و خودروهای وارداتی دو درصد است. این مقدارها به مأخذ مذکور در تبصره ۱ ماده ۲۸ این قانون برای سال تولید است. مأخذ محاسبه مالیات موضوع این ماده تا سال ۶ ام پس از سال تولید خودرو، ۱۰% از همان مأخذ به صورت سالیانه کاهش پیدا می‌کند و برای سال‌های ۶ ام به بعد، ۴۰ درصد مأخذ می‌شود.
• مالیات خودروهای صفر کیلومتر بر عهده کارخانه سازنده، مونتاژکننده یا شرکت واردکننده است. خریدار در صورتی که خودروی صفر را بخواهد بفروشد، باید مالیات آن را جداگانه بپردازد.
  خودروها و موتورسیکلت‌های با پلاک نظامی در مناطق آزاد تجاری-صنعتی مشمول مالیات نقل و انتقال خودرو نمی‌شوند.

نحوه محاسبه نرخ مالیات نقل و انتقال خودرو چگونه است؟

نکته اینکه مبلغ مالیات نقل و انتقال خودرو از خودرویی به خودروی دیگر متفاوت بوده و به نوع، مدل و تولید داخلی یا خارجی بودن آن خودرو بستگی دارد و البته خودروهای صفر مالیات بیشتری خواهند داشت. بدین ترتیب اگر به تازگی خودرویی صفر کیلومتر را خریداری کرده اید در هنگام فروش آن به عنوان خودروی صفر باید مبلغ مالیات بیشتری بپردازید. در مورد مبلغ مالیات نقل و انتقال خودروهای خارجی نیز این رقم دو درصد ارزش کل خودرو تعیین شده است. این رقم در حالی است که در گمرک نیز باید ۱۰۰ درصد ارزش خودرو خارجی به عنوان مالیات یا بهره وری پرداخت شود.

برای پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو چه باید کرد؟

از تاریخ ۷ فروردین ۱۴۰۱، لازم نیست که فروشنده و خریدار به دو درگاه جداگانه مراجعه کنند. از طریق همان سایت تعویض پلاک امکان پرداخت مالیات و گرفتن نوبت وجود دارد. البته اگر فروشنده با خریدار دیگر ارتباطی نداشته باشد، خود می‌تواند از به صورت جداگانه مبلغ را از طریق سایت مالیات پرداخت کرده و رسید آن را به خریدار تحویل دهد. ارائه رسید در هنگام تعویض پلاک الزامی است. امکان دریافت نوبت بدون پرداخت مالیات وجود ندارد. اگر افراد بدون دریافت نوبت و پرداخت مالیات، خود به مراکز مراجعه کنند، امکان استفاده از خدمات را نخواهند داشت.