تفنگ های مجاز در ایران | راهنمای کامل قوانین و انواع
تفنگ های مجاز در ایران
داشتن تفنگ، چه برای شکار، چه برای ورزش تیراندازی، توی ایران قصه خودش رو داره و کلاً نمیشه همین طوری رفت یه اسلحه خرید و آورد خونه. ماجرای مجوز، نوع تفنگ، شرایط نگهداری و کلی ریزه کاری قانونی دیگه هست که باید حواس مون بهشون باشه. در واقع، تفنگ های مجاز در ایران به اون هایی می گن که بر اساس قوانین و مقررات مصوب، با رعایت شرایط خاص، می تونید صاحبشون بشید و مجوز حمل و نگهداریشون رو بگیرید؛ وگرنه، هرگونه سلاح بدون مجوز، عواقب قانونی جدی داره که ممکنه زندگی آدم رو کلی تحت تاثیر قرار بده. پس اگه قصد دارید وارد دنیای جذاب و البته مسئولیت پذیر اسلحه بشید، اول از همه باید بدونید کدوم تفنگ ها مجازن و چطور باید قدم به قدم پیش برید تا یه وقت ناخواسته به دردسر نیفتید.

چرا باید قوانین تفنگ های مجاز رو بشناسیم؟
شاید بپرسید خب، مگه چه اهمیتی داره که اینقدر ریزبینانه قوانین مربوط به تفنگ های مجاز رو بدونیم؟ راستش رو بخواهید، این یک جور آرامش خاطر برای خود آدمه. وقتی شما از صفر تا صدِ ماجرا، یعنی از شرایط دریافت مجوز تا نحوه نگهداری و تمدیدش رو می دونید، هم خیال تون راحته که هیچ وقت ناخواسته از خط قرمزهای قانونی رد نمی شید، هم برای خودتون و اطرافیان تون امنیت بیشتری فراهم می کنید. اصلاً داستان تفنگ، فقط داشتن یه ابزار نیست؛ داستان یک مسئولیت بزرگ و جدیه. ندانستن این قوانین ممکنه باعث بشه یه حرکت کوچیک و ساده، تبدیل به یک جرم بزرگ بشه و بعداً کلی پشیمونی به بار بیاره. پس، شناختن این ریزه کاری ها، هم برای جلوگیری از مجازات های قانونیه و هم برای حفظ امنیت و آرامش خودمون و جامعه.
علاوه بر این، اگه اهل شکار یا ورزش تیراندازی هستید، این قوانین راهنمای شما برای ورود به این دنیاست. شما نمی تونید همین طوری با هر تفنگی برید شکار یا توی مسابقات شرکت کنید. همه چیز باید طبق ضوابط و مقررات باشه. از نوع کالیبر مجاز برای شکار حیوانات مختلف گرفته تا فصول مجاز شکار و مناطق حفاظت شده، همه و همه توی این قوانین مشخص شده. پس، با دونستن این نکات، می تونید از سرگرمی مورد علاقه تون لذت ببرید، بدون اینکه به محیط زیست آسیبی بزنید یا از چارچوب قانونی خارج بشید. در کل، این اطلاعات کمک می کنه تا مثل یک شهروند مسئولیت پذیر و آگاه عمل کنید و هم خودتون از تفنگ تون نهایت استفاده مجاز رو ببرید، هم برای جامعه خطری ایجاد نکنید.
تفنگ های مجاز تو ایران؛ یه دسته بندی ساده و خودمونی
وقتی اسم تفنگ میاد، شاید کلی تصویر مختلف توی ذهن مون نقش ببنده، از تفنگ های بادی کوچیک که برای تفریح استفاده می شن تا سلاح های شکاری سنگین. اما از نظر قانونی، داستان کمی فرق داره و همه چیز باید دسته بندی بشه. کلاً تو ایران، تفنگ ها و سلاح ها به دو دسته اصلی تقسیم می شن: سلاح گرم و سلاح سرد. سلاح های گرم همونایی هستن که با شلیک گلوله یا ساچمه کار می کنن و بیشتر بحث ما هم همیناست. سلاح های سرد هم مثل چاقو، قمه یا پنجه بکس هستن که قوانین خاص خودشون رو دارن ولی خب، ربطی به موضوع اصلی ما یعنی تفنگ ها پیدا نمی کنن و فقط برای اینکه مرزها مشخص بشه، اشاره ای بهشون کردیم.
حالا بریم سراغ دسته بندی اصلی تفنگ های گرم که میشه مجوزشون رو گرفت. این ها شامل سلاح های شکاری، ورزشی و بعضی از تفنگ های بادی می شن. این سه دسته، اونایی هستن که اگه شرایطش رو داشته باشید، می تونید مجوزشون رو از مراجع قانونی بگیرید و با خیال راحت ازشون استفاده کنید. در مقابل، یه سری سلاح ها هم هستن که کلاً غیرمجاز محسوب می شن و نه میشه مجوزشون رو گرفت و نه داشتن شون تو هیچ شرایطی قانونیه. معمولاً این ها همون سلاح های جنگی و نظامی هستن که فقط برای نیروهای مسلح مجازه. پس، بیاین با هم این دسته بندی ها رو یکم دقیق تر بررسی کنیم تا سر از کارشون دربیاریم.
سلاح های شکاری: رفیق قدیمی شکارچی ها
سلاح های شکاری، همون طور که از اسمشون پیداست، برای شکار استفاده می شن و توی ایران هم طرفدارای زیادی دارن. اما خب، همین سلاح های شکاری هم خودشون چند مدل مختلف دارن که هر کدوم برای کاری مناسبن و قوانین خاصی دارن. مهمترینشون تفنگ های ساچمه زنی و تفنگ های گلوله زنی هستن و یه دسته دیگه هم به اسم تفنگ های خفیف داریم که کالیبر کوچیکتری دارن.
تفنگ های ساچمه زنی: سلطان شکار پرنده و حیوانات کوچیک
این تفنگ ها، همونایی هستن که به جای یک گلوله بزرگ، کلی ساچمه ریز رو همزمان شلیک می کنن. برای همین، برای شکار پرنده ها یا حیوانات کوچیک که سریع حرکت می کنن و هدف گرفتن شون سخته، خیلی مناسبن. وقتی ساچمه پخش میشه، شانس اصابت بیشتر میشه. مدل های مختلفی دارن:
- دولول سوار: این مدل، دو لوله داره که یکی روی اون یکی سوار شده. ظاهرش خیلی قشنگه و بین شکارچی ها خیلی محبوبه.
- دولول بغل: این هم دو لوله داره ولی لوله ها کنار هم قرار گرفتن. باز هم از مدل های قدیمی و دوست داشتنیه.
- تک لول: ساده ترین مدل که فقط یک لوله داره. معمولاً قیمت پایین تری داره و برای شروع کار خوبه.
- پمپ اکشن (Pump-Action): این مدل ها با کشیدن یک قسمت به جلو و عقب، گلوله بعدی رو مسلح می کنن. سرعت شلیک شون بالاتره و برای بعضی از شکارچی ها جذاب تره.
کالیبر رایج برای تفنگ های ساچمه زنی، کالیبر 12 هست که تقریباً توی ایران استاندارد محسوب میشه. خیلی از برندهای داخلی مثل صیاد و شاهین هم مدل های خوبی تولید می کنن که کیفیت بالایی دارن و کاملاً قانونی هستن.
تفنگ های گلوله زنی: برای شکار بزرگ ترها
اگه قصد شکار حیوانات بزرگ تر مثل قوچ و میش، گراز یا سایر چهارپایان رو دارید، باید برید سراغ تفنگ های گلوله زنی. این تفنگ ها، یک گلوله واحد و قدرتمند رو شلیک می کنن که برد و دقت بالاتری داره و می تونه شکار رو از فاصله دورتر از پا دربیاره. اما برای استفاده ازشون، به مهارت و دقت بیشتری نیاز دارید.
توی ایران، کالیبرهای مختلفی برای تفنگ های گلوله زنی مجاز هستن. بعضی از رایج ترین ها که بین شکارچی ها محبوبیت دارن، کالیبر 270 و 30-06 هستن. این کالیبرها قدرت تخریبی مناسبی دارن و برای شکار قانونی حیوانات بزرگ در مناطق مجاز کاربرد دارن. البته، برندهای مختلفی این تفنگ ها رو تولید می کنن و باز هم مدل های داخلی با کیفیت بالا مثل برنو یا نخجیر در دسترس هستن.
تفنگ های خفیف: دقیق و کم صدا
تفنگ های خفیف معمولاً کالیبرهای کوچیکتری مثل کالیبر 22 (0.22 اینچ) دارن. این تفنگ ها قدرت کمتری نسبت به گلوله زنی دارن و بیشتر برای تیراندازی تفریحی، آموزشی یا گاهی اوقات شکار حیوانات خیلی کوچیک و پرندگان خاص استفاده میشن. چون صدای کمتری دارن و لگد (پس زدن)شون هم خیلی کمتره، برای افرادی که تازه می خوان تیراندازی رو شروع کنن یا خانم ها، گزینه خوبی هستن. محدودیت هایی هم برای کاربردشون وجود داره و نمیشه باهاشون سراغ هر شکاری رفت.
یادتون باشه که هر نوع سلاح شکاری، فقط برای هدفی که براش مجوز گرفته شده، باید استفاده بشه و هرگونه استفاده خارج از قوانین شکار، جرم محسوب میشه.
تفنگ های ورزشی: برای قهرمان های میدان
دنیای تیراندازی ورزشی، یک دنیای جذاب و پر از هیجانه که به دقت، تمرکز و مهارت زیادی نیاز داره. تفنگ های ورزشی هم دقیقاً برای همین منظور طراحی شدن. این سلاح ها معمولاً با هدف دقت بالا، ارگونومی خوب برای تیراندازی طولانی مدت و رعایت استانداردهای مسابقات بین المللی ساخته میشن.
توی رشته های مختلف تیراندازی مثل تراپ (Trap)، اسکیت (Skeet) یا اهداف ثابت (Target Shooting)، از انواع مختلفی از تفنگ ها استفاده میشه. برای تراپ و اسکیت که به شلیک ساچمه به اهداف پروازی مربوط میشه، معمولاً از تفنگ های ساچمه زنی با لوله های بلند و چوک های خاص استفاده میشه تا پترن (پخش شدن ساچمه) مناسبی داشته باشن. اما برای تیراندازی به اهداف ثابت، بیشتر از تفنگ های بادی دقیق یا تفنگ های خفیف کالیبر .22 استفاده میشه که طراحی خاصی برای ثبات و دقت دارن.
ویژگی بارز تفنگ های ورزشی، تنظیمات دقیق ماشه، قنداق قابل تنظیم و وزن متعادل شون هست که به تیرانداز کمک می کنه بهترین عملکرد رو داشته باشه. این تفنگ ها هم مثل سلاح های شکاری نیاز به مجوز دارن و برای ورزشکاران فعال و عضو فدراسیون تیراندازی صادر میشن. اگه شما هم دنبال این هستید که وارد این رشته هیجان انگیز بشید، اول از همه باید سراغ فدراسیون تیراندازی برید و اطلاعات لازم رو از اونجا بگیرید.
تفنگ های بادی: از تفریح تا هدف زنی جدی
تفنگ های بادی، شاید از همه تفنگ هایی که تا اینجا گفتیم، آشناتر باشن، چون خیلی ها تو بچگی باهاشون بازی کردن یا برای تفریح تو باغ و ویلا ازشون استفاده می کنن. اما همین تفنگ های بادی هم داستان خودشون رو دارن و همه مدل هاشون بدون مجوز نیستن.
مهمترین نکته در مورد تفنگ های بادی، توان مجاز (ژول) اونهاست. توی ایران، تفنگ های بادی با قدرت کمتر از 10 ژول معمولاً نیاز به مجوز ندارن و میشه به راحتی خرید و فروش شون کرد. اما اگه قدرت تفنگ بادی از این حد بیشتر باشه، ممکنه نیاز به مجوز پیدا کنه، مخصوصاً اگه کالیبرش هم بالا باشه. این تفنگ های بادی قوی تر، که بهشون تفنگ های بادی PCP (Pre-Charged Pneumatic) یا فنرپیستون با قدرت بالا میگن، می تونن حتی برای شکار پرندگان یا حیوانات کوچیک استفاده بشن و برای همین، باید تحت کنترل باشن.
تفنگ های بادی PCP: این مدل ها با هوای فشرده کار می کنن و دقت و قدرت بسیار بالایی دارن. خیلی از تیراندازان ورزشی و حتی شکارچی های ریز، از این تفنگ ها استفاده می کنن.
تفنگ های فنرپیستون (Spring Piston): این مدل ها با یک فنر و پیستون کار می کنن و نسبت به PCPها معمولاً قدرت کمتری دارن، اما برای تفریح و هدف زنی توی فواصل نزدیک، گزینه خوبی هستن.
اگه قصد خرید تفنگ بادی قوی با کالیبر بالا رو دارید، حتماً از فروشنده سوال کنید که آیا نیاز به مجوز داره یا نه. معمولاً برای این مدل ها باید به مراجع ذی صلاح مراجعه کنید و مثل بقیه سلاح ها، مراحل قانونی رو طی کنید. اینجوری هم خیال خودتون راحته و هم یک وقت خدای نکرده دچار مشکل قانونی نمی شید.
چطور برای تفنگ مجاز، جواز بگیریم؟
حالا که انواع تفنگ های مجاز رو شناختیم، می رسیم به قسمت اصلی ماجرا: چطور برای این تفنگ ها، مجوز بگیریم؟ فرآیند دریافت مجوز شاید در نگاه اول پیچیده به نظر بیاد، ولی اگه مراحل رو درست و با حوصله دنبال کنید، کار نشدنی نیست. این پروسه هم برای اینه که فقط افراد صلاحیت دار و مسئولیت پذیر بتونن اسلحه داشته باشن تا خدای نکرده از این ابزار سوءاستفاده نشه.
شرایط کلی که باید داشته باشی
قبل از اینکه اصلاً سراغ مدارک بریم، اول باید مطمئن بشیم که شرایط اولیه رو داریم. این ها مثل فیلترهای اولیه ای هستن که نشون میدن آیا شما برای داشتن تفنگ مناسب هستید یا نه:
- سن قانونی: باید حتماً بالای 18 سال باشید. بعضی از مجوزها مثل مجوز شکار، ممکنه محدودیت سنی بالاتری هم داشته باشن.
- سلامت جسمی و روانی: باید از نظر پزشکی تایید بشید که هیچ بیماری جسمی یا روانی حادی ندارید که ممکنه باعث خطرساز شدن سلاح بشه. معمولاً این تاییدیه رو از یک پزشک معتمد یا پزشکی قانونی می گیرید.
- گواهی عدم سوءپیشینه موثر کیفری: یعنی نباید هیچ سابقه کیفری یا جرمی داشته باشید که نشون بده شما آدم پرخاشگر یا خلافکاری هستید.
- عدم اعتیاد به مواد مخدر: این مورد خیلی جدیه و آزمایش های مربوطه رو از شما می گیرن. هرگونه اعتیاد، به معنای رد صلاحیت شماست.
- گذراندن دوره های آموزشی لازم: برای بعضی از سلاح ها، خصوصاً شکاری، ممکنه ازتون بخوان که یک دوره آموزشی تیراندازی و آشنایی با قوانین رو بگذرونید.
- اثبات ضرورت: شما باید بتونید ثابت کنید که چرا به تفنگ نیاز دارید. مثلاً اگه شکارچی هستید، باید کارت شکار یا تاییدیه از سازمان محیط زیست داشته باشید. اگه ورزشکار تیراندازی هستید، باید عضو فدراسیون باشید. اگه هم سلاح بهتون ارث رسیده، باید مدارک مربوط به اون رو ارائه بدید.
مدارک لازم، از صفر تا صد
اگه شرایط بالا رو داشتید، حالا باید مدارک تون رو جمع کنید تا پرونده تون رو تشکیل بدید. این مدارک معمولاً شامل این چیزا میشن:
- مدارک هویتی: اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه، به همراه چند قطعه عکس پرسنلی جدید (معمولاً 4×3).
- گواهی پایان خدمت یا معافیت: برای آقایان، ارائه کارت پایان خدمت یا معافیت دائم الزامیه.
- گواهی سلامت پزشکی: همون گواهی که بالا گفتیم باید بگیرید.
- گواهی عدم سوءپیشینه: این گواهی رو باید از مراکز پلیس +10 درخواست بدید.
- مدارک مربوط به ضرورت:
- برای شکارچی ها: کارت شکار، تاییدیه از سازمان حفاظت محیط زیست.
- برای ورزشکاران: کارت عضویت فدراسیون تیراندازی، تاییدیه از مراجع ورزشی.
- برای ورثه: گواهی انحصار وراثت، گواهی فوت متوفی، مدارک مربوط به سلاح متوفی.
- قبض برق یا آب یا تلفن: برای تایید آدرس محل سکونت.
- سایر مدارک: بسته به نوع سلاح و استان محل سکونت شما، ممکنه مدارک دیگه ای هم ازتون بخوان. همیشه بهتره قبل از اقدام، از مرجع مربوطه بپرسید.
گام به گام تا مجوز تو دستته
خب، حالا که شرایط و مدارک رو داریم، بریم سراغ مراحل اصلی:
- مراجعه به مراجع مربوطه: اولین قدم اینه که به مرجع اصلی مراجعه کنید. برای سلاح های شکاری، معمولاً باید به سازمان حفاظت محیط زیست (دفتر شکار و صید) یا مراجع انتظامی (کلانتری محل یا پلیس امنیت عمومی) مراجعه کنید. برای سلاح های ورزشی هم فدراسیون تیراندازی می تونه راهنمای خوبی باشه.
- ثبت درخواست و ارائه مدارک: فرم های مربوطه رو پر می کنید و تمام مدارکی که جمع کردید رو ارائه میدید.
- استعلامات و بررسی صلاحیت ها: در این مرحله، مراجع قانونی شروع می کنن به بررسی پیشینه شما، صحت مدارک و انجام استعلامات از نهادهای مختلف. این بخش ممکنه زمان بر باشه.
- برگزاری کلاس های آموزشی (در صورت لزوم): اگه لازم باشه، شما رو به کلاس های آموزشی می فرستن تا با ایمنی سلاح، نحوه استفاده و قوانین مربوطه آشنا بشید.
- صدور پروانه حمل و نگهداری: بعد از گذراندن تمام مراحل و تایید صلاحیت شما، پروانه حمل و نگهداری سلاح برای شما صادر میشه. این پروانه معمولاً یک اعتبار چند ساله داره که باید به موقع تمدیدش کنید.
هزینه ها و چقدر طول می کشه؟
هزینه دریافت مجوز شامل هزینه های مربوط به آزمایش های پزشکی، گواهی عدم سوءپیشینه، کلاس های آموزشی (اگه لازم باشه) و هزینه های اداری مربوط به صدور پروانه میشه که بسته به نوع سلاح و شرایط، متفاوته. در مورد زمان بندی هم، این فرآیند ممکنه از چند هفته تا چند ماه طول بکشه، چون استعلامات و بررسی ها زمان بر هستن. پس، صبور باشید و همه مراحل رو با دقت طی کنید.
نگهداری، جابجایی و تمدید جواز: ریزه کاری هایی که نباید فراموش کنی
مجوز گرفتن، تازه اول کاره! بعد از اینکه تفنگ مجاز رو به دست آوردید، مهمترین بخش ماجرا شروع میشه: چطور ازش نگهداری کنید، چطور جابجاش کنید و کی و چطور باید مجوزتون رو تمدید کنید. این ها ریزه کاری هایی هستن که رعایت نکردن شون می تونه به اندازه نداشتن مجوز، دردسرساز باشه.
نگهداری ایمن: خونه امن سلاح تو
امنیت در نگهداری تفنگ، حرف اول رو می زنه. یک لحظه غفلت می تونه فاجعه بار باشه. پس حتماً این نکات رو رعایت کنید:
- دور از دسترس اطفال و افراد غیرمجاز: این یک قانون طلاییه! تفنگ رو همیشه باید در جایی نگه دارید که بچه ها یا افرادی که صلاحیت ندارن، نتونن بهش دسترسی پیدا کنن.
- در جای امن و مطمئن: بهترین گزینه، یک گاوصندوق محکم و استاندارد هست که تفنگ رو توی اون نگه دارید. اگه گاوصندوق ندارید، حداقل یک کمد قفل دار خیلی محکم و غیرقابل دسترس رو برای این کار در نظر بگیرید.
- مهمات جداگانه: هیچ وقت مهمات رو در کنار تفنگ نگهداری نکنید. همیشه باید مهمات در یک جای جداگانه و قفل دار باشند. این کار ریسک حوادث ناخواسته رو به شدت کم می کنه.
- بدون فشنگ در لوله: تفنگ رو همیشه خالی نگه دارید، یعنی هیچ فشنگی نباید توی جان لوله باشه. وقتی از تفنگ استفاده نمی کنید، باید کاملاً خالی و ایمن باشه.
- تمیزکاری و سرویس منظم: مثل هر وسیله دیگه، تفنگ هم نیاز به مراقبت و تمیزکاری منظم داره. این کار هم عمر تفنگ رو زیاد می کنه و هم از گیر کردن یا خراب شدن اون جلوگیری می کنه که خودش یک عامل مهم در حوادثه.
قوانین حمل و نقل: کجا، چطور، کی؟
جابجایی تفنگ هم قواعد خاص خودش رو داره و نمی تونید همین طوری تفنگ رو دست بگیرید و برید توی خیابون یا بذارید روی صندلی ماشین. حواستون باشه:
- محدودیت های حمل در اماکن عمومی: حمل سلاح، حتی با مجوز، در اماکن عمومی مثل پاساژها، پارک ها، مراکز دولتی، مدارس و هر جایی که محل رفت و آمد عمومی هست، به شدت ممنوعه و جرم محسوب میشه. مجوز شما فقط برای حمل در شرایط خاص (مثل رفتن به محل شکار یا میدان تیر) و با رعایت ضوابط خاص صادر میشه.
- نحوه حمل در وسایل نقلیه: وقتی تفنگ رو با ماشین جابجا می کنید، حتماً باید بدون مهمات باشه و توی یک کاور مخصوص و محافظت شده قرار بگیره. کاور رو هم باید بذارید صندوق عقب ماشین یا جایی که از دید مستقیم پنهان باشه و قابل دسترسی فوری نباشه.
- قوانین مربوط به حمل در مناطق شکار: در مناطق مجاز شکار هم، تا زمانی که به محل شکار نرسیدید، تفنگ رو نباید مسلح کنید. باید توی کاور و بدون مهمات باشه و فقط در زمان شکار و در محدوده مجاز، می تونید ازش استفاده کنید.
تمدید جواز: حواست به تاریخ باشه!
مجوز تفنگ برای همیشه اعتبار نداره و مثل گواهینامه رانندگی یا کارت ملی، باید به موقع تمدیدش کنید:
- مدت اعتبار مجوز: معمولاً مجوزهای سلاح شکاری یا ورزشی، اعتبار چند ساله دارن (مثلاً 5 سال). تاریخ انقضای مجوزتون رو خوب به خاطر بسپارید یا یک یادآور بذارید.
- مدارک و شرایط لازم برای تمدید: برای تمدید، باید دوباره بعضی از مدارک اولیه مثل گواهی عدم سوءپیشینه، گواهی سلامت پزشکی و مدارک هویتی رو ارائه بدید. ممکنه دوباره از شما استعلام بگیرن.
- پیامدهای عدم تمدید به موقع: اگه مجوزتون رو به موقع تمدید نکنید، سلاح شما از حالت مجاز خارج میشه و مثل یک سلاح غیرمجاز باهاش برخورد میشه که می تونه شامل جریمه نقدی، ضبط سلاح یا حتی مجازات حبس باشه. پس، این بخش رو خیلی جدی بگیرید و قبل از تموم شدن اعتبار، حتماً اقدام کنید.
خرید و فروش تفنگ مجاز و انتقال ارثی: از قلقلش نترس
دنیای تفنگ های مجاز فقط به گرفتن مجوز و نگهداری محدود نمیشه. گاهی اوقات ممکنه بخواهید یک تفنگ رو بخرید، بفروشید یا حتی یک تفنگ از عزیزتون بهتون به ارث برسه. هر کدوم از این کارها هم قلقل و قانون خودش رو داره که باید رعایت بشه تا مشکلی پیش نیاد.
خرید سلاح: از کجا بخریم؟
خرید تفنگ مجاز، مثل خرید یک کالای معمولی از هر مغازه ای نیست. شما نمی تونید همین طوری از دیوار تفنگ بخرید یا از اینترنت سفارش بدید. این کار حتماً باید از طریق فروشگاه های مجاز و تحت نظارت انجام بشه. این فروشگاه ها، هم از مراجع ذی صلاح مجوز دارن، هم تفنگ های قانونی رو می فروشن و هم تمام مراحل انتقال مالکیت رو به صورت رسمی ثبت می کنن. وقتی یک تفنگ می خرید، اطلاعاتش باید توی مجوز شما ثبت بشه و این کار فقط از طریق مسیرهای قانونی ممکنه. پس، به هیچ عنوان گول افراد سودجو یا فروشنده های غیرقانونی رو نخورید.
همیشه به یاد داشته باشید که خرید و فروش هرگونه سلاح خارج از بستر قانونی، جرم محسوب شده و مجازات های سنگینی در پی دارد.
فروش سلاح: چطور قانونی بفروشیم؟
اگه زمانی تصمیم گرفتید تفنگ مجاز خودتون رو بفروشید، باز هم نمی تونید همین طوری به هر کسی که خواست، بفروشیدش. فرآیند فروش هم باید کاملاً قانونی و تحت نظارت باشه. یعنی:
- خریدار باید خودش هم مجوز حمل و نگهداری سلاح داشته باشه یا در حال طی کردن مراحل قانونی برای دریافت مجوز باشه.
- انتقال مالکیت باید توی همون فروشگاه های مجاز انجام بشه و اطلاعات تفنگ از مجوز شما خارج و به مجوز خریدار اضافه بشه.
- معمولاً فروش سلاح های شکاری بین افراد دارای مجوز، با هماهنگی مراجع ذی صلاح امکان پذیره. پس، حتماً از دفتر صدور پروانه سلاح یا پلیس امنیت عمومی در این مورد سوال کنید و راهنمایی بگیرید.
تفنگ ارثی: سرنوشت سلاح ورثه
یکی از سوالات رایج اینه که اگه یک نفر فوت کنه و سلاح مجاز داشته باشه، سرنوشت اون سلاح چی میشه و ورثه چطور می تونن اون رو قانونی کنن؟
سلاح متوفی، بخشی از اموال ایشون محسوب میشه و به ورثه به ارث می رسه. اما خب، ورثه نمی تونن همین طوری سلاح رو بردارن و استفاده کنن. برای قانونی کردن وضعیت سلاح، ورثه باید:
- گواهی انحصار وراثت: اول از همه باید گواهی انحصار وراثت رو بگیرن تا مشخص بشه چه کسانی وارث هستن.
- مراجعه به مراجع قانونی: با گواهی انحصار وراثت و مدارک فوت متوفی، باید به پلیس امنیت عمومی یا سازمان حفاظت محیط زیست (بسته به نوع سلاح) مراجعه کنن.
- انتخاب وارث صلاحیت دار: ورثه باید بین خودشون یک نفر رو که شرایط لازم برای دریافت مجوز (همون شرایطی که برای همه گفتیم) رو داره، انتخاب کنن تا سلاح به نام اون شخص ثبت بشه. اگه هیچ کدوم از ورثه شرایط رو نداشتن یا نخواستن سلاح رو نگه دارن، باید سلاح رو به مراجع قانونی تحویل بدن یا از طریق مراجع قانونی اقدام به فروش کنن.
- طی کردن مراحل مجوز: فردی که به عنوان وارث صلاحیت دار انتخاب شده، باید مثل بقیه، مراحل دریافت مجوز رو طی کنه تا سلاح به صورت قانونی به نام اون منتقل بشه.
پیچیدگی های این بخش کمی بیشتره، پس حتماً توصیه میشه که با مراجع ذی صلاح مشورت کنید تا همه چیز طبق قانون پیش بره و خدای نکرده دچار مشکل نشید.
حواست باشه! جرایم سلاح غیرمجاز و تخلفات
تا اینجا هرچی گفتیم، در مورد سلاح های مجاز و کارهای قانونی بود. حالا نوبتی هم که باشه، نوبت اینه که یکم هم در مورد خط قرمزها و کارهایی که به هیچ عنوان نباید انجام بدید، صحبت کنیم. داشتن سلاح غیرمجاز یا سوءاستفاده از سلاح مجاز، نه تنها خطرناکه، بلکه مجازات های سنگینی داره که می تونه زندگی آدم رو زیر و رو کنه. قانون، توی این زمینه اصلاً شوخی نداره.
نگهداری، حمل و نقل، خرید و فروش سلاح غیرمجاز
اگه کسی بدون مجوز، سلاحی رو نگهداری کنه، حمل کنه، بخره یا بفروشه، حتی اگه قصد استفاده ازش رو هم نداشته باشه، طبق قانون مجرم شناخته میشه. فرقی هم نمی کنه اون سلاح، یک تفنگ شکاری باشه یا یک سلاح جنگی. هرکدوم مجازات های خودشون رو دارن:
- سلاح های جنگی و نظامی: این دسته از سلاح ها، کلاً برای عموم مردم غیرمجاز هستن. نگهداری، حمل، خرید یا فروش هرگونه سلاح جنگی، مجازات حبس های طولانی مدت و جریمه های سنگین داره. این شامل انواع کلت کمری، کلاشینکف، یوزی و سایر سلاح های نظامی میشه.
- سلاح های شکاری بدون مجوز: حتی اگه شما یک تفنگ شکاری داشته باشید که کلاً مجاز هست و میشه براش مجوز گرفت، اما شما مجوزش رو نداشته باشید، سلاح شما غیرمجاز محسوب میشه و شما مجرم هستید. مجازاتش هم شامل ضبط سلاح، جریمه نقدی سنگین و حبس (بسته به نوع و کالیبر سلاح و شرایط جرم) میشه.
استفاده غیرقانونی یا سوءاستفاده از سلاح مجاز
حتی اگه شما مجوز حمل و نگهداری سلاح رو داشته باشید، این مجوز به شما اجازه هر کاری رو نمیده. استفاده غیرقانونی یا سوءاستفاده از سلاح مجاز هم جرم محسوب میشه:
- شلیک بی مورد: شلیک گلوله یا ساچمه، حتی به صورت هوایی یا برای تفریح، در مناطق مسکونی یا هر جایی که غیر از میدان تیر یا محل مجاز شکار باشه، ممنوعه و جرمه. این کار ممکنه به دیگران آسیب بزنه یا باعث ترس و وحشت بشه.
- شکار غیرقانونی: اگه با تفنگ مجاز خودتون، توی فصل های ممنوع شکار کنید، در مناطق حفاظت شده شکار کنید، یا حیواناتی رو شکار کنید که شکارشون ممنوعه، مرتکب جرم شده اید. مجازاتش شامل جریمه های سنگین، ضبط سلاح، و در بعضی موارد حبس میشه. سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه بسیار جدیه.
- تهدید یا استفاده برای ارتکاب جرم: واضح ترین حالت سوءاستفاده از سلاح، استفاده از اون برای تهدید دیگران یا ارتکاب جرم هایی مثل سرقت، درگیری و… هست که در این صورت، مجازات های بسیار سنگینی در انتظار شما خواهد بود.
پس، با وجود همه آزادی هایی که مجوز داشتن تفنگ به آدم میده، یک مسئولیت خیلی بزرگ هم همراهش میاره. همیشه باید حواسمون به قوانین باشه و از سلاح فقط در چهارچوب قانونی و با هدف مجاز استفاده کنیم. کوچکترین انحراف از این مسیر، می تونه عواقب جبران ناپذیری برای خودمون و جامعه داشته باشه.
جمع بندی: مسئولیت پذیری، رمز داشتن تفنگ مجاز
خب، رسیدیم به آخر داستان تفنگ های مجاز در ایران. همون طور که دیدید، این موضوع یک عالمه ریزه کاری و قانون و مقررات داره که دونستن شون واقعاً ضروریه. از همون لحظه ای که فکر می کنید می خواهید یه تفنگ داشته باشید، تا وقتی که سال ها ازش استفاده می کنید، همیشه باید حواس تون به قوانین و ضوابط باشه.
مسئولیت پذیری، کلید اصلی توی این ماجراست. تفنگ، چه شکاری باشه چه ورزشی، یک ابزاره که اگه درست و طبق قانون استفاده بشه، می تونه کلی لذت و سرگرمی براتون بیاره. اما اگه بی دقتی کنید یا از قوانین سرپیچی کنید، می تونه تبدیل به یک دردسر بزرگ و حتی فاجعه بشه. هیچ وقت نباید فکر کنید که داشتن مجوز به معنی آزادی کامل برای هر کاری با تفنگه. همیشه چارچوب هایی هستن که باید رعایت بشن؛ از نگهداری ایمن و دور از دسترس بچه ها گرفته تا حمل و نقل صحیح و تمدید به موقع مجوز.
اگه سوالی دارید یا توی یک مورد خاص گیر کردید، هیچ وقت خودسرانه عمل نکنید. بهترین کار اینه که با مراجع ذی صلاح مثل سازمان حفاظت محیط زیست، پلیس امنیت عمومی یا فدراسیون تیراندازی مشورت کنید. اون ها می تونن شما رو به درستی راهنمایی کنن. این راهنما هم فقط یک شروع برای آشنایی شما با این دنیاست و نباید جایگزین اطلاعات دقیق و به روزی بشه که از مراجع رسمی می گیرید.
پس، با آگاهی کامل و مسئولیت پذیری، می تونید به صورت قانونی وارد دنیای جذاب تفنگ و تیراندازی بشید و ازش لذت ببرید. فقط کافیه «حواس جمع» باشید و «قانون مدار» عمل کنید.