تشخیص کبد چرب از نظر طب سنتی
کبد چرب یکی از بیماری‌هایی است که در سال‌های اخیر افراد بسیاری را درگیر کرده است. این بیماری در طب سنتی درمان‌های متنوعی دارد. در این مقاله به چند روش مهم و کاربردی درمان کبد چرب از دکتر روازاده، حکیم خیراندیش، دکتر کردافشاری و سایر روش های طب سنتی خواهیم پرداخت.
درمان کبد چرب از نظر دکتر روازاده
برای درمان بیماری کبد چرب چهار راه‌کار را که مورد تایید دکتر روازاده است معرف می‌کنیم.
- برای درمان کبد چرب روغن ارده کنجد مصرف کنید.
- سکنجبین با عسل (سرکه انگبین) که سرکه انگور با عسل هست را بصورت روزانه به شکل شربت مصرف کنید.
- شیره انگور به صورت شربت استفاده شود.
- برای درمان کبد چرب با خاکشیر، یک تا دو قاشق غذاخوری خاکشیر به صورت جوشانده را ناشتا مصرف کنید.
درمان کبد چرب در طب سنتی دکتر خیراندیش
- پیش از هر چیز تغذیه‌تان را اصلاح کنید.
- غذاهای خیلی سرد و خیلی گرم را با هم نخورید. مثلا همراه با ماست غذاهای خیلی گرم نخورید و غذاهای سرد همراه با غذاهای گرم را حذف کنید.
- آب و مایعات سرد را بین غذا ننوشید.
- خوردن آب یخ یا غذای سرد بعد از غذای گرم ممنوع است. مثلا سوسیس و کالباس چون همراه با ادویه‌جات است، باعث تشنگی می‌شود و خیلی از افراد آن را با نوشیدنی می‌خورند که کاملا اشتباه است.
پیشنهاد می کنیم مقاله اصول تغذیه سالم در طب سنتی را مطالعه فرمایید
درمان فوری کبد چرب به روش دکتر خیراندیش
بهترین درمان فوری کبد چرب استفاده از سکنجبین است. یک واحد سرکه، دو واحد عسل و دو واحد عرق نعنا (برای زنان نصف واحد سرکه) ترکیب کرده با دو برابر آب مخلوط کنید و روزی یک لیوان آرام آرام بنوشید.
این درمان باید بین چهار تا شش ماه ادامه داشته باشد. همچنین هر دو ماه آنزیم‌های کبدی چرب را باید اندازه‌گیری کنید. پیاده‌روی و غذای سر شب و ترک ناهار هم توصیه می‌شود.
کبد چرب و درمان آن از زبان دکتر کرد افشاری
- پرهیز از انواع سس‌ها، غذاهای چرب، غذاهای شور و ترشیجات بسیار مفید است. بهتر است ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید. برای آن‌که بتوانید بیماری کبد چرب را درمان کنید، بهتر است از میل کردن سرخ کردنی دوری کنید.
- عرق کاسنی شاتره: نصف تا یک لیوان در روز به مدت سه ماه هر روز به صورت ناشتا استفاده شود.
- دم کرده آویشن به جای چای مصرف شود.
- مصرف سکنجبین عنصلی که از پیاز عنصل درست شده است، سه تا پنج ماه استفاده شود.
- دوای بلغم امام صادق: مصطکی + سیاه دانه + زنیان + آویشن با سه الی چهار برابر عسل معجون تهیه شود یا با پودر نبات مخلوط شده و بعد از هر وعده غذایی خورده شود. به اندازه دو یا سه نخود صبح و عصر استفاده شود. این ترکیب چربی و رطوبت‌های کبد را از بین میبرد.
پیشنهاد می کنیم مقاله علت و علائم کبد چرب چیست؟ را مطالعه فرمایید
پیشگیری و درمان کبد چرب از منظر طب سنتی
گوارش درست یکی از راه‌های پیشگیری از کبد چرب است. برای مثال جویدن درست لقمه کمک بسیار بزرگی برای پیشگیری است. به صورت نه افراط (60بار جویدن) نه تفریط (نجویده قورت دادن).
کبد چرب و آب یخ
مصرف نکردن از آب یخ و کلیه غذاهای خیلی سرد مثل بستنی موثر است. البته نمی‌شود گفت اصلا بستنی نخوریم، بلکه بستنی محلول بخوریم، مثل آب هویج بستنی یا بستنی که کمی آب شده و رو به خنکی است، میل کنید و آرام آرام از آن بخورید که سردی یخ آن حنجره و معده را درگیر نکند.
آب را سعی کنیم با دمای معمولی مصرف کنیم. علت اینکه بعد از بستنی خوردن تشنگی ما زیاد می‌شود و میل به خوردن آب داریم یا وقتی تشنه هستیم و آب یخ می‌خوریم و دوباره میل به خوردن آب یخ داریم، چیزی نیست جز اینکه صفرای معلق در کبد، به سمت جداره نزدیک و به معده فراخوان می شود.
در نتیجه حرارت در معده دوچندان شده و دوباره این میل زیاد می‌شود. ولی وقتی آب در درجه حرارت خنک (نه گرم نه یخ) نوشیده شود، تشنگی فروکش می کند.
چون همراه با آب گرم رطوبت می‌آید و حرارت بیشتری را جذب نمی‌کند. بلکه این رطوبت، صفرای موجود را پاک کرده و صفرای معلق در کبد را فراخوان نمی‌کند.
به همین دلایل است که در شهرهای گرمی مانند کاشان برای اینکه بتوانند گرمای آنجا را برای فعالیت‌های کشاورزی تحمل کنند، ارده شیره می خورند تا بتوانند گرمای موجود را تحمل کنند.
همچنین در شهرهای جنوبی در فصل تابستان (به اصطلاح خرما پزان)، خرما می‌خورند که بتوانند گرما را تحمل کنند.
درمان کبد چرب با مصرف ترشیجات طب سنتی
در درمان کبد چرب غیرالکلی یا سرد باید کبد را گرم کنیم. چون به واسطه رفتارهای غلط غذایی، سرد شده است. در عین حال باید لایه‌ای را که در جداره کبد رسوب کرده و به آن چربی کبد و در اصطلاح طب سنتی تشمع کبدی اطلاق می‌شود را توسط داروهایی خرد کرده و پاکسازی و دفع کنیم.
بنابراین نیاز به یک ماده شکننده است. این شکننده‌ها همان ترشیجات طبیعی و نفوذ کننده مانند سرکه انگور خانگی، آبلیمو طبیعی، آبغوره طبیعی و آب زرشک هستند.
این ترشی‌ها اگر به صورت خالص مصرف شوند، به جداره معده و کل دستگاه گوارش آسیب وارد کرده و آن‌ها را می سوزانند. همچنین به مغز فرد سردی می بخشند.
برای مثال باید آبلیمو را به صورت محلول استفاده کرد (آب لیمو و عسل یا آب لیمو داخل چای طبیعی)، همچنین آب زرشک و آب انار ترش را با مقداری نمک دریا مصرف کرد.
درمان کبد چرب با سرکه انگبین
سرکه انگبین از قدیمی‌ترین شربت‌های مفید و البته صددرصد ایرانی بوده که ترکیبات اصلی آن، سرکه انگور و عسل است. ترکیب آن‌ها شربتی شفابخش و گوارا را تشکیل می‌دهد که از گذشته‌های دور خواص متعدد آن مورد توجه اطبا طب سنتی قرار گرفته و همچنان امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرکه انگبین برای بسیاری بیماری‌های دیگر هم تجویز می‌شود.
یکی از درمان‌های ساده برای کبد چرب، مصرف روزانه «شربت سکنجبین» است. دقت کنید که درمان‌های طب سنتی درمانی تک‌بعدی نیستند و باید با مصرف یک ترکیب دارویی باشد.
بلکه برای درمان و حصول نتیجه باید پرهیز و تدابیر توصیه شده دقیق اجرا شود. مثلا برای درمان کبد چرب در کنار مصرف شربت سکنجبین، باید از آب یخ پرهیز کرد و هر لقمه غذا حدود 20 مرتبه جویده شود.
تهیه سکنجبین به روش ابن سینا
ابن سینا در کتاب قانون روش تهیه شربت سکنجبین را توضیح داده است.
مواد مورد نیاز: سرکه یک پیمانه، عسل دو پیمانه، آب هشت واحد
روش تهیه: سرکه، عسل و آب را با یکدیگر ترکیب کنید، سپس روی حرارت قرار دهید. آن را با شعله ملایم بجوشانید تا یک سوم آب آن تبخیر شود. در زمان جوشیدن کف روی آن را جدا کرده و مقداری نعناع برای بهبود رنگ و طعم به آن اضافه کنید.
در هر وعده مصرف، یک سوم لیوان از آن را با دو سوم آب ترکیب کرده و بنوشید. بهتر است آن را با شکم خالی یا حداقل یک ساعت بعد از غذا میل کنید.
درمان کبد چرب با خاکشیر
یکی از ترکیبات عمومی برای درمان کبد چرب، استفاده از «خاکشیر» است که البته کاربردهای خاکشیر در حوزه درمان‌های طب اسلامی ایرانی بسیار گسترده است.
استفاده از جوشانده یک تا دو قاشق غذاخوری خاکشیر به‌صورت ناشتا، نقش بسیار چشمگیری در درمان کبد چرب و عوارض کبدی دارد. البته کنار مصرف خاکشیر باید سایر پرهیزها و تدابیر لازم را نیز رعایت کرد. مانند پرهیز از مصرف آب یخ، پرهیز از مصرف روغن‌های مایع تراریخته موجود در بازار و…
مصرف صبح ناشتا یک لیوان خاکشیر همراه با عسل، آب لیمو ترش تازه و آب گرم نیز می‌تواند اثرات درمانی گسترده‌ای داشته باشد.
در آخر می توانید سوالات خود در مورد درمان کبد چرب را از طریق بخش دیدگاه ها پرسیده تا کارشناسان عطارخونه در اولین فرصت پاسخگو شما عزیزان باشند.
کبد یکی از مهم‌ترین عضوهای بدن است که همه باید به طور ویژه‌ای از آن مراقبت کنند. ازکارافتادگی یا کم‌کاری این عضو می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی برای روال کاری و سلامت بدن انسان شود. در صورتی که به سبک زندگی غلط یا رژیم غذایی ناسالم عادت کنیم، ریسک بالایی برای ابتلا به کبد چرب خواهیم داشت. کبد چرب در ابتدا با علائمی مثل درد و ناراحتی شکمی در فرد ظاهر شده و به تدریج به تب، حالت تهوع و خونریزی داخلی می‌رسد. برای رفع علائم کبد چرب در طب سنتی راه‌های مختلفی پیشنهاد شده است که در این مقاله به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
کبد چرب چیست؟
کبد عضوی حیاتی در بدن است که وظیفه جذب مواد لازم و دفع مواد زائد را به عهده دارد. بر اساس گفته WebMD، انباشته شدن چربی در این عضو به علت عادات ناسالم در رژیم غذایی یا عوامل ژنی، به مرور زمان باعث ابتلا به کبد چرب می‌شود. نام اصلی کبد چرب در دنیای پزشکی هپاتیک استئاتوز است و دو نوع دارد:
- کبد چرب غیرالکلی (NAFLD): که خود به دو نوع کبد چرب ساده و استئاتوهپاتیت غیرالکلی تقسیم می‌شود. ابتلا به کبد چرب ساده چندان جای نگرانی ندارد و ایجاد اصلاحات جزئی در عادات زندگی، مثل افزایش فعالیت و کاهش چربی‌های اشباع از پیشروی آن جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر، استیتوهپاتیتیس غیرالکلی بسیار جدی بوده و نشان از وجود التهاب در ساختار سلولی کبد دارد. ابتلا به استیتوهپاتیتیس الکلی می‌تواند باعث بروز مشکلاتی همچون سیروز (از کارافتادگی یا کم‌کاری حاد کبد)، فیبروز (آسیب جدی دیواره کبد) یا حتی سرطان کبد شود.
- کبد چرب الکلی (ALD): کبد چرب الکلی همان طور که از اسم آن پیدا است در اثر سوء مصرف نوشیدنی‌های الکلی ایجاد می‌شود و با ترک عادت نوشیدن الکل بهبود پیدا خواهد کرد. این نوع از کبد چرب خود به سه نوع تقسیم می‌شود: ورم کبد، هپاتیتیس الکلی و سیروز الکلی. ورم کبد معمولا با درد بالا و سمت راست پهلو خود را نشان داده و با قطع عادت مصرف الکل، رفع می‌شود. اگر مصرف الکل ادامه پیدا کند، احتمال بروز هپاتیت الکلی در فرد وجود خواهد داشت که در آن ورم کبد به حد خطرناکی رسیده و باعث بروز علائمی همچون تب، حالت تهوع، دل‌درد، استفراغ و زردی رنگ پوست و چشم می‌شود. بدترین نوع کبد چرب الکلی، سیروز الکلی است که باعث خونریزی داخلی و ورم شکم شده و بیمار را نیازمند درمان بیمارستانی می‌کند.
عواملی که باعث چرب شدن کبد می‌شوند
کبد چرب ممکن است در اثر عوامل ژنتیکی یا سبک زندگی ناسالم در فرد ایجاد شود. ژاله علی‌اصل ممقانی متخصص طب سنتی، در گفتگو با حوزه کلینیک باشگاه خبرنگاران جوان مهم‌ترین عوامل چرب شدن کبد را چاقی، دیابت، چربی خون بالا، فاکتورهای ژنتیکی و محیطی و میکروب‌های دستگاه گوارش عنوان کرده است. او همچنین می‌گوید: «طب سنتی، مزاج طبیعی کبد را گرم و مرطوب دانسته و دلیل ناراحتی‌های کبد را انحراف از این مزاج می‌داند. عادات غلطی مثل برهم‌خوری، مصرف زیاد شیرینی و نوشابه، نوشیدن آب سرد بلافاصله پس از غذای گرم و مصرف بیش از حد گوشت قرمز، در سردی شدید کبد موثرند». علاوه بر این‌ها عاداتی مثل نوشیدن آب یخ، مصرف زیاد چربی و نمک و نجویدن غذا به مقدار کافی هم به عنوان عوامل بروز علائم کبد چرب در طب سنتی بیان می‌شوند.
علائم کبد چرب در طب سنتی
کبد چرب، سطوح (گرید) ابتلای مختلفی دارد. علائم کبد چرب در هر سطح متفاوت است. سطوح اولیه این بیماری شامل دردهای شکمی و احساس ناراحتی در پهلو است. در صورت ادامه دادن بیمار به عادات غلط خود و عدم مراجعه به دکتر، این بیماری پیشرفت کرده و علائمی همچون دل‌درد شدید، سردرد، تب، حالت تهوع و استفراغ در فرد ظاهر می‌شود. بروز این علائم به این معنا است که التهاب در دیواره کبد پیشرفت کرده و در حال فراگیری است.
ادامه روند ناسالم زندگی و عادات اشتباه غذایی می‌تواند این التهابات را به زخم‌های خطرناکی تبدیل کند که به تدریج کبد را از کار می‌اندازند. ازکارافتادگی کبد، بالاترین سطح بیماری کبد چرب است که با نام سیروز شناخته می‌شود. ازکارافتادگی کبد با توجه به نقش اساسی آن در گوارش و دفع مواد زائد، خطر مرگ را برای فرد ایجاد خواهد کرد؛ یعنی برای رفع علائم کبد چرب در طب سنتی، تاکید روی پیشگیری قرار دارد. به عبارت دیگر، علائم کبد چرب در طب سنتی همگی حاصل انحراف مزاج از گرم و مرطوب به سرد و خشک بیان شده و برای رفع آن‌ها اصلاح عادات زندگی توصیه می‌شود.
پیشگیری و درمان کبد چرب با طب سنتی
همان طور که گفتیم علائم کبد چرب در طب سنتی به سردمزاجی و عادات ناسالم غذایی ربط داده می‌شوند. طب سنتی معتقد است با اصلاح عادات غذایی و سبک زندگی و همچنین استفاده از خوردنی‌های دارویی غیرشیمیایی می‌توان بیماری‌های مختلف را بدون عوارض جانبی درمان کرد. پیشنهادات طب سنتی همواره شامل مصرف عرقیجات، دمنوش‌ها و گیاهان دارویی است. در ادامه به بررسی روش‌های ذکر شده برای درمان کبد چرب در طب سنتی می‌پردازیم.
درمان کبد چرب در طب بوعلی
همه ما ایرانیان به ابوعلی سینا، پزشک و حکیم بزرگ ایرانی افتخار می‌کنیم. یکی از بزرگترین دستاوردهای او کتاب «قانون» است که در آن درمان بسیاری از بیماری‌ها با طب شرقی آموزش داده می‌شود. درمان کبد چرب در طب بوعلی با یک نسخه ساده بیان می‌شود؛ نوشیدن روزانه شربت سکنجبین. البته باید توجه داشت که این درمان برای اثربخش شدن باید با تغییر عادات غذایی و رعایت نکاتی مثل پرهیز از نوشیدن آب یخ و حذف چربی، نمک و گوشت قرمز تا حد ممکن همراه شود. نسخه دقیق درمان کبد چرب در طب بوعلی به شرح زیر است:
«سرکه، عسل و آب را با هم ترکیب می‌کنیم و روی حرارت قرار می‌دهیم تا با شعله ملایم بجوشد و یک‌سوم آب آن بخار شود. حین جوشیدن، کف آن را جدا کنید. همچنین می‌توانید یک دسته نعناع برای رنگ و طعم بهتر هنگام جوشیدن به آن اضافه کنید»
حاصل کار را در یخچال نگهداری کنید و برای هر بار مصرف، یک‌سوم آن را با دو‌سوم آب جوشیده ولرم مخلوط کرده و میل کنید. این نوشیدنی بهتر است حدودا یک ساعت بعد از وعده غذایی اصلی مصرف شود و برای اثربخشی بیشتر، بهتر است در این یک ساعت چیزی نخورید.
خوراکی‌های مفید برای پیشگیری از بیماری کبد چرب
از نظر متخصصان و پزشکان طب سنتی، کبد چرب در نتیجه زندگی ناسالم و عادات غذایی غلط به وجود می‌آید و بهترین راه مبارزه با آن پیشگری است. زیرا اگر این بیماری در بدن فرد به سطح حاد برسد، تنها درمان‌های شیمیایی اثربخش خواهند بود. درمان‌هایی که ده‌ها عوارض جانبی را به همراه دارند.
ژاله علی‌اصل ممقانی متخصص طب سنتی، در بخش دیگری از مصاحبه خود با حوزه کلینیک باشگاه خبرنگاران جوان، خودداری از نوشیدن آب سرد بعد از غذا، حمام و ورزش سنگین را برای پیشگری از ابتلا به کبد چرب حیاتی می‌داند. او همچنین خودداری از مصرف غذاهای لزج مثل نان فطیر، برنج، انواع رشته، کله‌پاچه، گوشت‌های غلیظ مثل گوشت گاو، سالاد الویه، سس مایونز، موز، حلیم، نشاسته و انواع فست‌فودها را برای پیشگیری از کبد چرب توصیه می‌کند. به عقیده او آهسته خوردن غذا و جویدن کافی آن در کاهش ریسک ابتلا به کبد چرب موثر است. خودداری از پرخوری و نوشیدن آب و دمنوش‌های گیاهی در صورت تشنگی هم دیگر توصیه‌های او برای پیشگیری از کبد چرب را تشکیل می‌دهند.
درمان کبد چرب با خاکشیر
خاکشیر، شربتی است که بسیار ساده درست شده و خواص زیادی دارد. این نوشیدنی می‌تواند اسهال، جوش صورت، فشار خون، عطش، عفونت، سنگ کلیه، مشکل معده، خارش پوست، آلرژی، بواسیر، واریس و چربی کبد را رفع کند. خاکشیر یکی از مهم‌ترین نوشیدنی‌ها برای درمان کبد چرب با طب سنتی به حساب می‌آید. تا حدی که بعضی از متخصصان طب سنتی آن را دشمن کبد چرب می‌خوانند و بعضی دیگر از شعار «خاکشیر قاتل کبد چرب» استفاده می‌کنند. درمان با خاکشیر اگر در مراحل اولیه بروز کبد چرب آغاز شده و با اصلاح عادات غذایی و سبک زندگی همراه شود، بسیار اثربخش خواهد بود.
درمان با حجامت کبد
حجامت نوعی پاکسازی خون است که طب سنتی آن را برای درمان بیماری‌های مختلفی پیشنهاد می‌کند. در این روش اصطلاحا خون کثیف از بدن خارج شده و عمل تصفیه انجام می‌شود. حجامت کبد نوعی خاص از حجامت است که خود دو نوع خشک و تر دارد. در حجامت خشک کبد، محل مورد نظر از طریق بادکش تحت فشار قرار گرفته و مواد سمی آن دفع می‌شود. اما گاهی عمق مشکل بیشتر بوده و برای همین حجامت تر را مورد استفاده قرار می‌دهند. در حجامت تر با استفاده از تیغ و ایجاد چند منفذ کوچک روی پوست، شرایط خروج مواد سمی و خون کثیف از بدن فراهم خواهد شد. حجامت کبد یکی از موثرترین راه‌ها برای رفع علائم کبد چرب در طب سنتی به حساب می‌آید. بااین‌حال پیش از انجام حجامت کبد حتما با پزشک خود مشورت کنید.
کلام آخر
کبد چرب یک بیماری خطرناک است که در گریدهای بالای خود می‌تواند برای فرد، تهدید مرگ ایجاد کند. بهترین راه برای مبارزه با این بیماری، پیشگیری با رعایت نکاتی در مورد زندگی و رژیم غذایی سالم است؛ نکاتی ساده مثل خواب کافی و خودداری از مصرف مداوم الکل. برای درمان کبد چرب در طب سنتی راه‌های مختلفی مثل خوردن خاکشیر یا حجامت کبد توصیه شده است. بوعلی سینا در کتاب قانون خود شربت سکنجبین را برای درمان این بیماری توصیه می‌کند. در نتیجه تمام این صحبت‌ها می‌توان گفت برای مبارزه با کبد چرب، پیشگیری بهتر از درمان است و هیچ مبارزه‌ای بهتر از سالم زندگی کردن نخواهد بود.
سوالات متداول
کبد چرب چگونه به وجود می‌آید؟
سبک زندگی غلط، رژیم غذایی ناسالم و گاهی عوامل ژنتیکی باعث انباشت چربی در کبد و در نتیجه التهاب بافت سلولی آن می‌شوند. انباشت چربی در کبد را کبد چرب می‌نامند.
ابتلا به کبد چرب شامل چه مراحلی است؟
مراحل، سطوح یا گریدهای اولیه این بیماری ممکن است بی‌علامت باشد یا تنها شامل علائمی همچون درد شکمی و ناراحتی پهلو داشته باشد. اگر بیمار به عادات غلط خود ادامه دهد کبد چرب به مراحل خطرناکی مثل خونریزی داخلی خواهد رسید. تمام علائم این بیماری در متن توضیح داده شده است.
درمان کبد چرب با طب سنتی چگونه است؟
طب سنتی علت اصلی بروز کبد چرب را انحراف مزاج از گرم و مرطوب به سرد و خشک می‌داند. برای بهبود مزاج باید عادات غلط غذایی را ترک کرد. طب سنتی مصرف روزانه خاکشیر و سکنجبین و همچنین حجامت را به‌عنوان درمان‌های کبد چرب معرفی کرده است.
درمان کبد چرب در طب بوعلی چگونه است؟
ابوعلی سینا، حکیم ایرانی، در کتاب قانون خود برای درمان کبد چرب، مصرف روزانه شربت سکنجبین را توصیه می‌کند.
منابع:
doctorserita
khabarfoori
tasnimnews