مدارک لازم برای دادخواست الزام به تنظیم سند خودرو
الزام به تنظیم سند خودرو
خودرو، به‌عنوان یک کالای سرمایه‌ای بخش قابل توجهی از اموال و دارایی‌های خانواده را تشکیل می‌دهد و به تبع آن ، نقل و انتقال خودرو نیز رایج ترین معاملات افراد جامعه محسوب می‌شود. آنچه در ادامه می‌آید برای آگاهی از مراحل تنظیم سند و الزام به تنظیم سند خودرو و آشنایی با مقررات موجود در این زمینه است که امید است در سلامت معاملات افراد و حفظ منافع آنها موثر باشد.
قولنامه ی خرید خودرو
نخستین اثر حقوقی قولنامه( تعهد فروش)، انعقاد بیع در مهلت مقرر شده و الزام به تنظیم سند خودرو رسمی است؛ اعم از اینکه، قولنامه حاوی یک تعهد و قول است. هنگامی که خریدار و فروشنده قصد انجام معامله‌ای را دارند اما هنوز مقدمات لازم را فراهم نکرده‌اند، قراردادی منعقد کرده و در آن، دو طرف تعهد می‌کنند که معامله را با شرایط معین و ظرف مهلتی خاص انجام دهند.
این توافق‌ها مشمول ماده ۱۰ قانون مدنی است. موضوع مهم، این است که سند مورد نظر، اثبات‌کننده وقوع معامله و مالکیت باشد اما قولنامه چنین اثری را ندارد. به این معنا که تا زمانی که فروشنده در دفتر اسناد رسمی ملک را منتقل نکرده است، نه خریدار می‌تواند ادعای انجام معامله را داشته باشد و نه اشخاص ثالث می‌توانند به وقوع معامله بین طرفین استناد کنند.
در روند عادی، طرفین در دفترخانه حاضر و با رعایت تشریفات مورد نیاز، اقدام به ثبت مالکیت می‌کنند که این مهمترین اثر حقوقی قولنامه است. حال اگر یکی از طرفین معامله از تعهدات خود سر باز زند چه اتفاقی می‌افتد؟ در این فرض، مهمترین اثر قولنامه که تنظیم سند و انتقال است، آشکار می‌شود و متعهدله می‌تواند الزام متعهد را به انجام تعهد بخواهد. محکمه نیز با توجه به مفاد قرارداد و اوضاع و احوال، امارات و قراین موجود، حکم خود را صادر می‌کند و تا زمانی که به این تعهد عمل نشود، همچنان به قوت خود باقی است و حتی مرگ متعهد نیز نمی‌تواند تعهد را از بین ببرد و این تعهد به وراث منتقل می‌شود و در صورت امتناع آنها، دادگاه می‌تواند الزام به تنظیم سند خودرو آن ها را بخواهد.
مبایعه نامه خرید خودرو
بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم یعنی واگذاری حق مالکیت یک مال مشخص در ازای مبلغ و مقدار مشخصی،در اغلب معاملات میان افراد، در نقل و انتقال خودرو نیز ابتدا فروشنده و خریدار باید قراردادی میان خود داشته باشند که ضمن آن اصول انجام معامله با توافق طرفین، به امضا می‌رسد. مواردی مانند مشخصات کامل و جامع خودرو خریداری شده (مدل، رنگ، وسایل موجود خودرو، تک سوخت یا دوگانه سوز بودن آن و …) تعهدات طرفین نظیر قیمت تمام شده، نحوه و مراحل پرداخت آن از‌سوی خریدار، زمان تحویل خودرو ( به همراه بیمه شخص ثالث و کارت سوخت و ابزار آن و …) از سوی فروشنده به خریدار، توافق بر زمان و نحوه تعویض پلاک خودرو، تکلیف فروشنده به پرداخت تمام بدهی‌های خودرو اعم ازعوارض سالانه شهرداری( مخصوص سواری و وانت دوکابین) و مالیات (مخصوص همه وانت‌ها و سواری‌های کار )، زمان حضور در دفترخانه و هر‌آنچه که عرف،جهت منافع هر دونفر ایجاب می‌کند را در خود جای داده باشد.
در زمان تنظیم قرار داد همیشه سعی کنید از یک وکیل باتجربه و متخصص در حوزه ی قراردادها مشاوره بگیرید یا بهتر است به همراه وی به محل تنظیم قرارداد بروید و جزییات کار را به وکیل خود بسپارید تا از تامین و حفظ حقوق خود اطمینان حاصل کرده باشید.
مراجعه به مرکز تعویض پلاک
بهترین و مناسب ترین روش این است که طرفین معامله یعنی خریدار و فروشنده قبل از مراجعه به دفتر اسناد رسمی برای الزام به تنظیم سند خودرو رسمی به مراکز تعویض پلاک خدرو مراجعه کنند و با رضایت و توافق این عمل را انجام دهند، در این مراکز ضمن ارائه خودرو به کارشناسان، باید مدارک لازم را ارائه کنند. مدارکی که برای تعویض پلاک به آنها نیاز دارید عبارتند از:
- مدارک مربوط به احراز آدرس و محل سکونت خریدار( قبض آب یا تلفن، سند منزل و…)
- برگه معاینه فنی
- برگ سبز خودرو
- اصل مدارک شناسایی خریدار و فروشنده
- برگه کمپانی که به آن بنچاق قبلی نیز گفته می‌شود که به نام فروشنده است.
- بیمه نامه شخص ثالث
- کارت سوخت خودرو
اعطای وکالت برای انجام کار
در صورتی که به هردلیلی فروشنده یا خریدار یا هر دو، نخواهند یا نتوانند به همراه یک‌دیگر، جهت تعویض پلاک مراجعه کنند، می‌توانند با مراجعه به دفترخانه، وکالت نامه ای برای الزام تنظیم سند خودرو رسمی به وکیل بدهند تا بدون نیاز به حضور شخص خودشان نیز این عمل امکان پذیر باشد.
وکالت تعویض پلاک نیز وکالتی است که با امضای آن از سوی فروشنده، خریدار، به‌عنوان نماینده و وکیل وی (و بدون نیاز به حضور فروشنده) به مراکز تعویض پلاک مراجعه کرده و مراحل ذکر شده را طی می‌کند و پس از تعویض پلاک خودرو، مجددا به همراه فروشنده – جهت تنظیم سند قطعی خودرو به دفترخانه مراجعه می‌کنند.
وکالت فروش خودرو ، وکالتی است که پس از امضای آن در دفترخانه، دیگر نیازی به حضور فروشنده در مراکز تعویض پلاک و پس از آن، در دفترخانه نیست. هزینه تنظیم این نوع وکالت، از حالت قبل بیش تر است.
با توجه به مسئولیت‌های صاحب پلاک خودرو و امتیازات منفی در قوانین جدید، پیشنهاد می‌شود در صورت تنظیم هرگونه وکالت خودرو، اولا فروشنده ضمن توافق با خریدار، درخواست درج «مهلت تعویض پلاک» در وکالت‌نامه تنظیمی را قید کرده و دوما حتی‌الامکان، ضمن تقاضا از مسئولین دفترخانه از اعطای حق توکیل به خریدار، خودداری کند و در‌هر‌صورت وکالت‌نامه از لحاظ اعتبار، دارای محدودیت‌هایی است. بنابراین، توصیه می‌شود تا جایی‌که ممکن است، از خرید و فروش وکالتی پرهیز شود و در‌صورت انجام وکالت، سریع‌تر نسبت به قطعی‌کردن مورد وکالت اقدام شود.
مراجعه به دفتر اسناد رسمی
مدارک مورد نیاز جهت تنظیم وکالت فروش و سند قطعی نقل و انتقال خودرو در دفاتر اسناد رسمی :
حضور فروشنده و خریدار و یا نماینده قانونی آنها (وکیل)
- اصل کارت ملی و شناسنامه طرفین معامله
- اسناد مالکیت خودرو (در صورتیکه فروشنده اولین مالک خودرو است ارائه برگه کمپانی و یا برگه گمرک و در صورتیکه فروشنده مالک اول نباشد ارائه آخرین بنچاق دفترخانه)
- شناسنامه خودرو ( برگ سبز صادره توسط مراکز تعویض پلاک)
- برگ تأییدیه نقل و انتقال خودرو (صادره توسط مراکز تعویض پلاک ) * ( جهت تنظیم وکالت فروش نیاز نمی باشد)
- اصل برگ مفاصاحساب عوارض خودرو صادره از دفاتر خدمات الکترونیک شهر یا شهرداری (پرداخت شده توسط فروشنده)
- اصل بیمه نامه شخص ثالث معتبر
- اصل کارت هوشمند سوخت
- طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده (بند ب ماده 43 ) خودروهای سواری و وانت دو کابین مشمول پرداخت عوارض شهرداری می باشند فلذا وانت تک کابین ، اتوبوس ، مینی بوس ، کامیون و موتور سیکلت نیازی به ارائه عوارض سالیانه شهرداری ندارند ( معاف از پرداخت عوارض سالیانه شهرداری)
هزینه‌های الزام به تنظیم سند خودرو در دفاتر اسناد رسمی‌سراسر کشور یکسان و بر اساس جداول مالیاتی است. این هزینه‌ها «حق‌الثبت و مالیات نقل و انتقال (ویژه دولت) و حق‌التحریر (مخصوص دفترخانه) » است که برای هر خودرو و با هر مدل، مبلغ متفاوتی است.