تشخیص کبد چرب از روی جواب آزمایش

آیا می دانید چرا لازم است همه ما در زمان های مشخص آزمایش خون را به عنوان یک آزمایش چکاپ انجام دهیم؟ آزمایش خون چه حقایقی از درون بدن را آشکار خواهد کرد؟ آیا آزمایش خون تنها برای نترل وضعیت درونی بدن انجام می گیرد؟ و سوالاتی از این قبیل که شما با مطالعه این مقاله می توانید به پاسخ ان ها برسید. خون ماده سیال در بدن است که وظیفه تغذیه سلول ها و همچنین تصفیه اندام ها از مواد زائد را برعهده دارد. در نتیجه درصورت نمونه گیری از خون، نتایج بسیار مهمی به دست خواهد امد که به متخصص کمک می کند در مورد وضعیت بدن از نظر سلامتی و یا پیشرفت بیماری، اطلاعات دقیق به دست بیاورد. برای انجام آزمایش خون شرایطی لازم است که بسته به نوع فاکتورهای مورد بررسی متفاوت خواهند بود.

آزمایش خون یکی از پرکاربرد ترین آزمایش هایی است که در همه آزمایشگاه های بالینی انجام می شود. این آزمایش با اهداف مختلفی توسط پزشک تجویز می گردد و می تواند فقط برای یک کنترل ساده باشد، و یا اینکه برای تشخیص یک بیماری مرموز مورد استفاده قرار بگیرد.

آزمایش خون دارای انواع مختلفی می باشد که هر یک در بخش های جداگانه آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرد.

موارد کاربرد آزمایش خون

یکی از آزمایش هایی که در آزمایشگاه کاربرد زیادی دارد، آزمایش خون می باشد. از این آزمایش در مواردی مثل:

• بررسی وضعیت کلی سلامت بدنی شما
• بررسی احتمال ابتلا به عفونت خاص
• بررسی عملکرد ارگان های مختلف بدن مثل کبد و کلیه
• بررسی بیماری های مختلف ژنتیکی فرد

انجام این آزمایش به صورت دوره ای و منظم می تواند اطلاعات جامع و کاملی در مورد بیماری های احتمالی شما به پزشک ارائه می نماید. برای گرفتن آزمایش خون کافیست با همکاران ما در آزمایشگاه آنلاین آنی آزما تماس حاصل نمایید تا از شما یک نمونه خون گرفته شده و به آزمایشگاه ارسال گردد و شما بدون دردسر عملکرد کلی بدن خود و میزان سلامتی ارگان های مختلف را بررسی نمایید.

آمادگی های مورد نیاز برای انجام آزمایش خون

به طور معمول در برخی موارد آزمایش خون برخی شرایط و آمادگی های قبلی مورد نیاز است که شما با دستور پزشک و یا با راهنمایی آزمایشگاه، موظف به رعایت آنها می باشید. به عنوان مثال بسته به موارد مد نظر پزشک و بیمار شما باید:

• برای حدود 12 ساعت از خوردن و آشامیدن مواد غذایی خودداری کرده و به صورت ناشتا به آزمایشگاه مراجعه نمایید. خوردن آب در این گونه موارد مشکلی ندارد اما به غیر از آب شما نباید چیزی بخورید یا بیاشامید.
• قبل از انجام آزمایش، از خوردن برخی داروهای خاص باید پرهیز شود. این داروها می توانند بر نتایج نهایی آزمایش تاثیر بگذارند. نمونه ای از این داروها می توان به داروهای هورمونی یا داروهای آنتی بیوتیک اشاره نمود.

رعایت نکات توصیه شده در آزمایش خون ضمن اینکه باعث دقیق تر شدن جواب های آزمایش شما می شود، بلکه از تکرار و هدر رفت انرژی و زمان فرد و کادر آزمایشگاه نیز جلوگیری می شود.

آزمایش خون چگونه انجام می شود

برای انجام آزمایش خون شما باید در ابتدا به یک آزمایشگاه مراجعه نمایید. از آنجا که مواردی مثل نبود وقت و ترافیک می توانند مانع از حضور شما برای انجام آزمایش شوند، شما می توانید به آنی آزما اعتماد مرده و آزمایش های خود را در محل کار و خانه و به صورت غیر حضوری بدهید.

آزمایش خون در ابتدا نیاز به نمونه گیری خونی از شما دارد. برای این کار همکاران آزمایشگاه به وسیله خون گیری از ورید دست، به مقدار کافی نمونه خون از بدن شما گرفته می شود. دست و قسمت جلوی آرنج از آنجا که دارای ورید سطحی مناسبی می باشد و به راحتی قابل پوشش می باشد، جزو مناطق پر کاربرد برای نمونه گیری می باشد.

برای انجام آزمایش خون در نوزادان و کودکان، نمونه خون از پشت دست گرفته می شود. برای این کار می توان از یک ماده بی حس کننده برای درد کمتر در کودک استفاده کرد.

پس از انجام خون گیری، به دلیل اینکه نمونه خون بسیار کمی از شما گرفته می شود، شما نباید عارضه خاصی را تجربه کنید. در برخی موارد به خصوص و نادر، ممکن است در هنگام خون گیری فرد از حال رفته و یا حتی دچار تشنج شود. در این گونه موارد، اطلاع دادن به آزمایشگاه در صورت داشتن سابقه قبلی بسیار مهم است. پس از انجام خون گیری نیز یک تاول و جای زخم بسیار کوچک بر روی پوست باقی می ماند که در خیلی از موارد نیز آسیبی برای فرد ندارد.

نتایج آزمایش خون

پس از انجام نمونه گیری و ارسال آن به آزمایشگاه، نمونه شما از نظر موارد مختلف مورد بررسی قرار می گیرد. این بررسی یا به وسیله دستگاه های پیشرفته آزمایشگاهی انجام می شود، و یا اینکه از طریق میکروسکوپ و بررسی چشمی نمونه. برخی از نتایج آزمایش خون در همان روز آماده می شوند و برخی دیگر ممکن است به چند روز زمان نیاز داشته باشند.

برای تفسیر نتایج آزمایش خون بهتر است نزد پزشک مراجعه فرمایید تا ضمن بررسی و معاینه فیزیکی شما، نسبت به علائم بالینی که دارید، به تفسیر نتایج بپردازد. بیماری ها و مشکلاتی که در ارگان های مختلف بدن می تواند وجود داشته باشد، باعث تغییر نتایج آزمایش و فاکتورهای مورد بررسی در آن می شود.

آزمایش خون شامل چه مواردی می باشد

به صورت کلی آزمایش خون در بخش های زیر انجام می شود:

• بیوشیمی
• هماتولوژی
• ایمونولوژی
• سرولوژی
• میکروب شناسی
• بانک خون
• سرطان شناسی
• ژنتیک
• تست های انعقادی

در هر یک از این بخش ها، تست های جداگانه ای وجود دارد که با بررسی آنها، تصویر کلی از شرایط بدنی شما برای پزشک فراهم می گردد.

در ادامه چند مورد از آزمایش های هر بخش و کاربرد هایی که می تواند داشته باشد، به صورت خلاصه بیان می شود.

تست های بیوشیمی مربوط به آزمایش خون

آزمایشات مربوط به این بخش، توسط دستگاه های خودکار و اتوآنالیزر مورد بررسی قرار می گیرد.

• آزمایش قند:

آزمایشات مختلفی برای اندازه گیری قند خون به وسیله آزمایش خون وجود دارد که میزان قند موجود در نمونه خونی شما را مشخص می نماید. قند خون ناشتا، قند خون دو ساعت بعد از صبحانه، قند HbA1C و تست تحمل گلوکز، از جمله این موارد می باشند. مقادیر بالاتر از حد نرمال در هر یک از این آزمایشات می تواند بیانگر وجود دیابت در فرد می باشد.

• آزمایش کلسترول:

کلسترول یکی از چربی های تولید شده در کبد می باشد که دارای نقش های متعددی در بدن می باشد. این چربی بیشتر از طریق مواد غذایی وارد بدن می شود و مقادیر بالا و پایین تر از حد نرمال آن می تواند برای بدن مضر باشد.

• تست CRP:

CRP یا C Reactive Protein از جمله پروتئین هایی می باشد که در هنگام وجود التهاب در بدن افزایش می یابد.

• الکترولیت ها:

الکترولیت هایی مثل سدیم، پتاسیم، کلسیم و لیتیوم از جمله فلزاتی هستند که می توان از طریق آزمایش خون مورد بررسی قرار داد. این فلزات در برخی موارد خاص مانند کم آبی یا دیابت دچار نوسان شده و میزان آنها در خون می تواند انعکاسی از عملکرد کلیه در بدن باشد.

• تست های مرتبط با عملکرد کبد:

برای بررسی عملکرد کبد، از بررسی میزان آنزیم های کبدی مثل ALT و AST استفاده می شود. در صورت افزایش این فاکتورها، میزان آسیب و نوع آسیب وارد شده بر کبد در بیماری هایی مثل کبد چرب و هپاتیت مشخص می شود.

• تست های کلیه:

تست هایی مثل کراتین و اوره به همراه اندازه گیری الکترولیت های بدن، می تواند میزان دفع کلیوی و باز جذب کلیوی را مشخص نماید. در صورت وجود مشکلات مربوط به کلیه، این فاکتورها تغییرات چشمگیری خواهند داشت.

• بیلی روبین:

از اندازه گیری میزان بیلی روبین در بزرگسالان، برای بررسی عملکرد پانکراس و طحال استفاده می شود. در صورتی که این ارگان ها به صورت مناسب کار نکنند، فرد به زردی مبتلا می شود.

همچنین این تست در نوزادان و در روزهای اولیه پس از به دنیا آمدن نیز کاربرد دارد.

تست های مربوط به بخش هماتولوژی در آزمایش خون

در بخش هماتولوژی، تعداد کلی سلول های خونی مثل گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها توسط دستگاه شمرده شده و نتایج آن می تواند بیانگر مواردی مثل کم خونی، عفونت، مشکل انعقادی و غیره باشد. این آزمایش علاوه بر شمارش سلول، با ارائه مواردی مثل هموگلوبین یا هماتوکریت، وضعیت کلی کم خونی را نیز در بدن تعیین می کند.

تست های مرتبط با بخش ایمونولوژی در آزمایش خون

در بخش ایمونولوژی، اغلب هورمون ها مورد ارزیابی قرار می گیرند. هورمون ها نقش های حیاتی در بدن دارند و بیشتر اعمال بدن به وسیله هورمون تنظیم و هماهنگ می شود. هورمون های تیروئیدی، هورمون های جنسی و هورمون رشد، نمونه ای از این هورمون ها می باشند که به وسیله الایزا یا کمی لومینسانس مورد بررسی قرار می گیرند.

تست های سرولوژی که در آزمایش خون بررسی می شوند

در این بخش، تست هایی مثل رایت، ویدال و RF مورد بررسی قرار می گیرند. از رایت و ویدال برای بررسی بیماری های مربوط به عوامل عفونی باکتریایی یا تب مالت استفاده می شود و RF یا روماتوئید فاکتور نیز احتمال ابتلا به بیماری روماتیسم را بیان می کند.

تست های مربوط به بخش میکروب شناسی آزمایش خون

یکی از شایع ترین این گروه از تست ها، آزمایش کشت خون می باشد. در کشت خون، نمونه خون گرفته شده در محیط های مناسب رشد میکروب و در حرارت معین کشت داده می شوند تا در صورت وجود عفونت، بر روی آن رشد کرده و نشان داده شود.

 

تست های مربوط به بخش بانک خون در آزمایش خون

بخش بانک خون بیشتر برای تعیین گروه خونی فرد و همچنین انجام آزمایشات مورد نیاز قبل از تزریق خون به فرد می باشد. در این بخش با تعیین گروه خون فرد و انجام آزمایش کراس مچ، میزان سازگاری بدن با خون تزریقی مورد بررسی قرار می گیرد.

همچنین در این بخش برخی آزمایشات مربوط به سازگاری خون جنین با مادر نیز انجام می شود تا در صورت نیاز از آمپول روگام استفاده شود.

تست های مربوط به انکولوژی یا سرطان شناسی در آزمایش خون

در بخش انکولوژی، برخی تومور مارکر های خونی از طریق انجام آزمایش خون مورد بررسی قرار می گیرند. تومورمارکر به پروتئین ها و مواد سلولی گفته می شود که در صورت ابتلا فرد به یک نوع سرطان خاص، در سطح خون افزایش می یابند مانند PSA که برای بررسی سرطان پروستات استفاده می شود، و یا CA 125 که برای بررسی سرطان رحم مورد استفاده قرار می گیرد.

تست های ژنتیکی مربوط به آزمایش خون

در این بخش، از نمونه خون فرد، تعداد کروموزوم های داخل سلولی فرد مورد بررسی و شمارش قرار می گیرد. کروموزوم به توده های ژنتیکی گفته می شود که در هسته همه سلول ها وجود دارد. هر سلول باید 23 جفت کروموزوم داشته باشد که تغییر ساختار و کم شدن این تعداد، می تواند باعث بیماری های ژنتیکی مختلفی شود.

تست های انعقادی مرتبط با آزمایش خون

از تست های انعقادی برای بررسی این موضوع استفاده می شود که آیا خون شما در زمان مناسبی لخته می بندد یا خیر. در صورتی که خون در زمان نرمال لخته نبندد، احتمال وجود بیماری هایی مثل هموفیلی وجود دارد.

همچنین در مواردی که فرد از داروهای ضد انعقادی استفاده می کند، از آزمایش خون برای بررسی PT و PTT فرد استفاده می شود تا نسبت به زمان انعقاد خون، داروی وارفارین یا ضد انعقاد فرد تنظیم شود.

نکاتی کلیدی قبل از انجام آزمایش خون ؛ رعایت بعضی نکات باعث جواب دقیق آزمایش و بعضی فعالیت ها و بی دقتی ها باعث کاذب شدن و تغییر مقدار پارامتر های جواب آزمایش می شود . یکی از مهمترین اهداف هر آزمایشگاهی این است که بتواند جواب صحیح با کمترین میزان خطا را ارائه دهد و برای رسیدن به این مقصود لازم است از افراد متخصص ، روش های کنترل کیفیت و ابزار های دقیق آزمایشگاهی استفاده کند تا بتواند میزان خطای کار را به حداقل ممکن برساند .همواره آزمایشگاه ها در تلاش هستند تا منابع ایجاد خطا را پیدا کنند و آنرا برطرف کنند.

به طور کلی خطاهای احتمالی که ممکن است در آزمایش خون ایجاد شود به ۳ بخش تقسیم شده است:

۱ – Pre Analytical 2- Analytical 3- Post Analytical به عبارتی از زمان نمونه گیری ، انجام آزمایش و بعد از آن را بررسی می کند.

۱ – Pre Analytical :

خطاهای پیش آمده در این مرحله بسیار شایع می باشد و رعایت نکات مربوط به این قسمت می تواند از بروز بسیاری از خطاها جلوگیری کند.

در بررسی این بخش لازم است شرایط زیر را در نظر بگیرید:

• شرایط بیمار در زمان نمونه برداری

• شرایط بالینی بیمارو بررسی مواردی مانند : مدت زمان ناشتایی، مصرف دارو و امکان بروز تداخل دارویی با آزمایش و…

• نحوه صحیح و استاندارد در نمونه گیری و رعایت مواردی مانند مدت زمان بسته ماندن گارو بروی دست، استفاده از لوله ها و ظروف مناسب برای جمع آوری نمونه

• شرایط انتقال نمونه به آزمایشگاه ، جداسازی نمونه ها و نگهداری نمونه ها.

• آشنایی کامل کاربر و تکنسین آزمایشگاه با دستگاه های آنالیزر موجود در آزمایشگاه

• بررسی شرایط نگهداری دستگاه ها و ابزار های آزمایشگاهی و استفاده از ابزار استاندارد

• شرایط صحیح نگهداری کیت، کالیبراتور، نمونه کنترل و ثبت تاریخ انقضا آنها

• استفاده از نمونه کنترل مورد تایید و run کردن حداقل ۲ سطح کنترل.

• انجام نمونه های بیمار پس از اطمینان از صحت در کار آنالیزر

۲- Analytical:

پـس از بررسـی و رعایت موارد فوق به مرحله انجام آزمایـش خون و آنالیـز داده ها می رسیم. برای اینکه آزمایشگاه بهترین کیفیت کار را داشته باشد تا رضایت بیماران را جلب کند، لازم است تا آنالیز صحیح نمونه ها با کمترین میزان خطا انجام شود ،رعایت موارد ذیل برای رسیدن به این منظور ضروری است .

• بررسی شرایط دستگاه های آنالیزر مانند دستگاه های کمی لومینسانس از نظر کالیبر بودن و موارد مصرفی

• بررسی آب مصرفی دستگاه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است

• اطمینان از سالم بودن کیت ها ،کالیبراتور ها ، نمونه کنترل و بررسی شرایط نگهداری آنها

• بررسی نحوه درست کردن کالیبراتور و کنترل لیوفیلیزه و نگهداری صحیح آن

• تهیه لیستی از طول عمر کالیبراتورها ، نحوه نگهداری آنها الزامی است.

• Run کردن نمونه کنترل قبل از انجام تست و استفاده از قوانین کنترل کیفی برای بررسی و پیدا کردن خطا های راندوم یا تصادفی و خطاهای سیستماتیک

پس از run نمونه کنترل و نمونه های بیماران حالت های پیش آمده عبارتند از :

۱- کنترل و نمونه بیمار در رنج قابل قبول باشد .

۲-کنترل خارج از رنج قابل قبول ولی جواب نمونه ها قابل قبول باشد .

۳-کنترل در رنج خوانش قابل قبول ولی نتیجه بیمار غیر قابل قبول باشد .

۴-کنترل و نمونه بیمار غیر قابل قبول باشد .

در مورد گزینه ۲ باید به نکات زیر توجه داشته باشید :

۱- از نمونه کنترل معتبر که رنج خوانش اختصاصی برای دستگاه مورد نظر را دارد در کنترل کیفی استفاده شود

۲- اثر ماتریکس افکت را در نظر داشته باشید بدین معنا که ماتریکس سرم کنترل با ماتریکس نمونه بیمار متفاوت است و نمونه کنترلی از نمونه انسانی تهیه نمی شود . بنابراین به تذکرات کمپانی سازنده در مورد استفاده از نمونه کنترل توجه کنید تا این مورد تداخلی تا حد امکان حذف گردد یا کاهش یابد .

۳ – نحوه آماده کردن نمونه کنترل ، EXP و Lot کنترل و شرایط نگهداری آن بررسی شود

۴- بروز خطای تصادفی را بررسی کنید و تکرار نمونه کنترل انجام شود .

شرایط نگهداری دستگاه و انجام maintenance روزانه ، هفتگی و ماهانه دستگاه بررسی شود.

در مورد گزینه ۳ باید به نکات توجه داشته باشید :

۱- امکان بروز خطای پری آنالیتیکال را در نظر بگیرید برای مثال شرایط نمونه گیری ، نحوه انتقال نمونه به آزمایشگاه،جداسازی نمونه و…

۲- وجود همولیز ،ایکتریک و لیپمیک در نمونه را در نظر بگیرید.

۳- شرایط نگهداری و maintenance قبل از شروع کار انجام شده است ؟

۴- بروز خطای تصادفی را بررسی کنید و تکرار تست انجام شود.

۵- زنجیره سرد کیت رعایت می شود ؟ lot وExpire کیت را بررسی شود.

۶- آیا کالیبر تست قابل قبول می باشد وبا کالیبر مجدد و تکرار تست مشکل حل می شود ؟

۷- شرایط بالینی بیمار و داروهای مصرفی بیمار بررسی شود

۸- آیا دستگاه از نظر صحت ، دقت و موارد فنی بررسی شده است ؟

۹ – امکان interaction Hetrophilic و یا تداخل دارویی با روش آزمایشگاهی را درنظر داشته باشید .

درمورد گزینه ۴ باید به نکات توجه داشته باشید :

۱- دستگاه از نظر خدمات فنی بررسی شده است ؟

۲- maintenance دستگاه بطور کامل انجام می شود ؟

۳- ملزومات دستگاه همانند کیت ،کالیبراتور، آب مقطر بررسی شود.

۴- کالیبر کیت بررسی شود ،آیا نیازبه کالیبر مجدد می باشد ؟

۵ – EXP و lot کیت بررسی شود آیا با تغییر lot مشکل برطرف می شود ؟

post Analytical :

این مرحله به نسبت کمتر می باشد ولی می تواند منابع خطای کار آزمایشگاه باشد در این قسمت مهمترین مواردی را که باید به آنها توجه داشت عبارتند از :

• گم شدن برگه جواب و یا تاخیر در آماده کردن جواب

• خوانا نبودن جواب و دادن جواب اشتباه به بیماران بخاطر شباهت نام و نام خانوادگی و عدم توجه به شماره پذیرش بیمار ویا خطای کاربر در هنگام جواب وارد کردن .

پس با در نظر گرفتن تمام مواردی که توضیح داده شد، برای اینکه نتیجه آزمایش خون شما دارای بالاترین کیفیت و صحت باشد، شما نیز باید برخی نکات را رعایت نمایید که در ادامه به توضیح مختصری در این مورد می پردازیم.

قبل از آزمایش خون چه نکاتی را باید رعایت کنیم

بیش از ۶۰ درصد خطاهای آزمایشگاهی، مربوط به مرحله پیش از آزمایش است و اگر نمونه ای نامناسب باشد، با بهترین دستگاه ها و کارکشته ترین کارکنان هم نمی توان از آن نمونه، نتیجه درستی به دست آورد. برای همین، آزمایش دهنده باید با شرایط و آمادگی کامل به آزمایشگاه بیاید و «شرایط لازم برای نمونه گیری» را داشته باشد.

ناشتا بودن

برای انجام بعضی آزمایش ها مانند آزمایش قند خون ناشتا، تری گلیسیرید، کلسترول ناشتا بودن افراد الزامی است زیرا غذا خوردن باعث تغییر در نتیجه آزمایش می شود. در مورد ناشتا بودن برای آزمایش خون رعایت برخی نکات کمک شایانی به کیفیت جواب های آزمایش شما می کند. از جمله:

• خوردن شام سبک شب قبل ازانجام آزمایش

• نخوردن مواد غذایی به جز آب، ۱۲ ساعت قبل از مراجعه به آزمایشگاه ، البته مصرف آب هم به تجویز پزشک بستگی دارد.

• در زمان ناشتا بودن مسواک زدن مجاز است.

• از استعمال دخانیات، جویدن آدامس ، مصرف قرص های نرم کننده گلو، شربت های سینه، انجام تمرین های بدنی و ورزش در زمان ناشتا بودن پرهیز کنید.

• مدت زمان ناشتایی در آزمایش های مربوط به چربی خون مثل تری گلیسیرید و کلسترول حداقل ۱۲ ساعت

• ۸ساعت ناشتایی برای اندازه گیری نیتروژن اوره خون ( BUN ) وآزمایش اسید اوریک خون و ۱۰ تا ۱۲ساعت ناشتایی برای انجام آزمایش آهن

• ناشتا بودن برای انجام تست های کبد نیازنیست اما بهتر است برای گرفتن نتیجه دقیق ترحداقل چند ساعت ناشتا باشید. سه روز قبل از انجام این آزمایشات هیچ گونه تزریق عضلانی انجام ندهید.

• آزمایش هورمون های تیروئیدی به ناشتا بودن نیاز ندارد اما بهتر است سه ساعت قبل از انجام آزمایش به دلیل تاثیر کدورت ناشی از خوردن چربی مواد غذایی مصرف نکنید.

• برای پیشگیری ازتاثیر گرسنگی زیاد بیش از ۱۶ ساعت در حالت ناشتا نباشید.

• در بعضی آزمایش ها قطع قرص های مصرفی تان لازم است ،در این مورد از پزشک خود سوال کنید.

نکاتی کاربردی قبل از انجام آزمایش قند خون

آزمایش قند خون دو ساعته یکی از آزمایشات لازم برای تشخیص بیماری دیابت است که در پنل آزمایش خون قرار دارد. پس از ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتایی آزمایش قند خون ناشتا ( FBS ) انجام می شود و بعد برحسب درخواست پزشک در آزمایشگاه شربت قند می دهند و یا توصیه به صبحانه خوردن می کنند و بعد از دو ساعت دوباره آزمایش می گیرند.

در آزمایش قند خون به نکات زیر توجه کنید:

• اگر دیابتی هستید صبحانه ای را که هر روز به طور معمول می خورید ، بخورید.

• در صورتی که دیابت ندارید، صبحانه ای شیرین حاوی ۴۰ تا ۷۵ گرم کربوهیدرات بخورید.

• با خوردن آخرین لقمه صبحانه زمان را یادداشت کرده و دقیقا دو ساعت بعد، برای خون گیری به آزمایشگاه مراجعه کنید.

• دوساعت پس از صرف صبحانه از مصرف هرگونه خوراکی یا نوشیدنی یا کشیدن سیگار خودداری کنید. فقط نوشیدن آب مجاز می باشد.

• هیچ گونه تحرک غیرمتعارف مانند ورزش و پیاده روی در فاصله خون گیری اول و دوم نباید داشته باشید.

• دریک روز آزمایش قند ناشتا و دو ساعته را انجام دهید.

• حتما قبل از ساعت ۱۰ صبح آزمایش را شروع کنید به طوری که آزمایش قند دو ساعته حداکثر تا ساعت ۱۲به اتمام برسد.

نکات مهم در مورد رژیم غذایی قبل از انجام آزمایش خون

همان طور که می دانید، رژیم غذایی شما تاثیر زیادی بر فاکتورهای مورد اندازه گیری در تست های آزمایشگاهی دارد. به نحوی که خوردن یا نخوردن برخی مواد غذایی به طور مستقیم بر جواب تست های شما تاثیر می گذارد. از آن جایی که آزمایشگاه هیچ گونه اطلاعاتی در مورد وعده های غذایی شما ندارد، پس رعایت برخی نکات قبل از انجام آزمایش خون، به میزان زیادی در بهبود کیفیت نتایج نهایی شما تاثیر می گذارد.

از جمله نکاتی که می تواند در این زمینه به شما کمک کند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• یک هفته پیش از انجام آزمایش کلسترول خون با مشورت پزشک، رژیم غذایی معمولی داشته باشید اما منع مصرف چربی نداشته باشید.

• حداقل دو تا سه روز پیش از انجام آزمایش نیتروژن اوره خون ( BUN ) از مصرف گوشت زیاد خودداری کنید.

• مصرف الکل باعث افزایش آنزیم های کبدی از جمله آلکالین فسفاتاز، SGOT ، SGPT می شود.

• شب قبل از تست آهن نباید از غذای غنی از آهن مثل گوشت قرمز مصرف کنید.

• از آنجایی که آب‌میوه‌های غیرطبیعی نیز حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات، قند مصنوعی و طعم‌دهنده‌ها می‌باشند، لذا به عقیده اکثر کارشناسان و متخصصان تغذیه تقریباً مانند نوشابه‌های گازدار از خوردن آن‌ها قبل از انجام آزمایش خون باید اجتناب کرد. کربوهیدرات بالا و همچنین قند فراوان موجود در آب‌میوه‌های مصنوعی باعث خنثی کردن اثر انسولین در بدن شده و در نتیجه جواب آزمایش به دست آمده ارزش چندانی نخواهد داشت، لذا از نوشیدن آب‌میوه‌های مصنوعی قبل از انجام آزمایش خون خودداری کنید.

• قندخون به مقدار بسیار زیادی تحت تأثیر مواد غذایی کربوهیدرات‌دار می‌باشد و یکی از بدترین مواد قندی حاوی کربوهیدرات، نوشابه‌های گازدار می‌باشند، بنابراین از مصرف آن‌ها قبل از انجام آزمایش خون خودداری کنید.

• قهوه به خودی خود مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه قند و خامه موجود در اکثر قهوه‌های آماده مشکل‌ساز می‌باشد؛ دقیقاً مانند آب‌میوه‌های غیرطبیعی، خامه و قند فراوان موجود در قهوه‌های آماده سبب خنثی شدن عملکرد انسولین و در نتیجه بی‌ارزش بودن جواب آزمایش می‌گردد، بنابراین اگر می‌خواهید قبل از انجام آزمایش خون، قهوه میل کنید بهتر است ۳ ساعت قبل از انجام آزمایش و البته قهوه سیاه میل کنید تا جواب دقیق‌تری داشته باشید.

• سایر مواد قندی: بهتر است از خوردن غلات بدون سبوس قبل از انجام آزمایش قندخون خودداری کنید. همچنین از خوردن سایر مواد غذایی که حاوی قند فراوان هستند مانند انواع شیره‌ها (شیره انگور) و انواع طعم‌دهنده‌ها که کربوهیدرات بالایی دارند، خودداری کنید.

چند نکته:

در مدت زمانی که ناشتا هستید از انجام ورزش خودداری کنید. به جز آب از خوردن سایر نوشیدنی‌ها خودداری کنید، بهتر است از آدامس جویدن نیز در طول مدت ناشتایی خودداری کنید، رعایت نکردن هر یک از این عوامل می‌توانند بر روی جواب دقیق آزمایش تأثیر گذاشته و در نتیجه نتایج مطلوبی به دست نیاید.

قبل از آزمایش کلسترول خون چه چیزهایی را نخوریم؟

• برای آزمایش کلسترول خون، ناشتا بودن امری ضروری می‌باشد. بهتر است برای انجام آزمایش کلسترول خون از پزشک مربوطه و یا آزمایشگاهی که قرار است در آنجا آزمایش انجام شود سؤال کنید که مدت زمان ناشتا بودن برای انجام آزمایش باید چند ساعت باشد. بعضی اوقات مدت زمان ناشتا بودن ۶ تا ۸ ساعت و در برخی موارد تمام طول شب (از شب تا صبح) باید ناشتا بود و در مواردی نیز زمان ناشتا بودن به ۱۲ ساعت می‌رسد.

• سعی کنید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که آزمایش کلسترول خون را صبح زود انجام دهید به ویژه اگر از شما خواسته شده که ۱۲ ساعت قبل از انجام آزمایش ناشتا باشید، در این صورت می‌توانید ساعت ۶ و یا کمی دیرتر شام خود را خورده و صبح زود بیدار شده به آزمایشگاه رفته و آزمایش خون بدهید.

• لازم به ذکر است که خوردن این داروها قبل از انجام آزمایش مجاز نمی‌باشد: کورتیکواستروئید، استروژن و یا آندروژن، قرص‌های ضدبارداری، قرص‌های ادرارآور، داروهای ضدافسردگی، برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین نیاسین

• به آنچه که چند روز قبل از انجام آزمایش می‌خورید نیز دقت کافی داشته باشید. از خوردن گوشت قرمز، تخم‌مرغ و سایر مواد غذایی که حاوی چربی و کلسترول بالایی می‌باشند خودداری کنید. در این صورت می‌توانید امیدوار شوید که جواب آزمایش دقیقی خواهید داشت.

• اگر مجبور هستید که به توصیه پزشک مربوطه هر چند وقت یک‌بار آزمایش کلسترول خون انجام دهید رژیم غذایی خود را تغییر ندهید، زیرا دکتر با توجه به رژیم غذایی روزمره شما می‌تواند تشخیص دهد که چرا کلسترول خون شما بالا می‌باشد.

• از پزشک و یا آزمایشگاه مربوطه بپرسید که آیا محدودیتی در خوردن قهوه دارید یا خیر، زیرا در برخی موارد شما اجازه دارید که قهوه بخورید حتی اگر در ساعت‌های ناشتایی باشید.

از آن جایی که با یک آزمایش خون، چندین فاکتور (کلسترول، قند، تری‌گلیسیرید و …) با هم اندازه‌گیری می‌شود و برخی از آزمایش‌ها نیازمند ۸ ساعت ناشتایی و برخی دیگر نیازمند ۱۲ ساعت ناشتایی هستند و یا برخی دیگر ناشتا بودن در آن‌ها ضروری نمی‌باشد. لذا توصیه‌های پزشک مربوطه را در مورد مدت زمان ناشتا بودن قبل از انجام آزمایش خون جدی گرفته و اگر لازم است از خوردن آب نیز خودداری کنید.

توصیه های ضروری قبل از انجام آزمایش پروستات

برای تشخیص زودرس بزرگی و سرطان پروستات آزمایش PSA انجام می شود که این آزمایش در چهل سالگی به طور منظم و سالی یک بار برای مردان توصیه می شود. نکات قبل از انجام آزمایش پروستات :

• معاینه پروستات، نمونه برداری از آن یا معاینه مقعد نباید یک هفته قبل از انجام آزمایش انجام شود.

• ۴۸ ساعت قبل از انجام آزمایش انزال یا مقاربت جنسی نداشته باشیدو در این فاصله دوچرخه سواری نکنید.

• در صورت سونوگرافی از پروستات تان در روز های اخیرآن را به مسئول آزمایشگاه ارائه دهید.

• رادیوتراپی و تستوسترون باعث افزایش نتایج این آزمایش می شوند.

• برای نمونه گیری تستوسترون بهتر است صبح مراجعه کنید زیرا سطح این هورمون صبح ها بالاتر است.

توصیه های برای قبل از انجام آزمایش ادرار

برای تشخیص و اثبات وجود بعضی از مواد و سلول ها از جمله قند، پروتئین، گلبول های سفید و گلبول های قرمزخون آزمایش کامل ادرار انجام می شود. اگر در ادرارعفونت وجود داشته باشد با انجام کشت ادرار می توان به آن پی برد و در این صورت با رشد باکتری های مسبب عفونت، نوع آنها و نحوه درمان مشخصمی شود. نتایج آزمایش ادرار و کشت آن به خصوص از نظر تشخیص عفونت ها زمانی دچار اشکال می شود که نمونه ادرار در زمان جمع آوری آلوده شود ، بنابراین به نکات زیر توجه کنید.

• نخستین ادرار صبحگاهی بهترین نمونه جهت تشخیص عفونت های ادراری است.

• شب قبل از انجام آزمایش، برای تجزیه کامل ادرار از مواد آبکی کمتری استفاده کنیدواز نوشیدن مقادیر زیاد آب و مایعات پیش از انجام آزمایش خودداری کنید.

• شب قبل از نمونه برداری حمام کنید.

• محل خروج ادرار را با آب و صابون قبل از نمونه گیری، شست وشو داده و با دستمال یک بار مصرف خشک کنید.

• دهانه یا قسمت داخلی درب یا داخل ظرف نمونه گیری نباید با پوست تماس داشته باشند.

• بعد از تخلیه چند قطره اول ادرار در توالت ، ظرف نمونه را تا نیمه پر کنید.

• باید قبل از شروع مصرف آنتی بیوتیک آزمایش کشت ادرارانجام شود. اگر درطی یک هفته گذشته آنتی بیوتیک مصرف کرده اید و یا در حال مصرف آنتی بیوتیک هستید بهتر است با نظر پزشک معالج را در جریان بگذارید.

نکته: پروتئین در ادرار در حالت طبیعی وجود ندارد. دفع پروتئین در ادرار نشانه آسیب های کلیوی، دیابت یا فشار خون بالا است.

علت انجام ندادن آزمایش تیروئید بعد از جراحی

جراحی باعث وارد شدن استرس های شدیدی به فرد وارد می شود که این استرس ها باعث کاهش میزان هورمون های تیروئیدی کاهش می شوند بنابراین توصیه می شود تا دو هفته بعد جراحی آزمایش های تیروئید را ندهید. عوامل دیگری مانند، قرص های ضد بارداری و آمیودارون (داروی قلبی) نیز این هورمون ها را افزایش می دهند. غلظت هورمون های تیروئیدی در تابستان ۲۰ درصد از زمستان کمتر است.

آزمایش ادرار ۲۴ساعته

برای تشخیص بیماری به خصوص بیماری های کلیوی به فاکتورهایی در آزمایش های ادرار ۲۴ساعته نیاز داریم. اما بررسی کیفی و سریع بیماری هایی که وجودشان از طریق ادرار مشخص می شود از طریق آزمایش ادرارمعمولی امکان پذیر است. به این نکات در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته توجه کنید:

• طی ۲۴ ساعت باید نمونه ادرارجمع آوری شود ،به همین علت از طرف آزمایشگاه گالنی به شما داده می شود که حاوی مواد نگهدارنده مایع یا جامداست که ازخالی کردن یا بو کردن این مواد باید اجتناب کنید.

• در زمان آزمایش طبق معمول مایعات را مصرف کنید .

• برای جمع آوری نمونه، اولین دفع ادرار را دور بریزید و سپس زمان دقیق را یادداشت کنید و بعد از آن به مدت ۲۴ ساعت یعنی تمام نوبت های دفع ادرار را در ظرف مخصوص جمع کنید.

• ظرف نمونه را در جای خنک بگذارید.

رعایت نکات ذکر شده و همچنین انجام نمونه برداری در محیطی که دارای استرس کمتری می باشد، مثل محیط خانه شما باعث می شود تا ضمن اینکه شما آزمایش خون خود را به راحت ترین شکل ممکن می دهید، جواب نهایی تست های شما نیز دارای دقت و صحت بسیار بالایی باشد.