وکیل تغییر نام و نام خانوادگی شناسنامه

برای تشخیص هویت افراد از یکدیگر فاکتورهایی وجود دارد که یکی از آن ها نام و نام خانوادگی می باشد.

نام و نام خانوادگی که از ممیزات شخصی می باشد براساس قانون ثبت احوال متشکل از دو جزء می باشد که اولی نام کوچک است که نام شخصی هم به آن می گویند و دیگری که نام خانوادگی است که از اجداد پدری گرفته می شود که هر دوی آن ها (نام کوچک و نام خانوادگی) در شناسنامه افراد و همچنین دفاتر ثبت احوال به ثبت می رسد و دارای آثار حقوقی می باشد. تغییر این مشخصات هویتی، فرآیندی قانونی و نیازمند رعایت ضوابط و مقررات خاصی است.

جالب است که بدانید القاب تاریخی و قدیمی مانند فخرالتاج، ملوک السلطنه، فخرالدوله و همانند این ها که قدیم در ایران بسیار رایج و مرسوم بوده است طبق قانون الغای القاب تصویب شده در سال 1304 لغو گشته و امروزه در قانون ایران هیچ گونه ارزش قانونی ندارد و همچنین اولین قانون ثبت احوال که در آن داشتن نام و نام خانوادگی برای اشخاص الزامی شده است نیز در سال 1304 تصویب گردیده است. این قوانین مبنای تغییرات بعدی در مقررات مربوط به نام و نام خانوادگی قرار گرفتند.

در چه مواردی می توان نام خانوادگی را تغییر داد؟

از آن جا که اشخاص با نام خانوادگی خود شناخته و از یکدیگر تشخیص داده می شوند و معاملات و روابط حقوقی و اقتصادی خود را با نام خانوادگی خود انجام می دهند بنابراین تغییر آن ممکن است باعث اختلال و مشکلات در روابط شود اما با این وجود، نمیتوان به طور کلی تغییر نام خانوادگی را ممنوع نمود بنابراین قانون شرایطی را تعیین نموده که در صورت وجود یکی از این شرایط با تغییر نام خانوادگی موافقت می کند. این موارد که عمدتاً در صلاحیت هیات حل اختلاف سازمان ثبت احوال هستند، شامل:

• در صورتی که نام خانوادگی بیشتر از دو کلمه باشد مانند فلاحتی عزیزی بستکی و درخواست برای حذف یک یا چند کلمه اضافی باشد.
• نام خانوادگی از کلمات خارجی باشد یا با آن ترکیب شده باشد مانند ویکتوری، احمدی جانسون و درخواست تغییر به نام فارسی باشد.
• نام خانوادگی از کلمات مغایر با ارزش های اسلامی و مذموم تشکیل شده باشد مانند شیطان پرست، چنگیز و…
• نام خانوادگی از واژه های نامناسب تشکیل شده باشد که عرفاً قبیح یا زننده محسوب شوند مانند گدا، فقیر، دیوانه و…
• اگر محکومیت جزائی موثر برای یکی از افراد فامیل یا خانواده اتفاق بیفتد، چنان چه داشتن آن نام خانوادگی باعث سرافکندگی و ننگ برای فرد درخواست کننده شود و درخواست برای تغییر به نام خانوادگی دیگری باشد.
• هرگاه نام خانوادگی از اسامی محلی یا منسوب به محل و نامناسب باشد که موجب تمسخر یا تحقیر فرد شود.
• هرگاه نام خانوادگی از واژه های منسوب به مناصب یا القاب و عناوین باشد، مانند دکتر، مهندس، سرهنگ، خان و… و درخواست برای حذف عنوان باشد.
• چنان چه تغییر نام خانوادگی به سبب وحدت با نام خانوادگی پدر، جد پدری، فرزند، برادر، خواهر و عمو باشد، مشروط بر اینکه فاقد حق تقدم باشد یا اجازه از دارنده حق تقدم اخذ شده باشد.

همچنین تغییر نام خانوادگی به منظور وحدت با نام خانوادگی مردی که مادر پس از فوت پدر طفل، با وی ازدواج می نماید با رعایت سایر مقررات و اخذ اجازه از همسر مادر بلااشکال می باشد. در مواردی که نام خانوادگی درخواستی دارای حق تقدم باشد، اخذ اجازه کتبی و محضری از دارنده حق تقدم الزامی است.

نکته: برای تغییر نام خانوادگی باید از بین لیست نام های خانوادگی که توسط اداره ثبت احوال به شما داده می شود نام خانوادگی را انتخاب نمایید اما اگر نام خانوادگی خاصی را مد نظر دارید که در لیست نیست یا دارای حق تقدم است، باید از دارنده حق تقدم آن نام خانوادگی اجازه اخذ شود که دارای مراحل خاصی می باشد و ممکن است نیاز به استعلام از ادارات ثبت احوال سراسر کشور باشد.

نکته: دارنده حق تقدم نام خانوادگی کسی است که یک نام خانوادگی را برای اولین بار انتخاب می نماید و در دفتر نام خانوادگی ثبت احوال به ثبت می رساند که این حق به ورثه نیز انتقال پیدا می کند و استفاده از آن نام خانوادگی توسط سایر افراد نیازمند اجازه کتبی دارنده یا وراث اوست.

شرایط فرد درخواست دهنده تغییر نام خانوادگی

علاوه بر وجود یکی از شرایط قانونی برای تغییر نام خانوادگی، شخص درخواست دهنده نیز باید دارای شرایط اهلیت لازم برای اقدام قانونی باشد:

• حتما باید بالای 18 سال تمام باشد.
• اگر شخص کمتر از 18 سال و بالای 15 سال (برای پسران) یا 9 سال (برای دختران) است و حکم رشد از دادگاه اخذ کرده است، می تواند شخصاً اقدام نماید.
• اگر سن شخص زیر 18 سال است و حکم رشد هم ندارد، درخواست باید توسط پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه و مدارک شناسایی لازم ارائه شود.
• حضور وصی یا قیم قانونی برای اطفال تحت سرپرستی خود با ارائه مدرکی که سمت او احراز شده باشد، جهت درخواست تغییر نام یا نام خانوادگی برای کودک تحت سرپرستی.

درخواست تغییر نام یا نام خانوادگی برای افراد محجور (مانند مجانین) توسط قیم یا ولی قهری آن ها صورت می گیرد.

نام خانوادگی اطفال نامشروع

موضوع نام خانوادگی اطفالی که خارج از چارچوب ازدواج رسمی متولد می شوند، یکی از مسائل حقوقی پیچیده بوده است. بر اساس ماده 1167 قانون مدنی، کودک متولد شده از زنا ملحق به زانی (پدر نامشروع) نمی شود و طبق تبصره ماده 41 قانون ثبت احوال (مصوب 1355)، منظور از پدر در این قانون، پدر مشروع است. این مواد در ابتدا منجر به این رویه شده بودند که اطفال نامشروع تنها می توانند نام خانوادگی مادر خود را اخذ کنند و پدر نامشروع در حکم پدر نامعلوم تلقی می شد.

اما هیات عمومی دیوان عالی کشور در رای وحدت رویه شماره 417 مورخ 1376/6/4 نظر دیگری را ارائه نمود که تحولی در این زمینه ایجاد کرد. طبق این رای، با توجه به این که پدر عرفی کودک، زانی می باشد، زانی مکلف به عمل نمودن به تمامی تکالیف و وظایف مربوط به پدر نسبت به فرزند از جمله اخذ شناسنامه است. این رای تفاوتی بین کودکان مشروع و نامشروع در این خصوص قائل نیست و بر مسئولیت زانی در قبال طفل متولد شده تاکید دارد.

در پاسخ به این سوال که آیا فرزند نامشروع می تواند از نام خانوادگی پدرش استفاده کند؟ باید گفت بر اساس رای وحدت رویه دیوان عالی کشور، امکان اخذ شناسنامه برای طفل نامشروع با نام خانوادگی پدر (زانی) وجود دارد، مشروط بر اینکه رابطه ابوت (پدری) احراز شود. این احراز ممکن است از طریق اقرار پدر در مراجع رسمی، یا حکم قطعی دادگاه صالح پس از اثبات نسب صورت گیرد. بنابراین، با وجود پیچیدگی ها و لزوم اثبات نسب، رویه قضایی فعلی این امکان را فراهم کرده است که نام خانوادگی پدر در شناسنامه طفل نامشروع ثبت شود، هرچند ممکن است نیاز به پیگیری قضایی و کمک وکیل متخصص در این زمینه باشد تا حقوق طفل به طور کامل تامین شود.

شناسنامه طفل در صورت نامعلوم بودن پدر و مادر

در مواردی که هویت والدین کودک به طور کامل مشخص نباشد، قانون ثبت احوال رویه های خاصی را برای صدور شناسنامه پیش بینی کرده است:

1. در صورتی که پدر طفل نامشخص و نامعلوم باشد و مادر هویت مشخصی داشته باشد، بر اساس تبصره ماده 16 قانون ثبت احوال، شناسنامه طفل با نام خانوادگی مادر صادر می شود و در قسمت نام پدر، کلمه “نامعلوم” درج می گردد.
2. در صورتی که پدر و مادر (ابوین) کودک هردو نامشخص و نامعلوم باشند (مانند اطفال پیدا شده)، نام خانوادگی آزاد و مناسبی توسط اداره ثبت احوال به کودک داده می شود و شناسنامه و سند ولادت طفل با نام های فرضی در محل اسامی والدین تنظیم می شود تا هویت اولیه کودک مشخص گردد.

نکته مهم: تصیح اسامی فرضی یا تکمیل مشخصات ناقص مربوط به والدین در شناسنامه اطفال نامعلوم النسب، پس از احراز هویت والدین یا یکی از آن ها، به موجب اقرارنامه موضوع ماده 1273 قانون مدنی (در صورت اقرار والدین) یا حکم قطعی دادگاه صالح (در صورت اثبات نسب) یا مدارک حصر وراثت (در موارد فوت والدین) به عمل خواهد آمد و نام خانوادگی طفل نیز طبق مقررات اصلاح خواهد شد.

تغییر نام خانوادگی زن به نام خانوادگی همسر

یکی از موارد رایج تغییر نام خانوادگی پس از ازدواج، درخواست زوجه برای استفاده از نام خانوادگی همسرش است. در گذشته (بر اساس قانون ثبت احوال مصوب 1319)، زن بدون نیاز به اجازه همسر می توانست نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی او تغییر دهد. اما با اصلاح قوانین و طبق ماده 11 دستورالعمل نام خانوادگی (مصوب 1380)، زن صرفاً با موافقت کتبی و اجازه رسمی همسرش می تواند از نام خانوادگی او استفاده نماید و این تغییر در شناسنامه او ثبت می شود. این تغییر نام خانوادگی اختیاری است و زن ملزم به انجام آن نیست.

در صورت وقوع طلاق، ادامه استفاده از نام خانوادگی همسر سابق منوط به اجازه کتبی زوج است. اگر زوج پس از طلاق به استفاده زوجه از نام خانوادگی خود اعتراض کند، زوجه ملزم است نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی اولیه پیش از ازدواج تغییر دهد. در صورت عدم اعتراض زوج، زوجه می تواند به استفاده از نام خانوادگی همسر سابق ادامه دهد، اما معمولاً رویه و عرف بر بازگشت به نام خانوادگی اصلی زن است و بسیاری از زنان پس از طلاق تمایل به انجام این تغییر دارند. در صورت فوت همسر، زن تا زمانی که مجدداً ازدواج نکرده است، می تواند از نام خانوادگی همسر متوفی خود استفاده نماید.

مدارک مورد نیاز برای درخواست تغییر نام یا نام خانوادگی

برای ثبت درخواست تغییر نام یا نام خانوادگی در اداره ثبت احوال یا دادگاه، ارائه مدارک هویتی و مستندات مربوط به دلیل درخواست الزامی است. جمع آوری کامل و دقیق مدارک، فرآیند رسیدگی را تسریع می بخشد. مدارک عمومی مورد نیاز عبارتند از:

• اصل شناسنامه و دو برگ کپی خوانا از تمام صفحات آن (شناسنامه عکس دار برای افراد بالای 15 سال).
• اصل کارت ملی و کپی آن.
• تکمیل و امضای فرم درخواست تغییر نام یا نام خانوادگی که در اداره ثبت احوال یا دفاتر خدمات قضایی (برای درخواست قضایی) ارائه می شود.
• فیش بانکی پرداخت هزینه های مربوطه (هزینه اداری ثبت احوال برای درخواست اداری، یا هزینه دادرسی برای درخواست قضایی) که مبلغ آن هر ساله توسط مراجع مربوطه تعیین می شود.
• اجازه نامه کتبی و محضری از فرد ذینفع در موارد خاص (مانند اجازه پدر برای فرزند زیر 18 سال فاقد حکم رشد، اجازه دارنده حق تقدم نام خانوادگی برای استفاده از آن نام خانوادگی، یا اجازه همسر برای استفاده زوجه از نام خانوادگی او).
• در صورت نیاز، ارائه مدارک اثباتی برای دلیل تغییر نام یا نام خانوادگی، مانند:
  • حکم قطعی دادگاه (در مواردی که تغییر نام یا نام خانوادگی نیاز به رأی قضایی دارد).
  • گواهی پزشک متخصص (در مورد نام های نامناسبی که موجب بیماری روانی یا تمسخر فرد می شود).
  • مدارک مربوط به محکومیت کیفری موثر یکی از اعضای خانواده (در صورت درخواست تغییر نام خانوادگی به دلیل سرافکندگی).
  • مدارک مربوط به تغییر مذهب (برای مسلمان شدگان یا اقلیت های دینی).
  • مدارک اثبات نسب (در موارد مربوط به اطفال نامشروع).
  • مدارک فوت همسر یا سند طلاق (در موارد مربوط به تغییر نام خانوادگی زوجه).

توصیه می شود پیش از مراجعه، با کارشناسان ثبت احوال یا وکیل متخصص مشورت نمایید تا از لیست دقیق مدارک مورد نیاز برای مورد خاص خود مطلع شوید.

مراحل و روند تغییر نام و نام خانوادگی

فرآیند قانونی برای تغییر نام کوچک یا نام خانوادگی در ایران، شامل طی کردن مراحلی است که بسته به نوع درخواست و دلیل آن، از طریق اداره ثبت احوال یا مراجع قضایی انجام می شود. شناخت صحیح این مراحل به متقاضی کمک می کند تا با آگاهی بیشتری اقدام نماید.

مسیر اداری (از طریق اداره ثبت احوال):

درخواست تغییر نام خانوادگی در مواردی که صراحتاً در قانون و دستورالعمل های ثبت احوال پیش بینی شده و نیاز به تشخیص قضایی ندارد (مانند حذف کلمات زائد، تغییر نام خانوادگی خارجی، نام های نامناسب واضح و…)، معمولاً از طریق اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه یا محل اقامت متقاضی پیگیری می شود. مراحل کلی عبارتند از:

1. مراجعه متقاضی واجد شرایط به یکی از ادارات ثبت احوال در سراسر کشور.
2. تکمیل فرم درخواست تغییر نام یا نام خانوادگی و ارائه مدارک مورد نیاز.
3. ثبت درخواست در دبیرخانه اداره و ارجاع به کارشناس مربوطه.
4. بررسی درخواست و مدارک توسط کارشناسان و در صورت لزوم، ارجاع به هیات حل اختلاف مستقر در اداره ثبت احوال.
5. هیات حل اختلاف پس از بررسی، رأی مبنی بر موافقت یا مخالفت با درخواست را صادر می نماید.
6. در صورت موافقت هیات، ابلاغیه تغییر صادر شده و متقاضی می تواند برای تعویض شناسنامه و دریافت شناسنامه جدید با مشخصات اصلاح شده اقدام نماید.
7. در صورت مخالفت هیات، متقاضی می تواند ظرف مهلت قانونی (معمولاً 10 روز از تاریخ ابلاغ رأی) به رأی صادره در دادگاه صالح اعتراض نماید.

مسیر قضایی (از طریق دادگاه):

درخواست تغییر نام کوچک در اکثر موارد، و همچنین درخواست تغییر نام خانوادگی در مواردی که در صلاحیت هیات حل اختلاف ثبت احوال نیست (مانند تغییر نام خانوادگی به دلیل محکومیت کیفری یا وحدت) یا توسط این هیات رد شده است، باید از طریق طرح دعوا در دادگاه پیگیری شود. مراحل کلی در این مسیر عبارتند از:

1. مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و تنظیم و ثبت دادخواست تغییر نام یا نام خانوادگی به طرفیت اداره ثبت احوال مربوطه.
2. ارائه دلایل و مستندات کافی برای توجیه درخواست تغییر به همراه دادخواست.
3. ارسال دادخواست به دادگاه حقوقی صالح (معمولاً دادگاه محل اقامت خوانده یعنی اداره ثبت احوال، یا در برخی موارد دادگاه محل اقامت متقاضی).
4. تعیین وقت رسیدگی و برگزاری جلسه دادگاه (در صورت صلاحدید قاضی).
5. بررسی پرونده، لوایح طرفین (متقاضی و نماینده حقوقی ثبت احوال) و دلایل ارائه شده توسط قاضی.
6. صدور حکم توسط قاضی مبنی بر پذیرش یا رد دادخواست.
7. در صورت موافقت دادگاه، حکم صادره قابل تجدیدنظرخواهی (ظرف 20 روز) و در برخی موارد فرجام خواهی است. پس از قطعی شدن حکم، گواهی قطعیت توسط دادگاه صادر می شود.
8. ارائه حکم قطعی دادگاه به اداره ثبت احوال مربوطه برای اجرای مفاد حکم و صدور شناسنامه جدید با مشخصات اصلاح شده.

روند قضایی معمولاً طولانی تر از روند اداری است و نیازمند ارائه دلایل و مستندات قوی برای توجیه درخواست تغییر نام یا نام خانوادگی به تشخیص قاضی است. استفاده از خدمات وکیل متخصص در این مسیر می تواند بسیار مؤثر باشد.

تغییر نام کوچک (اسم)

تغییر نام کوچک افراد نیز مانند تغییر نام خانوادگی تابع قوانین و مقررات خاصی است و صرفاً در موارد مصرح قانونی امکان پذیر است. سازمان ثبت احوال و در موارد خاص، دادگاه، مرجع رسیدگی به درخواست های تغییر نام کوچک هستند. موارد مجاز برای تغییر نام کوچک طبق قوانین و دستورالعمل های سازمان ثبت احوال عبارتند از:

• نام های مغایر با جنسیت فرد، مانند نام های پسرانه برای دختران یا نام های دخترانه برای پسران (مثال: نرگس برای پسر، اشکان برای دختر).
• نام هایی که به موجب تصحیح اشتباه در ثبت اولیه یا اعلام خلاف واقع، در نام اصلی فرد ثبت شده است.
• نام افراد همنام دریک خانواده، در صورتی که تشابه نام موجب اشتباه یا ناراحتی شود (مانند دو برادر هم نام یا دو خواهر هم نام). این مورد در عمل کمتر پذیرفته می شود مگر در شرایط خاص و با ارائه دلایل موجه.
• نام های مرکب نامناسب یا مهجور که عرفا یک نام حساب نمی شوند، تلفظ یا نگارش آن ها دشوار است، یا معنای مناسبی ندارند (مثال: کبرابرخوردار، قزل اینوق).
• نام هایی که با ارزش ها و اعتقادات اسلامی یا ملی در تعارض آشکار است مانند نام های ائمه اطهار در صورتی که با کلمه ای دیگر ترکیب شده و معنای نامناسبی یافته باشد، یا نام هایی مانند اهریمن، لات، خونخوار.
• کسانی که پس از ثبت نام، با تایید مراجع ذیصلاح (مانند اداره کل تشکل های دینی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) مسلمان شده اند و مایل به تغییر نام قبلی خود به نام اسلامی هستند.
• تغییر نام اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی، با رعایت نمودن اصول کلی این دستورالعمل و تابع زبان و فرهنگ دینی آنان می باشد (مثلاً تغییر نام یک مسیحی به نام دیگر مسیحی).
• نام هایی با معنی نامناسب که موجب تمسخر، تحقیر یا ناراحتی شدید فرد در جامعه می شود مانند عذاب، افسرده، غم انگیز، گدا، فقیر و…
• نام هایی که از کلماتی که صرفاً مقام، منصب، درجه نظامی یا میزان تحصیلات را نشان می دهد، تشکیل شده است مانند وکیل، وزیر، سرلشکر، مهندس، دکتر و …
• القاب و عناوینی که از صفاتی تشکیل شده است که معمولا برای بزرگداشت به نام کسی اضافه می کنند مانند حاجی آقا، ملا، درویش، بیگ، خان، میرزا و …
• اشخاصی که به موجب قانون، تابعیت کشور ایران را کسب نموده اند و مایل به انتخاب نام ایرانی مناسب با فرهنگ و قوانین کشور هستند.
• نام هایی که عرفاً قبیح و زننده محسوب شوند یا موجب تحقیر اشخاص شوند.
• حذف کلمات زائد و نامناسب اضافه شده به نام اصلی (مثال: حذف کلمه آقا یا خانم از ابتدای نام).

انتخاب نام جدید باید از میان نام های مجاز و مورد تایید سازمان ثبت احوال باشد. در مواردی که نام درخواستی در لیست نام های مجاز نباشد یا نیاز به بررسی خاص داشته باشد، ممکن است درخواست به کمیته نام سازمان ثبت احوال ارجاع شود.

تاثیر تغییر نام یا نام خانوادگی بر مدارک و اسناد دیگر

پس از اتمام فرآیند قانونی تغییر نام یا نام خانوادگی و دریافت شناسنامه جدید با مشخصات اصلاح شده، کار به پایان نمی رسد. لازم است نسبت به بروزرسانی اطلاعات هویتی خود در کلیه مدارک، اسناد رسمی و سوابق کاری و تحصیلی اقدام نمایید. عدم انجام این کار می تواند در آینده مشکلات حقوقی و اداری متعددی ایجاد کند.

مدارکی که حتماً باید پس از تغییر نام یا نام خانوادگی بروزرسانی شوند، شامل موارد زیر هستند:

• کارت ملی: اولین و مهم ترین مدرک پس از شناسنامه که باید اصلاح شود.
• گذرنامه: در صورت داشتن گذرنامه، باید برای تعویض آن اقدام نمایید.
• گواهینامه رانندگی: اطلاعات هویتی در گواهینامه نیز باید مطابق با شناسنامه جدید باشد.
• مدارک تحصیلی: شامل مدارک مقاطع مختلف (ابتدایی، متوسطه، دانشگاهی) و ریز نمرات. برای اصلاح این مدارک باید به مدارس و دانشگاه های مربوطه مراجعه کنید.
• اسناد مالکیت: سند ملک، سند خودرو، و سایر اسناد رسمی که حاوی نام و نام خانوادگی شما هستند، باید اصلاح شوند. این امر معمولاً از طریق دفاتر اسناد رسمی یا ادارات ثبت اسناد و املاک صورت می گیرد.
• حساب های بانکی و دسته چک: اطلاعات حساب های بانکی و دسته چک های شما باید به روز شوند.
• بیمه نامه ها: شامل بیمه تامین اجتماعی، بیمه خدمات درمانی، بیمه شخص ثالث خودرو، بیمه عمر و… باید مطابق با شناسنامه جدید اصلاح شوند.
• مدارک مربوط به اشتغال: قراردادهای کاری، احکام استخدامی، فیش حقوقی و سوابق بیمه در محل کار.
• پروانه کسب یا کارت بازرگانی: در صورت داشتن این مدارک، باید آن ها را نیز اصلاح نمایید.
• وکالت نامه ها و اقرارنامه ها: در صورتی که قبلاً وکالت نامه یا اقرارنامه ای تنظیم کرده اید، ممکن است نیاز به ارائه شناسنامه جدید برای اثبات هویت باشد.

فرآیند و مدارک لازم برای بروزرسانی هر یک از این اسناد ممکن است متفاوت باشد. توصیه می شود با در دست داشتن شناسنامه جدید، به نهاد یا سازمان مربوطه مراجعه کرده و در خصوص نحوه اصلاح اطلاعات سوال نمایید.

هزینه و مدت زمان تغییر نام و نام خانوادگی

یکی از سوالات مهم متقاضیان، در خصوص هزینه ها و مدت زمان لازم برای اتمام فرآیند تغییر نام یا نام خانوادگی است. این موارد به طور دقیق قابل پیش بینی نیستند و به عوامل مختلفی بستگی دارند:

• مرجع رسیدگی: فرآیند اداری از طریق اداره ثبت احوال معمولاً سریع تر و کم هزینه تر از فرآیند قضایی از طریق دادگاه است. هزینه های اداری شامل تعرفه های مصوب سازمان ثبت احوال برای رسیدگی به درخواست و صدور شناسنامه جدید است.
• پیچیدگی پرونده: در مواردی که دلیل تغییر نام یا نام خانوادگی واضح و مستند باشد، روند رسیدگی سریع تر خواهد بود. اما در موارد پیچیده که نیاز به تحقیقات، استعلامات یا بررسی های قضایی دارد، زمان و هزینه افزایش می یابد.
• مسیر قضایی: در صورت نیاز به مراجعه به دادگاه، هزینه ها شامل هزینه دادرسی (بر اساس تعرفه قوه قضائیه)، هزینه کارشناسی (در صورت لزوم)، و هزینه های جانبی دیگر (مانند هزینه دفاتر خدمات قضایی) خواهد باشد.
• نیاز به وکیل: استخدام وکیل تغییر نام و نام خانوادگی شناسنامه در پرونده های قضایی یا پیچیده اداری، هزینه حق الوکاله را به هزینه های کلی اضافه می کند. با این حال، تجربه وکیل می تواند به تسریع روند و افزایش شانس موفقیت کمک کند که در نهایت ممکن است منجر به صرفه جویی در زمان و هزینه های پنهان شود.
• محل اقدام: ترافیک کاری و رویه های داخلی ادارات ثبت احوال و دادگاه ها ممکن است در شهرهای مختلف، بر مدت زمان فرآیند تاثیرگذار باشد.

به طور کلی، هزینه های تغییر نام یا نام خانوادگی شامل هزینه های دولتی (ثبت احوال و دادگستری) و در صورت استفاده از خدمات حقوقی، حق الوکاله وکیل است. مدت زمان نیز می تواند از چند هفته (برای ساده ترین موارد اداری) تا چندین ماه یا حتی بیش از یک سال (برای پرونده های پیچیده قضایی که نیاز به تجدیدنظر یا فرجام خواهی دارند) متغیر باشد. برای اطلاع دقیق تر از هزینه ها و مدت زمان تقریبی، بهتر است با اداره ثبت احوال مربوطه یا وکیل متخصص مشورت نمایید.

سوالات متداول

در ادامه به برخی از سوالات پرتکرار در خصوص تغییر نام و نام خانوادگی پاسخ داده شده است:

• 1- آیا مرد می تواند از نام خانوادگی همسر خود استفاده نماید؟

  پاسخ: خیر، بر خلاف زن که با اجازه همسر می تواند از نام خانوادگی او استفاده کند، قانون ثبت احوال چنین امتیازی را برای مرد در نظر نگرفته است. بنابراین، اگر مردی بخواهد نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی همسرش تغییر دهد، باید همانند سایر موارد تغییر نام خانوادگی، شرایط عمومی تغییر را داشته باشد و در صورت لزوم، از دارنده حق تقدم آن نام خانوادگی (که ممکن است همسرش یا شخص دیگری باشد) اجازه کتبی و رسمی اخذ نماید.

• 2- در صورتی که زوجه (زن) نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی همسر خود تغییر داده باشد، پس از طلاق تکلیف چه می شود؟

  پاسخ: پس از وقوع طلاق، ادامه استفاده زوجه از نام خانوادگی همسر سابق منوط به اجازه کتبی زوج است. اگر زوج به استفاده زوجه از نام خانوادگی خود اعتراض نماید، زوجه ملزم است نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی اولیه پیش از ازدواج تغییر دهد. در صورت عدم اعتراض زوج، زوجه می تواند به استفاده از نام خانوادگی همسر سابق ادامه دهد، اما معمولاً رویه و عرف بر بازگشت به نام خانوادگی اصلی زن است و بسیاری از زنان پس از طلاق تمایل به انجام این تغییر دارند.

• 3- در صورتی که زوجه (زن) نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی همسر خود تغییر داده باشد پس از فوت زوج (مرد) تکلیف چه می شود؟

  پاسخ: در صورت فوت همسر، زوجه می تواند تا زمانی که مجدداً ازدواج نکرده است، از نام خانوادگی همسر متوفی خود استفاده نماید و این امر نیازی به اجازه ورثه متوفی ندارد. اما اگر زوجه پس از فوت همسر، مجدداً ازدواج کند، باید نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی پیش از ازدواج دوم یا با اجازه همسر جدید، به نام خانوادگی همسر دوم تغییر دهد.

• 4- آیا امکان بازگشت نام و نام خانوادگی به قبل وجود دارد؟

  پاسخ: بله، در بسیاری از موارد امکان بازگشت به نام یا نام خانوادگی قبلی وجود دارد، اما این امر به صورت خودکار یا صرفاً با درخواست ساده انجام نمی شود و نیازمند طی کردن مجدد فرآیند قانونی تغییر نام یا نام خانوادگی است. بسته به دلیل تغییر اولیه و نام یا نام خانوادگی قبلی، ممکن است درخواست بازگشت از طریق اداره ثبت احوال (در موارد ساده) یا دادگاه (در موارد پیچیده تر) بررسی شود. شرایط و مدارک لازم برای بازگشت ممکن است با شرایط تغییر اولیه متفاوت باشد و نیاز به ارائه دلایل موجه دارد.

• 5- تغییر نام یا نام خانوادگی والدین چه تاثیری بر نام فرزندان دارد؟

  پاسخ: تغییر نام خانوادگی پدر به طور مستقیم بر نام خانوادگی فرزندان زیر ۱۸ سال تاثیر می گذارد و نام خانوادگی آن ها نیز در اسناد هویتی اصلاح می شود. تغییر نام خانوادگی مادر به نام خانوادگی همسر نیز بر نام خانوادگی فرزندان زیر ۱۸ سال (در صورتی که نام خانوادگی مادر را داشته باشند یا با اجازه پدر بخواهند نام خانوادگی مادر را بگیرند) تاثیرگذار است. اما فرزندان بالای ۱۸ سال، حتی اگر والدینشان نام خانوادگی خود را تغییر دهند، باید شخصاً با مراجعه به اداره ثبت احوال یا دادگاه، درخواست تغییر نام خانوادگی خود را ارائه دهند. تغییر نام کوچک والدین به طور مستقیم بر نام فرزندان تاثیری ندارد.

• 6- اگر درخواست تغییر نام یا نام خانوادگی توسط اداره ثبت احوال رد شود، چه باید کرد؟

  پاسخ: در صورتی که درخواست شما توسط هیات حل اختلاف ثبت احوال رد شود، این رأی قابل اعتراض است. شما می توانید ظرف مهلت قانونی (معمولاً ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی) به رأی صادره اعتراض کرده و دادخواست خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در دادگاه صالح (دادگاه حقوقی محل اقامت شما) مطرح نمایید. دادگاه به صورت مستقل به درخواست شما رسیدگی کرده و پس از بررسی دلایل و مستندات، حکم مقتضی را صادر خواهد نمود. در این مرحله، استفاده از وکیل متخصص توصیه می شود.

• 7- آیا می توان نام کوچک را به نامی خارجی تغییر داد؟

  پاسخ: طبق قوانین و دستورالعمل های ثبت احوال، نام های انتخابی باید با فرهنگ اسلامی و ایرانی مطابقت داشته باشند. انتخاب نام های خارجی که ریشه و معنای مناسبی در فرهنگ ایرانی-اسلامی ندارند، معمولاً مورد تایید قرار نمی گیرد. مگر در مواردی که فرد تبعه خارجی باشد و تابعیت ایران را کسب کرده باشد و بخواهد نامی متناسب با شرایط جدید انتخاب کند، یا در موارد خاص دیگر که تشخیص آن با کمیته نام ثبت احوال است.

وکیل تغییر نام و نام خانوادگی شناسنامه

با توجه به پیچیدگی های قانونی، رویه های اداری و قضایی، و تنوع موارد مجاز برای تغییر نام و نام خانوادگی، به خصوص در پرونده هایی که نیاز به اثبات دلیل در دادگاه دارند یا مربوط به مسائل حساسی مانند نام خانوادگی اطفال هستند، استفاده از مشاوره و خدمات یک وکیل متخصص در امور ثبت احوال و احوال شخصیه می تواند بسیار کمک کننده باشد.

وکیل متخصص تغییر نام و نام خانوادگی با آگاهی کامل از قوانین (مانند قانون ثبت احوال، قانون مدنی، آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور و دستورالعمل های داخلی سازمان ثبت احوال) و رویه های جاری در ادارات و دادگاه ها، می تواند شما را در خصوص امکان پذیر بودن درخواستتان راهنمایی کند، بهترین مسیر قانونی (اداری یا قضایی) را به شما پیشنهاد دهد، در جمع آوری و تکمیل مدارک لازم یاری رساند، و در صورت نیاز، با تنظیم دقیق دادخواست و پیگیری پرونده در مراجع قضایی، شانس موفقیت شما را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. حضور وکیل می تواند فرآیند را تسریع بخشیده و از بروز اشتباهات احتمالی که منجر به رد درخواست می شود، جلوگیری کند.

جهت اخذ مشاوره و ارتباط با وکلای پایه یک و وکلای تخصصی و باتجربه حامیان عدالت در خصوص پرونده های تغییر نام و نام خانوادگی با شماره های زیر تماس فرمایید.

تلفن های تماس :

(10 خط ) 02144850335 📞 02144872230 📞 02144872231 📞

خطا: هیچ نوشته مرتبطی پیدا نکرد.