وکیل تغییر نام و نام خانوادگی شناسنامه

نام و نام خانوادگی

برای تشخیص هویت افراد از یکدیگر فاکتورهایی  وجود دارد که یکی از آن ها نام و نام خانوادگی می باشد.

نام و نام خانوادگی که از ممیزات شخصی می باشد براساس قانون ثبت احوال متشکل از دو جزء می باشد که اولی نام کوچک است که نام شخصی هم به آن می گویند و دیگری که نام خانوادگی است که از اجداد پدری گرفته می شود که هر دوی آن ها (نام کوچک و نام خانوادگی)  در شناسنامه افراد و همچنین دفاتر ثبت احوال به ثبت می رسد و دارای آثار حقوقی می باشد.

جالب است که بدانید القاب تاریخی و قدیمی مانند فخرالتاج، ملوک السلطنه، فخرالدوله و همانند این ها که قدیم در ایران بسیار رایج و مرسوم بوده است  طبق قانون الغای القاب تصویب شده در سال 1304 لغو گشته و امروزه در قانون ایران هیچ گونه ارزش قانونی ندارد و همچنین اولین قانون ثبت احوال که در آن داشتن نام و نام خانوادگی برای  اشخاص الزامی شده است نیز در سال 1304 تصویب گردیده است.

در چه مواردی می توان نام خانوادگی را تغییر داد؟

از آن جا که اشخاص با نام خانوادگی خود شناخته و از یکدیگر تشخیص داده می شوند  و معاملات و روابط حقوقی و اقتصادی خود را با نام خانوادگی خود انجام می دهند بنابراین تغییر آن ممکن است باعث اختلال و مشکلات در روابط شود اما با این وجود، نمیتوان به طور کلی تغییر نام خانوادگی را ممنوع نمود بنابراین قانون شرایطی را تعیین نموده که در صورت وجود یکی از این شرایط با تغییر نام خانوادگی موافقت می کند.

1- در صورتی که نام خانوادگی بیشتر از دو کلمه باشد مانند فلاحتی عزیزی بستکی

2- نام خانوادگی از کلمات خارجی باشد یا با آن ترکیب شده باشد مانند ویکتوری، احمدی جانسون

3- نام خانوادگی از کلمات مغایر با ارزش های اسلامی و مذموم تشکیل شده باشد مانند شیطان پرست

4- نام خانوادگی از واژه های نامناسب تشکیل شده باشد مانند گدا، فقیر

5- اگر محکومیت جزائی موثر برای یکی ازافراد فامیل یا خانواده اتفاق بیفتد، چنان چه  داشتن آن نام خانوادگی باعث سرافکندگی و ننگ باشد.

6- هرگاه نام خانوادگی ازاسامی محلی یا منسوب به محل و نامناسب باشد.

7- هرگاه نام خانوادگی از واژه های منسوب به مناصب یا القاب و عناوین باشد، مانند دکتر، مهندس

8- چنان چه تغییر نام خانوادگی به سبب وحدت با نام خانوادگی پدر، جد پدری، فرزند،برادر، خواهر و عمو باشد.

همچنین تغییر نام خانوادگی به منظور وحدت با نام خانوادگی مردی که مادر پس از فوت پدر طفل ، با وی ازدواج می نماید با رعایت سایر مقررات بلااشکال می باشد.

نکته: برای تغییر نام خانوادگی باید از بین لیست نام های خانوادگی که توسط اداره ثبت احوال به شما داده می شود نام خانوادگی را انتخاب نمایید اما اگر نام خانوادگی خاصی را مد نظر دارید باید از دارنده حق تقدم آن نام خانوادگی اجازه اخذ شود که دارای مراحل خاصی می باشد.

نکته: دارنده حق تقدم نام خانوادگی کسی است که یک نام خانوادگی را برای اولین بار انتخاب می نماید و در دفتر نام خانوادگی ثبت احوال به ثبت می رساند که این حق به ورثه نیز انتقال پیدا می کند.

شرایط  فرد درخواست دهنده تغییر نام خانوادگی

در صورت داشتن شرایط تغییر  نام خانوادگی، شخص درخواست دهنده باید شرایط زیر را نیز داشته باشد:

1- حتما باید بالای 18 سال باشد.

2- اگر شخص کمتر از18 است حتما باید دارای حکم رشد از دادگاه باشد.

3- اگر سن  شخص زیر 18 سال است و حکم رشد هم ندارد، حضور پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه و مدارک شناسایی لازم است.

4- حضور وصی یا قیم برای اطفال تحت سرپرستی خود با مدرکی که سمت او احراز شده باشد.

نام خانوادگی اطفال نامشروع

با توجه به این که نسب نامشروع در قانون ایران به رسمیت شناخته نمی شود و بر اساس ماده 1167 قانون مدنی، کودک متولد شده از زنا ملحق به زانی نمی شود، منظور از پدر طبق تبصره ماده 41 قانون ثبت احوال، پدر مشروع است و به عبارت دیگر، تنها اولاد مشروع، یعنی فرزندانی که نسبت آنان ناشی از نکاح صحیح باشد، نام خانوادگی پدر خود را خواهند داشت و  پدر نامشروع، در حکم پدر نامعلوم است و نام خانوادگی مادر به کودک داده می شود.

اما هیات عمومی دیوان عالی کشور در رای وحدت رویه شماره 417 (1376)، این نظر را قبول ننموده است و طبق نظر برخی از فقهای امامیه و با توجه به این که پدر عرفی کودک، زانی می باشد، زانی را مکلف به عمل نمودن به تمامی تکالیف و وظایف مربوط به پدر می کند که گرفتن شناسنامه یکی از مهم ترین تکالیف پدر نسبت به فرزندش است و هیچ تفاوتی بین کودکان مشروع یا نامشروع در این مورد وجود ندارد.

شناسنامه طفل در صورت نامعلوم بودن پدر و مادر

در این مورد ما با دو حالت مواجه هستیم:

1- در صورتی که پدر طفل نامشخص و نامعلوم باشد که در این حالت بر اساس تبصره ماده 16 قانون ثبت احوال، شناسنامه طفل را با نام خانوادگی مادر می گیرند.

2- در صورتی که پدر و مادر (ابوین) کودک هردو نامشخص و نامعلوم باشند، نام خانوادگی آزاد به کودک داده میشود و شناسنامه و سند ولادت طفل با نام های فرضی در محل اسامی والدین تنظیم می شود.

نکته مهم: تصیح اسامی فرضی یا تکمیل مشخصات ناقص به موجب اقرارنامه موضوع 1273 قانون مدنی یا حکم دادگاه یا مدارک حصر وراثت به عمل خواهد آمد و نام خانوادگی طبق مقررات اصلاح خواهد شد.

تغییر نام خانوادگی زن به نام خانوادگی همسر

در گذشته (قانون ثبت احوال 1319)، زن بدون رعایت هیچ گونه تشریفاتی می توانست نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی همسر خود تغییر دهد اما از سال 1380 طبق ماده 11 دستورالعمل نام خانوادگی، زن حتما با موافقت و اجازه همسرش می تواند از نام خانوادگی او استفاده نماید و در صورت طلاق، ادامه استفاده از نام خانوادگی نیاز به اجازه همسر دارد همچنین اگر زوجه (زن) از استفاده از نام خانوادگی همسرش منصرف شد، به نام خانوادگی قبلی خود برگشت داده می شود و الزامی به حفظ نام خانوادگی شوهر خود ندارد.

مدارک مورد نیاز برای درخواست تغییر نام یا نام خانوادگی

1- اصل شناسنامه و  دو برگ کپی از تمام صفحات آن

2-  فیش بانکی به مبلغ خواسته شده به نام ثبت احوال در یکی ازشعب بانک ملی

3- اجازه نامه ای که دریکی از دفاتر ثبت اسناد رسمی  تنظیم شده باشد.

4- تنظیم دادخواست تغییر نام خانوادگی

مراحل  و روند تغییر نام و نام خانوادگی

ابتدا باید دادخواست را به اداره ثبت داد در صورتی که با تغییر نام ونام خانوادگی (jyddv khl , khl ohk,hn’d)  موافقت نشد باید دادخواست تغییر نام یا نام خانوادگی را در دفتر خدمات قضایی ثبت کرد تا در دادگاه صالح که دادگاه حقوقی محل سکونت متقاضی می باشد، به آن رسیدگی شود.

تغییر نام کوچک (اسم)

برای تغییر نام شرایطی وجود دارد که در صورت وجود یکی از این شرایط شخص می تواند برای تغییر نام اقدام نماید.

مواردی که طبق مواد 3 و 20 قانون ثبت احوال، شخص مجاز به تغییر نام خود می باشد 10 مورد می باشد:

1- نام های مغایر با جنسیت مانند نرگس برای پسر و اشکان برای دختر

2- نام افراد همنام دریک خانواده مانند خواهر با خواهر، برادر با برادر، پدر با پسر، مادر با دختر

3- نام های مرکب نامناسب یا مهجور که عرفا یک نام حساب نمی شوند.

4- نام هایی که با ارزش ها و اعتقادات اسلامی یا ملی در تعارض است مانند اهریمن

5- کسانی که با تایید مراجع ذیصلاح مسلمان شده اند.

6- تغییر نام اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی، با رعایت نمودن اصول کلی این دستورالعمل تابع زبان و فرهنگ دینی آنان می باشد.

7- نام هایی با معنی نامناسب مانند عذاب، افسرده و …

8- نام هایی که از کلماتی که مقام، منصب و میزان تحصیلات را نشان میدهد، تشکیل شده است مانند وکیل، وزیر و ….

9- القاب و عناوینی که از صفاتی تشکیل شده است که معمولا برای بزرگداشت به نام کسی اضافه می کنند مانند حاجی اقا

10- اشخاصی که به موجب قانون، تابعیت کشور ایران را کسب نموده اند.