کبد چرب در آزمایش چگونه نوشته میشود

در میان متابولیت های اولیه که برای تمامی سلول های جانداران اهمیت دارید، چربی از جمله موادی است که مهمترین نقش ان در غشا سلولی است. لذا در رژیم غذایی ما باید چربی به اندازه کافی وجود داشته باشد تا نیاز بدن تامین گردد. اما بیشبود این ماده می تواند خطرآفرین باشد. در صورتی که چربی خون زیاد شود، یکی از رایج ترین مشکلاتی که ممکن است برای فرد رخ بدهد، انسداد عروق است که نهایتا منجر به سکته های قلبی خواهد شد.آزمایش چربی خون با تعیین نوع چربی های موجود در بدن، مقدار چربی و… تعیین کننده شرایط بدن از نظر این ماده خواهد بود. به خاطر داشت هباشید که ابتلا به چربی خون بدن شما را مستعد ابتلا به دیابت خواهد کرد. لذا اگر چربی خون حتی به مقدار اندک از سطح نرمال بیشتر شد، باید درمان را آغاز کنید.

آزمایش چربی چیست و به چه منظوری انجام می شود

آزمایش چربی یا آزمایش کلسترول خون، یکی از پنل های آزمایشگاهی می باشد که برای سنجش میزان چربی در خون از جمله سنجش کلسترول و تری گلیسرید استفاده می شود. از نتایج این آزمایشات می توان برای تعیین میزان خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و همچنین مشکلات مربوط به کبد و پانکراس و برخی بیماری های ژنتیکی دیگر، استفاده کرد.

آزمایش چربی به طور معمول به عنوان یک آزمایش کنترلی و به همراه سایر آزمایشات مثل آزمایش CBC و قند خون، برای افراد درخواست می شود. از این آزمایش همچنین برای بررسی میزان تاثیر درمان دارویی در کاهش میزان چربی خون، استفاده می گردد.

از آزمایش چربی در صورتی که به عنوان چکاب و برای کنترل وضعیت چربی های فرد درخواست شود، برای بزرگسالان از هر 4 تا 6 سال یکبار، برای کودکان از هر 10 سال یکبار و برای افراد مسن به صورت سالانه باید مورد آزمایش قرار گیرند.

اما در صورت وجود بیماری های مرتبط با چربی بالا در فرد، و یا فرد بنا به علائمی که دارد، در معرض خطر ابتلا به این بیماری ها قرار داشته باشد، به صورت منظم از هر 3 ماه یکبار آزمایش چربی باید انجام شود.

برای انجام آزمایش چربی شما باید به صورت ناشتا و به اندازه 9 تا 12 ساعت ناشتایی به آزمایشگاه مراجعه نمایید و یا از طریق آنی آزما به صورت آنلاین آزمایش خود را ثبت نمایید. پس از انجام این کار، نمونه خون شما از قسمت ورید دست گرفته شده و برای انجام آزمایش، به آزمایشگاه ارسال می گردد. البته در افراد 2 تا 24 سال، در صورتی که برای چکاب و کنترل مراجعه کرده باشند، می توان این تست را بدون داشتن ناشتایی نیز نمونه گیری کرد. در صورت داشتن چربی خون بالا، فرد با مشکلات زیادی رو به رو می شود.

آزمایش چربی چیست و برای اندازه گیری چه مواردی استفاده می شود

آزمایش چربی برای اندازه گیری چربی ها و گروهی از مواد مرتبط با چربی ها استفاده می شود. چربی ها ترکیبات مهم و بسیار ضروری برای بدن هستند که دارای کاربرد های متنوعی در ارگان ها و سلول ها می باشند. این مواد می توانند به عنوان منبع انرژی برای بدن و سلول ها باشند. پنل آزمایش چربی برای اندازه گیری انواع چربی های موجود در خون مورد استفاده قرار می گیرد.

دو چربی اصلی بدن که تری گلیسرید و کلسترول می باشند، به وسیله لیپوپروتئین ها در خون حمل می گردند. هر یک از این لیپوپروتئین ها ترکیبی از کلسترول، تری گلیسرید، پروتئین و مولکول های فسفولیپیدی می باشد. این لیپوپروتئین ها به وسیله چگالی که دارند به سه دسته تقسیم می شوند:

• HDL (high-density lipoproteins) یا لیپوپروتئین با چگالی بالا
• LDL (low-density lipoproteins) یا لیپوپروتئین با چگالی پایین
• VLDL (very low-density lipoproteins) یا لیپوپروتئین با چگالی خیلی پایین

آزمایش چربی به صورت کلی برای اندازه گیری موارد زیر کاربرد دارد:

• کلسترول تام. که میزان کلسترول کل را در بین تمام ذرات چربی خون اندازه گیری می نماید.
• تری گلیسرید. که در آزمایش چربی میزان کل تری گلیسرید موجود در کل لیپوپروتئین ها به خصوص VLDL یا لیپوپروتئین با چگالی بسیار پایین را اندازه گیری می کند.
• HDL. که میزان کلسترول موجود در لیپوپروتئین با چگالی بالا را مورد اندازه گیری قرار می دهد. به زبان عامیانه، به این نوع لیپوپروتئین، ” چربی خوب ” نیز گفته می شود، زیرا کلسترول اضافی خون را به کبد حمل کرده تا در آنجا از بدن دفع شود.
• LDL. میزان کلسترول را در لیپوپروتئین با چگالی پایین مورد اندازه گیری قرار می دهد. به این نوع لیپوپروتئین نیز ” چربی بد ” گفته می شود، زیرا باعث انباشت و تجمع کلسترول های اضافی در دیواره رگ های خونی می شود، که در نهایت می تواند باعث گرفتگی رگ و سکته های قلبی و مغزی شود. به صورت کلی، در آزمایش چربی می توان میزان LDL را به وسیله اندازه گیری کلسترول، تری گلیسرید و HDL بدست آورد.

همچنین در آزمایش چربی ممکن است چند پارامتر دیگر نیز گزارش شود که از طریق محاسبه موارد بالا بدست می آیند. از جمله:

• VLDL. یا لیپوپروتئین با چگالی بسیار پایین که از طریق تقسیم تری گلیسرید بر 5 بدست می آید. به طور معمول در خون، میزان تری گلیسرید حدود 5 برابر VLDL می باشد.
• غیر HDL. از طریق تفریق کلسترول تام از HDL بدست می آید.
• نسبت کلسترول/HDL. که نسبت میزان کلسترول خون بر HDL را بیان می کند.

گاها در موارد پیشرفته آزمایش چربی، به جای اندازه گیری میزان کلسترول موجود در LDL، از شمارش تعداد کل LDL در خون (LDL – P) استفاده می شود. به عقیده پزشکان، این فاکتور می تواند در تشخیص بیماری های قلبی، مناسب تر از LDL – C باشد.

اهمیت آزمایش چربی در تنظیم و کنترل مقادیر چربی موجود در خون

تنظیم و کنترل میزان چربی خون، در سلامت فرد بسیار اهمیت دارد. کم یا زیاد بودن چربی برای بدن مضر می باشد و شما باید حد کنترل شده ای از آن را در بدن خود داشته باشید. مقداری از کلسترول موجود در خون توسط بدن ساخته می شود و قسمت اعظم آن از طریق مواد غذایی به بدن وارد می شود. مصرف مواد غذایی پر چرب و همچنین داشتن زمینه ژنتیکی از جمله مواردی هستند که باعث افزایش میزان چربی خون می شوند. این کلسترول اضافی خون می تواند به صورت پلاک هایی در دیواره رگ های خونی انباشت شده و باعث بیماری های مختلف از جمله گرفتگی عروق و سکته های قلبی و مغزی شود.

مقادیر بالای تری گلیسرید خون نیز می تواند باعث ایجاد بیماری های قلبی عروقی در فرد شود، اگرچه مکانیسم این مورد هنوز به طور کامل مشخص نگردیده است.

کاربرد های مختلف آزمایش چربی

از آزمایش چربی به عنوان یکی از آزمایشات درخواستی برای ارزیابی خطرات احتمالی بیماری قلبی و عروقی استفاده می شود. از این آزمایش برای تعیین روش های درمانی مورد نیاز در موارد بیماری های قلبی عروقی استفاده می شود تا نسبت به جواب های آزمایش، روش های تهاجمی و یا دارویی برای درمان این بیماری ها در نظر گرفته شود.

همچنین از آزمایش چربی برای بررسی تاثیر دارویی و میزان کاهش چربی اضافی خون نیز استفاده می شود تا دوز دارویی فرد تنظیم شود. مقادیر چربی خون می توانند به عنوان فاکتورهایی برای ارزیابی عملکرد پانکراس و کبد نیز در نظر گرفته شود.

آزمایش چربی چه زمانی درخواست می شود

اگر شما مستعد ابتلا به بیماری های قلبی عروقی هستید و یا اینکه ریسک فاکتورهای مربوط به ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را دارید، باید به صورت مستمر آزمایش چربی بدهید. برخی از این ریسک فاکتورها عبارتند از:

• استعمال دخانیات و سیگار
• چاق بودن و داشتن اضافه وزن
• رژیم غذایی نا مناسب
• عدم تحرک جسمانی مناسب و ورزش نکردن
• افزایش سن (در مردان بالای 45 و در زنان بالای 55 سال)
• بالا بودن فشار خون (فشار خون بالاتر از 14/9 که نیازمند درمان دارویی می باشد)
• داشتن سابقه فامیلی در مورد ابتلا به بیماری های قلبی عروقی
• داشتن مشکلات قلبی یا داشتن حمله قلبی اخیر
• دیابت یا وضعیت پیش دیابتی

کودکان و افراد 2 تا 24 سال باید به صورت دوره ای و از هر 4 سال یکبار، از نظر میزان چربی مورد ارزیابی قرار گرفته و آزمایش چربی را بدهند. البته کودکان در معرض خطر باید زود تر از این مقدار ذکر شده مورد آزمایش قرار بگیرند. این آزمایش معمولا برای کودکان زیر 2 سال نیاز نیست مگر در شرایط بسیار خاص.

تفسیر نتایج آزمایش چربی

در حالت کلی، مقادیر نرمال چربی در آزمایش چربی می تواند به سالم ماندن قلب و عروق و پیشگیری از حمله های قلبی و عروقی کمک شایانی نماید. پزشک شما می تواند بر اساس نتایج آزمایش چربی به همراه سایر آزمایشات درخواستی و ریسک فاکتورهای موجود در شما، تصمیم بگیرد که آیا شما دارای بیماری هستید یا خیر و اینکه چه روش درمانی برای بیماری شما مورد نیاز است.

در حالت کلی مقادیر چربی خون و تفسیر نتایج آن در شرایط مختلف در جداول زیر بیان شده است:

در کل شما می توانید با در نظر گرفتن جداول بالا نتایج آزمایش چربی خود را مقادیر نرمال مقایسه کرده و از میزان خطرات احتمالی ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی خود اطلاع داشته باشید.

شما با داشتن این علائم، به کبد چرب مبتلا هستید

از آزمایش چربی برای آگاهی از ابتلا فرد به کبد چرب نیز استفاده می شود. نتایج آزمایشات به همراه علائم زیر، می تواند بیانگر کبد چرب باشد:

• خستگی
• از دست دادن وزن و یا اشتها
• ضعف
• تهوع
• سردرگمی، اختلال در قضاوت، و یا مشکلات در تمرکز

همچنین ممکن است مشکلات زیر نیز بروز کند:

• درد در مرکز و یا قسمت بالایی سمت راست شکم
• بزرگ شدن کبد
• تغییر رنگ و تیره شدن یک تکه از پوست که معمولا در گردن و یا در زیر بغل بروز می کند.

در مواردی که فرد امکان دارد به سیروز کبدی مبتلا شده باشد، علائم زیر نیز وجود دارند:

• تجمع مایع (Fluid retention)
• تحلیل عضلانی
• خونریزی داخلی
• یرقان (زردی پوست و چشم ها)
• نارسایی کبد