پزشکی و سلامت

کبد چرب باعث حالت تهوع می شود

از علائم کبد چرب تا راههای طبیعی درمان آن

“کبد چرب” (fatty liver) مشکلی است که با اشتباهات غذایی ایجاد می شود و متاسفانه 40 درصد از مردم ایران مبتلا به آن هستند و عوارض شدیدی برای اعضای بدن ایجاد می کند.در این بخش از نمناک با علائم ، انواع ، علت و درمان کبد چرب آشنا خواهید شد.

کبد چرب چیست؟

علت کبد چرب

از علت تا درمان کبد چرب

کبد (Liver) دومین عضو بزرگ در بدن انسان است و مسئول به اصطلاح رد کردن تمام مواد غذایی و نوشیدنی مصرف شده از صافی است که این بدان معناست که کبد فاکتورهای مضرر مواد غذایی را گرفته و آنها را به صورتی بدون ضرر وارد سیستم های دیگر بدن می کند. کبد به طور طبیعی خود را توسط سلول هایی ترمیم و پاکسازی میکند اما اگر فاکتورهای منفی وارد شده بیار باشند در این کار اختلال رخ می دهد. وجود چربی در کبد هر انسانی طبیعی است اما اگر کبدی دارای 5 تا 10 درصد چربی باشد کبد چرب نامیده می شود ؛ کبد چرب یک موقعیت مخرب را در بدن ایجاد می کند و بدتر اینکه هیچ علامت هشدار دهنده ای در ابتلا ندارد.

انواع کبد چرب را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:

انواع کبد چرب

انواع کبد چرب

  • بیماری کبد چرب الکلی (ALD)
  • بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
  • استاتو هپاتیت غیرالکلی (NASH) و استاتو هپاتیت الکلی

علل ایجاد کبد چرب چیست؟

عادات و رفتارهای غلط بسیاری ایجاد کننده این بیماری هستند که بارزترین و مهم ترین آنها :

علل کبد چرب

اضافه وزن یکی از علل کبد چرب

  • مصرف الکل و مشروبات الکلی
  • مصرف مواد غذایی چرب
  • اضافه وزن
  • نداشتن فعالیت بدنی سالم یعنی همان ورزش و تحرک مفید
  • سوء تغذیه و فشار خون بالا
  • بارداری
  • مصرف داروهایی همچون آسپرین و تتراسایکلین و استامینوفن هستند.

علائم و نشانه های کبد چرب چیست؟

در ادامه و مهم ترین بخش این مطلب از بخش سلامت نمناک به بررسی علائم کبد چرب می پردازیم که هر فرد با دیدن این علائم باید مشکوک شده وبه پزشک مراجعه کند.

علائم کبد چرب

بی حالی از علائم کبد چرب

  • احساس خستگی و بی حالی مداوم
  • کاهش وزن و اشتها
  • حالت تهوع
  • ضعف عمومی
  • درد در مرکز و یا سمت راست بخش بالای شکم
  • سردرگمی، مشکل در تمرکز
  • گیجی
  • تمایل به خونریزی راحت تر و سریع

مهم ترین نشانه هایی که از اختلال در کبدتان خبر می دهند

اگر کبد چرب تا نارسایی کبد (Liver failure) و سیروز یا التهاب شدید کبدی پیشرفت کند، علایم کبد چرب آن به شرح زیر است:

علائم اختلالات کبد

زرد شدن رنگ چشم از علائم اختلالات کبد

  • رنگ چشم های تان به زردی می گراید.
  • شکم تان از آب پر می شود.
  • به یکی از هپاتیت های آ، ب یا سی مبتلا هستید.
  • در بدن تان احساس خارش دائمی می کنید.
  • مدام خسته هستید.
  • اضافه وزن دارید.
  • سردرگم و فراموشکار شده اید.

توصیه ها و راههای کلی برای درمان کبد چرب

کبد چرب

درمان سریع کبد چرب

  • داروهایی که مقاومت به انسولین را درمان میکنند مانند متفورمین
  • داشتن رژیم غذایی مناسب به خصوص رژیم غذای حاوی میوه ها و سبزیجات و غذاهای کم چرب
  • مصرف سیر و پیاز, چغندر , کلم و..
  • مصرف آب لیمو ترش در آب داغ البته این روش برای افرادی که مشکل معده دارند توصیه نمی شود
  • کاهش وزن
  • خودداری از مصرف خودسرانه دارو در زمان هر نوع بیماری
  • مصرف ویتامین E البته به اندازه و با مشورت با پزشک
  • ترک مخدرات
  • ورزش
  • خودداری از مصرف مواد غذایی فریز شده – زود پز شده – ترشیجات – رب – سس ها – نمک زیاد – چای پر رنگ – فست فودها – آب همراه غذا – دوغ همراه غذا -تنقلات شور – روغن های سرخ کردنی – لبنیات پر چرب و..

توصیه های غذایی و خانگی برای کنترل و درمان کبد چرب تا حد ممکن

درمان کبد چرب

درمان خانگی کبد چرب با سبزیجات

میوه ها و سبزیجات مفید برای کنترل و کاهش شدت کبد چرب شامل :

  • انواع کلم
  • چغندر
  • رزماری
  • آووکادو
  • سیب سبز
  • گریپ فروت و دارابی
  • پاپایا
  • آرتیشو (کنگرفرنگی)
  • موز
  • گردو
  • بادام زمینی
  • بادام تلخ
  • عناب
  • خربزه و طالبی

عرقیات گیاهی برای درمان کبد چرب

دم کرده گل مریم:

کاهش تدریجی وزن و ورزش روزانه می تواند به گونه چشمگیری در درمان کبد چرب مفید باشد. البته توجه داشته باشید کاهش ناگهانی وزن ممکن است این مشکل را تشدید کند.

سکنجبین عنصلی :

سکنجبین عنصلی را که همان پیاز دشتی و پیاز موش است و عرب ها عنصل می گویند در سکنجبین می جوشانند و آبش را صاف می کنند و روزی یک الی دو قاشق پلو خوری به فاصله 12 ساعت مصرف می کنند.

درمان کبد چرب

درمان کبد چرب با عرقیات گیاهی

شاه تره و خارشتر:

عرق گیاهی شاه تره، خارشتر و کاسنی از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان کبد چرب به شمار می آیند. این نوشیدنی های گیاهی از آنجا که طبعی سرد و تر دارند موجب کاهش میزان کلسترول خون می شوند و در عین حال به پاکسازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد هم کمک می کنند.


کبد یکی از مهم‌ترین عضوهای بدن است که همه باید به طور ویژه‌ای از آن مراقبت کنند. ازکارافتادگی یا کم‌کاری این عضو می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی برای روال کاری و سلامت بدن انسان شود. در صورتی که به سبک زندگی غلط یا رژیم غذایی ناسالم عادت کنیم، ریسک بالایی برای ابتلا به کبد چرب خواهیم داشت. کبد چرب در ابتدا با علائمی مثل درد و ناراحتی شکمی در فرد ظاهر شده و به تدریج به تب، حالت تهوع و خونریزی داخلی می‌رسد. برای رفع علائم کبد چرب در طب سنتی راه‌های مختلفی پیشنهاد شده است که در این مقاله به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. 

کبد چرب چیست؟

کبد عضوی حیاتی در بدن است که وظیفه جذب مواد لازم و دفع مواد زائد را به عهده دارد. بر اساس گفته WebMD، انباشته شدن چربی در این عضو به علت عادات ناسالم در رژیم غذایی یا عوامل ژنی، به مرور زمان باعث ابتلا به کبد چرب می‌شود. نام اصلی کبد چرب در دنیای پزشکی هپاتیک استئاتوز است و دو نوع دارد:

  1. کبد چرب غیرالکلی (NAFLD): که خود به دو نوع کبد چرب ساده و استئاتوهپاتیت غیرالکلی تقسیم می‌شود. ابتلا به کبد چرب ساده چندان جای نگرانی ندارد و ایجاد اصلاحات جزئی در عادات زندگی، مثل افزایش فعالیت و کاهش چربی‌های اشباع از پیشروی آن جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر، استیتوهپاتیتیس غیرالکلی بسیار جدی بوده و نشان از وجود التهاب در ساختار سلولی کبد دارد. ابتلا به استیتوهپاتیتیس الکلی می‌تواند باعث بروز مشکلاتی همچون سیروز (از کارافتادگی یا کم‌کاری حاد کبد)، فیبروز (آسیب جدی دیواره کبد) یا حتی سرطان کبد شود. 
  2. کبد چرب الکلی (ALD): کبد چرب الکلی همان طور که از اسم آن پیدا است در اثر سوء مصرف نوشیدنی‌های الکلی ایجاد می‌شود و با ترک عادت نوشیدن الکل بهبود پیدا خواهد کرد. این نوع از کبد چرب خود به سه نوع تقسیم می‌شود: ورم کبد، هپاتیتیس الکلی و سیروز الکلی. ورم کبد معمولا با درد بالا و سمت راست پهلو خود را نشان داده و با قطع عادت مصرف الکل، رفع می‌شود. اگر مصرف الکل ادامه پیدا کند، احتمال بروز هپاتیت الکلی در فرد وجود خواهد داشت که در آن ورم کبد به حد خطرناکی رسیده و باعث بروز علائمی همچون تب، حالت تهوع، دل‌درد، استفراغ و زردی رنگ پوست و چشم می‌شود. بدترین نوع کبد چرب الکلی، سیروز الکلی است که باعث خونریزی داخلی و ورم شکم شده و بیمار را نیازمند درمان بیمارستانی می‌کند. 

عواملی که باعث چرب شدن کبد می‌شوند

کبد چرب ممکن است در اثر عوامل ژنتیکی یا سبک زندگی ناسالم در فرد ایجاد شود. ژاله علی‌اصل ممقانی متخصص طب سنتی، در گفتگو با حوزه کلینیک باشگاه خبرنگاران جوان مهم‌ترین عوامل چرب شدن کبد را چاقی، دیابت، چربی خون بالا، فاکتورهای ژنتیکی و محیطی و میکروب‌های دستگاه گوارش عنوان کرده است. او همچنین می‌گوید: «طب سنتی، مزاج طبیعی کبد را گرم و مرطوب دانسته و دلیل ناراحتی‌های کبد را انحراف از این مزاج می‌داند. عادات غلطی مثل برهم‌خوری، مصرف زیاد شیرینی و نوشابه، نوشیدن آب سرد بلافاصله پس از غذای گرم و مصرف بیش از حد گوشت قرمز، در سردی شدید کبد موثرند». علاوه بر این‌ها عاداتی مثل نوشیدن آب یخ، مصرف زیاد چربی و نمک و نجویدن غذا به مقدار کافی هم به عنوان عوامل بروز علائم کبد چرب در طب سنتی بیان می‌شوند.

علائم کبد چرب در طب سنتی

کبد چرب، سطوح (گرید) ابتلای مختلفی دارد. علائم کبد چرب در هر سطح متفاوت است. سطوح اولیه این بیماری شامل دردهای شکمی و احساس ناراحتی در پهلو است. در صورت ادامه دادن بیمار به عادات غلط خود و عدم مراجعه به دکتر، این بیماری پیشرفت کرده و علائمی همچون دل‌درد شدید، سردرد، تب، حالت تهوع و استفراغ در فرد ظاهر می‌شود. بروز این علائم به این معنا است که التهاب در دیواره کبد پیشرفت کرده و در حال فراگیری است. 

ادامه روند ناسالم زندگی و عادات اشتباه غذایی می‌تواند این التهابات را به زخم‌های خطرناکی تبدیل کند که به‌ تدریج کبد را از کار می‌اندازند. ازکارافتادگی کبد، بالاترین سطح بیماری کبد چرب است که با نام سیروز شناخته می‌شود. ازکارافتادگی کبد با توجه به نقش اساسی آن در گوارش و دفع مواد زائد، خطر مرگ را برای فرد ایجاد خواهد کرد؛ یعنی برای رفع علائم کبد چرب در طب سنتی، تاکید روی پیشگیری قرار دارد. به عبارت دیگر، علائم کبد چرب در طب سنتی همگی حاصل انحراف مزاج از گرم و مرطوب به سرد و خشک بیان شده و برای رفع آن‌ها اصلاح عادات زندگی توصیه می‌شود. 

پیشگیری و درمان کبد چرب با طب سنتی

همان طور که گفتیم علائم کبد چرب در طب سنتی به سردمزاجی و عادات ناسالم غذایی ربط داده می‌شوند. طب سنتی معتقد است با اصلاح عادات غذایی و سبک زندگی و همچنین استفاده از خوردنی‌های دارویی غیرشیمیایی می‌توان بیماری‌های مختلف را بدون عوارض جانبی درمان کرد. پیشنهادات طب سنتی همواره شامل مصرف عرقیجات، دمنوش‌ها و گیاهان دارویی است. در ادامه به بررسی روش‌های ذکر شده برای درمان کبد چرب در طب سنتی می‌پردازیم. 

درمان کبد چرب در طب بوعلی

همه ما ایرانیان به ابوعلی سینا، پزشک و حکیم بزرگ ایرانی افتخار می‌کنیم. یکی از بزرگترین دستاوردهای او کتاب «قانون» است که در آن درمان بسیاری از بیماری‌ها با طب شرقی آموزش داده می‌شود. درمان کبد چرب در طب بوعلی با یک نسخه ساده بیان می‌شود؛ نوشیدن روزانه شربت سکنجبین. البته باید توجه داشت که این درمان برای اثربخش شدن باید با تغییر عادات غذایی و رعایت نکاتی مثل پرهیز از نوشیدن آب یخ و حذف چربی، نمک و گوشت قرمز تا حد ممکن همراه شود. نسخه دقیق درمان کبد چرب در طب بوعلی به شرح زیر است:

«سرکه، عسل و آب را با هم ترکیب می‌کنیم و روی حرارت قرار می‌دهیم تا با شعله ملایم بجوشد و یک‌سوم آب آن بخار شود. حین جوشیدن، کف آن را جدا کنید. همچنین می‌توانید یک دسته نعناع برای رنگ و طعم بهتر هنگام جوشیدن به آن اضافه کنید»

حاصل کار را در یخچال نگهداری کنید و برای هر بار مصرف، یک‌سوم آن را با دو‌سوم آب جوشیده ولرم مخلوط کرده و میل کنید. این نوشیدنی بهتر است حدودا یک ساعت بعد از وعده غذایی اصلی مصرف شود و برای اثربخشی بیشتر، بهتر است در این یک ساعت چیزی نخورید.

خوراکی‌های مفید برای پیشگیری از بیماری کبد چرب

از نظر متخصصان و پزشکان طب سنتی، کبد چرب در نتیجه زندگی ناسالم و عادات غذایی غلط به ‌وجود می‌آید و بهترین راه مبارزه با آن پیشگری است. زیرا اگر این بیماری در بدن فرد به سطح حاد برسد، تنها درمان‌های شیمیایی اثربخش خواهند بود. درمان‌هایی که ده‌ها عوارض جانبی را به ‌همراه دارند. 

ژاله علی‌اصل ممقانی متخصص طب سنتی، در بخش دیگری از مصاحبه خود با حوزه کلینیک باشگاه خبرنگاران جوان، خودداری از نوشیدن آب سرد بعد از غذا، حمام و ورزش سنگین را برای پیشگری از ابتلا به کبد چرب حیاتی می‌داند. او همچنین خودداری از مصرف غذاهای لزج مثل نان فطیر، برنج، انواع رشته، کله‌پاچه، گوشت‌های غلیظ مثل گوشت گاو، سالاد الویه، سس مایونز، موز، حلیم، نشاسته و انواع فست‌فودها را برای پیشگیری از کبد چرب توصیه می‌کند. به عقیده او آهسته خوردن غذا و جویدن کافی آن در کاهش ریسک ابتلا به کبد چرب موثر است. خودداری از پرخوری و نوشیدن آب و دمنوش‌های گیاهی در صورت تشنگی هم دیگر توصیه‌های او برای پیشگیری از کبد چرب را تشکیل می‌دهند. 

درمان کبد چرب با خاکشیر

خاکشیر، شربتی است که بسیار ساده درست شده و خواص زیادی دارد. این نوشیدنی می‌تواند اسهال، جوش صورت، فشار خون، عطش، عفونت، سنگ کلیه، مشکل معده، خارش پوست، آلرژی، بواسیر، واریس و چربی کبد را رفع کند. خاکشیر یکی از مهم‌ترین نوشیدنی‌ها برای درمان کبد چرب با طب سنتی به حساب می‌آید. تا حدی که بعضی از متخصصان طب سنتی آن را دشمن کبد چرب می‌خوانند و بعضی دیگر از شعار «خاکشیر قاتل کبد چرب» ‌استفاده می‌کنند. درمان با خاکشیر اگر در مراحل اولیه بروز کبد چرب آغاز شده و با اصلاح عادات غذایی و سبک زندگی همراه شود، بسیار اثربخش خواهد بود. 

درمان با حجامت کبد

حجامت نوعی پاکسازی خون است که طب سنتی آن را برای درمان بیماری‌های مختلفی پیشنهاد می‌کند. در این روش اصطلاحا خون کثیف از بدن خارج شده و عمل تصفیه انجام می‌شود. حجامت کبد نوعی خاص از حجامت است که خود دو نوع خشک و تر دارد. در حجامت خشک کبد، محل مورد نظر از طریق بادکش تحت فشار قرار گرفته و مواد سمی آن دفع می‌شود. اما گاهی عمق مشکل بیشتر بوده و برای همین حجامت تر را مورد استفاده قرار می‌دهند. در حجامت تر با استفاده از تیغ و ایجاد چند منفذ کوچک روی پوست، شرایط خروج مواد سمی و خون کثیف از بدن فراهم خواهد شد. حجامت کبد یکی از موثرترین راه‌ها برای رفع علائم کبد چرب در طب سنتی به حساب می‌آید. بااین‌حال پیش از انجام حجامت کبد حتما با پزشک خود مشورت کنید.

کلام آخر

کبد چرب یک بیماری خطرناک است که در گریدهای بالای خود می‌تواند برای فرد، تهدید مرگ ایجاد کند. بهترین راه برای مبارزه با این بیماری، پیشگیری با رعایت نکاتی در مورد زندگی و رژیم غذایی سالم است؛ نکاتی ساده مثل خواب کافی و خودداری از مصرف مداوم الکل. برای درمان کبد چرب در طب سنتی راه‌های مختلفی مثل خوردن خاکشیر یا حجامت کبد توصیه شده است. بوعلی سینا در کتاب قانون خود شربت سکنجبین را برای درمان این بیماری توصیه می‌کند. در نتیجه تمام این صحبت‌ها می‌توان گفت برای مبارزه با کبد چرب، پیشگیری بهتر از درمان است و هیچ مبارزه‌ای بهتر از سالم زندگی کردن نخواهد بود. 

سوالات متداول

کبد چرب چگونه به وجود می‌آید؟

سبک زندگی غلط، رژیم غذایی ناسالم و گاهی عوامل ژنتیکی باعث انباشت چربی در کبد و در نتیجه التهاب بافت سلولی آن می‌شوند. انباشت چربی در کبد را کبد چرب می‌نامند. 

ابتلا به کبد چرب شامل چه مراحلی است؟

مراحل، سطوح یا گریدهای اولیه این بیماری ممکن است بی‌علامت باشد یا تنها شامل علائمی همچون درد شکمی و ناراحتی پهلو داشته باشد. اگر بیمار به عادات غلط خود ادامه دهد کبد چرب به مراحل خطرناکی مثل خونریزی داخلی خواهد رسید. تمام علائم این بیماری در متن توضیح داده شده است.

درمان کبد چرب با طب سنتی چگونه است؟

طب سنتی علت اصلی بروز کبد چرب را انحراف مزاج از گرم و مرطوب به سرد و خشک می‌داند. برای بهبود مزاج باید عادات غلط غذایی را ترک کرد. طب سنتی مصرف روزانه خاکشیر و سکنجبین و همچنین حجامت را به‌عنوان درمان‌های کبد چرب معرفی کرده است.

درمان کبد چرب در طب بوعلی چگونه است؟

ابوعلی سینا، حکیم ایرانی، در کتاب قانون خود برای درمان کبد چرب، مصرف روزانه شربت سکنجبین را توصیه می‌کند.

منابع:

doctorserita

khabarfoori

tasnimnews

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
دریافت نوبت از پزشک متخصص

دیدگاهتان را بنویسید