قرص خواب که عوارض نداشته باشد
گاهی‌اوقات که استرس همهٔ وجودتان را فرا می‌گیرد، در سفر هستید یا با مشکلات دیگری در زندگی دست‌وپنجه نرم می‌کنید، خوابیدن سخت می‌شود. مشغول بودن فکر، طولانی بودن ساعات کاری، احساس عذاب‌وجدان و … می‌توانند دلایل بی‌خوابی باشند و اگر این مشکل طولانی‌مدت شود، ممکن است روی عملکرد روزانه‌ی شما تأثیر بگذارد. استفاده از قرص خواب با مشورت پزشک می‌تواند یکی از راه‌حل‌های درمان این مشکل باشد. در این مقاله چطور شما را با درمان بی خوابی، انواع قرص خواب آور و نکات مربوط به نحوهٔ مصرف آنها، انواع قرص ها و داروهای ضد افسردگی آرام بخش و عوارض قرص خواب آشنا خواهیم کرد.
آیا بی خوابی درمان دارد؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت که بله، بی‌خوابی درمان دارد. به کمک درمان‌های شناختی می‌توان متوجه تغییرات رفتاری ناشی از بی خوابی در افراد شد و از این طریق، بی‌خوابی مداوم را درمان کرد. ورزش کردن مداوم، داشتن برنامهٔ خواب مشخص، استراحت نیم‌روزی (چُرت زدن کوتاه‌مدت) و پرهیز از مصرف کافئین می‌تواند به درمان بی‌خوابی کمک شایانی بکند. در برخی از موارد هم نیاز به مصرف انواع قرص خواب به‌وجود می‌آید.
اطلاعات موردنیاز برای مصرف انواع قرص خواب آور
مصرف انواع قرص خواب باعث راحت‌تر خوابیدن یا افزایش مدت خواب می‌شود. در برخی از افراد هم این دو مورد به‌صورت هم‌زمان رخ می‌دهد. مزایا و مضرات مصرف انواع قرص‌های خواب با یکدیگر متفاوت است. پزشک برای تجویز قرص خواب باید:
- با پرسش از بیمار از الگوی خواب او آگاهی پیدا کند؛
- آزمایش‌هایی برای اطمینان از وجود یا عدم وجود سایر مشکلات پزشکی انجام بدهد؛
- دربارهٔ مدت، شیوهٔ مصرف، و اَشکال داروی خواب با بیمار صحبت کند؛ مثلا اینکه داروی خواب به‌شکل قرص، اسپری دهانی یا قرص حل‌شدنی باشد.
- با هدف تعیین فواید و عوارض جانبی قرص خواب، آن را به‌صورت موقتی برای بیمار تجویز کند؛
- در صورت اثرگذار نبودن قرص قبلی، بعد از پایان دورهٔ مصرف دربارهٔ سوابق تغییر قرص خواب از بیمار سؤال کند؛
- قرص‌های ژنریکی را که نسبت به برندهای معروف کم‌هزینه‌تر هستند بررسی و به بیمار معرفی کند.
آشنایی با انواع قرص خواب آور
| داروی خواب | کمک به افزایش مدت خواب | خواب‌آور | ایجاد وابستگی در بیمار |
| دوکسپین (سیلنور) | ● | ||
| استازولام | ● | ● | ● |
| اسزوپیکولن (لونستا) | ● | ● | ● |
| راملتئون (روزرم) | ● | ||
| تمازپام (رستوریل) | ● | ● | ● |
| تریازولام (هالسیون) | ● | ● | |
| زالپلون (سوناتا) | ● | ● | |
| زولپیدم (آمبین، ادلوآر، اینترمزو، زولپیمیست) | ● | ● | |
| زولپیدم برای مصرف بلندمدت (آمبین. سی.آر) | ● | ● | ● |
| سوورکسانت (بلسومرا) | ● | ● | ● |
1. بنزودیازپین
این دسته از قرص‌های خواب‌آور که شامل امازپام، تریازولام و… هستند به رفع اختلالات خواب مانند راه رفتن در خواب یا کابوس دیدن کمک می‌کنند. اما باید مراقب عوارض آنها مانند خواب‌آلودگی در طول روز و اعتیادی که به‌همراه میآورند هم باشید.
2. دوکسپین (سیلنور)
این قرص هم با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین به خواب بهتر کمک می‌کنند. تنها در صورتی از این قرص استفاده کنید که فرصت 7 تا 8 ساعت خوابیدن را داشته باشید.
3. اسزوپیکلون (لونستا)
این قرص هم باعث می‌شود که زود به خواب بروید. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد با مصرف این قرص حدود 7 تا 8 ساعت به خواب می‌روند. تنها زمانی از این قرص استفاده کنید که امکان استراحت و خواب کافی به میزان 7 تا 8 ساعت برایتان وجود داشته باشد. زیرا در غیر این صورت، گیجی و خواب آلودگی در روز بعد به سراغ‌تان خواهد آمد. به‌خاطر عوارض جانبی محتملی که اسزوپیکلون دارد، سازمان غذاودارو، شروع مصرف را از 1 میلی‌گرم بیشتر پیشنهاد نمی‌کند.
4. راملتئون (روزرم)
عملکرد این قرص خواب با موارد دیگر متفاوت است. راملتئون به‌جای تأثیر روی اعصاب مرکزی، روی چرخهٔ بیداری اثر می‌گذارد. این قرص برای افرادی که برای به خواب رفتن دچار مشکل می‌شوند، بسیار مناسب است. راملتئون را می‌توان در بلندمدت مصرف کرد و وابستگی و اعتیاد هم به‌همراه ندارد.
5. سوورکسانت (بلسومرا)
این قرص هم باعث انسداد عملکرد هورمونی می‌شود که علت بیداری و بی‌خوابی است. سوورکسانت در روز بعد از مصرف، کمی خواب‌آلودگی ایجاد می‌کند، اما برای به خواب رفتن و بیدار نشدن در حین خواب مؤثر است.
6. زالپلون (سوناتا)
در میان انواع قرص خواب جدید، مدت ماندگاری زالپلون در بدن از همه کمتر است. یعنی به خوابیدن بدون قرص کمک می‌کند و به‌عنوان محرکی برای به خواب رفتن استفاده می‌شود. مثلا اگر ساعت 2 نیمه‌شب شده است و هنوز بیدار هستید، بهتر است از این قرص استفاده کنید. صبح روز بعد هم دچار خواب‌آلودگی نخواهید شد. اما اگر می‌خواهید در طول شب بیدار شوید، مصرف این قرص گزینهٔ خوبی نیست.
7. زولپیدم (آمبین، ادلوآر، اینترمزو، زولپیمیست)
این قرص‌ها هم خواب‌آورند. آمبین سی.آر یکی از انواع رایج این قرص در بازار است که به شما کمک می‌کند به رختخواب رفته و مدت طولانی‌تری در خواب باشید. تأثیر این نوع از قرص های خواب، مدتی طولانی در بدن باقی می‌مانند. به‌همین خاطر بعد از مصرف این قرص‌ها نباید کارهایی نظیری رانندگی انجام داد. فقط زمانی زولپیدم را مصرف کنید که مطمئن هستید امکان خوابیدن به‌مدت 7 تا 8 ساعت برایتان وجود دارد. سازمان غذاوداروی آمریکا، این قرص را در قالب اسپری و با نام زولپیمیست به بازار عرضه کرده است.
8. داروهای کمکی بدون نسخه برای خواب
بیشتر قرص‌های خواب، آنتی‌هیستامین هستند. هیچ شواهدی مبنی بر مفید بودن آنها برای رفع بی‌خوابی وجود ندارد. ضمن اینکه روز بعد از مصرف، خواب‌آلودگی به‌همراه میآورند. این داروها بدون نسخه به‌فروش می‌رسند، اما اگر داروهای دیگری مثل داروی سرماخوردگی یا حساسیت مصرف می‌کنید، امکان دارد سهوا میزان آنتی هیستامین در بدن‌تان زیادتر از حد لازم شود.
عوارض جانبی انواع قرص خواب چیست؟
همیشه قبل از مصرف قرص های خواب باید دربارهٔ عوارض جانبی آنها از پزشک سؤال کنید. بنا به نوع قرصی که مصرف می‌کنید، ممکن است عوارض جانبی مختلفی نظیر موارد زیر برایتان پیش آید:
- سرگیجه و منگی که موجب افتادن فرد بر زمین می‌شود؛
- سردرد؛
- مشکلاتی در دستگاه گوارش مثل اسهال و تهوع؛
- خواب‌آلودگی طولانی‌مدت در اثر مصرف قرص های خوابی که برای طولانی‌شدن مدت خواب استفاده می‌شوند؛
- واکنش‌های آلرژیک و حساسیت‌های شدید؛
- مشکلاتی در عملکرد روزانه و حافظه؛
- مشکلاتی در رانندگی و غذا خوردن به‌واسطهٔ عدم بیداری و هوشیاری کامل.
انواع قرص های ضد افسردگی با خاصیت آرام‌بخشی را بشناسید
گاهی‌اوقات، داروهای ضد افسردگی با دُزهای مصرفی پایین می‌توانند به رفع مشکلات بی‌خوابی کمک کنند. هر چند که عموم مردم به‌خاطر این کاربرد داروهای افسردگی، به‌طور گسترده از آن استفاده می‌کنند، اما سازمان جهانی غذاوداروی آمریکا، قرص‌های ضدافسردگی را برای رفع بی‌خوابی مجاز اعلام نکرده است. اگر بی‌خوابی یکی از عوارض افسردگی و اضطراب باشد، مصرف قرص‌های افسردگی به رفع هر دو مشکل به‌طور هم‌زمان کمک خواهد کرد. مثال‌هایی از قرص‌های ضدافسردگی به شرح زیر است:
- آمی‌تریپتیلین (Amitriptyline)؛
- میرتازاپین یا رمرون (Mirtazapine)؛
- تارزودون (Trazodone).
عوارض جانبی قرص های ضد افسردگی با خاصیت آرام‌بخشی چیست؟
قرص‌های ضدافسردگی با خواص آرام‌بخشی هم دارای عوارض جانبی هستند:
- سرگیجه و مَنگی؛
- سردرد؛
- خواب‌آلودگی دائمی؛
- خشکی دهان؛
- حالت تهوع؛
- ضربان قلب نامنظم؛
- افزایش وزن؛
- اختلال در حافظه و کارهای روزانه؛
- یبوست.
نکات مراقبتی دربارهٔ مصرف قرص های خواب چیست؟
مصرف انواع قرص خواب با نسخه و در مواردی قرص های خواب بدون نسخه، مانند قرص‌های ضدافسردگی می‌توانند موجب خطراتی برای افراد باردار، شیرده یا افراد مسن‌تر بشوند. افتادن از تخت و سقوط بر زمین در اثر مصرف قرص های خواب‌آور از جمله مشکلات رایجی است که برای افراد پیش می‌آید. برای ممانعت از بروز مشکلاتی از این دست، پزشکان معمولا برای افراد مسن، مقدار مصرف یا دُز کمتری تجویز می‌کنند.
بیماری های کلیوی، فشار خون پایین، کَژآهنگی یا آریتمی قلب، سابقهٔ تشنج و …، باعث ایجاد محدودیت در انتخاب قرص های خواب‌آور می‌شوند. حتی ممکن است، داروهایی که پزشک تجویز می‌کند یا داروهای خواب‌آوری که برای کمک به رفع بی‌خوابی روانهٔ بازار می‌شوند نیز با داروهای مصرفی دیگر فرد، تداخل داشته باشند. بعضی از انواع قرص خواب هم با خود، اعتیاد و وابستگی به‌همراه میآورند؛ پس باید هنگام مصرف از دستورات پزشک تبعیت شود.
مصرف قرص خواب چگونه است؟
اگر تلاش‌هایتان برای رفع بی‌خوابی نتیجه‌ای به‌همراه نداشته است، استفاده از انواع قرص خواب با نسخه هم می‌تواند یک راه چاره باشد. فقط باید هنگام مصرف آنها به نکات زیر توجه کنید:
معاینهٔ پزشکی
قبل از مصرف قرص خواب، بهتر است برای معاینه‌ای کلی به پزشک مراجعه کنید. اغلب، پزشکان می‌توانند دلایل خاص دچار شدن به بی‌خوابی را تشخیص بدهند. درصورتی‌که بیش از چند هفته از مصرف قرص خواب‌تان می‌گذرد، دربارهٔ شیوهٔ اثربخشی دارو با پزشک مشورت کنید.
مطالعهٔ دستورالعمل مصرف قرص خواب
با مطالعهٔ شیوهٔ مصرف دارو باید از شیوه و زمان مصرف کاملا اطلاع پیدا کنید. عوارض جانبی مصرف هم معمولا در بروشور معرفی قرار می‌گیرد. در صورت وجود هرگونه ابهام باید از پزشک یا داروساز کمک بگیرید.
مصرف قرص فقط در هنگام رفتن به رختخواب
انواع قرص خواب روی هوشیاری اثر می‌گذارند. پس برای پرهیز از وقوع خطر، بهتر است بعد از پایان فعالیت‌های روزانه و در هنگام رفتن به رختخواب مصرف شوند.
مصرف قرص خواب در صورت داشتن زمان کافی برای خواب کامل
تنها در صورتی از قرص های خواب استفاده کنید که مطمئن هستید امکان خوابیدن کامل به‌مدت هفت تا هشت ساعت برایتان مقدور است. در غیر این صورت بهتر است به سراغ مصرف قرص های خوابی بروید که برای خواب به‌مدت حداقل 4 ساعت تنظیم و تهیه شده‌اند. این قرص‌ها باعث بیدار شدن از خواب در شب می‌شوند.
توجه به عوارض جانبی
اگر در طول روز با مصرف قرص، حالت گیجی و خواب‌آلودگی دارید یا عوارض جانبی دیگری را در خود مشاهده می‌کنید، باید با پزشک دربارهٔ تغییر دُز مصرفی یا قطع آن مشورت کنید. شب قبل از فعالیت یا رویدادی مهم نباید از قرصی جدید استفاده کنید، زیرا نمی‌دانید که عوارض مصرف در روز بعد چگونه خواهد بود.
پرهیز از مصرف الکل
هیچ‌گاه نباید الکل و قرص های خواب را باهم مصرف کنید. عوارض مصرف هم‌زمان این دو ماده می‌تواند به‌شکل گیجی، سرگیجه و غش کردن ظاهر شود. ترکیب الکل با برخی داروهای خواب منجر به کندی تنفس و کُما می‌شود. ضمن اینکه الکل بی‌خوابی هم می‌آورد.
پیروی از نسخهٔ پزشک
برخی از انواع قرص خواب فقط برای مصرف در کوتاه‌مدت هستند. برای استفاده از قرص خواب با پزشک مشورت کنید و بیش از دُز تجویزشده، قرص مصرف نکنید. حتی اگر میزان دوز تجویزشده از سوی پزشک مؤثر واقع نمی‌شود، باز هم بدون اجازه او دست به افزایش میزان مصرف نزنید.
توجه به نکات لازم برای قطع مصرف
برای قطع مصرف انواع قرص خواب هم باید از دستورالعملی که روی جعبه نوشته شده یا پزشک به شما می‌گوید، کاملا پیروی کنید. برخی از انواع قرص خواب را باید به‌تدریج کنار گذاشت. یادتان باشد که چند روز بعد از ترک قرص‌ها ممکن است، بی‌خوابی موقتی به سراغ‌تان بیاید.
اگر مصرف قرص هم چاره‌ساز نباشد، باید از پزشک برای معرفی گزینه‌های دیگر کمک بگیرید.
انواع قرص خواب و عوارض آن
این روزها، مصرف قرص خواب به شکل قابل‌توجهی عمومیت یافته است. تنها در آمریکا، بیش از یک‌سوم افراد از بی‌خوابی یا کم‌خوابی شکایت دارند و به خرید قرص خواب آور قوی روی آورده‌اند. مصرف این داروها ممکن است در کوتاه‌مدت بتواند مشکل بی‌خوابی را برطرف کند. با این حال، استفاده از داروهای خواب‌آور در طولانی‌مدت می‌تواند با عوارض جانبی جدی همراه باشد. برای آگاهی از عوارض قرص خواب و داروهای آرام‌بخش پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه شوید. می توانید با بهترین متخصص داروساز صحبت کنید.
قرص خواب آور به انگلیسی
در زبان انگلیسی داروها و قرص خواب آور با عباراتی نظیر Sleeping Pills، Sleep Medications، Insomnia Medications و Sedative Hypnotics شناخته می‌شوند.
قرص خواب آور چیست؟
خواب‌آورها گروهی از داروها هستند که برای القاء حس خواب‌آلودگی یا بهبود کیفیت خواب مورداستفاده قرار می‌گیرند. از شناخته‌شده‌ترین انواع خواب‌آورهای دارویی می‌توان به بنزودیازپین‌ها (benzodiazepines) و باربیتورات‌ها (barbiturates) اشاره کرد. به‌عنوان مثال:
- دیازپام
- اگزازپام
- ملاتونین
- لورازپام
- فلورازپام
- و کلردیازپوکساید چند نمونه از معروف‌ترین داروهای خواب‌آور به حساب می‌آیند.
لازم است بدانید، برخی از داروهای غیراختصاصی نظیر پرومتازین و دیفن‌هیدرامین هم از تأثیرات خواب‌آوری برخوردارند. در این میان، مصرف گیاهانی نظیر بومادران، سنبل‌الطیب، حنا و بسیاری موارد دیگر نیز با احساس خواب‌آلودگی همراه بوده و برای مقابله با بی‌خوابی به‌کار می‌روند.
از طرف دیگر، گروهی از بنزودیازپین‌ها نظیر زاناکس از جمله داروهای آرام‌بخش و ضد اضطرابی هستند که خواب‌آلودگی هم ایجاد می‌کنند. داروهای یاد شده، ممکن است در کوتاه‌مدت به خوابیدن شما کمک کنند. با این حال، اغلب آنها اعتیادآور بوده و می‌توانند تمرکز و حافظه افراد را به شدت دچار اختلال کنند. به خاطر داشته باشید، مصرف طولانی‌مدت داروهای خواب‌آور به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
برخی از داروهای خواب‌آور با اثرات آرام‌بخشی، غالباً به‌عنوان داروهای بیهوشی مورداستفاده قرار گرفته و مصرف بلندمدت آنها می‌تواند با فروپاشی سیستم عصبی مرکزی همراه بوده و دوز نامناسب آنها می‌تواند کشنده باشد.
در این میان، داروهای جدیدتری هم وجود دارند که با اتصال به گیرنده‌های بنزودیازپین مغز می‌توانند زمان انتظار برای به خواب رفتن را کاهش دهند. مصرف این داروها به افراد کمک می‌کند مدت کمتری را صرف غلت زدن در رختخواب کنند. احتمال وابستگی به داروهای یاد شده کمتر از بنزودیازپین‌ها است. با این حال، استفاده طولانی‌مدت از این قرص‌ها هم می‌تواند اعتیادآور باشد.
تعداد دیگری از قرص‌های خواب‌آور، ترشح هورمون ملاتونین را تحت تأثیر قرار داده و از این طریق به خوابیدن افراد کمک می‌کنند. بر اساس مطالعات، احتمال وابستگی و اعتیاد به این داروها به‌مراتب کمتر از سایرین است. به خاطر داشته باشید، فروش قرص خواب آور بسیار قوی بدون نسخه ممنوع بوده و استفاده از آن حتماً باید طبق دستور پزشک انجام گیرد.
عوارض قرص خواب چیست؟
مصرف قرص خواب آور هم درست مانند اغلب داروها ممکن است با برخی عوارض جانبی همراه باشد. با توجه به احتمال تأثیر این داروها بر روند طبیعی تنفس و ایجاد اختلال در آن، افراد مبتلا به بیماری‌هایی نظیر آسم یا انسداد مزمن ریوی، بیش از سایرین در معرض آسیب‌های ناشی از عوارض قرص خواب قرار دارند. به همین دلیل، خرید قرص خواب آور قوی و مصرف آن باید تحت‌نظر و تجویز پزشک و با ارائه نسخه انجام گیرد. برای اطمینان از نوع و دوز مناسب داروهای خواب‌آور مصرفی پیشنهاد می‌کنیم از طریق خدمات مشاوره آنلاین پذیرش ۲۴ با پزشکان و متخصصان حاذق در ارتباط بوده و با آنها مشورت کنید.
شایع‌ترین عوارض قرص خواب آور عبارت است از:
- احساس سوزش یا سوزن‌سوزن شدن دست‌ها، پاها و بازوها
- افزایش یا کاهش اشتها
- یبوست
- اسهال
- مشکل در حفظ تعادل
- سرگیجه
- احساس خواب‌آلودگی در طول روز
- خشکی دهان و گلو
- نفخ
- سردرد
- سوزش معده
- اختلال در عملکردهای روزانه
- اختلال در حافظه و تمرکز
- معده درد
- لرزش غیرقابل‌کنترل برخی از اعضاء بدن
- رویاهای غیرمعمول
- ضعف
مصرف برخی داروهای خواب‌آور ممکن است با عوارض جانبی پیچیده‌تری نظیر راه رفتن، خوردن و آشامیدن، برقراری رابطه جنسی، رانندگی، تماس تلفنی یا حتی آشپزی در حالت خواب و غیرهوشیاری همراه باشد. رانندگی تحت تأثیر داروهای خواب‌آور از خطرناک‌ترین کارهایی است که می‌تواند تبعاتی بسیار جدی را به همراه داشته باشد. فراموش نکنید، دوز قرص خواب آور حتماً باید طبق نظر پزشک تعیین شده و به‌هیچ عنوان نمی‌توان آن را برحسب سلیقه شخصی افزایش یا کاهش داد. در عین حال، در صورت مواجهه با هر یک از عوارض و نشانه‌های یاد شده، لازم است هر چه سریع‌تر با پزشک معالج خود تماس گرفته یا از طریق خدمات مشاوره آنلاین پذیرش ۲۴ با بهترین متخصصان ایران مشورت کنید.
علائم حساسیت به قرص خواب آور
مصرف قرص خواب آور هم درست مانند سایر داروها در برخی افراد ممکن است واکنش‌های آلرژیک را به‌دنبال داشته باشد. این حساسیت ممکن است از فرمولاسیون و مواد فعال دارو یا مواد غیرفعال به‌کار رفته در آن نظیر رنگ، چسب و پوشش قرص ناشی شود. علائم حساسیت به قرص خواب آور عبارت‌اند از:
- تار شدن دید و سایر مشکلات مربوط به بینایی
- درد قفسه سینه
- مشکل در تنفس یا بلع
- احساس خفگی
- ورم و کهیر
- گرفتگی صدا
- خارش
- حالت تهوع
- نامنظم شدن ضربان قلب
- بثورات جلدی
- تنگی نفس
- تورم پلک، صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
- استفراغ
علاوه بر آن چه گفته شد، حساسیت دارویی به خواب‌آورها ممکن است با واکنش‌های حادی نظیر آنافیلاکسی (Anaphylaxis) و آنژیوادم (Angioedema) همراه باشد. به خاطر داشته باشید، عوارض یاد شده در مواردی ممکن است کشنده بوده و زندگی فرد را با خطر جدی مواجه کنند. در صورت بروز واکنش‌های آلرژیک، هر چه سریع‌تر موضوع را با دکتر بی خوابی خود در میان گذاشته یا از طریق خدمات مشاوره آنلاین پذیرش ۲۴ با متخصص مغر و اعصاب یا متخصص روانپزشک مشورت کنید.
کاربرد قرص خواب آور
از رایج‌ترین کاربردهای قرص خواب آور می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- کاهش زمان انتظار برای به خواب رفتن
- افزایش مدت خواب
- کاهش تعداد بیدار شدن در طول زمان خواب
- بهبود کیفیت خواب
ترکیب قرص خواب آور و الکل چه تبعاتی را به‌دنبال دارد؟
ترکیب داروهای خواب‌آور و الکل موجب افزایش اثرات آرام‌بخشی دارو شده و ممکن است با تبعاتی نظیر ایست قلبی و توقف تنفس همراه بوده و نهایتاً به مرگ فرد بیانجامد. در عین حال، هنگام مصرف داروهای خواب آور، لازم است از خوردن میوه‌هایی نظیر گریپ‌فروت و آشامیدن آب آنها خودداری کنید. گریپ‌فروت میزان داروی جذب شده در جریان خون و مدت‌زمان باقی ماندن آن در بدن را افزایش می‌دهد. این امر می‌تواند تبعاتی بسیار جدی را به‌همراه داشته باشد.
اعتیاد به قرص خواب آور
پزشک معالج برای مقابله با بی‌خوابی یا سایر اختلالات خواب ممکن است قرص‌های خواب آور را برای مدت چند هفته تجویز کند. استفاده منظم از برخی داروهای خواب‌آور در طولانی‌مدت ممکن است با وابستگی یا اعتیاد توأم باشد. این امر می‌تواند از افزایش تحمل دارویی ناشی شده یا از مسائل روان‌شناختی نشئت گیرد. وابستگی روانی و جسمی به قرص خواب آور موجب می‌شود حتی فکر عدم استفاده از این داروها نیز خواب را از چشمان شما ربوده و اضطراب شما را افزایش دهد.
روش‌های درمان بی‌خوابی
رایج‌ترین روش‌های درمان بی‌خوابی عبارت‌اند از:
درمان دارویی بی خوابی
به طور معمول، درمان دارویی روشی است که در صورت عدم پاسخ‌گویی فرد به روش‌های درمان خانگی پیشنهاد شده و تنها برای مدت محدودی ادامه می‌یابد. نوع و دوز دارو به علائم و سابقه پزشکی شما بستگی دارد. اگر از افسردگی رنج می‌برید، لازم است موضوع را با پزشک خود مطرح کنید. افسردگی از اصلی‌ترین عوامل ایجاد اختلال در خواب است. درمان بی‌خوابی ناشی از افسردگی نیازمند به‌کارگیری روش‌های متفاوتی است. برخی از شناخته‌شده‌ترین انواع داروهای خواب‌آور عبارت‌اند از:
قرص خواب آور دیازپام
قرص خواب آور دیازپام نوعی داروی کنترل شده از گروه بنزودیازپین‌ها است که با نام تجاری والیوم (Valium) هم به فروش می‌رسد. این دارو به‌صورت محلول خوراکی، تزریق وریدی، اسپری بینی و ژل مقعدی نیز در دسترس قرار دارد. کاربردهای دیازپام عبارت است از:
- مقابله با اضطراب
- برطرف کردن علائم ناشی از ترک الکل
- کمک به برطرف کردن اسپاسم عضلانی
- کمک به مقابله با تشنج
قطع ناگهانی دیازپام ممکن است با بروز عوارض نامطلوبی همراه باشد. از این جمله، می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- لرزش غیرارادی اندام‌های بدن
- گرفتگی عضلات
- تعریق
- سردرد
- اضطراب
- تحریک‌پذیری
- توهم
- حساسیت شدید به نور، صدا و تماس فیزیکی
قرص خواب آلپرازوم
قرص خواب آلپرازوم از جمله داروهایی است که برای کوتاه‌مدت در کنترل اختلالات ناشی از اضطراب مؤثر بوده و علاوه بر بهبود افسردگی در تنظیم خواب نیز تأثیرگذار است. از شناخته‌شده‌ترین هم‌گروه‌های این دارو می‌توان به لورازپام، اگزازپام و دیازپام اشاره کرد. قطع ناگهانی آلپرازوم ممکن است با بروز عوارض نامطلوبی همراه باشد. از این جمله، می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- تغییر خلق‌وخو
- گیجی و منگی
- تحریک‌پذیری
- حالت تهوع و استفراغ
- خستگی شدید
- سردرد
- خشکی دهان و گلو
- اختلال در تمرکز
قرص خواب کلونازپام
قرص خواب کلونازپام نیز درست مانند دیازپام از خانواده بنزودیازپین‌ها بوده و علاوه بر برطرف کردن اختلالات خواب به‌منظور جلوگیری از تشنج و اضطراب نیز تجویز می‌شود. قطع ناگهانی کلونازپام ممکن است با بروز عوارض نامطلوبی همراه باشد. از این جمله، می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- اضطراب
- بی‌خوابی
- تحریک‌پذیری
- تشنج
- حملات پنیک
- معده‌درد
نکته:
داروهای خواب‌آور باید با تجویز پزشک خریداری شده و طبق دستور وی مورداستفاده قرار گیرند.
درمان خانگی
مؤثرترین روش‌های درمان خانگی بی‌خوابی عبارت‌اند از:
تغییر سبک زندگی
تغییر سبک زندگی به شکل قابل‌توجهی در درمان بی‌خوابی تأثیرگذار است. برای این منظور، پیشنهاد می‌کنیم نکات زیر را رعایت کنید:
- تنها در هنگام خواب‌آلودگی به رختخواب بروید.
- فعالیت‌هایی نظیر مطالعه، تماشای تلویزیون یا غذا خوردن را در محیط خارج از اتاق خواب انجام دهید.
- تا جای ممکن، ساعت خواب و بیداری خود را تنظیم کنید.
- تا جای ممکن، استرس و اضطراب خود را کاهش دهید.
- از مصرف دخانیات اجتناب کنید.
- از مصرف الکل اجتناب کنید.
- تا جای ممکن از نوشیدن نوشیدنی‌های حاوی کافئین خودداری کنید. بر اساس مطالعات، مصرف این قبیل نوشیدنی‌ها تا 6 ساعت قبل از خواب می‌تواند در مختل کردن فرآیند خواب تأثیرگذار باشد.
- روزانه حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
- تغذیه سالم به شکل قابل‌توجهی در تنظیم خواب تأثیرگذار است. برای این منظور، لازم است به‌ویژه در وعده شام از غذاهای سبک و زود هضم استفاده کنید.
درمان رفتاری
استفاده از روش‌های درمان رفتاری به شما کمک می‌کند خود را با شرایط محیطی تطبیق داده و موقعیت را برای برخورداری از خوابی بهتر و باکیفیت‌تر فراهم کنید. از این جمله می‌توان به استفاده از روش‌های آرامش‌بخش، مدیتیشن و یوگا اشاره کرد.
درمان گیاهی بی خوابی
استفاده از دمنوش‌ها، عصاره‌های روغنی و قرص‌های گیاهی از عمده‌ترین روش‌های درمان گیاهی به حساب می‌آیند.
دمنوش‌ها
موارد زیر از بهترین دمنوش‌های گیاهی مناسب برای درمان بی‌خوابی به حساب می‌آیند:
- گل‌گاوزبان
- بهارنارنج
- بابونه
- سنبل‌الطیب
- اسطوخدوس یا لاواندر
- وارنگ‌بو
- گل ساعتی
نکته:
برای تهیه کلیه دمنوش‌های یاد شده، کافی است یک تا دو قاشق چای‌خوری از گیاهان مذکور را در دو فنجان آب جوش ریخته و حدود ۱۰ دقیقه منتظر بمانید. دمنوش دلخواه خود را دو تا سه ساعت قبل از خواب نوش جان کرده و نتیجه را مشاهده کنید.
قرص خواب آور گیاهی
این روزها، برخی از شرکت‌های داروسازی انواع قرص خواب آور گیاهی را به بازار عرضه کرده‌اند. از این میان می‌توان موارد زیر را برشمرد:
قرص خواب آور گیاهی تراگزاکوم
قرص خواب آور گیاهی تراگزاکوم از ترکیب گیاهانی نظیر سنبل الطیب، بهارنارنچ، گل ساعتی و درمنه تولید شده و از اثرات آرام‌بخشی و ضد اضطرابی برخوردار است.
قرص خواب آور گیاهی ترانکی وال
قرص خواب آور گیاهی ترانکی‌وال با بهره‌گیری از عصاره ریشه سنبل الطیب، گل ساعتی، رازک و بادرنجبویه تولید شده و برای کاهش اضطراب و برطرف کردن اختلالات خواب به‌کار می‌رود.
مصرف قرص خواب آور می‌تواند در بهبود کیفیت خواب، کاهش زمان انتظار برای به خواب رفتن و افزایش مدت خواب تأثیرگذار باشد. با این حال، این قبیل داروها به‌هیچ وجه نباید به طور هم‌زمان با سایر مواد آرام‌بخش مورداستفاده قرار بگیرند. انجام این کار، اثرات داروهای خواب‌آور را تشدید کرده و ممکن است مشکلات جبران‌ناپذیری را ایجاد کند. نوع و دوز داروهای خواب‌آور با توجه به پیشینه پزشکی افراد تعیین شده و حتماً باید به تجویز پزشک مصرف شوند. بنابراین، اگر شما هم از بی‌خوابی رنج می‌برید، لازم است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرده یا از طریق خدمات مشاوره آنلاین پذیرش ۲۴ با متخصص خود مشورت کنید.
