سبک زندگی

عوامل اصلی در شکل گیری خیانت مرد به زن | 10 توصیه برای پیشگیری از خیانت

پروستات

بیماری پروستات، از بیماری های ارثی و اکتسابی است، که ممکن است در هر سنی در مردان رخ دهد. البته این بیماری در مردان مسن شایع تر است و افراد جوان کمتر به این بیماری مبتلا می شوند.

یکی از اندام های جنسی در مرد ها پروستات است که به شکل گردو می باشد و آلت تناسلی مرد و همچنین بیضه ها را هم در بر میگیرد. کار این اندام تولید یک مایع است که با مایع منی (ترکیبی از مایع منی و مایع پروستات) ترکیب می شود. این مایع از عوامل مهم برای فرزند دار شدن محسوب می شود.

این اندام، در زیر مثانه و جلوی راست روده واقع شده که غده مجرای ادرار را در ابتدای مثانه در بر گرفته است. ابتدای مثانه که گردن مثانه نیز گفته می شود، در این ناحیه مجاری ادراری به مثانه وصل می شود. می توانید با متخصص غدد و متابولیسم گفت و گو کنید .

مجاری ادراری لوله ای است که وظیفه خارج کردن ادرار از بدن فرد را بر عهده دارد. در مردان مجاری ادراری وظیفه خارج کردن ماده منی از طریق آلت تناسلی را نیز بر عهده دارد. همچنین مثانه و مجاری ادرار جز قسمت های دستگاه ادراری زیرین یا تحتانی به شمار می آیند.

چه کسانی به بیماری های پروستات مبتلا می شوند ؟

تمام مردان می توانند در معرض مشکلات پروستات قرار بگیرند و نمی توان سن خاصی را برای این مسائل در نظر گرفت.

و آیا در سن خاصی این مشکلات به وجود می آیند؟

ولی طبق مشاهدات و تحقیقات به دست آمده از بیماری پروستاتیت در مردانی با سن کمتر از 50 سال بسیار شایع است و همچنین، رایج ترین مشکلات مربوط به پروستات در مردانی با سن بیشتر از 50 سال، BPH می باشد.

از مهمترین مسائلی که در رابطه با پروستات رایج است؟

در واقع رایج ترین مشکلاتی که ممکن است برای پروستات اتفاق بیفتد عبارتند از:

  • پروستاتیت
  • تورم یا التهاب پروستات
  • سرطان پروستات
  • هیپرپلازی خوش خیم پروستات
  • و بزرگ شدن پروستات به دلایلی غیر از سرطان پروستات که BPH نامیده می شود. 

پروستاتیت

دو نوع بیماری پروستاتیت شناسایی شده است، و در صورتی که فرد مبتلا به عفونت ادراری باشد، این احتمال وجود دارد که به پروستاتیت باکتریایی هم مبتلا شود. نقص های عصبی در دستگاه ادراری زیرین یا تحتانی و همچنین مشکلات عاطفی، از عوامل ایجاد کننده پروستاتیت مزمن به شمار می روند.

نوشته های مشابه

  • علت ورم بیضه چیست؟ 7 درمان ورم بیضه موثر

    1401-04-29

  • نشانه های بیماری پروستات بزرگ و روش های درمان آن

    1401-04-13

هیپرپلازی خوش خیم پروستات

این بیماری در مردانی با سن کمتر از چهل سال بسیار نادر است ولی از بیماری های شایع در مردانی با سن بالاتر از 50 سال می باشد، همچنین با افزایش سن، امکان مبتلا شدن افزایش می یابد. این بیماری زمینه ارثی هم می تواند داشته باشد. عواملی از جمله: سبک زندگی کردن افراد و همچنین عوامل پزشکی می توانند مبتلا شدن به این نوع مشکل پروستات را افزایش دهند.

سرطان پروستات

این نوع سرطان به راحتی می تواند مثانه را درگیر نماید، همچنین از طریق گردش خون وارد تمام بدن شود. اگر از طریق خون به استخوان ها سرایت کند باعث شکستگی استخوان می شود. این بیماری غدد لنفاوی را هم درگیر می کند، پس باید هر چه سریعتر تحت نظر پزشک درمان آن آغاز شود.

علائم پروستات

از مهمترین علائمی که در بیماری پروستات مشاهده می شود، عبارتند از:

  • درد های مثانه و عدم کنترل آن در خروج ادرار و مشکلات ادراری که ممکن است فرد دچار تکرر ادرار شود و توانایی کنترل خروج ادرار خود را نداشته باشد.
  • این افراد همیشه احساس می کنند مثانه آنها از ادرار پر است ولی هنگام ادرار، یا حجم کمی ادرار دارند یا کلا ادرار ندارند.
  • ادرار آنها به آهستگی خروج می کند.
  • ممکن است به صورت مرتب به دستشویی مراجعه کنند.
  • در افرادی که به پروستاتیت مبتلا هستند این علائم با درد های طولانی همراه هستند.
  • این درد ها در آلت تناسلی مرد، کیسه بیضه، ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد این افراد، داخل شکم و همچنین کمر احساس می شود.
  • علائمی از جمله تب و لرز، بدن درد و همچنین ناتوانی در تخلیه مثانه، از علائم پروستاتیت باکتریایی به شمار می روند، این علائم ممکن است در سریع ترین زمان ممکن بروز نمایند یا اینکه در دیرترین زمان و با مدت طولانی ظاهر شوند.

بیماری پروستات چه مشکلاتی را برای فرد مبتلا به وجود می آورد؟

از جمله مشکلات به وجود آمده برای فرد مبتلا به پروستات: UTI، مشکلاتی در رابطه جنسی فرد، استرس ناشی از درد مزمن، التهاب و تورم در نواحی نزدیک به پروستات، نارسایی های کلیوی و ایجاد سنگ مثانه، می باشد.

با توجه به نوع بیماری ایجاد شده برای پروستات، این مشکلات متفاوت است، همچنین این مسائل از فردی به فرد دیگر می تواند متفاوت باشد. در صورت داشتن علائم و مشکلات در رابطه پروستات، در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بتوانید راه درمانی درست را در پیش بگیرید.

تشخیص پروستات توسط پزشک

از راه های زیر پزشک از بیماری شما مطلع می شود:

معاینه فیزیکی رکتال، سوابق ارثی و خانوادگی، آزمایش های ادراری، آزمایش خون، نمونه برداری از پروستات، سونوگرافی و معاینه بدنی فرد مبتلا و همچنین بررسی غدد لنفاوی کشاله ران، جز معاینات پزشکی برای تشخیص بیماری پروستات هستند.

درمان پروستات

نوع درمانی که باید برای فرد مبتلا به بیماری پروستات صورت بگیرد، بستگی به نوع بیماری و همچنین وضعیت فرد مبتلا دارد. که پزشک متخصص غدد با توجه به تشخیصی که می دهد بهترین مشاوره و راهنمایی را برای درمان به بیمار ارائه می دهد.

درمان پروستاتیت

درمان پروستاتیت مزمن: افرادی که به این نوع بیماری مبتلا هستند، در صورت مراجعه به پزشک داروی آلفا بلاکر، در جهت کاهش التهاب و درد برای آنها تجویز می شود که می تواند درد های مثانه و عضلات پروستات را نیز کاهش دهد. دو داروی مسدود کننده آلفا از جمله: تامسولوسین و سیلودوزین نیز مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از فیزیوتراپی و همچنین ورزش های آرام در بهبود این بیماری بسیار کمک کننده است.

درمان پروستاتیت باکتریایی: این بیماری به دلیل عفونتی که باکتری ها ایجاد کرده اند به راحتی با مصرف آنتی بیوتیک، از بین می رود. استفاده از مایعات و نوشیدنی های مایع از توصیه های پزشکان به افراد مبتلا به این بیماری است. علاوه بر این پزشک ممکن است تغییر در رژیم غذایی شما را مفید بداند.

پیشگیری از پروستات

مطالعات فراوانی برای پیدا کردن راه حل هایی در جهت پیشگیری از پروستات انجام شده است که نتایجی از آنها به دست نیامده و عملا راهی برای پیشگیری از بیماری پروستات وجود ندارد. تنها راه پیشگیری این است که در هنگامی که علائم پروستات را در مجاری ادراری خود احساس کردید برای معاینه و درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بتوانید از پیشروی بیماری و مشکلات بعدی آن جلوگیری نمایید.

رعایت رژیم غذایی مناسب به شما کمک می کند تا از مبتلا شدن زود هنگام به بیماری های پروستات جلوگیری کنید، پس همیشه تغذیه سالم را اولویت قرار دهید.

عوارض برداشتن پروستات

از مهمترین عوارضی که ممکن است در اثر جراحی و برداشت پروستات برای افراد رخ دهد، عدم توانایی در کنترل ادرار و ناتوانی های جنسی، اختلالات نعوظ و مشکلات در کنترل نعوظ می باشد. این مشکلات همچنین از عوارض درمان بیماری سرطان پروستات نیز به شمار می آیند.

افرادی که جراحی پروستات انجام داده اند ممکن است قدرت کنترل کردن ادرار خود را نداشته باشند و دچار بی اختیاری ادرار شوند. این بی اختیاری از لحاظ روحی فرد را بسیار تحت تاثیر قرار می دهد. در این رابطه امکان دارد با عطسه یا سرفه کردن و یا حتی بلند خندیدن دچار بی اختیاری ادرار شوند.

بی اختیاری ادراری در افرادی که جراحی انجام داده اند در اثر مشکلات دریچه ادرار است که باعث می شود ادرار در اسفنکتر مثانه گیر بیفتد. آسیب به دریچه ادراری در اثر درمان های صورت گرفته برای سرطان پروستات رخ می دهد.

افرادی که از بی اختیاری رنج می برند معمولا هنگام تخلیه مثانه خود رنج می برند، زیرا ممکن است مثانه آنها به آهستگی ادرار را تخلیه کند و این کار زمان زیادی لازم دارد. به دلیل ایجاد بافت های اسکار در ناحیه مجاری مثانه، باریکی یا انسداد مجاری ادراری رخ می دهد.

با انجام جراحی برداشتن پروستات یا جراحی برای سرطان پروستات، امکان برگشت کنترل مثانه وجود دارد که ممکن است چند هفته و حتی چند ماه طول بکشد، ولی در طول زمان بهبودی حاصل می شود.

هیچ پزشکی نمی تواند به طور دقیق این مسئله را تشخیص دهد که کدام مردان بعد از جراحی ممکن است به بی اختیاری در ادرار دچار شوند. مشاهدات نشان می دهد که این مسئله در مردان مسن بیشتر به چشم میخورد تا افراد جوان.

اگر برای این جراحی ها به جراح های با تجربه مراجعه نمایید، این امکان وجود دارد که بسیاری از عوارض برای شما رخ ندهد، زیرا دکتر متخصص غدد که تجربه این جراحی ها را دارد، بهتر می تواند درمان شما را مدیریت کند. همچنین می توانید در مورد سوابق و جراحی های انجام آنها پرس و جو کنید تا با اطمینان بیشتری به آنها مراجعه نمایید.

به این نکته توجه داشته باشید که این بی اختیاری ادراری بعد از انجام جراحی قابل درمان است، حتی اگر به طور صد در صد بهبود پیدا نکند ولی تا حدودی می تواند کاهش پیدا کند.

آیا مصرف داروهای پروستات، دارای عوارض است:

تمام داروهای مصرفی برای درمان بیماری ها ممکن است که دارای عوارضی باشند، که داروهای پروستات نیز این قاعده مستثنی نیستند.

در صورت استفاده از داروها برای درمان این بیماری مصرف، ممکن است دچار حالت ناخوشایندی شوید که بهتر است در صورت مشاهده این حالت در اسرع وقت با پزشک خود مشورت نمایید.

انجام دادن جراحی BPH، باعث اختلال در رابطه جنسی افراد می شود که موقتی است و بعد از گذشت یک سال برطرف می گردد. البته این مدت زمان در همه افراد یکسان نیست و ممکن است خیلی کمتر طول بکشد. بی اختیاری ادراری و عدم توانایی در کنترل مثانه، از عوارض دیگری است که در این افراد ممکن است ایجاد شود.

در هر صورت، درمان هه و جراحی هایی که برای از بین بردن مسائل و مشکلات مختلف پروستات استفاده می شود با عوارضی همراه است که علاوه بر وضعیت جسمانی، روحیه فرد را هم تحت تاثیر قرار می دهد. برای مقابله کردن با این عوارض و درمان آنها، تنها پزشک متخصص غدد شما می تواند یک عنصر کمک کننده باشد و به شما مشاوره و راه حل ارائه دهد.

پروستات در نوجوانان

این بیماری در نوجوانان بسیار نادر است، مثلا می تواند از صد هزار نفر، دو نفر مبتلا باشد. طبق تحقیقاتی که در کشور آمریکا انجام شده است امروزه این بیماری در سنین 35 تا 39 سالگی بسیار شایع شده است. ولی مردانی با سن کمتر از 35 سالگی بسیار کمتر به این بیماری مبتلا می شوند.

چه مواردی می تواند در افزایش مبتلا شدن به پروستات تاثیر داشته باشد؟

  • رژیم های غذایی که سرشار از گوشت قرمز هستند از جمله فرآورده های گوشتی برای بیماری پروستات مضر می باشند و آن را تشدید می کنند.
  • مصرف مقدار زیاد لبنیات نیز در تشدید این بیماری تاثیر دارد.
  • استفاده از چربی های جامد خوراکی نیز باعث تشدید این بیماری می شود.
  • مصرف الکل و مشتقات آن، باعث آسیب بیشتر به فرد می شود.

پروستاتیت و رابطه آن با یبوست

سوال بیمار:

میخاستم بپرسم آیا یبوست با پروستاتیت یا التهاب پروستات رابطه داره؟

پاسخ دکتر زهرا بهرامی کارشناس ارشد مامایی:

سلام، پروستاتیت معمولا روی مثانه اثر کرده و  مشکل ادراری ایجاد میکنه اما روی روده ها تاثیری نداره، شاید علت یبوست موارد دیگری باشه، آب زیاد بخورین در طول روز

چه ورزشی می تواند به بهبود افراد بعد از انجام عمل جراحی پروستات کمک کند؟

از جمله ورزش های مفید برای بهبود این وضعیت ورزش کگل است که باعث تقویت ناحیه لگن می شود. این ورزش از موثرترین ورزش ها برای کنترل دفع ادرار محسوب می شود و چون آسان است افراد تمایل دارند که آن را انجام دهند.

بیماری پروستات، از بیماری های ارثی و اکتسابی است، که ممکن است در هر سنی در مردان رخ دهد. البته این بیماری در مردان مسن شایع تر است و افراد جوان کمتر به این بیماری مبتلا می شوند. اگر در مراحل اولیه بیماری تشخیص داده شود راه های درمان آن آسانتر می باشد ولی اگر بیماری از نوع سرطانی آن باشد ممکن است نیاز به جراحی پیدا کند. از مهمترین عوارض درمان این بیماری، عدم توانایی در کنترل مثانه و بی اختیاری ادراری می باشد که مشکلات فراوانی را برای این افراد به دنبال دارد، که البته به مرور زمان بهبود پیدا می کند و قابل درمان است. مراجعه به پزشک آنلاین متخصص غدد در جهت تشخیص و درمان این بیماری از عوامل مهمی است که باید به آن توجه داشته باشید.

3.3/5

(8 نظر)

نوبت حضوری پزشک

متخصص غدد و متابولیسم را آنلاین رزرو کنید

دریافت نوبت دکتر غدد و متابولیسم

امید کریمی، زهرا تالانی: روبه روی قاضی ایستاده است؛ قاطع و مصمم. وقتی یادش می آید که چطور بعد از 10 سال زندگی، مرد خانه اش او را از یاد برد و با کسی دیگر پیمان عشق بست نمی تواند جلوی اشکهایش را بگیرد. حالا بعد از این همه سال زندگی و لحظات کنار هم بودن، نمی تواند خیانت همسرش را تحمل کند و تنها یک چیز می خواهد: «طلاق.» 

یکی از مهمترین دلایلی که این روزها برای طلاق مطرح می شود خیانت زوجین برای هم است و این خیانت هم خودش دلیل دیگری دارد. کارشناسان معتقدند که چون زوجین روابط جنسیتی و ارتباط با هم را بلد نیستند ، این رابطه را خارج از چارچوب خانواده ادامه می دهند و برای همین مشکل خیانت و طلاق پیش می آید. برای بررسی این موضوع میزگردی با حضور اسماعیل غلامی پور پژوهشگر جامعه شناس و مهدی مسلمی فر روان شناس و مشاور خانواده برگزار کرده ایم.

مشروح این میزگرد را که در کافه خبر برگزاری شد،  می خوانید:

برخی کارشناسان معتقدند که خیانت در جامعه ایرانی زیاد شده و درصد طلاقهایی که به خاطر خیانت است بالا رفته. از طرف دیگر در گذشته خیانت تنها از سوی مردان بود اما الان خیانت زنان هم افزایش یافته است. آیا آماری در این باره وجود دارد؟

مسلمی فر: آمار دقیقی در این باره وجود ندارد. چون مانند بسیاری از پژوهش هایی که درخصوص روابط عاطفی یا جنسی افراد صورت می گیرد و در حوزه حریم شخصی شان است، جامعه هدف را نمی توانیم به راحتی مشخص کنیم. وقتی مثلا روی موضوع فانتزی جنسی قرار است آماری ارائه شود، کجا باید جامعه آماری این پژوهش را پیدا کرد؟ در صورت پیدا کردن هم بسیاری حاضر به همکاری نیستند. برای همین پژوهشگران این حوزه ها به مکانهای عمومی و گروه های آزاد مانند دانشگاه می روند که متغیرهای کمتری را برای یک نتیجه گیری اصیل و همه جانبه در اختیار قرار می دهد. لذا بسیاری از اظهارنظرهایی که می شود آنقدر درست نیست که بتوانیم بحرانها و مسائل این چنینی را تحلیل کنیم و خیلی وقت ها مواردی که مطرح می شود ناظر به اظهارنظرها و تجربیات شخصی است یا بعضا کپی برداری از پژوهش هایی است که در سایر کشورها انجام شده و با توجه به مختصات خاص فرهنگی و اجتماعی کشورمان قابلیت تعمیم ندارد.البته چنین محدودیت هایی فقط مربوط به کشور ما نیست و در بسیاری از کشورها چالش های آماری در حوزه روابط خصوصی و پنهان کارانه وجود دارد. لذا اغلب تجربه کارشناسان به صورت نظریه عنوان می شود.البته در فضای مجازی این ماهیت پنهانی بودن کمی آزاد تر و شاید گرفتن نبض جامعه در این فضا اگر بعضی موارد رعایت شود، چون افراد راحت تر اظهار نظر می کنند و دسترسی به طیف طبقه بندی شده یا وسیعتری ازمخاطبان امکان پذیر است چه بسا به واقعیت هم نزدیکتر باشد . نکته دیگری که در این خصوص حائز اهمیت است این است که جدا از اینکه جامعه آماری نداریم، گویا متولی مشخصی هم در این زمینه نداریم . در حوزه مسائل اجتماعی و روانشناسی که مسائل معمولا چندبعدی و پیچیده ترند معمولا این مشکل همیشه وجود داشته است .استنادات خیلی وقت ها به آمار ثبت احوال است که نمی تواند خیلی از متغیرها را خصوصا در حوزه درونیات افراد پوشش بدهد و فقط به عنوان یک عامل جانبی و پرسش بر انگیز مطرح است.اینکه مثلا چرا آمار طلاق در کشور ما افزایش پیدا کرده است.حالا چه برسد به مساله خیانت. به نظرم اغلب آمارها نظر شخصی بر اساس مشاهدات و تجربیات است که البته لزوما هم نادرست نیست چون برگرفته از واقعیت است.

غلامی پور: از دو جنبه می توان گفت امری که جامعه جدید به آن خیانت می گوید، بسیار بیش از 79 سال گذشته شده است: ابتدا شواهدی که در مراکز مشاوره و دادگاه های خانواده وجود دارد و مطالعات پراکنده ای که انجام شده است نشان می دهند که امر خیانت یا شکستن عهد بیشتر شده است. در مورد مطالعه ای که خودم در تهران انجام دادم برخی از شواهد، نشانگر افزایش رفتارها و زمینه های رفتار های فرا زناشویی بود. دوم اینکه تغییرات جمعیتی در79 سال گذشته باعث افزایش زمینه  های رفتارهای جنسی خارج از ازدواج و رفتار فرا زناشویی (خیانت) شده است؛ برخی از این تغییرات عبارت از اینکه. در سال 93، آمار طلاق، 163 هزار و 569 مورد بوده است که 120 هزار مورد، ازدواج های زیر10 سال را شامل می شود. یعنی سالانه 120 هزار زن و مرد مطلقه جوان زیر 36 سال. شواهد نشان می دهندکه رابطه آزاد جنسی در میان افراد مطلّقه و افراد مطلقه با افراد متأهل بیشتر است. همچنین زمینه هایی روانی که باعث می شود افراد مطلقه به زندگی همباشی (که به اشتباه به آن ازدواج سفید گفته می شود) روی بیاورند نیز بیش از دیگران است. دوم اینکه سالانه 7 تا 8 هزار زن به دلیل تصادفات رانندگی همسر خود را از دست می  دهند و حدود 80 هزار زن به دلیل طلاق مطلقه می شوند؛ آمار زنان سرپرست خانوار به نسبت 20 سال گذشته، بیش از 100 درصد رشد داشته است. در سال 90، از21 میلیون خانوار موجود، 2 میلیون و 500 هزار، زن- سرپرست بوده اند. حدود 42 درصد از زنان سرپرست خانواده در دو دهک پایین اقتصادی هستند. همچنین، ازدواج مجدد زنان بیوه و مطلقه با موانع فرهنگی و اجتماعی زیادی مواجه است؛ حدود 11 میلیون جوان (دختر و پسر) در سن ازدواج وجود داردکه بنا به دلایل و عوامل مختلف ازدواج نکرده اند. بنا برآمار غیررسمی، درصد بالایی از جوانان ساکن شهرهای بزرگ، زندگی مجردی را انتخاب می کنند؛ همچنین آمار کارگر جنسی به ویژه در کلان شهرها به نسبت 20 سال گذشته افزایش محسوسی یافته است؛ از سوی دیگر با توجه به افزایش تنش های زناشویی، نرخ طلاق قابل  انتظار در برخی نقاط کلان شهری 45 تا50 درصد است. موانع ساختاری(اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و قانونی) که طلاق را به فرایندی پیچیده تبدیل می کند، در مواردی می تواند باعث خیانت یکی از زوجین یا هر دو شود.

همانطور که اشاره شد آمار طلاق به خاطر مسائل جنسی بالاست. اما هنوز برای خیلی از خانواده ها طلاق تابوست و شاید برای همین خیانت می کنند. اما آیا واقعا به خاطر مسائل جنسی خیانت می کنند؟

مسلمی فر: اصلا تعریف ازدواج در شرع چیست و با چه آیتم هایی انعقاد یا فسخ آن پیگیری می شود؟ اگر مسئله جنسی را حذف کنید، عقدی می ماند؟ موضوع بسیاری از احکام اصل انعقاد عقد ازدواج مستقیما با روابط جنسی آمیخته است. در مورد خیانت هم بحث ارتباط با جنس مخالف مطرح است و در اکثر قریب به اتفاق موارد، مساله روابط جنسی به صورت خیلی پر رنگ مطرح است و اصلا سطوح ارتباطات با جنس مخالف حتی بین خود آن دو نفر، به نسبت میزان ارتباط جنسی شان با هم طبقه بندی می شود. چه در حالت عادی که منجر به رابطه طولانی مدت یا ازدواج می شود و چه در روابط فرا زناشویی. نویسندگان کتابهای مرجع روان پزشکی و روانشناسی هم در تعریف خیانت به طور مشخص به رابطه جنسی اشاره کرده اند. مثلا کاپلان خیانت را ارتباط جنسی با شخص سوم خارج از رابطه زن و مرد تعریف کرده و تامسون ارتباط جنسی خارج از ازدواج را بدون آگاهی یا رضایت همسر خیانت دانسته. بنابراین شما نمی توانید یک عقد و قراردادی با محوریت موضوع جنسی داشته باشید اما خروج از این پیمان بی ارتباط با آن باشد. البته یک تعامل جنسی و ارضای نیازهای جنسیتی در رابطه جنسی شامل موارد بسیار گسترده ای می شود و تنها محدود به عمل جنسی نیست. مثلا صمیمت جنسی می تواند از پشت تلفن ایجاد شود و هرگز به مرحله یک عمل جنسی و زناشویی نرسد، اما به هر حال یک رفتار جنسی است. کتاب های زیادی در حوزه رفتارشناسی جنسی به مهارت های برقراری همین رفتار کلامی پرداخته است. بنابراین مصادیق رفتار جنسی و ایجاد عاطفه جنسی کاملا چند بعدی است. تنها برخی خیانتهای جنسی بیولوژیک است که معمولا برای تامین کارکردهای ضعیف و جبران مهارت های کم جنسی انجام می شود. اما گاهی خیانت به منزله ابزاری است برای ایجاد ارتباط یا حتی رسیدن به احساس قدرت و چشیدن طعم توانایی و اعتماد به نفس. داشتن حس یک حامی در کنار زندگی با شریک جنسی اش که به اندازه کافی نمی تواند امنیت روانی شریک جنسی خود را تامین کند یا به او آزادی های لازم برای ابراز وجود و ابراز احساسات بدهد. براساس مطالعاتی که چندی پیش انجام شد سطح ایجاد رابطه فرازناشویی در محل کار بالای 50 در صد است و خیلی از آنها به همین معطوف به همین موارد است. به نظرم در گذشته عمل جنسی مبنای خیانت و تقریبا معادل ارتباط جنسی بود اما الان مصادیق ارتباط جنسی و حتی خود عمل جنسی تغییر کرده است. الان کسانی هستند که با همسرشان اتفاقا رابطه جنسی خوبی هم دارند اما الان پس از ازدواج یا بهتر بگویم تعهد جنسی که به شریک جنسی شان دارند، فانتزی هایی پیدا کرده اند و دوست دارند تجربیات مختلفی داشته باشند که به تغییر خلق و حس درونی شان حرکت می دهد. اینکه چرا این فانتزی ها چرا پس از تعهد ایجاد می شود و چگونه باید مدیرتشان کرد بحث دیگری است. البته اینها در گذشته هم بوده است. بنابراین همه چیز چند وجهی است و بی وفایی عوامل متعددی دارد اما همچنان تاکید دارم در جامعه ای که آمارعلت طلاق آن بیش از همه به مسائل جنسی بازمی گردد و بی اعتمادی و بدبینی آدم ها به یکدیگر که مولود نامبارک دروغ و فریبکاری است روند قابل توجهی پیدا کرده، باید زمینه های جنسی و جنسیتی جدی تر از همیشه مورد بررسی قرار بگیرد.

غلامی پور: یکی از عوامل افزایش طلاق، مسائل جنسی است: خیانت جنسی، عدم رضایت جنسی و تغییر ارزش های جنسی، سه بُعد مهم طلاق به دلیل مسائل جنسی هستند. برخی مطالعات نشان می دهد که علت درصد زیادی از طلاق ها مربوط به خیانت جنسی یکی زوجین به ویژه مردان است. مطالعاتی که در سال 87 انجام شده نشان می دهد که 40 درصد از طلاق ها ناشی از خیانت همسر و یا معاشرتهای پنهانی شریک زندگی رخ می دهد. در مطالعه ای که خودم در تهران انجام دادم افزایش طلاق به دلیل خیانت به دست آمد. همچنین در این مطالعه، حدود 70 درصد افراد کسانی را می شناختند که از رابطه جنسی با همسرشان راضی نیستند. فقط23 درصد افراد رضایت کامل جنسی زناشویی داشتند که این آمار خوبی نیست. هر دو این یافته ها نشان می دهد که سلامت جنسی زناشویی با فرسایش مواجه است. به عبارت دیگر، نهاد زناشویی، به دلایل مختلف که بعداً خواهم گفت، در انجام کارکرد ارضای عاطفی- جنسی افراد با مشکل مواجه شده است. این می تواند زمینه های خیانت را به وجود بیاورد. در نهایت اینکه لذت جنسی بردن از رابطه زناشویی و اهمیت جدی آن، یکی از تغییرات ارزشی در جامعه ایرانی است. در مطالعه من، 29 درصد درصد گفته بودند در صورت عدم رضایت جنسی زناشویی، زن و مرد باید از هم جدا شوند که این مورد، اهمیت رضایت جنسی را در بین مردم نشان می دهد.

دکتر مسلمی فر! شما اشاره کردید ازدواج برای رابطه جنسی است اما این مادی ترین نگاه به این رابطه آسمانی نیست؟

مسلمی فر: چه کسی گفته ارتباط جنسی مادی است و آسمانی نیست؟ آدم و حوا هم اگر از آسمان به زمین رسیدند به خاطر خوردن میوه ممنوعه بود وگرنه تمام و کمال در همان آسمان آفریده شده بودند و زندگی می کردند. روایتی داریم که خداوند به سه شب زنده داری مباهات می کند. شب زنده داری برای کسب علم، شب زنده داری برای عبادت پروردگار و شب زنده داری برای رابطه زناشویی. اینها هم رده هم آورده شده است. بنده با این نوع نگاه که منشاء بساری از مسائل است مخالفم. عشق و معنویت زناشویی هم نیاز به ابزار دارد و هم نیاز به ابراز. رابطه جنسی مناسب می تواند یک رابطه عاطفی بسیار خوبی دربین زن و شوهر ایجاد می کند و اینکه رابطه جنسی در روابط با جنس مخالف هدف باشد یا وسیله بحث بسیاری وجود دارد. این ما هستیم که به معنویت و صمیمیتی که در پی یک ارتباط خوب جنسی می تواند ایجاد شود کمتر توجه کرده ایم .هنوز هم در جهان یکی از شاخص های مهم رضایت زناشویی رابطه جنسی خوب و ارتباط جنسی کامل و همه جانبه زن و شوهراست که تامین کننده بسیاری از احساسات و هیجانات میان آنهاست . هنوز هم روانشناس ها و درمانگران در دنیای رابطه جنسی تراپی بحث دارند که آیا یک مرد بدون رابطه جنسی می تواند به آرامش برسد و با مود خلقی بالا در کنارخانواده شاد باشد؟ بنابراین برای برخی کاملا وسیله است و برای برخی روابط هدف. خصوصا درباره موضوع بحث ما یعنی روابط خارج زناشویی چون تاثیر متغیری به نام ارتباط جنسی در نمودار ازدواج و طلاق و بی وفایی متفاوت است. البته کاهش یا حذف آن برای برخی هم مشکلی ایجاد نمی کند.خصوصا در بعضی گروه های شخصیتی مثل اجتنابی ها و افسرده ها و اسکیزوئیدها که ممکن است در آنها حتی شاهد ازدواج های به وصال نرسیده باشیم. بنابراین نمی توان حکم قطعی داد. بحث کبوتر با کبوتر باز با باز است چون اصولا رابطه جنسی حاصل ضرب دو نفر با دو توانایی و پتانسیل متفاوت است.

مسلمی فر روانشناس و  مشاور خانواده 

شما قبول دارید که رابطه جنسی تنها هدف ازدواج است؟ البته از نظر همه ادیان ازدواج تنها راه رابطه جنسی است.

غلامی پور: رابطه جنسی یک رابطه عاطفی بسیار خوبی ایجاد می کند و اینکه هدف باشد یا وسیله بحث بسیاری وجود دارد.هنوز روان شناسان بحث دارند که یک مدرد چطور بدون رابطه جنسی می تواند به آرامش برسد و با خانواده شاد باشد؟ برای برخی کاملا وسیله است و برخی هدف، برای برخی هم حذف شود مشکلی ایجاد نمی کند.بنابراین اصلا نمی توان حکم قطعی داد،بحث کبوتر با کبوتر باز با باز است چون رابطه جنسی ضرب دو نفر است. در خیانت مشکل رابطه جنسی خیلی مواقع وجود دارد و برای همین هدف محسوب می شود. در مرد و زن هم متفاوت است چون زن از رابطه عاطفی به رابطه جنسی می رسد اما مرد از رابطه جنسی به رابطه عاطفی.مرد به ندرت یک رابطه خارج از زناشویی دارد که در آن ملاکهای جنسی و جنسیتی نباشد.اما سطوح آن مختلف است گاهی در فضای مجازی رابطه جنسی نیست اما زنای ذهنی انجام می شود.

مسلمی فر: در خانواده های ایرانی مشکل رابطه جنسی خیلی وجود دارد و برای همین در موضوع برقراری روابط خارج زناشویی می تواند به عنوان هدف ارتباط محسوب شود. این مساله در مرد و زن هم متفاوت است. چون زن از رابطه عاطفی به رابطه جنسی می رسد اما مرد از رابطه جنسی به رابطه عاطفی. اما به هر حال دغدغه و موضوعیت آن اغلب وجود دارد. خصوصا مرد به ندرت وارد یک رابطه خارج از زناشویی می شود که در آن ملاکهای جنسی و جنسیتی مطرح نباشد.اما سطوح آن مختلف است و همانطور که عرض کردم همیشه وابسته به عوامل فیزیکی نیست. همانطور که گاهی در فضای مجازی رابطه جنسی هست اما فیزیکال نیست یا همانطور که در مساله زنای ذهنی انجام می شود.

به طور کلی چه عواملی باعث افزایش خیانت و روابط فرازناشویی شده است؟

غلامی پور: باید بدانیم که با وجود اینکه رفتاری که فرهنگ مدرن آن را خیانت می نامد در جوامع پیشامدرن نیز وجود داشته است، اما در جامعه مدرن است که موضوع خیانت به دلیل سه تغییر عمده، اهمیت اساسی می یابد. با گفتمان برابری زن و مرد، تک همسری و حقوق زنان می توان گفت که هژمونی فرهنگ جدید برابری زن مرد، مفهوم خیانت را به وجود آورده است . فروپاشی «اشکال» به علت تغییرات سریع اجتماعی، فرهنگی و روانی، و شکل گیری اشکال جدیدتر. بنابراین خیانت یک امر مذموم اخلاقی و یک مسأله اخلاقی مدرن است نه یک مسأله پیشا مدرن. اما در جامعه مدرن چه اتفاقی می افتد که «اشکال» فرو می ریزند و خیانت افزایش می یابد: ادعای اساسی من این است که با نوسازی و مدرن شدن بیشتر جامعه (فرقی نمی کند جامعه غربی یا شرقی باشد)، در حوزه خانواده و روابط عاطفی – جنسی، تغییرات شگرفی رخ می  دهد: نوسازی در جوامع در حال تغییر، زمینه های اختلال در روابط و نقش ها در خانواده را رشد می دهد. با نوسازی ، ارزش ها به سمت مصرف گرایی، فردگرایی و ارضای شخصی و لذت گرایی سوق پیدا می کنند. افزایش این ارزش ها در نهاد خانواده، باعث افزایش انتظارات جنسی- عاطفی از شریک جنسی می شود. با افزایش رفاه مادی، ارزش های ابراز وجود در فرد رشد می کنند؛ در این نوع ارزش ها، عناصری چون تحقق نفس، فردگرایی و ارضا شخصی رشد می کنند؛ اگر فرد در زندگی زناشویی احساس بی معنی بودن یا عدم رضایت جنسی و عاطفی داشته باشد، سعی می کند رابطه دیگری را امتحان کند. اگر شرایط ساختاری (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حقوق- قانونی) طلاق را تسهیل کند، جدا شده و ازدواج مجدد می کند (در غرب، تک همسری پی در پی، شکل غالب ازدواج شده است) یا اینکه وارد رابطه غیر ازدواجی می شود. در شدت گرفتن آرزوها و خواهش های جنسی بیشتر در جامعه مدرن، رسانه ها نقش جدی داشته اند . فانتزی جنسی، باعث شکاف بین واقعیت و خیال می شود و انتظارات از واقعیت ها فراتر می رود. در این صورت در افراد، «احساس محرومیت جنسی» رشد می کند. احساس محرومیت جنسی، زمینه خیانت را رشد می دهد. نکته آخر اینکه، ممنوعیت فرهنگی و اجتماعی، فانتزی جنسی ازدواج را افزایش می دهد. محدودیت در حوزه دنیای واقعی از یک طرف و تحریک و فانتزی سازی جنسی در رسانه ها از طرف دیگر باعث می شود که در ازدواج های اول، انگیزه و اولویت جنسی بسیار قوی باشد. این مسأله عقلانیت ازدواج را کاهش می دهد و به احتمال زیاد مسائل جنسی زناشویی در نتیجه برآورده نشدن انتظارات را به همراه دارد. در یک شمای کلی، ازدواج اول در ایران براساس دلایل محکم و مشخصی شکل نمی گیرد و نتیجه آن می تواند طلاق و یا خیانت باشد. ازدواج نامناسب و ناهمخوان احتمال بیشتری دارد که خیانت به بار آورد.

غلامی پور پژوهشگر خانواده

اما چقدر می توان عوامل اجتماعی را در خیانت کنار گذاشت و تنها به موضوع مشکلات رابطه جنسی زن و مرد در این موضوع توجه کرد؟

مسلمی فر: خیانت دو معنا دارد یکی عام. اگر کسی حتی به مادر همسر یا مادر خودش که قطعا امین هر دوی آنها است چیزی را مخفیانه بگوید که یکی از آنها تمایل به افشای آن را نداشته باشد ممکن است بگوید به من خیانت شده یا دو شریک اگر بدون هماهنگی با هم کاری انجام بدهند یا رابطه ای را برقرارکنند ممکن است بگویند به ما خیانت شده. یعنی یک عنصر پنهان کارانه دارد. در ازدواج یا روابط با جنس مخالف علاوه بر پنهان کاری کارکردهای جنسیتی نظیر ابراز محبت و توجه، برقراری ارتباط صمیمانه، مشارکت،تعلق ذهنی و مالکیت و نظایر آن هم مطرح است و ممکن است چیزهایی به بی وفایی اطلاق شود که متاثر از فرهنگ متفاوت و نگرش های متفاوت آن دو در قبال یک مساله باشد. مثلا همه ما امروز شاهد اختلافات و مشاجرات متعددی هستیم که محصول دیدگاه متفاوت افراد به مفهومی به نام “حریم شخصی” است و بسته به نظر هر یک از زوجین در زندگی مشترک مطالبه می شود.بنابراین اینکه از دیدگاه طرف مقابل معنای خیانت و مرزهای پیمان شکنی چیست اهمیت زیادی دارد. ذهنیت یک فرد پارانوئید را که به همه چیز مشکوک است نمی توان با ذهنیت یک شخصیت نمایشی و مرزی مقایسه کرد. ممکن است خیانت برای یک فرد آذری و بلوچ متفاوت از یک مرد و زن تهرانی یا شمالی معنا بشود. اما به هر حال کارکردهای جنسی با هر سطحی که در نظر بگیرید در نگاه آدم ها به رابطه فرازناشویی مطرح است. ناتوانی از ابراز علاقه صحیح به همسر خود و انطباق نداشتن سلایق دو طرف در این زمینه.کنجکاوی های جنسی .ناآگاهی از نیازهای جنسی طرف مقابل و عدم مهارت کلامی و غیرکلامی در تامین این نیازها. اعتیاد به روابط جنسی و تنوع طلبی ها . ناتوانی در ایجاد هیجان در زندگی زناشویی و غرق شدن در مشغله های روزمره که معمولا به بی توجهی های عاطفی و جنسی می انجامد . همین هاست که باعث می شود فرد تمایل پیدا کند خلاهایی که دارد را خودآگاه یا ناخودآگاه با یک نفر دیگر پر کند و گرنه کسی برای خیانت کردن وارد یک رابطه عاطفی نمی شود که معمولا هم دارای هزینه های مختلف مادی و معنوی برای اوست. به هر حال خروج از رابطه صرفا به خاطر تامین فانتزی های جنسی نیست . یک تحلیلی که برخی ارائه می کنند این است که برخی تحت تاثیر تماشای فیلمهای نامناسب و مستهجن و پورنوگرافی تصورات فراذهنی پیدا کرده و به دنبال خیانت می روند. من این مساله را به عنوان یک مولفه در کنار سایر مولفه ها می بینم. این فیلمها همیشه بوده است. در همه جای جهان هم هست . در کشوری که آمار خیانت در آن بسیار پایین است نیز قابل دسترسی است. پس چرا آمار پیمان شکنی های خانوادگی در آن کشورها پایین است. ما باید در کشورمان به سازوکارهای کاربردی تر و سیستماتیک برای مسائل خانواده و ازدواج دست پیدا کنیم و به صورت جدی به تحکیم خانواده بپردازیم.زمانی که آمار رسمی طلاق رو به افزایش است حتما در تحکیم بنیان خانواده نیاز به آسیب شناسی داریم وباید مکانیزم های واقع بینانه تری را جایگزین کنیم. ما هنوز در حوزه آموزش و حتی کتابهایی که در حوزه سلامت جنسی چاپ می شوند محدودیت های بعضا غیرمنطقی و تعارض های آشکارداریم. چون سیاست های ما نامشخص و متعارض است. البته الان فضا نسبت به قبل بهتر شده و فضای مجازی امکان دسترسی عمومی به رویکردهای علمی دانش جنسی را فراهم است.

غلامی پور: نگاه آسیب شناسی روان- تنی در حوزه آموزش جنسی که به خیانت منجر می شود، فرض را بر این می گذارد که بسیاری از همسران، هنجارهای برقراری رابطه جنسی- عاطفی مناسب را نمی دانند یا اینکه در مواردی ناتوانی جنسی دارند. هر دو این فرض ها در بسیاری موارد درست است و بنابراین نیاز به آموزش سیستماتیک دارد. اما در بسیاری موارد دیگر، زن و شوهر آگاهی کافی از چگونگی برقراری رابطه جنسی را دارند اما اختلافات عاطفی- رفتاری و برخی عوامل دیگر باعث می شود که کشش جنسی به همدیگر نداشته باشند. به عبارت دیگر، بسیاری از خیانت ها نه به این دلیل نیست که زن و شوهر از لحاظ فیزیکی همدیگر را ارضا نمی¬کنند، بلکه دو طرف کشش عاطفی- رفتاری مطلوب به همدیگر را ندارند. در مواردی باید فرایندهای بهبود رابطه را تقویت کرد اما در برخی موارد، بهبود رابطه امکان پذیر نیست.

چطور امکان رضایت از زندگی وجود دارد؟ آیا با آموزشهای صرفا جنسی می توان این رابطه را بهبود داد یا اینکه عوامل بیرونی وجود دارد که باز مانع می شود؟

مسلمی فر: همیشه عوامل اجتماعی وجود دارد و ما نمی خواهیم آن را رد کنیم. اما حتی مسائل اجتماعی هم همیشه خارج از ما جریان ندارد .ما کمی هم با شجاعت البته باید به خودمان رجوع کنیم. مثلا آموزش جنسی الان در سطح جامعه وجود دارد اما بیشتر بهداشت باروری که در مورد شیوه های پیشگیری از بارداری و بهداشت جنسی است. خیلی هم خوب است. اما بقیه تکه های این پازل چه می شود؟ واقعا از زمان آغاز ارتباط جنسی یک زوج تا پایان دوره زندگی مشترکشان چند درصد مسائل آنها این است؟ اینها چند تکه از پازل زندگی جنسی دو شریک جنسی است؟ آموزشها یی که بیشتر تمرکزآنها بر کنترل بیماریها است چگونه می تواند مسائلی نظیر اعتماد به نفس جنسی یا کامجویی ها را که از عوامل مهم روابط خارج از چارچوب زناشویی است برای دو نفر حل کند؟ این آموزش ها می تواند به روانشناسی سکس و روابط جنسی نیز بپردازد. آموزش جنسی می تواند از شخصیت شناسی جنسی شروع می شود یعنی طبع افراد چیست . باید در مورد روان شناسی جنسی بیشتر صحبت کرد.اینکه که چه چیز باعت تحریک افراد می شود و آنالیزجنسی افراد با چه چه مکانیزمی صورت می گیرد.اینکه در ذهن هر فرد چه مواردی به عنوان تجربه لذت بخش شناخته می شود و عوامل و راهکارهای ایجاد آن در یک رابطه موفق زناشویی چیست. همین ها است که زمینه خیانت را ایجاد می کند. چرا گاهی می شنویم که مرد خانواده با کلفتشان رابطه پیدا کرده و حاضرنیست این رابطه را به انحاء مختلف ترک کند.شاید چون او برخلاف همسر خوب اما ناآگاه و طبیعتا بی تجربه اش بلد است چطور از این مرد یک مرد می سازد و در رابطه اش به او اعتماد به نفس بدهد. خیلی وقت ها ناآگهی یا باورهای غلط خود ماست که در رابطه مان شکاف ایجاد می کند. اینکه کم صحبتیم. اینکه فکر می کنیم اگر از طرف مقابلمان تعریف کنیم پر رو می شود در حالیکه هزاران صفحه کتاب درباره اثرات باورنکردنی تقویت مثبت و تشویق نوشته شده. این باورهایی که مرد سنگ زیرین آسیاست و مرد نباید گریه کند.اینها شدیدا به روابط ضربه می زند و به دورانی بازمی گشت که رابطه جنسی تنها برای تولید مثل بود.الان اگر نقش جنسیتی برای زنان فرق کرده و شکایات جنسی متعددی از آنها می شنویم، مردان هم دچار مشکلاتی دارند که باید حل شود. به قول یکی از همکارانم چرا اگر مثلا بگوییم انجمن حمایت از مردان برایمان خنده دار است؟ در روانشناسی اجتماعی زن و مرد باید با هم تغییر می کنند و ناگزیرند که این تغییرات را نیز با هم درک کنند. زن و مرد باید هر دو جایگاه و نقش خودشان را در روابط زناشویی بدانند. بنابراین محتوای آموزش جنسی بسیار مهم است و آموزش ها باید به گونه ای باشد که مرد و زن از نظر عاطفی و ذهنی بواسطه هم بی نیاز شوند تا کجروی نکنند، یعنی بتوانند از نظر درونی محکم باشند که به سمت زن ومرد دیگری نروند و از درون نسبت به جنس مقابل اقناع شوند در اینصورت شاید یک مرد با دیدن یک زن در دل خود بگوید که او از همسر من زیباتر است یا پولدارتر است اما نمی گوید که او از همسر من بهتر است واو را در مقام همسری حتی در ذهن خود انتخاب نمی کند.حتی اگر هم چنین شد و لغزشی پیدا کرد تا انتهای جاده پیش نمی رود و با عذاب وجدان از مسیری که رفته بازمیگردد. خیانت در مقایسه با زناشویی استحکامی ندارد و رابطه بادوامی نیست. ما الان خیانت های تلافی جویانه داریم که در همین بی توجهی هاست.وقتی زن ومرد نمی توانند با هم حرف بزنند و درک متقابلی وجود ندارد ، به محض اینکه یکی پیدا شود که او را درک کند خیانت شروع می شود. چون حالا سرو کله یک ناجی و یک ژان والژان پیدا شده که در روابط ضعیف عاطفی و خانوادگی می تواند مبنایی برای ایجاد مقایسه و شکاف بین زن و مرد باشد.
به هر حال خیانت معمولا پایدار نیست و حتی طلاق خیلی سخت بین زن و مرد انجام می شود حتی در صیغه اما در خیانت نه. معمولا خیانتهایی که محور آنها رابطه جنسی است زودتر تمام می شود. اما اگر فرد در کنار رابطه جنسی احساس آرامش و اعتماد به نفس هم بکند این خیانت ادامه می یابد. بنابراین باید آموزشهایی داشت وبه نظرم محور آن باید تحلیل شیوه های اقناع عاطفی زن و مرد از یکدیگر باشد و درباره روانشناسی ارتباط جنسی در آن کارگاه ها بیشتر گفتگو کرد. در کل مسائل فرهنگی و آموزشی سبب شده تا در جامعه  ما یک تعارض وجود داشته باشد. مردان ما خواهان یک زن خوشگل و زیبا مانند جنیفر لوپز و آنجلینا جولی هستند اما با اخلاق یک قدیسه. گاهی به دنبال دختری هستند که آفتاب و و مهتاب ندیده باشند بعد از آنطرف این زن نمی تواند او را راضی کند و خیانت می کند. گاهی هم یک زن زیبا می گیرند اما دوست دارد خانه دار باشد. 

غلامی پور: دو نوع رویکرد می توانیم داشته باشیم: رویکرد اول معطوف به آسیب شناسی است و آموزش محور است. در این نوع نگاه، روابط خارج از چارچوب ازدواج و روابط فرازناشویی از جمله خیانت،آنومیک و ضد جامعه و ضد خانواده است و باید جلوی آن را گرفت تا نهاد خانواده آسیب نبیند یا کمتر آسیب ببیند. سوال اصلی این است که عوامل روانشناختی و جامعه شناختی خیانت کدامند و با چه برنامه هایی می توان این عوامل منفی را کاهش داد؟ برخی از تمهیدات آموزشی که در این رابطه بسیار هم مهم هستند عبارتند از: آموزش مهارت انتخاب مناسب؛ آموزش و ارتقا آگاهی جنسی زوج ها؛ آموزش مهارت های زندگی به زوج ها؛ و شکل گیری انجمن های خانواده. اما رویکرد دوم، معطوف به روندها و پیامدهاست و هم به تقویت خانواده و هم به واقعیت طلاق و پیامدهای آن و به ازدواج مجدد توجه دارد؛ سوال این است که چگونه به لحاظ فرهنگی و اجتماعی و حقوقی راه کارهای مناسب با وضع موجود را به وجود بیاوریم؟ مثلاً در اثر خیانت، خشونت کاهش یابد، یا اینکه در صورت طلاق، بچه ها از حمایت هر دو والد و دولت برخوردار باشند، یا اینکه نهادهای حمایت از زوجین طلاق گرفته و بچه ها به وجود بیایند تا آسیب های طلاق به ویژه برای زنان و کودکان کاهش یابد.

آقای دکتر خیانت به هرحال یک کجروی اجتماعی است. چطور می توان آن را کم کرد تا آسیبهای کمی به خانواده و جامعه وارد شود؟

غلامی پور: قبلاً به برخی موارد اشاره کردم؛ با توجه به شواهد، به نظر می رسدکه آمار طلاق قابل پیش بینی در ایران در برخی نقاط، تا 49 درصد هم می توان بالا رود اما بنا به علت های اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی، بسیاری از پیوندها از هم نمی گسلند و بر روی کاغذ حفظ می شوند. این همان پیوندهایی است که با عنوان طلاق عاطفی نام برده می شود. در واقع می توان نرخ طلاق را همانند نرخ ارز و نرخ سوخت، به دلیل ترس از پیامدهای منفی آن، به زور پایین نگه داشت. همانطورکه پایین نگه داشتن نرخ ارز و نرخ سوخت باعث قاچاق و دیگر مفسده ها می شود، پایین نگه داشتن نرخ طلاق با توسل به برخی ممنوعیت های قانونی نیز باعث مفسده های چون خیانت و حتی جنایت می شود. در ایران نه تنها طلاق، بلکه ازدواج نیز به لحاظ اقتصادی و اجتماعی فرآیند سختی شده است.
از طرف دیگر، شواهد نشان می دهند که خانواده، کارکرد عاطفی جنسی مطلوبی ندارد و این موضوع باعث افزایش اختلافات زناشویی شده است. می توان یکی از دلایل به وجود آمدن روابط جنسی عاطفی در شکل همباشی را در نتیجه ضعیف شدن کارکرد ازدواج و خانواده دانست. سیاست گذاری برای بهبود روابط خانوادگی و جنسی افراد جامعه باید هم از بعد آسیب شناسی باشد و هم از بعد پذیرش تغییرات اجتماعی – فرهنگی تا کل فرآیند ازدواج و طلاق را در بر بگیرد. در واقع ما علاوه بر ازدواج و زناشویی، باید طلاق را هم مورد توجه قرار بدهیم؛ بسیاری از زنانی که طلاق گرفته اند، تحت نگاه های برچسب زننده اجتماع قرار می گیرند و اعتماد به نفس خود را از دست داده و در یک روند فرسایشی از خانواده نیز دور می شوند. این روند تبعات روانی و اجتماعی منفی به همراه دارد. بهتر است در این زمینه فرهنگ سازی شود و طلاق گرفته مانند فردی خلافکار تلقی نشود. سالانه 40 درصد بر تعداد زنان سرپرست خانوار افزوده می شود؛ باید توانمندسازی زنان سرپرست خانوار جوان را مدنظر قرار داد. همچنین زمینه  ازدواج مجدد زنان مطلقه و همسر فوت شده را چگونه باید فراهم کنیم؟ سیاست گذاری معطوف به تغییر و تحولات اجتماعی- فرهنگی، باید به این پرسش ها پاسخ دهد.

مسلمی فر: متاسفانه نفاقی در ما وجود دارد و تکلیف خودمان را نمی دانیم. همانطور که عرض کردم سیاست گذاری نداریم. ما همان طور که در مسائل اقتصادی تورم داریم در مسائل جنسی هم این تورم وجود دارد.الان نگاه جنسی افزایش یافته است و گروههای جنسی درشبکه های جنسی مجازی زیاد شده است. در کمتر از چند دقیقه فرزندان و افراد خانواده ما امکان برقراری هر نوع ارتباطی رادارند و می تواند تعاملات غیرقابل پیش بینی را با افراد دیگر برقرار کنند.در فضای مجازی امکان پنهان کاری فراهم است اما حتی پشت یک نظر جعلی هم یک انسان واقعی قراردارد. به جای منع یک رویکرد غیرقابل پذیرش اجتماعی و به دور از نگاه واقع بینانه است باید به دنبال راه های دستیابی به یک کنترل درونی برای ناخودآگاه جمعی آسیب پذیرمان باشیم. بهتر است تا وقتی که دیر نشده با خودمان صداقت داشته باشیم . ما هنوز مسئله صیغه را در کشور نتوانستیم حل کنیم که یک مسئه شرعی است چه رسد به سایر مسائل. مسئولان همانطور که در مورد مسائل اقتصادی حرف می زنند باید در مورد مسائل جنسی و موارد مربوط به خانواده هم سیاست گذاری کنند. بپذیریم که مسئله جنسی خیلی جلو آمده، تفاوت نسلی از بین رفته و واقعا این موضوع در حال تبدیل به یک ناهنجاری لجام گسیخته شده است.باید درعمل نظام حمایت ازخانواده مجرای حمایتی و قانونی داشته باشد.در مسائل حقوقی ازدواج باید دقت کرد خیانت ، دروغ و پنهان کاری مولود ترس و محدودیت است.  اگر وضع  خانواده های ایرانی بهتر شود فکر می کنید آمار  طلاق کم می شود یا زیاد؟ قطعا زیاد چون خیانت ، دروغ و پنهان کاری مودلود ترس و محدودیت است اگر برخی از این محدودیت ها را مدیریت کنیم نهایتا اختلافات و مشکلات یا در کانال جدایی می رود و یا حل می شود اما به روابط نامشروع و خیانت نمی انجامد. خیلی وقت ها طلاق بهتر از روابط پنهاکارانه است که اعتماد خانواده و اجتماع را هدف می گیرد و منجر به طرح پرسش هایی نظیر این می شود که اصلا چرا باید ازدواج کنیم وقتی هیچ چیز ضمانتی ندارد.وقتی در ساختار دچار ضعفیم نباید همه چیز را با هم خواست و باید مصالح کل جامعه و اولویت ها در نظر گرفته شود.

چقدر برای این موضوع چاره اندیشی ضروری است یعنی اگر به زودی نباشد جامعه دچار انحلال و اُیبهای بیشتری می شود؟

مسلمی فر: اگر به زودی زود برای مسئله جنسی که به باور قریب به اتفاق کارشناسان رکن مهمی در نظام ازدواج است چاره جویی نکنیم با تغییر الگوها و نقش های زن و مرد و تغییرمفاهیمی نظیر بی وفایی،عشق ، غیرت و نظایر آن رو به رو خواهیم بود که به فرو پاشی ساختار و ارزش های سنتی خانواده می انجامد. بدعت ها و بدایعی نظیر ازدواج سپید و جشن طلاق که با تغییرفرهنگ ازدواج و زناشویی و روابط بین فردی در جامعه در حال گذار ما هنجارهای تازه و متفاوتی را ایجاد می کند. نمی توانم بگویم بهتر یا بدتر. فرهنگ تغییر می کند.جامعه خودش را به تعادل می رساند. اما ارزش ها ومعناها تغییر می کند . یعنی دیگرخانواده به معنای سنتی نخواهیم داشت.چنانکه به نظرم کارکرد سایر نقش ها و مناسبات فامیلی و خانوادگی نظیرعمو و دایی و خاله نیز تغیر خواهد کرد.

غلامی پور: تا 10 سال آینده جامعه ایران شاهد تغییراتی در حوزه خانواده و جمعیت و ارزش ها و رفتارهای جنسی خواهد بود. البته جامعه همیشه راه تعادل برقرار کردن بین خرده سیستم هایش را پیدا خواهد کرد. با توجه به این تغییرات، رویکردها و دیدگاه ها نیز تغییر خواهد کرد. در حال حاضر نرخ رشد طلاق درکشور سالانه حدود 88 درصد است. سیاست های آسیب شناسانه باید کاهش نرخ رشد طلاق را در نظر بگیرد و همچنین باید طلاق را به عنوان یک واقعیت بپذیرد و در جهت رفع آسیب های طلاق گام بردارد. خانواده ها و زوج ها که بسیاری از آنها صاحب فرزند هستند، نباید در فرایند طلاق به جان هم بیفتند! مطالعات نشان می دهند که نوع برخود والدین و خانواده ها بعد از جدایی، تأثیر بیشتری از خود طلاق بر انطباق پذیری فرزندان با شرایط جدید دارند. نکته آخر اینکه سیاست اجتماعی و فرهنگی در حوزه سلامت جنسی خانواده ها و افراد باید از منظر دین اسلام و از سوی متخصصین دینی نیز تبیین شود. در واقع، نوع نگاه به این مقوله و تغییرات آن هم باید از سوی متخصصین علوم انسانی و هم عالمان دینی باشد.

 

عکس ها: پدرام شعبانی

47232